(foto's: Jan Smets)
Het zal ons allen weten raken. Want mensenrechten zijn universeel. De toptentoonstelling Newtopia, op vier locaties in onze stad, die zaterdag feestelijk wordt geopend, en zal eindigen op 10 december, is indrukwekkend, poëtisch en confronterend tegelijk. Ik kreeg vandaag een voorsmaakje van wat deze voor Mechelen ongelooflijk belangrijke expo te bieden heeft, en ben er van overtuigd: dit zal niemand onberoerd laten. Curator Katerina Gregos die een erg grote naam is in de wereld van actuele kunst, heeft met Newtopia - the state of human rights - een huzarenstuk volbracht. Met Griekse passie heeft Gregos ons vandaag rondgeleid door de tentoonstelling, en vertelde enthousiast en met grote vakkennis over de kunstwerken van zo'n zeventigtal kunstenaars uit de hele wereld, die hier - in onze stad - verzameld zijn... Dit mag je écht niet missen!
Ik weet natuurlijk al een hele tijd dat deze grootse tentoonstelling op het getouw stond. Toch had ik de indruk dat de promotiecampagne maar traag op gang kwam, en dat héél wat Maneblussers amper of niet wisten wat er op til stond. Gek eigenlijk. Zit de vakantieperiode er voor iets tussen? of... Misschien moet er maar een flink tandje worden bijgestoken om dit evenement te promoten, want dit is wérkelijk iets om naar uit te kijken!
Drie jaar geleden was er het vorige langlopende cultuurevenement: 'Stadsvisioenen', en jammer genoeg wist dit niet helemaal te scoren bij de Mechelaars. Waarschijnlijk was het thema te 'wollig'?
Dit kan je van Newtopia absoluut niet zeggen. Het thema is klaar en duidelijk - niet mis te begrijpen, en kan ieder mens beroeren. Zoveel is zeker. Het was alleen maar afwachten hoe dit alles ging uitgewerkt worden. Deze morgen kregen we het te zien op een méér dan druk bijgewoonde persvoorstelling.
Na het welkomswoordje van hoofd van de Mechelse Cultuur, Heidi De Nijn, neemt burgemeester Bart Somers het woord. Hij verwijst naar twee belangrijke scharniermomenten in de Mechelse geschiedenis die te maken hebben met mensenrechten. Het ene is positief: in deze stad stond het humanisme centraal in haar grootste bloeiperiode: Busleyden, Thomas Moore, Erasmus... : grote namen die voor eeuwig met Mechelen verbonden zijn. Er is ook die andere gebeurtenis: de zwartste bladzijde uit onze geschiedenis: in de Dossinkazerne werden nog niet zo héél lang geleden de mensenrechten op de meest brutale manier geschonden. We weten allemaal waarover het gaat...
Mechelen heeft dus een bijzondere band met 'mensenrechten' .
De voorziene opening van het gloednieuwe museum Kazerne Dossin begin was de inspiratiebron om een grote expo op te zetten rond dit thema. De bouwwerken aan het museum hebben wel vertraging opgelopen, en het zal pas opengaan begin december. Zo zal het niet kunnen fungeren als één der locaties voor de tentoonstelling. Jammer. Maar anderzijds is Newtopia wél een aanzet en 'inleiding' voor dit spraakmakende museum.
De expo is zowel gedurfd, confronterend en actueel, aldus Somers. Toch is het géén somber verhaal. Want er klinkt een hoopvolle boodschap door. De universele verklaring van de rechten van de mens, is een hoopvol iets. En dat moet worden gevierd. Dit zal Mechelen dan ook doen. Zaterdag krijgen we in onze stad een grandioos openingsfeest dat werkelijk uniek is. Klankt en licht-spel en adembenemende acrobatie zullen de Mechelaars weten te betoveren van Kruidtuin, over Zoutwerf, maar vooral op de Grote Markt. Kijk maar vlug naar het programma, want dit is éénmalig!
Katerina Gregos komt daarna aan het woord. En eens deze dame aan het woord is, laat ze het niet meer los. Ze is dan ook beslagen in de materie, en gelooft er in. Helemaal. Heel verschillende kunstenaars hebben werk geleverd - jonge, oude, en ook reeds overleden kunstenaars. Ze komen uit de hele wereld - uit landen waar de mensenrechten met de voeten worden getreden, én uit het westen. De tentoonstelling is vooral een 'ART-exposition'. Het gaat in de eerste plaats om kunst. We zullen het werk aantreffen van bekende (soms overbekende) kunstenaars, en minder bekende tot anonieme kunstenaars. Het zijn kritische werken, poëtische en universele...
We krijgen daarna de kans om de locaties te bezoeken.
In het Cultuurcentrum worden de 'mensenrechten van de eerste generatie' belicht, die civiel en politiek van aard zijn.
In de Oude Mechelse Vleeshalle (en dat is toch wel heel bijzonder dat voor deze ruimte werd gekozen) zien we werken met betrekking tot de zogenaamde 'mensenrechten van de tweede generatie' - sociale, economische en culturele rechten.
In de gloednieuwe 'kelderruimte' van Busleyden die naar nieuw ruikt, onderzoekt men de huidige staat van de mensenrechten en zogenaamde solidariteitsrechten' of 'inclusierechten'. Het is een verbluffende ruimte onder de vroegere tuin van het stadsmuseum: een ontdekking waard!
Tenslotte is in Lamot een epiloog van de tentoonstelling te zien. 'Hoe kan kunst ons helpen ons een betere wereld voor te stellen? Hoe kan, in artistieke termen, de utopie van de mensenrechten en hun positief potentieel gevisualiseerd worden?'
Het is een openbaring... Ik zie werken van Picasso, Andy Warhol, en van zovele andere... Ik zie beklijvende werken uit Libanon, China, Cuba, en uit zoveel andere landen... Deze vierledige tentoonstelling overtreft voor mij alle verwachtingen.
In Cairo wacht een jonge Egyptische kunstenaar nog op zijn visum... Hij zou in Busleyden een grote muurschildering maken.... Tevergeefs. Het blijft wachten. Mensenrechten dus...
Er is véél meer dan ik hier in dit verslag kan vatten. Ik verwijs dan ook graag door voor meer informatie naar:
www.newtopia.be www.facebook.com/newtopia2012
En voor zaterdag 1 september? Dan zie ik je misschien wel op de Grote Markt waar we 's avonds met open mond kunnen staren naar een groots spektakel waar deze stad nog lang over praten zal...
Maar reserveer misschien nu al jouw kaartjes voor deze tentoonstelling. Zaterdag kan je immers gratis Newtopia bezoeken. En da's mooi meegenomen.
Vandaag zijn de voorbereidingen voor het adembenemende licht-luchtspektakel volop aan de gang. Vanaf 14 uur wordt de tentenconstructie opgezet in de Kruidtuin, en een uurtje later zal een kraan van 12 meter hoog en 120 ton zwaar, arriveren op de grote Markt. Deze kraan zal morgen de acrobaten metershoog in de lucht heisen. Om 16 uur zal de 'stuctuur' worden opgehangen, onder aanwijzigingen van de artiesten. Regisseur en kraanbestuurder doorlopen de voorstelling...
Tussen 20 urur en 22u30 is er repetitie. Vanaf 21 uur volgt de programmatie van het lichtspektakel en wordt de projectie Wodiczko opgebouwd...
Er is vandaag dus vanalles te zien, voor diegenen die in de buurt van de markt rondlopen!
Morgen zijn we er klaar voor!
Ik ben razend benieuwd, want het belooft de moeite te worden...
Hier een rechtstreeks bewijs van de Zwartste Bladzijde in de Geschiedenis vanuit Mechelen (zodat niemand het kan ontkennen) ...
Uit respect voor het slachtoffer en zijn familie zijn naam en adres geblindeerd
( Apatride = Statenloze )
Newtopia is nog niet open en ik ben nu al slecht gezind. Als je een kaart koopt moet je alle locaties in één dag aflopen :(.
Iets wat ik niet kan en ik geloof nog meerdere mensen :((((.
Dus ofwel moet ik meerdere kaarten kopen of ik zie maar een stukje. Ik ga nu niet beweren dat mijn mensenrechten geschonden zijn. Maar niet iedereen is even beweeglijk, dynamisch en gerzond.
Blijkbaar mikken de organisatoren vooral op een buitenlands publiek? Ik zie dat de meeste woorden in de communicatie geen deel uitmaken van mijn moedertaal. Als Nederlandstalige Mechelaar behoor ik blijkbaar maar op één manier tot de doelgroep: als betaler via mijn belastingen...
Er kunnen verschillende redeneringen achter zitten, heel tegenstrijdige zelfs. Bijvoorbeeld dat Nederlandstaligen toch geen interesse hebben in mensenrechten, of anders dat de Nederlanden zo'n traditie hebben van respect voor de mensenrechten, dat we vooral de buitenwereld daarvan moeten overtuigen. In beide gevallen gaat het over grove stereotyperingen van "de" Nederlandstalige.
Wieland, van mij zullen ze in de musee gene last hebben. Ik heb het allemaal meegemaakt en weet er bijna alles van. Dat het allemaal zo ne grote show is stoot me wel een beetje tegen de borst.
Er zijn natuurlijk érg weinig dingen die je NIET tegen de borst stoten, niet?
Ne schone show op den duits met volksmuzik is er vast ééntje van haha
Blijft natuurlijk de vaststelling van Wieland dat er weer zoveel vreemdtalige barnumreclame rond gevoerd wordt. De tentoonstellingen in Groot-Brittanië zullen bijvoorbeeld nooit in onze taal gepromoot worden. Shocking! Maar bij de vlaamse boerkes kan dat allemaal wegens gebrek aan ruggengraat en fierheid voior de eigen taal. Het is mijn mensenrecht dat hier in Vlaanderen alles in het Nederlands aangekondigd wordt:-)
Ik moest ook effe een vertaalsite raadplegen voor het woord "contemporary". Blijkt dus "hedendaags" te zijn.
Wel leuk om in de reactie van Eddy te lezen dat hij dit alles "shocking" vindt.
;-)
@ Gimycko: Wees voorzichtig met je vertaling van 'contemporary': Als men geen tijdsperiode bepaalde, en dus de huidige tijd verondersteld wordt, is "hedendaags" een prima vertaling. Maar eigenlijk betekent het 'van dezelfde tijd' (voorvoegsel con = samen, mede). In Gutenbergs tijd was boekdrukkunst "a contemporary technology".
Misschien bewerk je best je geupload Dossindocument, haar verduisterde gegevens zijn er nog vlot van af te lezen - misschien is mijn scherm helderder?
En hoe staat het met de Mensenrechten anno 2012 ?
Want oliewinning en financiële belangen fnuiken de rechten van de nabijgelegen dorpsbewoners, geopolitiek zorgt voor aanzet tot oorlog, de Arabische "Lente" werkt averechts voor de minderheden en de veroordeling van Pussy Riot laat zien dat het ook in Rusland de verkeerde weg op gaat.
BTW :
Zijn tekeningen van 70 jaar oud nog hedendaags (contemporary) te noemen ? Want dan horen ook de racistische affiche van "der ewige jude" net zoals de tekeningen van de mensen uit de concentratiekampen in de tentoonstelling.
Ik vraag mij af waar het verschil zit tussen de oorlogsfeiten van 1942 - 1943, die inderdaad gruwelijk waren en anderzijds de transporten van krijgsgevangenen na 28 mei 1940. Die transporten in 1940 werden inderdaad uitgevoerd met beestenbakken zoals er eentje staat op de vest. En niet vanaf het één en twintigste transport maar vanaf het eerste. Van deze krijgsgevangenen zijn er ook velen niet terug gekeerd of in het andere geval geradbraakt. Ik heb persoonlijk ene gekend, mijn vader zaliger. Van deze Vlaamse helden wenst men heden ten dage echter niet meer te spreken.Vooraleer ons hier weer een epistel op te dissen waar je niets vanaf weet zou je u beter eens goed laten informeren door hen die nog leven. Je moet u wel gaan haasten want ze lopen dun.
@Christophke
Mijnen TV is die van mij en ik kijk wat ik wil. Dat is democratie.
Het (een) vehaal van de Belgische (of Vlaamse zo u wilt) krijgsgevangenen lijkt me boeiend. Ik heb altijd begrepen dat na de overgave de krijgsgevangenen maar enkele weken in kampen vertoefden & den Duits ze daarna liet gaan.
GL zou de kans moeten grijpen om er een blogpost aan te wijden, een mooi eerbetoon aan zijn vader zaliger en interessant om ook dit deel van de Mechelse geschiedenis in de schijnwerper te plaatsen zeker met het oog op de nakende opening van het museum.
Vitten op de aandacht die andere slachtoffers (terecht) krijgen heeft een averechts effect. Het ene lijden maakt het andere niet minder erg.
Gim: uw document is dus een soort "bewijs van verblijf in een kamp" dat door een vereniging van ex-gevangenen werd afgeleverd......de Dame in kwestie werd naar Dachau gezonden in 44, maar daaronder schrijft men dat ze eerst in Auschwitz was.
Blijkbaar heeft men haar dus tweemaal opgepakt en op transport gezet? en heeft ze het allemaal (gelukkig) overleefd.
Hoog tijd om de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens in steen te graveren !
Dat kan misschien in één van de zijmuren van het nieuwe Holocaustmuseum.
Dan kan niemand ze ontkennen, in vraag stellen of aanvallen.
Foto Gimycko
als ik bovenstaande foto bekijk ben ik toch heel blij dat er tenslotte voor wit en niet voor zwart gekozen is... zo massief.
Heeft de Lobby van de Bloggers dat toen niet kunnen voorkomen, dat men voor zwart ging ?
Effe proberen om het artikel terug op te snorren want ik geloof dat Facebook toen nog niet bestond.
;-)
u spreekt in raadselen heer gim
Bedankt Omar. Uw reactie is eigenlijk het bewijs van de grote onwetendheid die heerst rond wat men noemt de donkerste jaren uit onze geschiedenis. Wanneer u spreekt van " maar enkele weken in kampen " slaat u de bal flagrant mis. En dan spreken we nog niet eens van de omstandigheden. In ieder geval is het positief dat u het in detail zou willen weten. Ik raad u dan ook aan om eerst eens wat te lezen over stalags, dulags en oflags. Er waren er nog al wat weet ge. Wat dat vitten betreft, het gaat hem om het verschil in aandacht. Maar ik vrees als we daar aan beginnen dat er nogal wat kaarten zouden komen bloot te liggen. Als u mij begrijpt.
Gisteren op de markt liepen er jongeren rond (vrijwilligers? jobstudenten?) om het gebeuren in de kijker te zetten. En, eerlijk is eerlijk, deze keer stond er wel degelijk in het Nederlands "Staat van de Mensenrechten" op. Dank u wel, organisatoren.
Moesten de Mensenrechten een vlag hebben en deze zou wapperen op het nieuwe Mechelse Mensenrechten / Holocaustmuseum, dan zou deze 24 / 7 halfstok hangen.
Zeg dat Gimycko het gezegd heeft.
HRW
Wie een bezoek wil brengen aan Newtopia kan een ticket kopen bij Uit in Mechelen.Dit is vanaf nu geldig voor de ganse duur van de tentoonstelling (01/09-10/12).Op die manier kan je je bezoek spreiden over meerdere dagen indien je niet alle locaties op één dag kan bezoeken of indien je met mate van Newtopia wil genieten.
Ik dacht dat het allemaal gratis zou zijn.
Mooi nieuws dat een toegangskaart nu ook kan gespreid worden over verschillende dagen. Want er is dan ook héél wat te zien. Het was een voorzichtige 'kritiek' van een aantal mensen dat er té véél te zien was! ;-) Dus: je krijgt waar voor je geld. Da's soms wel eens anders.
De catalogus is ook wel heel verhelderend voor de 'meerwaardezoeker'. Er zijn géén audiogidsen (wat toch een tikkeltje jammer is), maar hier worden de werken mooi en verduidelijkend beschreven.
Op de achterflap van de catalogus staat wel een knappe oneliner:
"Als je niet voor iets staat, dan val je voor alles" (Malcolm X)
"Staat van de mensenrechten" heeft z'n start niet gemist.
Inderdaad Jan, audiogidsen hadden het geheel veel verteerbaarder gemaakt. Je kan natuurlijk in een groep een gids boeken (60 Euro), maar als je alleen op pad gaat dat neem je best je leesbril mee om bij elk kunstwerk wat meer te lezen.
Toch wel knappe locaties ook: een tentoonstelling met onze stad als decor.
@Omar
Je vroeg naar mijn verhaal. Dan beginnen we maar.
Op 10 mei 1940 toen de elende begon zat mijn vader ter hoogte van Tervant ( Beringen ) aan het Albertkanaal als wederopgeroepene. Dadelijk bleek dat tegenstand bieden geen zin had. Daarom werd de aftocht geblazen richting zuidwesten. Uiteindelijk zouden ze met pak en zak vluchten tot achter de Ijzer waar ze op 28 mei 1940 tot overgave werden gedwongen. Koning Leopold heeft hier veel bloedvergieten verhinderd wat hem later heel kwalijk is genomen door links ( zal ik nooit vergeven ). Na de overgave begon de lange reis naar het gevangenkamp Stalag 1A (STABLACK ) in Ost Preusen. Hij heeft het overleefd en keerde na een achttal maanden geradbraakt naar huis terug .
Eveneens op 10 mei 1940 vertrok mijn moeder met mij en mijn broer op de vlucht. Niet naar Antwerpen of het zuiden van Frankrijk maar naar Boulogne sur Mèr. Later zou blijken dat het een zinloze vlucht was. Ze keerde dan ook reeds na enkele weken met ons terug naar huis.
Hoe al die verplaatsingen verliepen ga ik u voorlopig besparen wegens te ....
Omar, dit is niet van horen vertellen weet ge maar van meegemaakt.
Dank je wel voor het delen van jouw persoonlijk stukje geschiedenis Louis.
Nog slechts twee locaties van Newtopia kunnen bezoeken maar al stevig onder de indruk! En die andere bezoek ik binnenkort ook....
een knappe expo, als begrijp ik de kritiek inzake audio-gidsen: in die zin: op Locatie 2 (Vleeshalle) was de beperkte info bij de werken soms erg lastig. Gelukkig had ik het erg verzorgde bijhorende boekje bij de hand... Op locatie1 (Cultuurcentrum) was één en ander meer 'self explanatory'... al was ook daar het boekje handig..
Alleszins is de expo een absolute aanrader!! Meer nog: een MUST!
Ik ga sowieso nog eens terug, een van de komende dagen: ticket is idd. nog geldig voor de andere locaties. En op september opnieuw wanneer vtbKultuur dat opneemt in haar themadag rond Mechelen...
@Omar
Uw belangstelling voor het zogezegde duistere verleden verheugd me ten zeerste. Toen het begon was ik twee en half jaar oud en mijn broer zes maanden. U moet zich die vlucht voorstellen als een oneindige kolonne mensen op weg naar, ja naar waar dan. Bijna iedereen ging op de vlucht. Wat die mensen bij hadden was het hoogst nodige. Mijn moeder was samen met haar ouders en een kinderwagen op stap, wat proviand en wat kleding was zowat alles wat ze bij zich hadden. Onder de weg mochten ze wel meerijden met boerenkarren. Van Hombeek tot in Boulogne sur Mèr. Ge kunt het u niet voorstellen. Na 28 mei zijn ze naar huis terug gekeerd. Van deze vlucht zijn geen beelden op mijn netvlies blijven plakken.
Omdat vele jonge Duitsers waren opgeroepen om te vechten waren er bijvoorbeeld in dat uitgestrekte Oost Pruisen onvoldoende arbeidskrachten om de oogst binnen te halen en de stallen uit te mesten. Er waren daar boeren met honderden hectaren grond en duizende dieren weet ge. Het overgrote deel van die pachthoven was in handen van de adel. Het waren vooral duizenden Vlamingen die STALAG 1A ( het centrale kamp in het toenmalige Stablack ) bevolkten. Het is inderdaad zo dat na de oogst 1940 reeds vele Vlamingen terug naar huis mochten. Mijn vader werd pas in Januari 1941 gelost. Je hebt gelijk dat de meeste Walen enkele jaren langer zijn moeten blijven. Men heeft daarvoor een mogelijke oorzaak geopperd : de Duitse administratie dacht dat het Fransen waren wegens de taal die ze spraken en Frankrijk was toch de vijand. De transporten naar Oost Pruisen gebeurden via Antwerpen naar Nederland ( Hollands Diep ), daar de boot op en over de Rijn naar West Duitsland en vervolgens met de beestenwagen naar het hoge noorden,de buurt van Konigsberg.
Omar, details en anekdoten ga ik u hier besparen en de twee andere zaken die u aanhaald liggen heel gevoelig maar zijn in alle rust bespreekbaar.
Bedankt om je zieleroerselen te delen Louis, onvoorstelbaar eigenlijk dat dit maar een paar generaties terug is. Ik kom met interesse luisteren naar de rest van het verhaal in je geliefde Hombeek (lacht niet)
vandaag deel 1 en 2 van Newtopia bezocht, nog niet genoeg huiswerk op voorhand gemaakt, zelfs het programmaboekje vergt enige voorstudie
wel knap dat we een picasso en andy warhol's electrische stoel in huis hebben
gelukkig wist mijn gezelschap iets meer al van de tentoonstelling
na deel 2 hadden we het wel gehad aan triestige dingen, nu ja...
deel 3 en 4 zijn voor een volgende keer benieuwd
of schoolgaande jeugd daar veel boodschap zal aan hebben, ik vraag het me af
ik vond het best de moeite waard, maar ik vrees dat ik meer dan twee dagen zou nodig hebben om alles te bekijken en beluisteren