In Memoriam EH Karel De Vos (1921-2011)

EH Karel De Vos (1921-2011)

Normaal gezien zou ik geen familieberichten op de blog plaatsen, maar voor het overlijden van mijn oom EH Karel De Vos maak ik deze keer een uitzondering.  Hij overleed gisteren rustig op de gezegende leeftijd van 90 jaar. 

Als priester, gewijd te Mechelen op 3 juni 1944, die méér dan een halve eeuw lang mee assisteerde bij de misvieringen in de Sint-Lambertusparochie te Muizen, was hij een bekende figuur aldaar.  En als priester-leraar Latijn, Frans en Godsdienst aan het Sint-Romboutscollege te Mechelen zal hij ook verder leven in de herinnering van vele honderden college-leerlingen.  Daarnaast was hij ook vele jaren repetitor van het beroemde Sint-Romboutskoor, toen dit koor nationaal en internationaal hoge ogen gooide.

Wellicht zijn er bloggers die ooit bij hem in de klas hebben gezeten, onder zijn leiding gezangen hebben ingestudeerd of die hem gekend hebben in Muizen. 

Een anecdote: 't Voske, zoals hij genoemd werd in het college, was berucht voor zijn soms strenge optreden.  Orde en stiptheid stonden hoog in zijn vaandel én dat gold ook voor de directie!  Op een keer merkte hij dat zijn oude bureaumeubel in zijn klas wiebelde en schommelde, niet erg handig bij het schrijven.  Hij meldde dit aan de directeur met de dringende vraag om het kaduke meubel te vervangen.  Na een week was het euvel nog niet opgelost; hij drong weer aan, tevergeefs. Toen besloot 't Voske tot drastische maatregelen.  Hij sommeerde vier struise leerlingen het zware bureaumeubel op te nemen, weg te dragen en van de trap naar beneden te gooien.  Dan zou hij zeker wel een nieuw meubel ontvangen!  Pas op het laatste nippertje kwam de directeur aangehold om de leerlingen tegen te houden.  Nog diezelfde dag werd een nieuw bureau afgeleverd en kreeg 't Voske zijn gelijk.

Ter info: begrafenis zaterdag 10.30 uur in Sint-Lambertus te Muizen.

Ik herinner me 't Voske als een gedreven lesgever, streng maar rechtvaardig.  Met een grote belangstelling voor cultuur en muziek.  En gastronomie: ik ben hem ooit tegen gekomen in een restaurant waar hij met veel kennis van zaken de wijnkaart uitpluisde naar de geschikte wijn. 

En zopas verneem ik het overlijden van een ander collegemonument:: EH Paul Van Crombruggen, ook priester-leraar aan het Sint-Romboutscollege, maar vooral gekend als provisor (zeg maar financieel manager van de school) én als aalmoezenier van de collegescoutsgroep PG Frassati.  Zijn bijnaam was 'den Toot' (voor niet-collegegangers; indertijd had élke leraar een bijnaam!)

Twee collegemonumenten op tijd van één etmaal... Het wordt druk daarboven.

Ik heb ze allebei gekend: De Vos als leraar Frans en Van Crombruggen tijdens mijn scoutsjaren. Het waren nog echte priesterleraars uit de collegetijd van "Kom eens naar mijn kamer", waar bij ik in hun geval niets wil suggereren. Het was de tijd toen een leraar nog gezag en tucht had.  Bij Karel De Vos was dat een gezag van nature uit.  Hij straalde iets uit dat respect afdwong. "Prononcez avant de la bouche" was één van zijn favoriete uitspraken in de Franse les. Een goeie lesgever.                                        Van Crombruggen, samen met zijn collega-aalmoezenier (Gompels?) waren mannen waarop de scoutsgroep kon bouwen.  Zij regelden veel achter de schermen, iets dat ge als jonge gast niet beseft.

Ik verschiet dat de eerste al 90 was.  We worden oud... 

@Joeridder (niet gecontroleerd): "Van Gompel"  = de oplossing van uw vraagteken!

90 jaar is een gezegende leeftijd en de laatste keer dat ik hem ontmoette, ongeveer een jaar geleden was hij nog steeds een beminnelijk man. In de tijd dat ik bij hem nog een sopraantje was, kende hij soms de ware betekenis van ' perfectionist '. De repetities 's morgens waren in een klaslokaal vanachter rechts op de grote speelplaats. Als je binnenkwam stond het harmonium direct rechts naast de deur. Hij zal wel een goede reden gehad hebben maar op een bepaalde repetitie ging het niet naar zijn zin en hij sloeg het paneel, dat normaal het speelklavier afsluit, met een smak toe dat het op de grond flikkerde. Dat waren van die momenten dat hij een hoogrode blos kreeg als signaal dat je best uit de buurt bleef. Hij kan nu eeuwig verder zingen met de Plek en Josfien, zonder ons geknoei.

Al wie bij de sopranen in het Sint-Romboutskoor gezongen heeft zal zich herinneren dat ganse wouden ontbost werden om E.H. De Vos te voorzien van regeltjes waarvan er minstens per drie sneuvelden tijdens een half uur ochtendlijke repetitie.

Een klein beetje oneerbiedig in een necrologie, maar toch in de lijn van Koens melding over het drastisch optreden van zijn oom!

@Jokke: niks oneerbiedig aan: het waren euhh .. exponenten van zijn karakter!

Als zus van Koen en dus nichje van 'Nonkel Karlo' kan ik al de herinneringen die jullie naar boven brengen goed herkennen. Hij kon inderdaad heel hevig reageren als er iets niet ging zoals hij wilde. Ook ik ging met een bang hart mijn rapport laten zien, zoals hij dat opdroeg, wetende dat hij weer razend zou zijn over mijn rode cijfers voor Frans.

Het laatste half jaar vertoefde Nonkel Karlo in een rusthuis in Dilbeek. In de natuur, zoals hij gevraagd had. Dit heeft blijkbaar een zeer rustgevende invloed op hem gehad. Hij was veel zachtaardiger geworden. De laatste maanden was hij dementerend en dan kwam vooral zijn zin voor reizen en gastronomie naar boven. Telkens als je bij hem op bezoek kwam, vertelde hij in geuren en kleuren dat hij één van de vorige dagen op stap was geweest. De ene keer had hij een gezellig hotel bezocht in Wiltz (Luxemburg) of op de zeedijk in Oostende. De volgende keer was hij naar Mechelen teruggekeerd om met vrienden te gaan eten in het restaurant van de hotelschool van Coloma. Die verhalen waren zo levensecht dat je soms zelf twijfelde of hij echt weg was geweest. Dit terwijl je wist dat zijn gezondheid dit niet meer toeliet. 

Hij bleef genieten van het leven tot zijn laatste dag. Hij noemde zijn rusthuis telkens 'een paradijs op aarde'. Wat kan een mens meer wensen voor zijn laatste dagen?

't Voske en den Toot... Waar is de tijd. Was voor mij begin van de jaren '60. En ja, ik ben verschillende keren naar 'hun kamer' geroepen, heb er nog heldere beelden van in mijn geheugen, maar alleen voor ernstige dingen. Geen smetje op hun blazoen!

Ik vraag me echter al een hele tijd af waar 'De Knep' is terecht gekomen. Heb ik ook goede herinneringen aan en zou de man best nog eens willen ontmoeten. 't Schijnt dat hij utigetreden zou zijn en 'ergens in de Vlaanders' wonen.

Iemand een idee?

Oefenlokaal rechts en orgel rechts:-) Dat was daar blijkbaar een nogal rechtse bedoening:-)

Mijnheer De Vos was streng maar correct. Hij kreeg van iedereen respect. In 1955 was hij klastitularis van de 5de Grieks-Latijn met 34 leerlingen. Toen we het op een keer te bont maakten sloeg hij in Franse furie en vlogen de schriften door het klaslokaal. In oktober 2003 bracht ik hem een laatste bezoek in zijn appartement aan de Korte Maagdenstraat. We wisselden van gedachten over de jaren 50, en spoelden alles door met een Gouden Carolus. Als je me vraagt wat Karel De Vos voor me deed, of wat hij voor mij betekende; dan heb ik vele woorden tekort !

't Voske heb ik nooit als leraar gehad. We kenden hem wel als een van de monumenten in het college. Paul Van Crombruggen, Acht Strepen in ons scoutsjargon omdat we allemaal het morse-alfabet van buiten moesten kennen, echter heb ik heel hard leren waarderen tijdens mijn vijf Baloe-jaren bij de welpen en in mijn afsluitend jaar als verkennersleider. Twee heren zijn gegaan, maar niet zonder hun stempel achter te laten.

Ik heb 't Voske meegemaakt als leraar van de vijfde latijnse.  Heel streng maar rechtvaardig.  Soms uitbarstend in woedeaanvallen die ons allen beangstigden.  Maar toch hadden we respect voor de man.  Ik herinner me ook dat hij inspelend op de traditie van het College, uit een verborgen zakje achter zijn singel een stompje potlood te voorschijn haalde om het aantal bladzijden straf of, erger nog, de strafstudie te noteren. Het systeem werkte feilloos en efficiënt en er was geen ontsnappen aan! Maar evenzeer kon hij met een stralende en innemende glimlach neerkijken op zijn leerlingen, hen bemoedigen en soms zelfs gelukwensen.

Maar langer nog heb ik 't Voske gekend als repetitor van de sopranen van het Sint-Romboutskoor. Eerst gedurende 6 jaar als sopraan waarbij hij ons ten koste van hopen (kleine) regeltjes van 15 cm. lengte inwijdde in de geheimen van Philippus De Monte, Palestrina, Van Nuffel en nog vele andere.  Dat aanleren was zo grondig dat we de muziek haast uit het hoofd kenden tegen de uitvoering in de kathedraal.

Later heb ik nog vier jaren de morgenrepetitie begeleid telkens van 5 voor acht tot 5 voor half negen. Het harmonium stond inderdaad rechts van de inkomdeur en, met een rechtse hoek, in de lijn van 't Voske en de papiermand (die links van de inkomdeur stond). Meermaals moest ik wegduiken voor een gebroken regeltje dat door de lucht gekeild werd richting papiermand.  Meermaals ook maakte ik mee dat een ongelukkige sopraan die te traag aanleerde of te veel foute noten bleef zingen medogenloos door de klas gesleurd werd en op de knieën moest gaan zitten vooraan op de trede.  Toen was dat allemaal probleemloos mogelijk en niemand in de repetitie zou daar een kik hebben durven om geven . Heerlijke tijden waren dat en de honderden sopraantjes die onder zijn gedreven impuls streng klassieke muziek zongen hebben daar de smaak te pakken gekregen en genieten er nog steeds van.

Tenslotte heb ik Karel De Vos - vele jaren later - meegemaakt in de kerk van Muizen waar ik soms het orgel bespeelde.  Steeds even beminnelijk en ook zeer alert reageerde hij op de muziek en de sfeer in de kerk. 

Spijtig dat dit allemaal voorbij is want daarmee is ook een groot stuk menselijkheid en warmte verloren gegaan.  

Karel De Vos zal in onze herinnering voortleven, verbonden met het College, met klassieke koormuziek, met rechtvaardige strengheid en innemende beminnelijkheid en met De Plek (Hubert Van Vaeck), Josphine (Jef Lerinckx) en de Chic (Jules Vyverman). En ik ga dan voorbij aan figuren als den aap, het schaap, den hollander, de gomdinges, en Paul Van Crombruggen. 

Urbain Van Asch

Hofstade, 12 juni 2011

Ja Urbain, tijdens de repetities onder leiding van 't Voske moest men altijd op zijn "kivief" zijn. Die van de Plek (de voorbereiding voor het Gregortaans van de zondaagse pontificale hoogmis in de kathedraal) verliepen heel wat serener.
En jaren later bij de mannenstemmen was de repetitie voor het gregoriaans in de halfachtmis 's zondags in 't College die gegeven werd door Josfien een pure partie plezier: de laatste tien  minuten gaf de Lerinckx dan op het harmonium een klein concert uit eigen werk (zijn Marinemars) of andere nummertjes op aanvraag. We kenden die gregoriaanse melodieën toch al van vroeger!