Méér dan 100 jaar geleden - in 1903 trokken de Maneblussers in de oktobermaand ook naar de stembus.  En het beloofde een spannende strijd te worden.  Wie zou de burgemeesterssjerp veroveren?   Laat ons eens terugblikken aan de hand van een leuke spotprent uit die tijd.  Ik haalde de info bij Herwig De Lannoy, die historicus is, en bovendien de voorzitter is van de Koninklijke Kring voor Oudheidkunde, Letteren en Kunst van Mechelen.  Een paar jaar geleden hield hij ter gelegenheid van Soirée Lamot een boeiende uiteenzetting over Politieke en sociale conflicten in spotprenten en affiches, onder de titel 'Met beelden aan de macht.'

  (foto: Jan Smets  -  Herwig De Lannoy)

Wat toont nu eigenlijk deze prent?  We zien een kerel die aan de slippen trekt van een ander heerschap.  Deze laatste doet verwoede pogingen om de burgermeestersattributen te bemachtigen.  Maar slaagt hij daar wel in?

Onder de prent lezen we:

Eerzucht!  Ziedaar de drijfveer der groote liberale heere!  Het volk schenk aan beide eene buis op 18 October!

En aan de zijkant van de prent lezen we het volgende opschrift:

Neringdoeners!  Gedenkt de Cooperatief der socialisten die door de liberalen ondersteund wordt!  Gedenkt dat de liberalen uwe ergste vijanden op het stadhuis willen brengen!  Wreekt u in October!  Wreekt u!

Da's niet mis te begrijpen.  En iedere aandachtige lezer zal hier wel kunnen uit opmaken dat deze prent  niet gemaakt is door de 'beste vriendjes' van blauwen of roden.  Inderdaad: het is een Katholieke spotprent die doelt op de interne verdeeldheid bij de Mechelse liberalen in dat 'gezegende jaar' 1903.  Links wordt Pieter Houtmortels van de Liberale Voorwacht afgebeeld.  Deze Voorwacht vertegenwoordigde de meer linkse strekking van de liberale familie.  Hij probeert de andere liberaal rechts - de van naam niet onbekende Victor Van de Walle - te beletten naar de steek van de burgemeester te grijpen.  Van de Walle was leider van de Liberale Grondwettelijke Vereniging. 

Ze zouden er beiden niet in slagen.  De liberalen konden fluiten naar de burgemeesterssjerp.  De Katholieken bleven aan de macht.   Dat waren ze al sinds 1899.  De liberalen beseften sinds dan dat zij, net als in andere kleinere Vlaamse steden, enkel terug de scepter konden grijpen, als zij zouden samenwerken met de socialisten.

Van toen af stuurden de liberalen aan op liberaal-socialistische kartellijsten.  In april 1902 werd door de socialisten een algemene staking uitgeroepen, die ook in Mechelen voor beroering zorgde.  Vooral in het Arsenaal, met betogingen die hardhandig onderdrukt werden.  Maar politiek bleef de socialistische doorbraak uit bij de gemeenteraadsverkiezing van 1903.  Tegelijk verdwenen de liberalen volledig uit de Mechelse raad, en dit ondanks de toepassing van de evenredige vertegenwoordiging in plaats van het stelsel van de absoltute meerderheid.  De toegenomen polarisering in het socialistische kamp leidde er in 1905 tot een nieuwe scheuring. Bovendien liep net voor de verkiezingen van 1907 het kartel van liberalen en socialisten op de klippen.  Enkel het liberale boegbeeld notaris Victor Van de Walle werd verkozen.

(Herwig de Lannoy)

Maar dan zijn we weer enkele jaren verder...  In 1903 moeten liberalen en socialisten de duimen leggen voor de Katholieken.  De Katholieke burgemeester Edouard De Cocq blijft comfortabel op zijn gestoelte, waar hij al drie jaar op zit.  Tot 1909 blijft hij burgemeester.  Dan volgt burgemeester Dessain hem op.  Maar da's weer een ander verhaal.  Ik wou in dit artikeltje me enkel op deze spotprent focussen.  Ze geeft zoals zoveel politieke cartoons uit lang vervlogen dagen een mooie kijk op het politieke leven van eertijds.

De stijl is misschien gewijzigd.   Maar coalities, afspraken, onderlinge verdeeldheid, meningsverschillen, kartels: het is niks nieuws onder de zon.