De geheimen van het Sint Romboutskerkhof

met categorie:  

Het Sint Romboutskerkhof heeft nog wel enkele geheimen in petto:
Dat Mechelen de knapste archeologen van Europa op de loonlijst heeft, waaronder heel wat dames, wisten we onderhand al wel, maar wat ze nu gepresteerd hebben mag wel tot het belangrijkste van de laatste jaren gerekend worden.

  Foto's: Rudi Van Poele 

 

 Dat

Dat er op het Sint Romboutskerkhof meer dan één graf zou gevonden, daar keken we nu echt niet van op. Er was reeds op voorhand rekening mee gehouden zodat alles mooi gecatalogeerd en bewaard werd voor later onderzoek. Wat er nu werd blootgelegd zal de Mechelse vroede vaderen heel wat meer kopbrekens kosten. In navolging van de dertiende eeuwse refugemuur  die enkele jaren geleden naast de ingang van de parking Grote Markt gevonden werd, werd er nu midden in de nog te bouwen parking een mogelijk even oude funderingsmuur blootgelegd. Zo te zien werd ze uitgevoerd in dezelfde Doornikse hardsteen, hoewel de stenen me op het eerste zicht beter afgewerkt lijken. De fundering werd later overdekt met een metertje wit zand, wat me doet vermoeden dat het een ophoging betreft om wat meer gelijk te komen met de het nieuwe kerkgebouw ernaast, en aldus als kerkhof te kunnen dienen. Spannend is het wel. Er is één ingang te zien aan de straatkant.  Te zien aan het aantal nieuwe diepe sleuven volgt er ongetwijfeld nog meer.

 

Vergelijkingsfoto: de refugemuur naast de parking Grote Markt

 

 

 

Uit de pre-kerkhof periode?

dus nog dieper graven?

Wow dat is belangrijk nieuws !

Dus toch nog fundamenten, het wordt zo wel spannend op het laatst.

Ik heb eerlijk gezegd bewondering voor de mensen die daar voortdurend, ook op zaterdag, in alle mogelijke weersomstandigheden aan het werken zijn om voor ons de geschiedenis bloot te leggen. Van passie gesproken. Ik zie het niet veel beroepen evenaren. Hopelijk krijgen ze hiervoor de nodige appreciatie. De mijne hebben ze alleszins!

@rvpee: je mag het ook niet overroepen. Er zijn genoeg mensen die op onmogelijke dagen en uren in grond ploeteren of in de bouw zitten en die hebben niet de mogelijkheid om ' schatten ' te vinden. Archeologie lijkt mij dikwijls wel een goednieuws-show maar dan eentje waar oeverloos geduld voor nodig is. De perceptie is helemaal anders in Leuven dan in Mechelen en dat heeft dan weer niks te maken met wat men opgraaft en vindt. Indien Tobback de resultaten van de leuvense opgravingen smalend herleidt tot ' nu weten ze dat er ook bewoning was in de 12e eeuw ', dan is dat een totaal gebrek aan respect. Dat ze bij ons wel appreciatie krijgen en verdienen, daar ben ik het helemaal met je eens.

@ Luc, Mechelen heeft niet voor niets een zeer groot aantal beschermde woningen. Ik ben van mening dat de ster van onze stad serieus aan het rijzen is.  Er is in een niet zo ver verleden al zo veel moois verdwenen, dat ik nu elke poging om iets nieuws te vinden alleen maar kan toejuichen. In Brussel zijn er zelfs reeds opgravingen met succes gêïntegreerd in een hotel. Veel mensen weten ook niet dat het voormalige paleis Coudenberg van Keizer Karel op het Koningsplein er na gedegen onderzoek onverwachte schatten heeft opgeleverd die nu een echte trekpleister zijn geworden.
http://www.coudenberg.com/nl/maak-je-klaar-voor-het-bezoek/voorstelling

 Wat betreft onze archeologen: deze foto kan men elke dag op eender welk uur maken.

In de praktijk wordt de kennis ook meegedeeld, zoals hier door fysisch antropologe Katrien Van de Vijver:
http://www.beleefmechelen.be/sintromboutskerkhof/b/weblog/archive/2010/12/03/veelgehoorde-vragen-en-opmerkingen.aspx

Ter illustratie en als vrolijke noot nog het liedje met een toepasselijke fiilmpje: Als ik nog eens vijf minuten tijd heb" van onze betreurde Louis Neefs: 
http://www.youtube.com/watch?v=ckVYxBxdpY0&feature=player_detailpage


http://www.youtube.com/watch?v=wZ2Kt_cAiIY&NR=1

ik vind het de moeite waard en respect voor alle beroepen die met passie uitgevoerd worden

Ik heb ooit de Coudenberg bezocht en dat is echt een ontdekking. Je loopt er op een bepaald moment in een oude middeleeuwse straat die meters onder de huidige begane grond ligt. Een aanrader.

Hopelijk weten we snel wat meer van al die opgravingen die ze nu doen op het kerkhof. 

De geschiedenis van Mechelen is altijd al een boeiende geweest en zal, zoals je hier ziet, nog wel een tijdje boeiend blijven.

Je hoeft geen grote stad te hebben om rijk te zijn aan cultuur en geschiedeis ;)

Idd Rudi, het stuk straat dat door Aartshertogin Isabella gebruikt werd om zich naar de St. Goedelekerk te begeven.  Een mooi stukje geschiedenis dat 8m onder de Coudenberg ligt.   In Mechelen zou men er wellicht een parking van maken......

Noch onder de Grote Markt, noch onder de Leermarkt, noch onder het Sint Romboutskerkhof liggen er straten met resten van de toenmalige huizen als in de site Coudenberg. Je mag dus geen appelen met peren  vergelijken denk ik, Roger. Ik heb een dergelijk initiatief gezien in Perugia (Italië) waar een kompleet, deels afgebrand stadsgedeelte onder het huidige stratenpatroon ligt. Als je de roltrap aan een van de veel lager gelegen parkings neemt naar het centrum , kom je er gewoon aan  voorbij. Tijdens mijn laatste bezoek aan die stad was er een hetze omdat nieuwe plannen waren om dat te doen verwijnen! Niks nieuws dus. Ik ga eens checken op het web of dat nu is doorgegaan of niet.

Ja Rudi, dat weet ik wel hoor. Wat ik alleen maar wou zeggen is dat, ALS er in Mechelen ook zoiets zou gevonden worden zoals onder de Coudenberg, er wellicht rap een parking zou van gemaakt worden met liefst nog een paar visbakken er bovenop.

Het zal me benieuwen om te weten wat men er gaat mee aanvangen? Zoals onder de Grote Markt, in een verdoken hoekje van de parking schuiven?

Eerlijk gezegd, wat kan men daar mee aanvangen? Behalve noteren, archiveren,  foto's en tekeningen van maken en doen verdwijnen... Je kan nu niet allemaal alle oude stenen bijhouden, vrees ik.  Jammer dat die abdij van Sint Rombouts zich niet wil laten ontdekken...

Rudi, in Tongeren bleek dat wél mogelijk om oude funderingen te bewaren...

Ja, maar in Tongeren zat er wel wat meer in de grond. Op de koop toe ligt dit nu wel ongelukkig in Mechelen, in het midden van waar die parking moet komen. Oplossing. lager leggen, een glazen plaat er over ( met verlichting - probleem hoe de kapotte lampen vervangen)? Doe je dat dan gaan de die hards vinden dat dit niet mag ( dieper leggen) en anderzijds riskeer je natuurlijk dat er regelmatig een auto boven staat. :-)

Ik vind het niet meer dan normaal dat dit netjes bewaard blijft. Indertijd waren er heel wat mensen bereid om het paleis van Margaretha van York te vervangen door een schoon nieuw blokske, en kijk hoeveel toeristen erop af komen. Trouwens die gevangenismuur van de parking Grote Markt is ondanks de wat foute opslag een heel interessant object voor de toeristen. Wie zegt er trouwens dat er verder geen muren meer te vinden zijn? Links en rechts van de huidige opgraving is er nog heel wat niet onderzocht. De nieuwe muur ligt duidelijk een heel stuk onder de plaats waar nu gegraven werd. Ik zou zeker nog wat verder zoeken, of minstens toch een grondradar inzetten, voor zover dat natuurlijk niet gebeurd is.

@rvpee: als ik met toeristen naar de muur van het Steen ga kijken in de parking onder de Grote Markt dan is de toon al gezet:' Is dat de manier waarop jullie oude relicten behouden? '. De fundamenten van het wachttorentje ( ? ) op de Veemarkt is ook moeten wijken voor de ondergrondse parking dus ik maak mij geen illusies omtrent de bewaring nu gevonden fundamenten. Los daarvan en rekening houdend met de diepte waarop men die fundamenten vond, dat moet een stevig torentje geweest zijn. Een alleenstaand wachttorentje? Ben benieuwd!

Ik zal eens een gok doen se. Ik denk aan kazematten of een vergeetput. Ik zal het maar zelf zeggen voor er iemand op slechte gedachten komt. Waarom zouden er in Mechelen geen vergeetputten geweest zijn? 

@Roger

De maatstaven voor het al dan niet zichtbaar bewaren van archeologische restanten zijn blijkbaar nogal dubbel.  Het verbaast mij sowieso dat men het in Mechelen gedaan kreeg om stukken van het Steen, de refuge en de oude weg over de Grote Markt een al dan niet prominente plaats te geven.  Ik heb op een andere locatie, in Klein-Willebroek, ooit eens iets soortgelijks voorgesteld, maar daar was de bevoegde dienst van de archeologische dienst van de Vlaamse gemeenschap vierkantig tegen.  Het formele standpunt was toen (2000) dat het geen zin had 'maar' een fragment van een archeologische site zichtbaar te maken en dat blootlegging gevaar zou opleveren voor erosie door het weer (sic).  Ik hoop dat men de vondsten op het Sint-Romboutskerkhof wél weer een plaatsje geeft... de eerdere (al dan niet geslaagde) voorbeelden doen toch het beste verhopen...  

Weet er trouwens iemand of men al een oplossing heeft voor het afbrokkelen van de oude wegbedekking op de Grote Markt ('erosie door het weer...slik' :-))?

 Zou die erosie niet komen door het vele vrachtvervoer op de Markt? Donderdag stonden er zeker zes vrachtwagens die wat te maken hadden met Dexia. Niet laden en lossen: ze stonden er gans de dag. Mooi, zo'n autovrije Markt ...

Naar ik vernomen heb zou die erosie ook voor een deel te verklaren zijn door de slechte kwaliteit van de stenen die toen gebruikt werden. Ik meen onlangs ergens gelezen te hebben dat men in de tijd van die weg dat ook al vaststelde en er daarom een aarden weg over gelegd heeft. Vergeet nietbdat men die aarden weg inderdaad gevonden heeft en die lag uiteraard over die oude weg. Maar we ergeren ons al jààààààààren aan het verloederen van die resten. Ondanks alle mogelijke beloften is er nog niet veel mee gebeurd. En de recente koude winter heeft er zeker geen goed aan gedaan.

@g.l.: ik zal je trachten uit te leggen waarom je gok verkeerd is:

Kazematten zijn een uitvinding van Machiavelli en dateren uit de italiaanse manier om vanaf de 16e eeuw steden op een nieuwe manier te verdedigen. Onze put dateert uit de 13e eeuw dus dat kan het niet zijn.

Vergeetputten graven van twee meter diep zou echt lullig zijn. Rekening houdende met het grondwater en de jarenlange grondophoging zou dat als ' vergeet '-put niet aan de doelstellingen beantwoorden. Vergeetputten horen thuis in kastelen waar de eigenaar iemand van de buitenwereld wil isoleren en dat hoeft dan geen put te zijn. Een klooster of abdij kan evengoed als ' vergeetput ' dienen. Als het erop aankomt om iemand definitief te vergeten dan hang je die persoon gewoon op zonder ingewikkelde toestanden. Vergeetputten zijn erg populair in de romans en in films maar minder in de realiteit. Onze put ligt in gewone bewoonde omgeving dus dat kan het ook niet zijn.

Ik denk dat we zullen moeten wachten op het oordeel van de mensen op het veld. Zij kunnen zeggen in welke lagen, dus in welke periode, er boven het bouwwerk begravingen zijn geweest

Wat ik mij afvroeg:
De mensen die de opgravingen doen, zijn dat ambtenaren van de dienst archeologie, want ik vind daar eigenlijk weinig informatie over terug.

Zie de blog over de opgravingen.  De opgravingen gebeurden door een team van de stedelijke dienst archeologie. 

Dus, afgaande op de informatie die ik vind op de web ( die toch wat oppervlakkig en vaag blijft ) zijn de mensen die de opgravingen doen daadwerkelijk medewerkers, ambtenaren dus, die werken voor de Stad Mechelen, meerbepaald de dienst archeologie?

Inderdaad Alex, de informatie op de website beleefmechelen.be is zo summier, dat de laatste update dateert van 11 januari. :-) Beleef Mechelen, inderdaad :-)

Met medewerking (geld ?) van Vlaanderen in Actie en de Europese Unie.

 Maar heeft de stad daadwerkelijk archeologen in vaste dienst die, in dit geval, opgravingen doen? Of doen ze beroep op een extern bureau?