(foto's: Jan Smets)
Van het Maltese Valetta naar Mechelen. Het lijkt een onmogelijke connectie. Maar ze is er. Ik voel de zon van het eiland in de Middellandse zee nog op mijn rug, als ik op deze herfstige dag voor één van de mooiste historische gebouwen van onze stad sta, in de al even schilderachtige Schoutetstraat: de vroegere refugie van de Norbertijnen van Tongerlo...
Deze refugie werd gebouwd in 1484, en ligt geprangd tussen die andere refugie - die van Sint-Truiden, de Aartsbisschoppelijke tuin en de Kannunik De Deckerstraat.
Drie eeuwen lang was het gebouw eigendom van de abdij. Maar in het begin van de negentiende eeuw werd ze gendarmerie, tot in 1906 de provincie Antwerpen de voormalige refugie aankocht. Tussen 1933 en 1961 was hier het museum van het Aartsbisdom gevestigd.
In 1983 kocht de Manufactuur De Wit het pand om haar ateliers en expozalen in onder te brengen.
Deze Manufactuur is niet de eerste de beste. Sinds 1889 is het een alom gerespecteerd familiebedrijf, dat al haast van in het begin niet alleen tapijten weeft, maar ook wandtapijten uit de hele wereld conserveert, door middel van tradionele methodes en moderne. Ze beheerst de tradionele restauratietechnieken en koppelt die aan de meest geavanceerde conservatiemethodes die ze zelf ontwikkelde (bijvoorbeeld de reiniging door zuiging van aerosol). Al vier generaties lang is de familie De Wit een grote naam in de hele wereld. Ze weet contacten met de allergrootste musea te onderhouden. Zélf bezit ze een meer dan waardevolle collectie antieke en moderne wandtapijten. De huidige bedrijfsleider is Yvan Maes de Wit die het vak leerde van zijn grootvader Gaspard De Wit. Niet alleen is hij meester-wever en restaurateur, maar bovendien studeerde hij kunstgeschiedenis en economische wetenschappen. Na het plotselinge overlijden van zijn grootmoeder nam hij het bedrijf over.
De Mechelse Koninklijke Manufactuur is wereldleider in de restauratie van oude wandtapijten uit museumcollecties. Ook naar privéklanten toe neemt ze een vooraanstaande plaats in. Door haar veelvuldige contacten met de meest prestigieuze musea en balangrijke privécollecties, haar academisch opgeleid personeel en haar fototheek, is de Manufactuur het gewenste forum om haar klanten te adviseren bij aan-en verkoop van oude wandtapijten.
En deze Manufactuur is nu aan de slag met één van haar opwindenste conservatie-opdrachten: de grootste reeks antieke wandtapijten ter wereld, bestaande uit 29 stukken, wordt integraal gerestaureerd in Mechelen. Deze collectie van de kathedraal van Valetta op Malta, bevond zich in zeer slechte staat, en kon niet langer meer tentoongesteld worden in het kerkinterieur waarvoor ze indertijd werd aangekocht. Een dringende interventie was méér dan gewenst. En daarvoor is er in de hele wereld maar één adres dat topkwaliteit kan leveren. Jawel: de Manufactuur De Wit in Mechelen!
De restauratie van deze wandtapijten is de derde grootste conservatie-opdracht in de wereld. Deze drie opdrachten werden (en worden) exclusief door De Wit uitgevoerd. De twee andere campagnes waren de conservatie van 102 wandtapijten voor het kanton Vaud in Zwitserland (1993-2003) en de conservatie van de 75 wandtapijten voor de Art Institute of Chicago (1996-2008).
Het eerste gerestaureerde wandtapijt uit Malta was in november 2007 klaar, en werd in Brussel tentoongesteld in het kader van de vijftigste verjaardag van het Verdrag van Rome. Maar het is een werk van erg lange adem, en men is nog enkele jaren zoet met het herstellen van de hele reeks.
Ik loop met An Volckaert, licenciate in kunstgeschiedenis en sinds 1987 office-manager van de Manufactuur door het atelier, waar een haast gewijde stilte heerst. Bedrijfsleider Yvan Maes De Wit volgt de werkzaamheden nauwgezet, en bekijkt met kennersoog en advies het werk van een aantal medewerkers. Met geduld en precisie is men hier bezig aan ondermeer de 'Malta-tapijten'. Het weet me te imponeren, en ik heb bewondering voor het minitieuze werk van deze specialisten.
Graag laat ik jullie meegenieten van een aantal foto's die ik schoot tijdens mijn bezoek. Nog meer dan tevoren ben ik er trots op dat we zulk gerenommeerd familiebedrijf met wereldfaam binnen onze Mechelse muren hebben. Dit is iets om te koesteren.
Wie de Manufactuur ook eens graag bezoekt, kan dit door een geleid bezoek in groep af te spreken:
of op het telefoonnummer: 0475/52 29 05
Geleid bezoek voor individuelen is ook mogelijk, zonder afspraak, elke zaterdag om 10u30, tenzij in juli, tussen Kerst en Nieuwjaar, en op wettelijke feestdagen.
De kortste weg tussen het eiland Malta van de Hospitaalridders, en ons Mechelen?
...die passeert de Schoutetstraat!
Voor zij, die meer willen weten over o.a. de geschiedenis van wandtapijten, klik hier.
@Gim: met alle respect, de mensen moeten niet op hun pc gaan rondsnollen maar de materie in levende lijve mét uitleg ter plekke opsnuiven ( ook letterlijk ), Dus, trek de pries uit en ga naar De Wit!
En via de link van Gimycko zijn we zo terug in Mechelen want een van de twee bronnen van dit wikipedia-onderwerp is van de hand van een mechelaar:
Delmarcel, Guy, Het Vlaamse wandtapijt van de vijftiende tot de achttiende eeuw, Tielt, 1999.
Het werk van Demarcel is volgens mijn weten het standaardwerk over wandtapijten, het staat in mijn boekenkast maar ik moet er me bij gelegenheid eens in verdiepen.
Maar voor de rest geef ik Luc gelijk. Best even zelf gaan kijken naar De Wit. Wereldklasse !
@ Luc :
Awel, nu het weer is omgeslagen, is dat idee van U misschien niet eens zo slecht.
Ik moet dat artikel op MM2 over de Manufactuur nog eens wat verder gaan uitbreiden.
:-)
Zo'n bezoek aan de manufactuur is inderdaad érg boeiend. Daar zou elke Mechelaar ooit wel eens moeten binnenstappen (en overigens: dat boek is inderdaad heel knap. Een aanrader).
Misschien zit hier nog wel een idee in voor een uitstapje met Mechelenblogt, ooit...?
Misschien interessant voor een dagklaswandeling of voor nen uitstap oep ne woensdagachternoen.
Foto Gimycko - Schooluitstap
Wat leuk dat je daar rond kon kijken. Dat zou ik ook wel eens willen doen.
Wereldklasse. Eén van de allermooiste parels aan de Mechelse kroon.
Weer eens een dikke dankuwel voor deze mooie reportage Jan! Ik ben er erg blij mee.
Guy Delmarcel is een wereldautoriteit op het vlak van wandtapijten. Als conservator wandtapijten en textilia was hij verbonden aan de Koninklijke Musea voor Kunst & Geschiedenis (Jubelpark) te Brussel. Hij was ook prof in Leuven en een begenadigd en enthousiasmerend docent die ons - studenten kunstgeschiedenis - inwijdde in de wereld der kunsten. Later leerde ik hem kennen als een perfect promotor en begeleider voor mijn licentiaatsthesis, uiteraard over wandtapijten!
Zijn expertise is gelinkt aan de manufactuur De Wit, want twee van zijn oudstudenten leiden nu mee het bedrijf.