(foto's: Jan Smets)
Het is kil en grijs op de Vismarkt. De herfst laat zijn minst sympathieke gezicht zien. In versnelde pas stappen de weinigen die het grillige weer trotseren over de natte straatstenen. Maar binnen in Sister Bean kringelt een damppluimpje boven het troostend kopje koffie. En de gezellige babbel met m'n overbuur, doet het deprimerende weer snel vergeten. Ik zit samen met Mechelaar Tristan Versteven, en praat met hem over de productie van zijn (jeugd)theatergezelschap, het Banket, dat zaterdag in prémière gaat in onze stadsschouwburg. 'Koning van de slaap' heet het stuk. De ticketverkoop liep vlot. En dat is hoopgevend. Maar wie er nog bij wil zijn, kan best nog een poging wagen. Want er zijn nog plaatsen vrij.
Het is fijn praten met Tristan, wiens leven en passie volledig draait om het theater. Hij kreeg het mee van zijn ouders die ook op de planken staan. Samen met Brechtje Louwaard richtte hij in 2009 het Banket op: een theatergezelschap dat voorstelling maakt voor kinderen én volwassenen... Met een naam als 'Tristan' ben je geboren om iets te gaan doen met woordkunst of theater. Zo voelt dat alleszins aan. Tristan Versteven heeft dan ook dit pad gevolgd. Hij is nu 37 jaar jong, en is de zoon van de Mechelse acteur Fons Versteven, en de al even Mechelse actrice Lillie Verlinden. Zus Sharon doet dan weer haar ding in theater Korenmarkt.
Tristan volgde twee jaar les aan het conservatorium in Mechelen (waar hij nu nog ieder jaar in de jury zit). Hij speelde in vele amateurgezelschappen; studeerde af in 2000, en was zo'n tien jaar actief in Het Paleis in Antwerpen, als acteur maar ook als regisseur. Af en toe speelde hij rolletjes in TV-reeksen als Witse, Aspe, of andere. Zijn debuut op het witte doek maakte hij als buitenbeentje 'Dorian' in de wat gedurfde film 'ex-drummer', waarvoor hij goeie kritieken kreeg.
Met Brechtje Louwaard, die hij kende van Het Paleis, rijpte het idee om samen een theatergezelschap op te richten. De gelijkgestemde acteurs hebben door veel praten, plannen en dromen hun idee kunnen uitvoeren. En zo ging op 8 oktober 2010 hun eerste productie van start: 'Eiland Lucretia'. Samen schreven ze de tekst. Het was een voorzichtig begin. 30 voorstellingen werden gepland, maar het werd een succes voor dit stuk dat in de Stadsschouwburg van Mechelen voor het eerst werd opgevoerd. Voor dit theaterstuk werd Reinhilde Decleir geëngageerd.
De tweede eigen creatie - 'Het land is stil', werd gespeeld door Stefaan Degand (die ondertussen een bekend gezicht is geworden sinds de TV-reeks 'De Ronde), Brechtje en Tristan, en ging in prémière op 22 oktober 2011 in de Stadsschouwburg.
Het derde seizoen van het gezelschap bracht 'Vaders en eieren' op de planken. Het stuk werd geregisseerd door Peter De Graef, en werd in 2009 in het Japanse Osakea gespeeld. Het Banket nam het stuk over, en trok er in 2012 de boer mee op in Vlaanderen. Vele theaterzalen werden aangedaan. En ook heel wat scholen (waaronder een boel Mechelse) hadden de kans om het toneelstuk te bekijken. In deze stad werd het gratis opgevoerd, omdat men een band met het Mechelse publiek wou opbouwen.
En nu is er dan: 'Koning van de slaap'. Het is weerom een eigen productie waar Brechtje en Tristan samen aan schreven. En weerom doet acteur Stefaan Degand mee.
Soms is er in de theaterwereld een gigantische kloof tussen een ouder publiek en kinderen. Maar we willen ons niet specifiek richten naar één of andere generatie. Bij ons kunnen ouderen en jongeren terecht. Ieder ziet wel iets anders in één van onze stukken. Er zijn meerdere lagen in aanwezig. Kinderen hoeven niet alles dadelijk te 'begrijpen'. Misschien doen ze dit later wel met terugwerkende kracht. We willen met Het Banket ingaan tegen de tendens dat kinderen 'alles moeten snappen'. We willen ze enkel met (theater)kunst in contact brengen en hun nieuwsgierigheid prikkelen. Met onze stukken willen we een lancune vullen. Er worrdt wel heel wat gepland met losse gezelschappen, maar er is nog werk aan de winkel Misschien zijn we wat 'rauwer' dan andere gezelschappen. Misschien. Maar ieder gezelschap maakt iets op zijn eigen manier.
(twee foto's van het gezelschap uit 'Het land is stil')
In de nieuwe productie die zaterdag voor het eerst op de planken komt in onze stadsschouburg steekt er best wat filosofie. De 'Koning van de slaap' speelt zich af in een kleurloos land, bevolkt door bedrukte mensen en een koning die van de ene dag op de andere de scepter van zijn vader, die er geen zin meer in had, diende over te nemen. De mensen ondernemen een mars naar het paleis. Maar de koning begrijpt het niet. 'Waarom zijn de mensen zo boos?'...
Veel wil Tristan niet verklappen. Dat laat het stuk wel zien. Wie er bij wil zijn moet zich haasten. Er zijn nog zo'n 50 ticketjes vrij.
Iedereen is welkom. Ouderen en kinderen vanaf 10 jaar. In onze stuk richten we ons niet specifiek naar de kinderen. We werken alsof we voor volwassenen spelen. Dat zie je ook in de decors. Maar ook in de stiltes. Vaak is men in kindertheater bang van 'stilte'.. Wij zijn dat niet. We hopen dat de volwassenen zich laten meeslepen door het verhaal - maar ook de kinderen. We willen ze alleen niet betuttelen. We brengen verhaallijnen die zelfs vaak choquerend kunnen overkomen voor volwassenen. Kinderen zien het anders. Zo denk ik aan het 'Eiland Lucretia', waar twee kinderen in een appartement opgesloten zitten om voor hun zieke moeder te zorgen. Maar ze dromen weg met het schip 'Belgica' naar verre einders. Op het einde van het stuk verlaten ze de moeder. Volwassenen vinden dit hard en begrijpen het niet. Een taboe. Kinderen benaderen het luchtiger. Het leidt soms tot boeiende gesprekken. Het is inderdaad niet vrijblijvend. Er kunnen heftige emoties mee gepaard gaan. Dat merkten we toen we speelden in culturele centra voor scholen. Ook in 'Het land is stil' is de thematiek niet voor de hand liggend. Het gaat om een laatste mens op aarde, tot er nog andere mensen worden ontdekt: een man en een andere vrouw. Het wordt het strijd tussen de twee mannen om die vrouw. Op het einde dient één van de twee op te krassen... Niet alledaags dus in jeugdtheater...
Brechtje en Tristan schrijven samen aan een stuk. Er is een idee. Men begint te brainsormen, en dan beginnen beiden apart aan hun schrijfproces. Er wordt gezond gediscussieerd en overlegd...
Dit jaar nog gaat Het Banket nog het stuk Itak brengen dat geschreven werd door Peter De Graef. En vaste gast, Stefaan Degand is weer van de partij. Toch wil Stefaan niet teren op de naambekendheid van acteurs als Reinhilde Decleir of Stefaan. Dat wil hij zeker niet uitmelken of aan de grote klok hangen. Ook al is hij blij met hun medewerking.
Het gezelschap krijgt goeie kritieken, en dat uit zich ook in het verkijgen van subsidies. Hun unieke speelstijl wordt erg gewaardeerd, en volgens de critici hebben ze hun plaats binnen de theaterwereld helemaal verdiend. Het Banket is er blij om, en het is een stimulans om verder te doen. Mechelen mag erg trots zijn op de gezelschap van eigen bodem.
Men kijkt uit naar zaterdag. Tristan vindt het best spannend. 'Hoe gaan de mensen reageren?' Het wordt weer een test met het publiek. Later wil men met de 'Koning van de slaap' ook de Mechelse scholen 'aandoen'.
We doen alles zélf in ons gezelschap. Tot de boekhouding toe. Het creatief proces, het maken van decors... Niks wordt uitbesteed. Dat is spannend maar ook erg leuk. Het is 'helemaal van ons'. Het is onze 'eigen keuze'. Als je je rolletje vervult in een productie in een ander gezelschap, moet je je steeds afvragen of het goed was, en of ze je hierdoor willen terugvragen voor een ander stuk. Die spanning valt in een eigen productie weg. Met kritiek kunnen we goed omgaan als die goed verwoord is en opbouwend werkt. Het is wel zo dat we van de pers minder aandacht krijgen dan 'volwassenentoneel'. Waarom? Misschien zijn we minder bekend, en werken we met minder bekende namen... Maar het zou leuk zijn dat kinderen ook de weg vinden naar onze producties. Ze zijn alleszins goedkoper dan Studio 100-stukken... (ook al is daar op zich niks verkeerd mee). Bij ons kan je terecht voor zo'n 9 euro...
Tristan hoopt stiekem om in Mechelen tot een nauwere samenwerking te komen met al wie voor jeugdigen werkt. Want er bestaat hier wel wat, van Figurentheater De Maan, tot 'de Nietjesfabriek' van Mechelaar Freek Mariën, tot... Al die iniatieven werken uitstekend, maar vaak te los van mekaar. Volgens Tristan is er meer omkadering nodig. Dit zou best mogen in een stad die 'kinderstad' wil zijn. Een kinderfestival als 'Grof geschud' is een goeie poging daartoe. Maar het mag volgens hem nog groeien.
Buiten is het nog steeds nat en kil. Het regent pijpenstelen als we Sister Bean buitenkomen. Ik wil nog enkele foto's van Tristan nemen. Het poseren gaat hem moeilijker af. Deze soort van 'gène' heeft hij totaal niet op de planken. Maar dat is anders: dan zit hij in een rol...
Zaterdag komt de 'Koning van de slaap' op de Mechelse planken. Ik ben benieuwd naar het kleurloze land en zijn ontevreden bevolking..., en hoe het verhaal zich zal ontwikkelen... Maar ik geloof in het gegeven. Tristan wist me te overtuigen. Deze theaterman heeft een sterke visie, en een heel eigen kijk op jeugdtheater. Hij neemt kinderen au sérieux, en dat is mooi. Hoe vaak is dit anders....
Frans Halsvest 4