(foto's: Jan Smets)
(Geneviève Hardy, Michaël De Cock, Eva Van Hoye en Pita Saïd)
Het is ondertussen al genoegzaam bekend dat in 2013 - en da's dichtbij! - de Cavalcade en Ommegang weer door de Mechelse straten zullen trekken. En dat wordt een topevenement! 25 jaar geleden ging de vorige editie uit. Want inderdaad: er zit telkens een lang interval tussen. Maar wie er bij was heeft er zéker toffe herinneringen aan. Het was zelfs goed voor vier uur liveTV op de nationale zender! Om maar te zeggen dat het een gebeurtenis dat de stadsgrenzen ver weet te overschrijden. Nu wordt al volop gewerkt aan de nieuwe editie - Met spanning en de nodige stress, maar ook met grote verwachtingen. Tijden veranderen, en ook de stad onderging wijzigingen.. 25 jaar is een héle tijd. Maar nu al ben ik ik quasi zeker dat de organisatoren er in zullen slagen om een boeiend kijkstuk te brengen, dat traditie en actuele vormgeving een geslaagd huwelijk zullen doen aangaan. Deze morgen werd in Lamot al een tipje van de sluier opgelicht... 
Michaël De Cock (°1972) is al enkele jaren de artistieke leider en directeur van 't Arsenaal. Hij is uitgekozen tot regisseur voor de Ommegang van 2013, en is een geknipt figuur om deze taak tot een goed einde te brengen. Michaël zal zorgen voor de artistieke en scenografische uitvoering.
Ik ken Mechelen al van kindsbeen af. Ik groeide op in Kontich en bezocht vaak de markt op zaterdag. En ik fietste langs de Nete tot in Walem, om te gaan zwemmen in de putten langs de E19. Ook historisch Mechelen leerde ik al snel kennen. We vergeten soms dat Mechelen één van de mooiste historische centra van het land heeft. Misschien is het daarom dat ik het zo'n geweldige eer vind om de Ommegang te mogen regisseren. Een optocht die maar eens om de 25 jaar uitgaat, en waar zowel materieel al immaterieel erfgoed aan vasthangt.
Mythes en mythologische figuren, stedelijkheid en de verhalen die er zich afspelen, hebben De Cock altijd weten te boeien. Het is zijn ambitie om van de Ommegang een feest voor alle Mechelaars te maken. Met respect voor traditie. Maar tegelijk moet de Ommegang iets hips worden. Zo zullen er ook nieuwe poppen worden gemaakt, en nieuwe accenten gelegd...
Erfgoedcoördinator Eva Van Hoye geeft een kort historisch overzicht van de Cavalcade en Ommegang. Ik ga hier nu niet te diep op in. Mechelenblogt heeft daar vroeger reeds voldoende over geschreven. Kort samengevat: de de Cavalcade is een religieus-historische optocht met wortels in de 14de eeuw. De Ommegang is het wereldse gedeelte van de stoet, met praalwagens, Opsinjoorke, de reuzen en andere figuren...
Eva stipt aan dat deze reuzen tot het Unesco erfgoed zijn uitgeroepen, en sinds mei 2012 zijn ze ook immaterieel Vlaams erfgoed geworden, wat aangeeft dat ze erg waardevol worden geacht.
De reuzen zijn eeuwenoud, en hebben een rieten constructie en houten handen en hoofden. Ze gaan nu op tradionele wijze worden gerestaureerd. Geneviève Hardy (°1970) die een meestergraad beeldhouwen behaalde en een hoger graad steen en beeld/restauratie in Antwerpen, is hiervoor aangeduid. In Mechelen reconstrueerde en restaureerde ze al tal van beelden en interieurelementen in kerken, diverse gevels en monumenten.
Ik ben vooral gespecialiseerd in vormproblematiek: sculpturale vormen die ontbreken en waarvan reconstructie wordt gewenst. Een kunsthistorische duiding kunnen geven, het anatomisch inzicht, de techniek van het kappen in steen, het boetseren en mouleren zijn de vaardigheden die een reconstructie mogelijk maken.
Ook de praalwagens zullen een opfrisbeurt krijgen.
Stoeten en toneel hebben in deze voorbije 25 jaar wel een wat 'ander' gezicht gekregen. Toch zijn optochten enorm populair gebleven. De vorm is wellicht wat eigentijdser geworden. En da's normaal. Ook de stad is niet helemaal meer gezelfde. Er zijn heel wat nieuwe bevolkingsgroepen in Mechelen komen wonen ondertussen. En ook hen probeert men te betrekken bij dit feestgebeuren.
Zo vatte men het plan om het aloude reuzenlied dat we allen zo goed kennen uit onze kindertijd, en waarvan er flarden in ons collectief geheugen blijven hangen, een beetje te 'restylen', zonder aan de eigenheid en het historische karakter te raken.
Om dit gedaan te krijgen zocht de Erfgoedcel Saïd Aghassaiy aan - beter bekend als de filmmaker van 'Niet zijn thuis', en hiphopper Pita Saïd. Hij bewerkte het reuzenlied. Vandaag kregen we de primeur van de videoclip die werd opgenomen door de studenten Indi Vandyck, Hulie Van Dooren, Annelies Roosen, Dominique Turnbulle en Eline De Becker van de Thomas More Hogeschool in Mechelen.
Het is een geslaagde remix geworden. Echt. Maar oordeel zélf:
http://www.youtube.com/watch?v=rw-f8aQJySQ&feature=youtu.be
Maar er is méér! Naast de restauratie van de bestaande onderdelen van de Ommegang, wou men ook op zoek naar al wat verloren ging in de loop der tijden. Er is heel wat opzoekwerk gedaan door Eva. Paul Contryn die de huisscenograaf is van het Mechelse Figurentheater DE MAAN kreeg de opdracht om verloren figuren zoals de draak, de walvis en de eenhoorn opnieuw te reconstrueren. Hij vindt het een hele uitdaging, maar weet dat dit wel wat werk zal vragen. Paul (°1961) is wel de geschikte persoon om dit te realiseren. Hij behaalde het diploma hoger kunstonderwijs (toegepaste grafiek) aan Sint-Lucas in Brussel, en werkt als grafisch ontwerper, scenograaf en poppenbouwer. Zo ontwierp hij al honderden theaterpoppen en maskers. Hij komt dan ook uit de legendarische poppenspelersfamilei Contryn: een begrip in Mechelen. Ik ben nu al erg benieuwd wat zijn creatieve geest en handen zullen scheppen...
Ja: het wordt een héél gebeuren die laatste zondag van augustus en eerste zondag van september. En, stelt Eva: we kunnen nog heel wat hulp gebruiken! Zo is men nu al op zoek naar mensen die figurant willen zijn de Ommegang. Ook zoekt men vrijwilligers die mee kostuums willen maken. Ook dragers voor de reuzen zijn welkom. Kinderen zijn nodig om een kinderkoor te vormen, én: men zou ook graag vier Mechelse broers hebben om te zitten op het Ros Beyaard dat zal meelopen...
Je kan hiervoor een seintje geven aan de Erfgoedcel: Eva Van Hoye 015 29 49 19 eva.vanhoye@mechelen.be
Janneke en Mieke en Klaaske, vader en moeder reus, grootvader reus, het Ros Beyaard, het Schip van Oorlog, de kemeltjes, het Rad van Avonturen, Opsinjoorke, en nog véle andere, maken zich klaar voor de Ommegang. Het wordt heel zeker een hedendaagse, swingende en kleurrijke optocht. Het moet een feest worden waar iedere Mechelaar met trots en plezier naar zal kijken! Daar ben ik rotsvast van overtuigd. Mijn 'Mechelen-gevoel' kriebelt. Ik ben er alleszins klaar voor, en geloof in de mensen die er nu hun schouders onder zetten.
En het reuzenlied? Dat oefen ik nu al.
A. Geudens vereeuwigde onze ommegang in zwart-wit.
Hier, in 't echt, in 1913...
Toch wel erg mooi om zo een ommegang/calvacade (sic) mee te maken. En eerlijk gezegd, het zal mijn eerste zijn .... ik kijk er al vast naar uit.
Wat die reuzen betreft, mensen, das dus werelderfgoed. Het wordt tijd dat de reuzen wat meer onder de mensen komen ...
Jan Kadodder komt toch meevieren, hoop ik.
:-)
Jan Kadodder is dan wel een leuke Mechelse volksheld, maar met de 'caLvacade' (= cavalcade oep z'n Mechels) heeft hij niks te zien Gim...
Hier zien we Opsinjoorke in de Cavalcade van 1913 (en de Vier Heemskinderen).
@gimycko: als ge zegt hier moet ge ook zeggen waar of is dat een rarara ???
@Jokke, dat is nu toch wel een gemakkelijke rarara:-)
1938 ons moeder in de calvacade
1963 ikzelf
1988 drie van de vier kinderen,ikzelf en de vader van ons kinderen
een Mechelse familie aangelegenheid
Gim, hebt ge genen oude foto van de steltenlopers ?
Jokke, het is zelfs zoooo eenvoudig dat er geen rarara van kan gemaakt worden....
Iedereen kent wel deze tekening van de Calvalcade (zat bij de Côte d'Or)
Hier is dit tafereel te zien in het echt.
Onze feeststoet is een voortzetting van een langjarige traditie en zou dat feitelijk moeten blijven. Best is om het oude reuzenlied te behouden; dat is namelijk traditie bewaren. Het "aanpassen" van dit lied brengt geen meerwaarde aan de traditie doch vreet ze feitelijk aan. Het is aangewezen om de stoet historisch juiste inhoud te geven en ook de kledij in die zin vorm te geven. Weg met de "vodden en vanen" die we jaarlijks moeten ondergaan tijdens de Hanswijkprocessie... Historische stoeten behouden hun publiek immers! Kijk maar naar de Brusselse Ommegang, de Gouden Boom en Heilig Bloedprocessie te Brugge enz. Zeker in dergelijke stoeten kan het "multiculti" best geweerd worden:-)
'Multiculti' klinkt hier weer heel geringschattend en honend. Zoals de organisatie (en ook ik) vertel, wil men dit unieke (beschermde) erfgoed bewaren voor het nageslacht, met groot respect voor eigenheid en traditie. Men wil in dit alles natuurlijk ook dat dit een feest is voor ALLE Mechelaars, jong of oud, of van welke achtergornd ook. Het reuzenlied heeft z'n aloude tekst en melodie behouden, maar heeft enkel een eigentijds, geslaagde, versie gekregen. Bovendien werd het gemaakt door Pita Saïd, geboren Mechelaar - getalenteerd, open, en een prima bruggenbouwer tussen gemeenschappen. Prachtig toch? Mooi huwelijk tussen traditie en eigentijdse vormgeving. Ik kijk er naar uit!
Heeft iemand hier nog foto's van ?
;-)
@ Jan Smets
Multikulti heeft er wat mij betreft niks mee te maken, leuk dat ze een Mechelaar hebben aangzocht om het reuzelied te herwerken, en geen enkele traditie overleeft op verstarring, maar ik vind het vernieuwde reuzelied toch niet zo geslaagd. Het is een van de favoriete liedjes van mijn vierjarig zoontje, maar bij het horen van deze versie fronste hij toch behoorlijk zijn wenkbrauwen.
Als ze het willen herwerken, waarom dan niet gaan voor een echt gewaagde herwerking die het nummer grondig vertimmert, met, waarom niet, muzikale invloeden van de oorsprongslanden van nieuwe Mechelaars (en voor "men" begint: Opsinjoorke hebben we ook afgekeken van de Spanjaarden, ons cultureel erfgoed is sowieso multiculti en heeft altijd al invloeden van andere culturen die hier rondhingen opgeslorpt; het is juist wat er de couleur locale aan geeft).
Niet dat dat voor mij hoeft natuurlijk. Maar als dat niet het geval is, hou het dan zo traditioneel mogelijk. Nu krijgen we een reuzelied met een dun electronica/hip hop sausje en doet het me al te zeer denken aan een of andere tweederangs boenke-boenke carnavalversie van een populaire hit. Het treft me juist hoe zeer deze versie een soort van ontkenning lijkt te zijn van de couleur locale door het traditionele nummer te overgieten met de klanken van de commerciële Euro-Amerikaanse eenheidsworst.
Enfin, misschien is het wel zoals met elke hit: na verloop van tijd heb je het zo vaak gehoord da je er wel aan went en het zelfs goed begint te vinden. Toch een beetje een gemiste kans, denk ik...
Er wordt vandaag zelfs op een Vlaamse Boerenkermis, waar traditioneel pensen, kop en een snee van 't varken wordt gebuffelt, al meer en meer bissar, briouat, harira en rghaifs gegeten. Daar ook ik een lichte voorkeur behoud om 't eerste op een pensenkermis en tweede in een restaurant te verorberen, zal ik ook al maar een etiketje opplakken zeker?
Gim, de dame op de foto's is juffrouw de Marré, dochter van notaris de Marré, en zij beeldde in de calvacade van toen Margaretha van York uit. Op de Grote Markt is ze toen afgestapt en heeft dan aan prinses Joséphine-Charlotte een mooi beeld (van Nante Wynants) van OLVrouw van Hanswijk geschonken (haar familie bezit trouwens nog steeds een identiek beeld).
in die tijd (1938) betaalden de welgestelde deelnemers zelf hun kostuum met alles erop en eraan.
Altijd leuk om een echte kenner te mogen ontmoeten. Meer van dat, Marc1 !
:-)
Cavalcade de Notre-Dame d' Hanswyk 1913
Grootvader reus ten tijde van het verloederingsbestuur onder Van Roy. "Antigoon" liet het moede afgeknakte hoofd op de borst rusten alvorens het volledig werd weggevreten door duivenstront.
Hier zien we ons erfgoed dat in 1982 "zorgvuldig" werd opgeslagen in de Minderbroederskerk.
Ai, pijnlijk...