(foto: Jan Smets)

Buiten is het ijzig koud.  De winter scoort met diepvriestemperaturen in statistieken en tabellen met langdurige jaargemiddelden...  Maar we zitten gezellig, warm binnen, in dat wat onwezenlijke kader - het paradijs voor elke Mechelse boekenwurm - in een ons omringende zee  van letteren en spraakwatervallen: de Zondvloed in de OLV-straat.  Hij met een dampende thee, en ik met een winterkou verdrijvende kop koffie.  We verliezen de tijd in een babbel die verder gaat dan de reden van het gesprek.  Hij:  (levens)kunstenaar - met een hongerige kijk op de wereld om hem heen.  Veelzijdig ook: muziek, beeldende kunst, dictie... Ik, luisterend, beamend, bewonderend...  Maar toch in dialoog - tastend naar de ziel van de kunstenaar: Serge Piessens - Leestse Mechelaar - bouwjaar 1967; één van de meest bevlogen artiesten van zijn generatie - maar ook gevoelsmens - zachtmoedigheid verpakt in een forse verpakking...  'Bepalen de omstandigheden of je succes hebt of niet? Lukt het of lukt het niet?  is de sjaspatatter een mislukkeling?  nee toch..."

Serge Piessens is een man met een verhaal.  Zijn kunst vertelt zijn verhaal.  Serge geeft zich met mondjesmaat bloot...

De tentoonstelling die in boekhandel De Zondvloed nog loopt tot eind februari wil niet louter behagen...  De schilderijen die ons omringen - hier aan dit tafeltje waarrond we zitten, vertellen een geschiedenis.  De geschiedenis van Serge.

Aan de muren hangen expressieve werken van de kunstenaar.  Ze tonen ons wielrenners - de kop van Rik Van Steenbergen met diep in het gelaat liggende ogen - een portret vol passie - dramatiek..., een leven balancerend op het randje en soms ook erover...  Dit tonen ook de andere werken: fragmenten uit een koers - een val...  , de schaduwen van de dwangarbeiders van de weg, op het asfalt... Heldendom - sterrenstatus, maar ook 'de weg terug'..., de mens achter de held... 

Deze themawerken hebben een oorsprong in iets diepers.  Dat voel je.  Ik kende Serge al langer als binnenhuisarchitect, beeldhouwer, die abstracte sculpturen maakte, de natuur herscheppend ...  Maar dit is nieuw voor mij.  Deze reeks rond het wielrennen kende ik niet.

Serge vertelt, en gaat terug naar zijn jeugd.  Ergens in de jaren zeventig van vorige eeuw kreeg hij van zijn grootouders een wielerrtuitje van Flandria.  Het waren de mytische jaren waarin Freddy Maertens wereldkampioen werd.  Het maakte indruk op de jonge Serge.  Hij speelde met plastieken 'coureurtjes', en begon nog meer te verzamelen - nog meer wielertruitjes...  Het werd een passie voor de jongen.

                  (Serge met z'n zusjes)

Er waren méér linken met de wereld van het wielrennen.  Vader Piessens reed ooit ook koers bij de Dijlespurters...  En hij kende Rik Van Steenbergen...  Maar later wou vader niet dat Serge zélf wielrenner zou worden - daarvoor had hij teveel afgezien op de fiets.  En de moeder van Serge die voor haar huwelijk  in Battel woonde - op de Oude Leestsebaan, vertelde dat ooit baron Empain er met  legende Fausti Coppi op jacht (!) kwam.  Het had geweldige indruk op haar gemaakt...  Koers, wielrennen..., de verhalen doorkruisten steeds opnieuw de dromen van de jonge Serge.....

Tien jaar geleden.

Serge zat in de knoop, en wou 'opruimen' in zijn leven.  Hij rommelde in het verleden, en wou zich 'bevrijden' van dit verleden.  Zijn verzameling truitjes - die dierbare herinneringen, verdwenen...  Heel abrupt.   Maar later kwam de emotionele klop.  Het had niet mogen gebeuren.  Serge ging op zoek, naar restanten van wat hij had weggegooid...  Op wielerbeurzen begon het naar het onmogelijke te zoeken.  Hij vond het natuurlijk allemaal niet terug.  Maar Serge vond wel zijn troost in boeken over het wielrennen, en legde een nieuwe verzameling aan.  Tweehonderd, driehonderd boeken... We schrijven nu 2004.  Serge begint nu ook te schilderen over dat wielrennen.... Gepassioneerd - als pleister voor een verloren droom.  Het wordt een terugkeer naar zijn jeugd.  Jeugdsentiment?  of was het méér?  Nu pas kan Serge er vrij over vertellen...  Nu komt hij met zijn verhaal en zijn werk rond dat wielrennen naar buiten. 

Het wielrennen heeft zich verweven met zijn kunstenaar-zijn.  Ook al heeft hij zijn leven lang veel abstract gewerkt, en weinig figuratief - toch is het 'koersen' steeds in zijn werk binnengeslopen.   In zijn opleiding - tijdens vrije thema's, borstelde hij massasprinten, valpartijen...  Toch wel...

In 2005 zet hij de stap.  Serge doet mee aan een kunstwedstrijd rond het thema 'sport' - in Ichtegem - het Ronde van Vlaanderen-dorp.  Hij behaalt met zijn 'renner' de tweede prijs, en krijgt voorgoed de smaak te pakken.  Hij doet mee aan een tentoonstelling rond Stanneke Ockers in de Roma...  Kunst over sport - verhalen die bij het leven horen...

Serge Piessens is een veelzijdig man.  Hij laat zich niet in een hokje duwen.  Hij is geboeid in muziek, geschiedenis, en enkele jaren geleden startte hij zijn gidsenopleiding in Antwerpen.  Maar door een opmerking van een docent wou hij zich verder bekwamen in dictie.  Aan het Mechelse conservatorium begint hij de opleiding welsprekendheid.  Nu zit hij reeds in zijn vierde jaar 'woord'.  Zo ontstaat een idee.  Zijn collega's van de woordklas werken rond het jaarthema 'sport'.  Woord en beeld: ze vinden mekaar.  Er wordt gedacht aan een tentoonstelling, en men gaat op zoek naar een locatie.  De Herten aas, het conservatorium?  ...  Uiteindelijk wordt er gedacht aan de Zondvloed - een wat aparte plaats om te exposeren.  Maar de mensen van de boekhandel suggereren om de tentoonstelling te verrijken met een literair accent - een literair luik  En zo komt Serge terecht bij Willie Verhegghe (°1947) - dichter en prozaïst, die de belangrijkste 'wielerdichter' is in het Nederlandstalige gebied.

                        (Serge en Willie...)

Het wordt een boeiende samenwerking.   Het klikt.   De twee mannen verstaan mekaar wonderwel: de schrijver en de schilder.  Haast dagelijks hebben ze contact met mekaar: Willie  en de haast twintig jaar jongere Serge - beiden verbonden door dat universele thema van het wielrennen.  Gedichten en schilderijen: het wordt een fascinerende wisselwerking.  De tentoonstelling komt tot stand.

Vorige vrijdag werd hij geopend, en ondanks het gure winterweer komen toch heel wat belangstellenden af op de uitnodiging voor de vernissage.  Het wordt een succes. 

Serge mijmert.

'Chasse patat': een wielrennersterm.  Het is die situatie wanneer de renner ontsnapt en op zoek gaat naar de kop van het peleton... Als het niet lukt spreekt men van 'sjaspatat'.  Is het een mislukking?  Of..., hoe kunnen omstandigheden bepalen of je succes krijgt of niet?  Er zijn parrallelen te trekken met de kunstenaarswereld.  Wat is de top in het artistieke milieu?  Wat maakt iemand tot een Tuymans of een Fabre?  Wat is de grens tussen begaafdheid en genialiteit?  Hoe kan je doordringen tot die top?  Door talent, door inspanning, door ploegtactiek?  of zijn er ook externe factoren die dit alles mee bepalen?  Is de schilder soms ook een 'sjaspatatter'?  Sprintend naar de top, en toch... niet?

Soms blijf je steken.  Soms zijn die inspanningen niet genoeg.  Was het de tegenwind, was het onvoldoende medewerking van de ploegmaten?  Maar!  de sjaspatatter kan wél het verschil maken.  De sjaspatatter komt wel altijd in beeld - door zijn moed, zijn doorzettingsvermogen.

De sjaspatatter is ambitieus en wil streven naar het hoogste.  Maar is dat het uiteindelijkde doel?  of...  Serge voelt zich een sjaspatatter.  Hij streeft ook naar dat hogere, maar hij is realistisch genoeg om er enerzijds in te geloven, maar anderzijds wel 'te zien waar hij ooit uitkomt'.  Hij wil in ieder geval kunnen doen wat hij graag doet tot zijn laatste snik...

Serge is fulltime kunstenaar.  Hij die nochtans ouders en grootouders had die zelfstandigen waren en toch wel commercieel aangelegd waren, wil geen compromissen sluiten met dat commerciële.  Hij waardeert wat zijn vader en grootvader hebben gepresteerd, en bezit ook hun doorzettingsvermogen - maar de kunst is een andere wereld.

Niet zo lang geleden ontmoette Serge zijn jeugdidool - Freddy Maertens - de Mythe en Legende van Lang Geleden.  De God - de Val..., het Vergeten... het moeizame terugkrabbelen...  Freddy lang na het sterrendom - een gewoon man met een gewoon leven.  Serge sprak hem aan, en vertelde hem over zijn vroegere fascinatie voor hem.  En Freddy vond dat mooi.  Verleden en heden vonden mekaar terug.

Ik luister naar Serge.  Geboeid door zijn verhaal waaruit zoveel gevoel spreekt, zoveel zelfkennis, en waarin hij zichzelf ook bloot geeft.   Deze ontmoeting tussen de boeken en verzen, tussen schilderijen en mijmeringen is er eentje om te koesteren.

Buiten is het berekoud.  Maar dit is hartverwarmend. 

Serge fietst door het Leven - met de zegepalm en het drama om de hoek -   De sjaspatatter is een kunstenaar, balancerend tussen schoonheid, verleden en droom: een leven op weg naar de kop van het peleton...