Het was al van de jaren negentig geleden, dat ik nog eens het vuurwerk van "den eenentwintigste" heb meegemaakt. In die tijd mocht ik de avond nog aan elkaar praten, dat was toen nog met "gevechtsturnen met geweer" en ander wapentuig, één of andere (meestal folkloristische) show-attractie, een optreden van de politie of de brandweer, een buitenlandse muziekkapel en onze eigen politieharmonie. Ik herinner me nog hoe de mond van de toeschouwers openviel toen een politiehond de plaats van zijn gewonde baasje aan het stuur in nam en met de patrouillewagen het marktplein afreed. Maar ook toen al kwam het gros van de aanwezigen eigenlijk enkel voor het vuurwerk. Nu waren mijn jongens van 12 en mijn plusdochter van 19 bij mij, en dat was een gelegenheid om nog eens een vuurwerkje mee te pikken...
Het is algemeen bekend dat, wanneer je, na vele jaren, je oude school binnenstapt of op een plaats terugkomt waar je als kind bent geweest, het in de praktijk allemaal toch "minder" lijkt. Dat gevoel had ik nu met het vuurwerk, ook al was ik al in de 40 de laatste keer dat ik het zag. Veel vuurpijlen van het kaliber waarmee amateurs de buren uit hun slaap houden tijdens Oud en Nieuw, weinig bloemekees - al ging het - en dat was vroeger ook - in stijgende lijn naar een climax. Was het budget voor het vuurwerk teruggeschroefd? Daar kan ik inkomen, het stadsbestuur heeft de plicht om behoedzaam om te springen met belastingsgelden, dus besparen op dergelijke niet-noodzakelijke uitgaven zijn toe te juichen. Toch lijkt er mij meer aan de hand. Alsof degene die het moet organiseren er eigenlijk minder van zijn ziel inlegt dan vroeger - of mag inleggen? Dan gaat het om dingen die weinig of niets kosten. Het podiumbeest in mij weet dat er twee dingen zijn, waarmee je op het toneel van niets iets kunt maken, en iets heel veel kunt laten lijken, en dat zijn muziek en belichting. Muziek... Het vuurwerk van "toen" was gemaakt op muziek, de vuurwerkmaker bracht een collage van bekende, meestal klassieke, deuntjes mee, en het vuurwerk volgde de kadans en de sfeer van de muziek (of omgekeerd). Is dat bij de pyrotechnici uit de mode geraakt? Of te duur?. En dan de belichting... In het geval van vuurwerk gaat het dan om de ledige verzameling van belichting. "Toen" werd de openbare verlichting op en om de Grote Markt tijdelijk uitgeschakeld. De torenverlichting zoals we die nu kennen bestond nog niet eens, en de uitbaters van de zaken rond de markt werden gevraagd de lichtreklames en het licht op hun terras te doven - de aanwezige politieagenten gingen zelfs van café naar café, niet (alleen) om iets te drinken, maar om aan die oproep vanwege het stadsbestuur te herinneren. De duisternis is de beste achtergrond om het vuurwerk te genieten. Kost dat nu zoveel? Geld toch alleszins niet, maar moeite? Of is het probleem misschien dat elke stadsdienst vermijdt om ook beslissingen te vragen die tot het domein van een "andere" schepen, dan die, verantwoordelijk voor hun dienst, behoren? Ik weet het niet, het is maar een vraag.
Ik heb geen emotionele band met het koninkrijk België, maar daar gaat het hier niet om. Als de stad iets voor het publiek organiseert, zou iedereen er toch moeten aan meewerken om het effect en de uitstraling ervan zo groot mogelijk te maken. Elk cultureel evenement zou in de beste omstandigheden moeten kunnen plaatsvinden, en die zorg mis ik al te vaak in Mechelen. Er gebeurt heel veel, de stad bruist, maar er wordt zo vaak naast elkaar gewerkt. Of is dat maar een indruk?
Vuurwerk,
ik heb het nooit gesnapt,
ik zal er zelden mijn kot voor uitkomen,
voor geen enkele feestjesdag...
Ik noem het zelfs nachtlawaai
Misschien was er dit jaar weinig te vieren.
Dat lieten ook de weergoden weten, want ze bezorgden iedereen nen "drache national".
;-)
@ Wieland
Ik weet niet of er deze keer muzikale begeleiding bij was? Vorige week in ieder geval niet. Al was er wel een geluidsinstallatie en had de muziek van Gaston Feremans gespeeld kunnen worden.
Het vuurwerk werd gefilmd.
In dit filmpje is er achteraf de muziek en klokkengelui van de Sint-Romboutstoren onder verwerkt.
In het echt zou het ook zo kunnen.
Wat de verlichting betreft, ik zou dat idd wel eens willen beleven met alle straatverlichting uit. Zal een heel andere beleving zijn.
http://sintromboutstoren.mechelen.be/nl/press/2836/vuurwerk-aan-de-toren...
Het vuurwerk viel tegen. Het lijkt wel elke keer minder en minder te zijn.
@Nick, ik heb moeten vaststellen dat noch bij de viering van stadspatroon Sint Rombout, noch bij het Te Deum op 21 juli geen enkele grote klok werd aangeslagen.Alleen het schelleke liet zich horen en dat is niet erg feestelijk..... Is daar een speciale reden voor? Of mag voor een bepaald uur, voor de langslapers, geen feestelijk klokkengelui meer klinken? Ik weet wel dat er herstellingen uitgevoerd worden aan de hamers, maar........
@ Eddy,
Er kan inderdaad door werkzaamheden momenteel niet geluid worden. De motor van Salvator is wel al gereviseerd en deze kan onder strikte voorwaarden luiden. (als we er zelf bij zijn, zeker niet onbemand)
De werken aan Karel en Sint-Jan Berchmans starten in augustus.
En er is meer, De klok Rumoldus, de klok die de naam draagt van de Patroonheilige van de kathedraal zal binnenkort ook weer kunnen luiden. Zo zijn ze weer met 4, dat was zo sinds dat de Paus naar Mechelen kwam in 1985.
Maar de renovatie gaat nog verder. Tot voor 1925 konden Magdalena en Libertus ook luiden. De Sint-Romboutstoren had toen het zwaarste gelui van België. In die tijd werden alle klokken nog getrapt, behalve Salvator, die had al een motor sinds 1912.
Tot voor 1912 waren er 12 klokkenluiders nodig om alles samen te laten luiden + nog eens een aantal om over te nemen.
Omdat de 6 grootste klokken oorspronkelijk luid klokken zijn zullen ze vanaf oktober weer alle 6 kunnen luiden.
Ondertussen is er elders weinig veranderd dus de Sint-Romboutstoren zal nog steeds het zwaarste gelui van België hebben, met Luik op de 2de plaats.
U mag gerust zijn dat op de feestdag van Rumoldus volgend jaar de Rumoldusklok zal luiden.
Bij feestelijkheden zowel burgerlijk als kerkelijk zal er weer feestelijk kunnen geluid worden. Elke klok had zijn specifieke functie, of een combinatie van bepaalde tonen door elkaar had dan ook weer een bepaalde betekenis. Bijvoorbeeld het Te Deum gelui of een triomfantelijke combinatie bij een blijde intrede of ommegang. Dat alles zal kunnen luiden komt dus goed uit voor de aanstaande cavalcade.
Maar, het gelui van de Sint-Romboutstoren zal altijd een ambachtelijke aangelegenheid blijven. Nooit zal men zoals op de meeste plaatsen zo maar op de knop kunnen drukken om alles te laten luiden. Het gelui mag dan wel elektrisch zijn. Op voorhand moeten de hamers van de speeltrommel en de klepels die met de oude beiaard verbonden zijn los gekoppeld worden. Dat is altijd al zo geweest en dat kan omwille van zijn historische waarde niet veranderd worden.
De luid klokken van de Sint-Romboutstoren zijn op 1 na hoog bejaard en moeten met de nodige zorg en respect behandeld worden.
De torenwachter
@ Nick :
Allez, de klokken van Sint-Rombout laten luiden vanaf je iPhone4 - rechtstreeks aangestuurd van op een terras oep de Groete Mèt - zit er nog niet direct in.
Het moet mogelijk zijn, zeunne ! Check this out here.
;-)
BTW : Welk klok wordt er geluid als 't morgen (opnieuw) oorlog is ?
Just2know
@ Gimycko
Er zijn idd modules op de markt om klokken vanaf je GSM te starten. Voor een dorpskerktoren waar men met niet al te veel zaken rekening moet houden en er geen koster, vrijwilliger is kan dat een goede oplossing zijn.
Allez, Nick !
Het zou toch geweldig zijn dat gij (en gij alleen), vanop uwen bureau op 't stadhuis, de kerkklokken zou kunnen aansturen van onze deelgemeenten.
;-)
En wat is het antwoord op die tweede vraag (ivm oorlog en zo) ?
Wij hebben gisteren een tijdje op één van de gezellige terrasjes in Mechelen gezeten en het viel me op dat de terrasjes een stuk verder op de Grote Markt stonden ndan normaal het geval is.
Het was veel gezelliger, er waren meer terrasplaatsen en de café's zagen daardoor ook waarschijnlijk hun omzet de hoogte in gaan.
De marktplaats wordt alleen bij evenementen gebruikt, dus vraag ik me af waarom de terrassen niet altijd verder mogen geplaatst worden als er geen manifestatie is.
Bij goed weer lijkt me dat veel gezelliger.
Kijk maar eens naar het Zimmerplein in Lier.
Omdat dan na het afsluiten heel de markt vol cigaretten koeten ligt.
@ gimycko
Dat doet mij denken aan het ene commando centrum waar tegenwoordig alle bruggen van de Vaart Leuven-Dijle bediend worden.
Laat elke gemeente zijn klokken zelf maar regelen, Mijne bureau (een kotteke waar ik mij tijdens de winter even kan terugtrekken is op de toren zelf)
Vroeger werd in tijden van onheil Salvator geluid: oorlog, onweer, brand.
In tijden van radio, tv en internet is klokkengelui eerder symbolisch. Toch blijkt dat ze gemist worden als ze er niet zijn. U was niet de enige die me er over aansprak. Het strerkt de motivatie om alles weer in orde te krijgen. In oktober zijn er lezingen en uiteenzettingen gepland ivm de luidklokken van de Sint-Romboutstoren.
Greetz
@ Nick :
Aha ! Salvator aka Big Boy ! Diegene die luidt in the Year of Woe...
BTW : Dat "kotteke" van U staat wél tussen een brok geschiedenis !
;-)
Nick, maak Salvator dan nu maar gereed want het ziet er niet goed uit.
@ gimycko,
Dat dat kotteke tussen een brok geschiedenis staat probeer ik al aan de man te brengen sinds ik in de toren werk.
Ondertussen wordt deze geschiedenis van de ondergang gered. Ondertussen wordt er ook alweer af en toe op die brok geschiedenis gespeeld.
Kijk zelf:
Vanaf het midden van het foto album komt de zaak weer tot leven.
http://www.facebook.com/media/set/?set=a.235585896469131.76378.169925856...
De foto die je hier laat zien van Salvator is met het luid wiel aan de rechtse kant, dat is dus na 1912, eerste elektrificatie. Dat wiel staat nu in de smidse tegen de westmuur.
Het huidige luid wiel zit aan de linkse kant.
@ Nick :
Voor zij, die niet hebben doorgestudeerd (en andere nitwits) :
Wat is een Luidwiel ?
Just2know
Want na effe googlen kom ik er niet direct uit.
Gim, dat is zo een wiel gelijk aan een betonmolen staat denk ik. Maar laten we Nick het uitleggen.
Hier ziet u het luid wiel van Salvator waar momenteel aan gewerkt wordt.
http://users.telenet.be/am1395/Rom/klokken/IMG_1716.JPG
Een luid wiel is tegenwoordig een ijzeren wiel met een spoor waar een ketting in ligt. Ten tijde van handgelui met touwen waren deze wielen meestal in hout. Dat is op Sint-Rombouts nooit zo geweest. Daar werden de klokken gestamd of getrapt. Toen de luid wielen hier kwamen, het eerste in 1912 wast het met een span kabel, nadien met een ketting, deze ketting ligt over een klein kettingwiel dat aan een motor bevestigt is. De ketting wordt serieus onder spanning gezet doormiddel van een veer. In de Schellekes toren ligt nog het afgedankte houten luid wiel. Er is daar in de jaren 90 een ijzeren geplaatst.
Nochtans had dat wiel de brand van 1972, was het toch? getrotseerd.
Een luid wiel wordt aan de zijkant van de balk geplaatst waar de klok aan hangt. Deze balk kan vrij bewegen door middel van lagers. Het is evident dat als men aan het wiel gaat trekken dat de klok gaat zwieren. Er wordt met 3 fasen gewerkt, doormiddel van relais zal de motor van links naar rechts wisselen om de klok te laten zwieren.
nog een relevante link:
http://users.telenet.be/am1395/Rom/klokken/klokkenluiders_van_de_SintRom...
Bedankt voor de uitleg Nick maar ik denk dat een niet-technicus er niets gaat van snappen. Maar ik geloof dat ik gelijk heb met mijn betonmolen, tenminste wat het princiepe betreft. Als men naar links draait gaat de kuip kippen en den beton valt er uit. Draait men naar rechts dan .....Op naar de Gim zijn volgende vraag.
@ G.L. Ik zou ook niet weten het simpeler uit te leggen, maar dat wiel van die betonmolen is wel een goed voorbeeld.
In ieder geval, er is een gleuf in het wiel zodat de ketting of touw er niet kan af vliegen.
Hier zie je Salvator in werking tijdens het testgelui.
Let maar niet op de klank, de huis,tuin en keuken camera kon het niet aan.
http://www.youtube.com/watch?v=Q3bQD0iMAgk
ps. ik sprak eerder van Salvator elektrificatie in 1912, het moet zijn 1915. Het zijn de aanbestedingen die in 1912 begonnen.
Ik begreep het, dank je voor de uitleg Nick.
Heel erg bedankt, mijnheer den Torenwachter.
Niet alleen voor den uitleg en de foto's, maar ook voor de filmlink.
We zijn weeral wat wijzer geworden, doch...
we zijn nu wel mijlenver afgedwaald van het oorspronkelijk topic.
;-)