Vaak als ik op stap ben, gewapend met mijn fototoestel, in welke stad dan ook, maak ik er een sport van om mooie, opvallende of merkwaardige gevelstenen te ontdekken. Op vele locaties lukt dat en de collectie groeit. Onlangs liep ik rond op de IJzerenleen in Mechelen en stootte ik ook op enkele gevelstenen, waarvan enkelen mij en jullie reeds bekend. Maar ik kwam ook uit op 'nr. 37', het pand genaamd "In Den Rooden Leeuw".`
Dat er tot voor kort (of nog?) "'t Koffiehoekske" zat/zit, dat was/is me bekend. Maar wat ik me nu afvroeg: wat zou de oorspronkelijke bestemming van dit gebouw geweest zijn?
Maar misschien betreft het een heel recente gevelsteen?
Iemand een idee? Googlen maakte me nog niet veel wijzer, maar er zijn misschien wel bloggers die het antwoord kennen!
In Mechelen zijn er trouwens nog mooie gevelstenen te vinden. Zo 'ontdekte' ik ondermeer ook deze (ook op de IJzerenleen - nummer 68):
(foto's "In den Rooden Leeuw" en "Kreeft": (c) Markec)
Ook Jan Smets maakte onlangs ook nog een mooi aantal foto's van Mechelse gevelstenen, waaronder deze in de Hoogstraat:
foto: (c) Jan Smets.
De Rode leeuw is gewoon de naam van het huis dat daar eeuwenlang op de hoek van de schaalstraat stond. Kapotgeschoten in WOI en ecclectisch heropgebouwd. Of de gevelsteen de originle is zal ik eens aan de eigenaar vragen, mogelijk niet, het lag daar serieus plat in 1914
Ik kan er niks over terug vinden (ook niet in 'Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen', dat toch zowat de bijbel is over huizenbeschrijving...). Maar volgens mij is dit niet 'oud' of 'origineel', maar hélemaal in de historiserende wederopbouwstijl na de Eerste Wereldoorlog...
Tussen haakjes: Den Bijbel : Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen, met de beschrijving van all huizen in de Mechelse binnenstad kan je kopen voor een prikje (15 EURO) in De Slegte ... (deel 9n)
Geen slechte tip Peter - want de 'mijne' hangt al helemaal uit mekaar. Knap werk, maar ontzettend slecht 'geplakt'... Ondanks voorzichtig gebruik komen haast alle bladen los....
PS: over gevelstenen gesproken: We hebben ze niet in overvloed in onze stad - Maar ik fotografeerde er toch al heel wat fraaie. Wat te denken van deze uit de Adegemstraat. Ik vind het één van de mooiste in Mechelen:
(foto: Jan Smets)
@Markec, oorspronkelijk was dat ................een café! Niet moeilijk met al die Mechelse brouwerijen. Ergens moesten die hun produkt kwijt:-))
@Allen: bedankt voor jullie antwoorden !
Dus - wat hebben we al geleerd - so far:
- het was mogelijks een café / hoe lang geleden, Eddy? ...
- het gaat wellicht niét om een oorspronkelijke gevelsteen en het pand werd nà de oorlog heropgebouwd
- het boek "Bouwen door de eeuwen heen" is méér dan interessant! (goede tip, ik loop eens bij De Slegte langs!).
- er zijn nog wel enkele mooie gevelstenen te vinden in Mechelen...
Benieuwd of we nog méér te weten gaan komen ;-)
Volgens Reydams Ad. was het ( oorspronkelijke ) huis reeds bekend in 1559 of zou het dateren van dat jaar.
...en inderdaad: ook onder die naam. Ik zocht het ook juist op in dat boek ('Mechelen, de namen en de korte geschiedenis der huizen')...
@Luc & Jans: aha... we gaan er komen... hetgene ik vermoedde/verhoopte: er moet dus een eerste betekenis en reden geweest zijn om het pand "In den Rooden Leeuw" te noemen... vraag is dan wat kan dat in 1559 geweest zijn...
Het wordt steeds interessanter en meer intrigerend !
En nu moet Jos Nys hier nog eens langskomen... ;-)
@markec: ik zal je eens een ludieke ( maar onware ) hint geven: in 1559 is dus het aartsbisdom Mechelen opgericht ( weet je wel, stadsvisioenen en zo in 2009 ). Stel je nu eens voor dat de sossen een nieuw huis lieten bouwen en het de naam van Rooden Leeuw ( in plaats van de Roode Vaan ) gaven! Het prille begin van een partij! ;-)
Zoals Rudi reeds zei, is het originele pand aan flarden geschoten in WO I. De foto die je vindt in onderstaande link geeft op de voorgrond waarschijnlijk de locatie weer.
http://www.beeldbankmechelen.be/index2.php?option=com_memorix&Itemid=53&task=topview&cp=4&pp=3&ft=&ff=&mrxpopup=1&CollectionID=1&PhotoID=SME001000665&RecordID=685&ResultRecord=30
@Jans: ik denk dat Jos Nys ons inderdaad nog wel met zijn kennis over de feiten zal kunnen verrassen!
@Luc... hehe... ja wie weet he ;-) Zelf dacht ik al aan een soort van "Linkse Flaminganten" ...
(Let wel: iets soortgelijks bestààt anno nu hoor: je hebt bvb. het "Links Vlaams-Nationale" maandblad "Meervoud")
Bedankt voor de link: amai... veel was er inderdaad niet van overgebleven !
Etymologisch weetje: veel herbergen heetten vroeger "In Den Gouden Leeuw". Die benaming kwam oorspronkelijk van 't Frans "Au Lion d'Or". En dat was dan weer een verbastering van het opschrift: "Au lit, on dort." Reclame dus voor een herberg waar men over échte bedden beschikte en niet over een hooizolder, waar de rezigers moesten slapen.
Of "In Den Rooden Leeuw" ook zo'n etymologische oorsprong heeft, weet ik niet.
@koen: dat is een mooi verhaaltje, bedankt
Au lit on rouge
of vertaald
In bed bloost men
;-D
Oei...hier wordt 'uit het bed geklapt'... ;-)
toch wel leuke 'verklaringen'... Maar of het écht zo is: da's andere koffie. Of toch?
Interessant weetje / verklaring, Koen ... zo leren we weeral bij...
En goede / leuke verdere interpretatie door Peter ;-)
Straffe koffie ;-)
Of het daadwerkelijk zo is, is weer wat anders, maar idd. leuke verklaringen!
Dat van de gouden leeuw is geen verhaaltje, hoor. Indertijd 'geleerd' in historische etymologie bij wijlen professor Van Molle (KUL). Het is leuk om na te gaan wat de oorsprong is van oude opschriften, straatnamen e.d.
In Brussel is er bijvoorbeeld de Rue du Bois Sauvage - Wildewoudstraat (naast kathedraal). Oorspronkelijk de Wilde Wouterstraat, genoemd naar Wouter De Wilde. In 't Frans foutief vertaald tot Bois Sauvage (Wouter > Wout > Woud = Bois) en dan later weer foutief naar 't Nederlands omgezet tot Wilde Woud.
Misschien zijn er in Mechelen ook zo'n rare benamingen die een verhaal in zich dragen.
De mannelijke begijnen, worden begaarden genoemd. Met 1 enkele 'g'. Later werd verkeerdelijk gedacht dat de Heilige Begga patrones/stichter van deze orde zou zijn, en is men gaan spreken over Beggaarden, met een dubbel 'g' zoals bij Begga.
Momenteel is er dus een Beggaardenstraat in Mechelen, of beter, zelfs twee.
Begaardenstraat had 'juister' geweest.
Weerom erg interessante en waardevolle aanvullingen, Koen en Peter !
"Foutieve" vertalingen en/of vergissingen:
Ik denk dat er met De Steenstraat in Brugge iets gelijkaardigs aan het handje was. De etymologische oorsprong zou volgens sommigen slaan op "de eerste kasseistenenstraat" en volgens anderen (en dat vind ik de interessantste piste) "Het Steen".
De Franse vertaling van "Steenstraat" luidt echter "Rue des Pierres", waarbij dus de verwijzing naar "Het Steen" al helemaal nietmeer aan bod komt...
Dat van die Beg(g)aarden is ook straf !
Misschien was de oorspronkelijke bewoner wel een Limburger. Het wapen van Limburg is immers een leeuw van keel op een zilveren schild.
Ik ben een geboren en getogen Mechelaar, maar het woord "deigem" zegt mij niks. Nochtans heeft het stadsbestuur die naam gekozen voor het buurthuis van de Adegemstraat. Ja, ik weet wel dat Mechelaars die de Deigemstraat noemen, maar dat is toch een verbastering van Adegemstraat, naar mijn aanvoelen: als de klemtoon verschuift naar de tweede lettergreep krijgt men d'Adègemstraat, en de volgende stap in de evolutie is dan dat die a verder verzwakt to een sjwa: via d'Addègemstraat naar de Deigemstraat. Etymologisch is dat alleszins een aannemelijke verschuiving. Of is hier iemand die een betere verklaring heeft? Of anders gezegd, weet iemand wat een deigem is?
@ Willempie :
In de buurt van de Adegemstraat stond, lang geleden, het Heim (aka Home) van Graaf Ado (en Gravin Elisa).
Adegem
De naam Adeghem werd vroeger op verschillende wijzen geschreven.
In den Chyusrol van 1220, leest men HEDENGHEM, en in eenen GOEDENIS van 1281 vindt men EDENGEM geschreven.
Talrijke OORKONDEN der XIIIe en XIVe eeuw geven ANDENGHEM, AEDENGHEM, ADENGHEEM of AEDENGHEEM. In latere tijden schrijft men gewoonlijk AEDEGHEM, en soms AEDEGEM. Het IMPOSTENBOEK van 1544 is het eenigste waar ADEGHEM in voorkomt; in dit van 1599 leest men DEGEMSTRAETE; maar in alle de andere, tot 1719 inbegrepen, is er ADEGEM geschreven. In de WIJKBOEKEN is de goede schrijfwijze ADEGHEM gebruikt.
Eenige KRONIJKSCHRIJVERS denken ADEGHEM te mogen aanzien als samentrekkingvan ADO HEIM, of ADO'S WONING.
Wij denken dat ADEGHEM enkel een familienaam is.
Uit "Namen der straten van Mechelen en Korte beschrijving" door Kanunnik W. van Caster.
Door het plaatsen van deze post heb ik - en ik niet alleen wellicht - al véél bijgeleerd, dank daarvoor aan zij die deze nieuwe inzichten brachten ;-)
En... bedankt Peter voor de tip.... ik kocht woensdag in De Slegte "Bouwen door de Eeuwen Heen" ... inderdaad: interessant werkje !!
in een akte verleden voor notaris A.Van De Venne te Mechelen, vindt men de volgende tekst (transscriptie samengevat)
f°120 26-5 1628 Huybrecht Venezoen, horenbreker x Maria Quedrickx (dochter van Joos) ter eenre Jan Quederickkx (zn van ) + Petronnell Van de Winckele horenbreker 30 j. verklar.dat voornoemde Jan Quedricx na de dood van zijn vader en moeder die beide van de contagieuse ziekte overleden zijn anno 1604 bij de eerste comparanten constant gewoont heeft in huis " den Rooden Leeuw" op Hoogstraat, hetwelk comp.bewonen daarin de eerste comp. een achterhuis doen maken komende op de Ganzeries Jan geeft alle actie van dit huis tussen "den Blaesbalck" en " Sint Anna"
hopelijk brengt deze tekst ook wat klaarheid
oeps gisteren vergeten mee te sturen
in de minuten van notaris de Hondecoutere te Mechelen, berustend in de stadsarchieven, is ook nog een akte ivm "de Rooden leeuw"
f° 432) 31/10/1579/ Eustaas Van Bierbeke ts, Katelijne Cosmans weduwe Hendrik Holemans, (testament 12/10/1578) over haar voorkind Hhendrik Holemans, en nu gehuwd met Jan Heyns.
voogden Jacog De Meester en Jan Van Garsmooter, huis ' t Gulden Trompe t" achter de Halle ,en deel van " den Rooden Leeuw "op de hoek Schaelstraat en de Ijzeren Leen, en huis buiten Winketpoort naast "de Fortune" en huis met schepmakerstinne aldaer........enz
op te merken valt dat 46 jaar later de beschrijving van de ligging van het huis wel verschilt met deze akte
Spijtig dat in beide akten het gebruik vh huis niet beschreven is