(foto's: Jan Smets)

'Plooibare veelkleurigheid...'

Na lang zwijgen en denken spreekt hij deze twee woorden behoedzaam en langzaam uit, als wil hij ze naproeven op zijn lippen - nagaande of het dit wel was wat hij zeggen wil...  Ik had Francis Verdoodt gevraagd om zijn vriend - muzikant Marcel Sterckx te beschrijven in één of twee woorden...  De woordkunstenaar had het er moeilijk mee.  Maar toen ze uitgesproken waren, leek hij er vrede mee te nemen: zo zag hij Marcel.  Marcel die even verdwenen was, hoort even later hoe Francis hem had getypeerd.  Hij wordt er ook stil van, en ik zie dat het hem wat 'doet'.    75 jaar wordt Marcel.  Ik zit met hem nog steeds aan tafel in de Passade op de Brusselsesteenweg, en praat  over leven en carrière...

Veelkleurigheid...  Ja, misschien is het dit wel.  Ik heb zovéél mogen en kunnen doen.  Het begon allemaal met een accordeon.  Vroeger werd nogal eens meewarig gesproken over dit instrument als 'le piano des pauvres'...  Gelukkig is de kijk hierop nu wel gewijzigd.  Ik speel nog altijd graag op m'n accordeon.  Misschien wel het liefste, ook al beheers ik verschillende instrumenten, en heb ik altviool gestudeerd...  Ach, ik heb zoveel verschillende dingen gedaan.  Ik wou geen 'pupitermuzikant' zijn, geen pion in een groot orkest.  Dat was niks voor mij.  Wat ik allemaal op muzikaal gebied heb mogen beleven heb ik graag gedaan.  Wat het leukste was?  Er is zoveel.  Het begeleiden van zovele artiesten, het Festival van de Kust?  ....

Het is moeilijk om er iets uit te pikken.  Marcel kan terugblikken op zoveel herinneringen en ervaringen.  Bij hem thuis kwamen de grootste artiesten over de vloer.  Het was bijna 'gewoon'.  Marcel had veel waardering voor deze mensen.

Op een dag vroeg Will Tura of ik zijn orkestleider wou worden.  Dat was een grote eer, en ik heb er over getwijfeld.  Maar 'onze pa' drukte me op het hart het lesgeven op het conservatorium hiervoor niet te laten staan.  Ik heb het niet gedaan.  Tura nam even later  twee muzikanten van mijn orkest mee...

Wat Marcel ook heel graag gedaan heeft was zijn werk voor het toenmalige Stadspoppentheater.  Ook daar kwam hij in aanraking met zijn collega-lesgever in het Mechelse conservatorium - Francis Verdoodt.  Francis heeft ook nog zovele goeie herinneringen aan dit poppenheater..

(Marcel bij het stuk Pinokkio waarvoor hij de muziek schreef...)

Het was de tijd van Louis Contreyn, Fernand Verreth, en zovele anderen.  Op een bepaald moment vroegen we ons af wat we kinderen nog konden aanbieden op woensdagnamiddagen..  Toen beslisten we om verhalen te vertellen in een bovenzaaltje van het theater.  Het had een enorm succes, zodat we later dienden uit te wijken naar de grote zaal.  Iets minder intiem, maar toch...  Ik vond het fijn om voor kinderen te vertellen.  Later zou ik hetzelfde doen met onderandere 'Draaimolen' op de televisie.  Marcel heeft in het Stadspoppentheater ook knappe bijdragen geleverd.  Heel gedreven, en heel 'plooibaar'.  Hij weet zich aan te passen aan het stuk. Niet alle muzikanten zijn hiertoe bereid...

Francis en Marcel waren jarenlang collega's in het conservatorium, en wisten mekaar altijd te waarderen..

Ik heb veel bewondering voor een aantal mensen die getalenteerd met hun vak bezig zijn.  Die mensen wisten me te inspireren.  Zo heeft ook onze collega Hortense Champagne van de balletafdeling bij mij een grote indruk nagelaten, of Peter Cabus...

Het gaat er nu anders aan toe in het onderwijs.  Toch benadrukken beiden de grote kwaliteit van het Mechels conservatorium.   "De lat wordt er hoog gelegd", zegt Marcel die nog fungeert als jurylid in het Lemmensinstituut.  Jammer vinden ze wel dat er in de secundaire scholen veel minder, of haast geen koren meer bestaan, of toneelgroepen...  Ze ervaren dit als een gemis.

In het gesprek haal ik het cd'tje 'Mechelse Liedjes' aan, dat een paar jaar geleden werd uitgegeven ter gelegenheid van de 50-jarige Gidsenbond, met steun van het Mechels stadsbestuur.  Marcel Kocken en Ferre Uytterhoeven werkten er aan mee.  Marcel en zijn zoon Rudi zorgden voor de muziek... Hierin voel je het ware Maneblussershart van Marcel.  Marcel probeert het wat weg te wuiven, maar Francis knikt vastberaden.

(Marcel met vrouw Christiane en zoon Rudi bij de voorstelling van de cd 'Mechelse Liedjes' in het stadhuis, een paar jaar geleden...)

Ik ben er wel blij mee.  Dat wel.  Ik heb er mijn Mechels gevoel in gelegd.  Het doet me nog steeds deugd als Rudi De Mets en Ferre Uytterhoeven een tweetal liedjes uit deze cd opnemen in hun 'Plezante Wandeling'.   'Op een terrasje van de Grote Markt' - in dat lied heb ik mijn Mechels gevoel proberen te leggen...

(met Francis op de planken...)

Ik heb nooit naar erkentelijkheid gestreefd.  Ik was al blij dat ik dit allemaal heb mogen doen - en dit zoveel jaren lang.  Misschien draait alles wel om emotie.  Emotie in woordkunst, emotie in de muziek.  Misschien verstaan we mekaar daar zo goed in - Francis en ik.  Emotie.  En dan gaat het niet om een eenzijdige emotie en ontroering om ontroering. Soms wordt het allemaal té ver gezocht, om het 'effect'...  Het gaat om méér. 

(Marcel vorige week vrijdag tussen Nini De Tremmerie en Jean Aerts van de Mechelse Geburenkringen, bij de uitreiking van de prijs voor 'verdienstelijke Mechelaar'.  Enkele jaren geleden ontving Marcel ook deze prijs...)

Francis beaamt het.  Deze twee jeugdige zeventigers delen dezelfde mening.  Daarom hebben ze mekaar ook zo goed aangevuld in de poëzieprogramma's waarmee ze het hele land hebben doorkruist.  Francis vult aan:

Emotie kan zo mooi zijn.  Als ik zie hoe de Dendermondenaren emotioneel reageren als hun Ros Beiaard met de vier broers door hun straten trekt...  Zo mooi!  Ik hoop dat ik diezelfde emoties ook zal zien en voelen met de komende Cavalcade.  Bij Mechelaars is die fierheid wat latenter.  Mechelaars zijn kritischer - voor ze iets goed zeggen over iets, zijn we al een poos verder...En toch.  Mechelen - het is zo'n heerlijke stad - bevrucht door het Brabantse, het kleindstedelijke karakter, het klein-menselijke, het 'ons-kent-ons'...  Ieper heeft dat ook, en Dendermonde...  Het hééft toch wel wat.

(samen met Louis Verbeeck, met wiens teksten ze ooit ook een programma samenstelden...)

Terloops lichten Francis en Marcel nog een tip van de sluier op van een nieuw project waarmee ze bezig zijn.  Onlangs vroeg pastoor Stefaan Callebaut (die ondermeer priester is in de Sint-Jan Berchmansparochie) of ze het beiden niet zagen zitten om een programma op poten te zetten over Jan Berchmans, naar aanleiding van de 125ste verjaardag van zijn zaligverklaring.

Da's absoluut geen eenvoudige opdracht.  We moeten die man toch wel behoorlijk 'afstoffen'.  Dat is een hele uitdaging.  We moeten hem eigentijds proberen te maken.  Jan Berchmans werd in Diest geboren, en studeerde in Mechelen.  De goeie student die hij was, trekt nadien te voet naar Rome.  Daar zal hij amper één jaar later overlijden.  Mechelen heeft een sterke band met deze man.  Maar hoe 'vertalen' we zijn levensverhaal naar deze tijd, voor mensen van nu?  We gaan zijn leven niet van A tot Z vertellen, maar proberen het 'doodgewone' te belichten, en hoe 'gewone' dingen mensen kunnen aanzetten tot het maken van plannen, dromen...  Dit lijkt ons een juiste invalshoek.  

(met zonen Gunther en Rudi - 'Festival aan de Kust; 22 jaar lang met Jan Theys)

Hoe het 'doodgewone' mensen kan aanzetten tot het maken van plannen, en het realiseren van dromen?  Is het ook niet zo'n beetje dat wat Marcel gemaakt heeft tot de muzikant en de mens die hij nu is?  Het begon allemaal pakweg 70  geleden in de Stenenmolenstraat op de Hanswijkenhoek, toen een kleine jongen een accordeon kreeg van zijn vader in café 'Door Vriendschap sterk'...

Ik ben dankbaar voor alles.  Ik zeg dat dagelijks.  Ik heb zoveel kansen gekregen.  Maar als ik alles overweeg: mijn goeie verhoudingen met mijn  kinderen en kleinkinderen zijn het allerbelangrijkste.  Ik heb bewondering voor mijn oudste zoon Rudi, die ook muzikant is, en ook les geeft aan het conservatorium, zoals ik het jaren heb gedaan.  We kunnen goed praten met mekaar - soms als broers bijna, net zoals ik het kon met mijn eigen vader.    Wat ook zo mooi is: het samen mondharmonica spelen met mijn 24 jarige kleinzoon Nick, die geen noot muziek kent.  Maar dat samenspelen is zo mooi...  En samen dan naar een optreden van Toots Tielemans gaan....

De emotie is weer niet uit de lucht.  Marcel, de gedisciplineerde strenge leraar, de getalenteerde muzikant, de 'plooibare' vriend, vat het alles samen in enkele zinnen.  De man die op talrijke podia stond, in de schijnwerpers met grote artiesten, de liedjesmaker, de accordeonman, de winnaar van talrijke prijzen...  Hij is ook de eenvoudige volksjongen van 'den Hoek' gebleven, en ondanks de grote uithuizigheid om beroepsredenen, gesteund door dik en dun door vrouw Christiane, is hij in alles de familieman gebleven.  De notenbalk was het muzikale decor van zijn leven.  Maar de essentie van het leven heeft hij ook écht begrepen. 

Gelukkige verjaardag Marcel!

Een kleine volksjongen met  een accordeon wordt 75 jaar.  Zijn ogen blinken.  Naast hem zit Francis Verdoodt - in vriendschap sterk.