(foto's: Jan Smets -  tentoonstelling - Wim Tiri)

Nee lieve lezer - je hoeft de wenkbrauwen niet te fronsen en beginnen twijfelen aan het 'niveau' van deze stadsblog...  We gaan heus niet de platte toer op.  't Is écht niet omdat we ons verdiepen in ..., euh...de pispot, dat we ons verlagen tot...

Nee: we zetten 'de pispot' - een eeuwenoud attribuut der menselijke beschaving vandaag letterlijk en figuurlijk in de vitrine.  De vitrine is die van boekhandel ArchaeoBook aan de Veemarkt, en onze gids voor deze mini-expo is Wim Tiri, eigenaar van de winkel, én bovendien archeoloog.  Hij is dus bijzonder goed geplaatst om deze materie voor ons door te lichten.   "Van de pot gerukt' - 600 jaar kamerpotten in één vitrine.  Kom kijken!

Plaats van het gebeuren is ArchaeoBook aan de Veemarkt 66.  De boekhandel is sowieso een bezoekje overwaard!  Je kan er een schat aan boeken over archeologie en geschiedenis terugvinden.  Het is er een ware schatkamer voor iedereen die hierdoor geboeid is. 

Wim Tiri zet voor de derde keer een mini-tentoonstelling op in zijn vitrine.  Een schot in de roos!  Vele passanten blijven voor het uitstalraam staan.  Met deze mini-expo die vanaf vandaag werd opgezet, zal dit niet anders zijn.

De expo loopt in samenwerking met Sanitair De Coninck van de Veemarkt, waarvan de eigenaar - Guido De Coninck (en da's in Mechelen genoegzaam geweten), een méér dan levendige interresse heeft voor archeologie).  De winkel van De Coninck bestaat dit jaar 85 jaar, en da's best leuk om met zo'n iniatief de verjaardag nog wat meer in de verf te zetten natuurlijk...  Ook de Mechelse Vereniging voor Stadsarcheologie gaf zijn medewerking.

Wim kan honderduit vertellen over deze potten die in beerputten werden gevonden.  Dus: stap de winkel maar eens binnen...

De kamerpot komt in de literatuur onder verschillende benameingen voor: pispot, pisvat, pissebecken, waterpot, beddepot, streul- of stroilpot.

De oudste kamerpotten die bij archeologisch onderzoek worden aangetroffen zijn gemaakt in reducerend gebakken en ongeglacuurd grijs aardewerk en dateren voornamelijk uit de 13de en de 14de eeuw.  Deze modellen hebben de kenmerken van de latere modellen: een gedrongen lichaam met een vrij grote opening, lensbodem en een verticaal aangezet oor.

Vanaf het einde van de 14de eeuw en zeker vanaf de 15de eeuw worden de grijze kamerpotten vervangen door exemplaren in rood geglazuurd aardewerk.  De oudste rode potten hebben een hoge hals met een vrij kleine opening.  In de 16de eeuw worden de kamerpotten hoger en groter van omvang.

Ondertussen kwamen er ook kamerpotten in het duurdere steengoed in gebruik, ingevoerd uit de streek van Raeren, Keulen, Frechen of Westerwald.  Deze potten hadden dezelfde vorm als deze in rood aardewerk, met dat verschil dat ze meestal een vlakke bodem hadden.

Vanaf de 17de eeuw en zeker in de 18de eeuw, kwamen er ook kamerpotten in het luxueuze Chinese porselein, overdadig versierd met typische Chinese motieven.  Aangezien porselein een vrij duur product was, was voor velen de faience kamerpot een zegen.  Het grote voordeel was dat de potten veel hygiënischer waren dan hun voorgangers.  Tenslotte waren - vooral omwille van de breekbaarheid van de kamerpotten in aardewerk - ook potten in tin en in het begin van de 20ste eeuw ook in gelakt plaatijzer.  De uitbouw van een degelijk rioleringsnet en de binnenshuis gelegen toiletten met waterspoeling betekenden lanzamerhand het einde van de kamerpot...

Einde van het verhaal van Wim...

Maar niet het einde van HET verhaal het sanitair...  Want wie er niet genoeg van krijgt, en de evolutie verder wil volgen, moet beslist naar de interieur-en woonbeurs die nu in de Nekkerhal loopt.  Guido De Coninck toont er zijn collectie wc-potten van 1900 tot nu, en de bezoekers kunnen er ook het 'Tofste toilet van Vlaanderen' kiezen...  

Weet je niet waarheen deze dagen: volg de plassende Mechelaar van de Veemarkt tot de Nekkerhal...

(rechts: Guido De Coninck)