Bijna ieder maand horen we zeggen dat Mechelen een pilootstad is voor een of ander project. In het verleden was dat zeker niet altijd het geval.

Toevallig kreeg ik een krantenbericht onder ogen uit de Gazet van Mechelen van 22 juli 1989. Het is een anoniem artikel waarin de auteur op zijn beurt verwijst naar "De Burgerij" van 28 februari 1864. Dit weekblad dat verscheen van 1863 tot 1893 en was het officieel "orgaan" van de "Liberale Grondwettelijke Vereniging van Mechelen".

Dit stond er te lezen:

Waar rond de jaren 1860 iedere gemeente van ons land beschikte over een openbare bibliotheek, bleef Mechelen erg in gebreke. Zo lezen we o.a. in De Burgerij van 28 februari 1864 dat “Mechelen die nuttige inrichting moet ontberen, waar zelfs de kleinste Waalse dorpen openbare boekerijen bezitten. In het stadhuis bevindt zich een prachtige verzameling boeken, waarvan het aan niemand geoorloofd is gebruik van te maken. Op stadskosten worden jaarlijks boeken aangekocht. Al die letterschatten blijven verborgen voor de burgers met wier geld zij aangekocht werden, terwijl in alle andere steden en dorpen de openbare boekerij voor eenieder toegankelijk is en de burger boeken mee naar huis kan nemen. Al onze boeken blijven zorgvuldig opgesloten en dienen alleen tot het versieren van de muren”. Regelmatig lezen we in de verslagen van de gemeenteraadszittingen van de volgende maanden dat verscheidene gemeenteraadsleden interpelleerden over die “onbegrijpelijke toestand”, waarop de burgemeester steevast antwoordde dat hij hieraan geen gevolg kon geven bij gebrek aan een geschikt lokaal en het nodige personeel. Uiteindelijk kon de stad haar verantwoordelijkheid niet blijven ontwijken, zodat op 10 juni 1865 de opening plaats had van de allereerste volksboekerij in een lokaal van het stadhuis. De stad beschikte toen over ongeveer 4000 boeken, waarvan het merendeel in de Franse taal, die kosteloos ter beschikking werden gesteld van de bevolking.