Duizend Bommen en Granaten

met categorie:  



Foto Gimycko

We kennen allemaal wel de Parochie Coloma, gelegen achter het Mechels Station, richting Hofstade, Elewijt, Perk, enz... naar Tervuren.  De verknochte inwoners van dit stadsdeel zullen het echter bij hun oude naam houden : den Hanswijkenhoek. Een vredige parochie, met een groot aantal (nieuwe) inwoners.
Alhoewel... vredig ?

Als we den ouwe Hanswijkhoek even afbakenen tot aan de Abeelstraat (de straten verderop zijn tamelijk recent : Ivo Cornelisstraat, Kardinaal Cardynstraat, Mahatma Gandhistraat), dan zijn de overgrote meerderheid van straten vernoemd naar bomen en planten : Pijnboomstraat, Acaciastraat, Kruisveldstraat, Dennenstraat, Leliestraat, Wilgenstraat, Lindenstraat, Goudenregenstraat, Meidoornstraat, Beukenstraat, Olmenstraat, Lorkstraat, Dahliastraat, Goudbloemstraat, Rozenstraat, Doornenstraat, ...

Enkele straatnamen vallen er een beetje uit : Voetbalstraat (eerste terreinen van KV Mechelen), Sint-Jozefstraatje (Patroonheilige van den Hanswijkenhoek), Stenenmolenstraat (Daar stond wel ergens ne stenen molen, zekers ?) en de Grensstraat, maar dat is een Grensgeval – LOL

En in een vorig artikel plaatste ik een foto van de naam Mechelen, netjes ingekaderd en tegen een muurtje geplaceerd, en dat hele zootje hing in de Poedermolenstraat, op de hoek met de Tervuursesteenweg, dus... hartje Hanswijkenhoek.



Foto Gimycko

Een Poedermolen is duidelijk geen bloemmolen (à la Nielsen) en wat de Stenen Molen in de Hanswijkenhoek maalde, daar heb ik het raden naar. Maar Poedermolen (of Powder Mill) doet mij denken aan buskruitpoeder.   En aan den overkant van de Leuvense Vaart ligt (of lag) het Bommenkot (Mollestraat) oftewel het munitiefabriek PRB (Poudreries Réunis de Belgique), waar in 1966 een ontploffing voordeed.

Uit een vorig artikel, hier op den Blog (Anomaliën) weten we dat daar, in die buurt, ooit een Parc d’ Artillerie was en vermoedelijk lagen daar ook een pak kampementen, vermoedelijk van Kurassiers. Op dat moment was de Leuvense Vaart nog niet gegraven, maar later kwam er blijkbaar wel een overzet.

Nu had ik nog enkele straten niet vernoemd uit den Hanswijkenhoek, nl de Vredestraat (Oorlog en Vrede ?) – Elf Novemberstraat (Wapenstilstand) – Schuttersstraat (Soldaten).

Was de Poedermolen, in den Hanswijkenhoek, een onderdeel van een oude soort “FN-Site”, waar Schutters en Kurassiers hun poeder of kruit ophaalden voor hun musketten, of werkten ze daar in opdracht van het oude Mechelse bommenkot (18e - 19e eeuw) ?  En werden later de Vredestraat en de Elf Novemberstraat vernoemd naar de verzuchting na (alweer) een oude (Wereld)oorlog (20e eeuw) ?

Het is misschien wat ver gezocht, maar een toeval is het allerminst.

@ Jans :

In 2006 waren we nog schoon en jong en zaten we nog niet op den Blog, maar ik was blijkbaar juist, voor een deel althans, want ik haal oa dit uit jouw artikel van toen...

Later werden hier poedermolens opgericht voor het fabriceren van buskruit. (vanaf 1550 was Mechelen de belangrijkste opslagplaats voor munitie in de Nederlanden).

Nu nog die enkele naamstraten verklaren (Vredestraat-Elfnovemberstraat-Schuttersstraat) en zien of er ooit een link was met dat fameuze bommenkot (FN avant la lettre ?)

Even naast de kwestie, maar toch interessant misschien is dat de Grensstraat, net op de grens tussen Hofstade en Mechelen, alsook net tussen de provicie Antwerpen en Brabant, nog niet zo verschrikkelijk lang haar naam heeft.
In de jaren 70 heette deze straat nog de Bosstraat en ik herinner me nog dat er een oude tram stond, waarin de toenmalige tieners samenkwamen.

Na effe surfen is dit wel interessant en ik haal enkele zinnen uit een hele boterham :

...Om meer controle te krijgen op de buskruitproductie werd in1553 te Mechelen op de plaats Vorschenburg, 2 buskruitmolens aangekocht. Aangezien een aantal paarden voor de molens werd aangeschaft, moet deze kruitmolens wel rosmolens geweest zijn. In maart 1554 wordt met de productie een aanvang genomen. Deze Keizerlijke buskruitmolens mogen niet als een onderdeel van het arsenaal beschouwd worden, maar stonden volledig onafhankelijk ervan...

...In 1553 werden te Mechelen door de overheid buskruitmolen aangekocht waardoor ze zelfs in staat waren om buskruit aan te maken en niet meer afhankelijk hoefden te zijn van particuliere buskruitmakers. In 1563 wordt een ordonnantie afgekondigd die de export van buskruit verbood, tenzij dit buskruit gemaakt werd in de koninklijke buskruitmolens te Mechelen...


Voor zij, die zich er serieus in willen verdiepen en genoeg tijd hebben, is hier de hele boterham

De naam Mechelen die u aantreft op de zijkant van de woning 282 staat daar om de eenvoudige reden dat daar Mechelen begon voor 1922.

Deze naam staat trouwens niet aan de Poedermolenstraat , maar aan een privé straatje zonder naam, maar door oudere inwoners het pisseweggeske genoemd.

Er was inderdaad een stenen molen achteraan in de Stenenmolenstraat, met de rug naar de spoorweg het huis rechts na het Halfgalgstraatje.

De aanwezigheid van de molen is ook de reden waarom al de huizen in het straatje laag gebleven zijn.

In het "bommenkot" werd GEEN buskruit verwerkt of opgeslagen,maar werden voor PRB hulzen en granaatkoppen gemaakt.  De ontploffing had absoluut niets te maken met buskruit of dergelijke maar was een scheikundige reactie in een zout-hardingsoven en tengevolge van afvalstoffen daarin (was in de gereedschapsmakerij.

ge moogt uw fantasie zomaar niet de vrije loop laten, maar serieuze informatie opzoeken.

Dag,

 

Waar kwam die naamsverandering vandaan? 

Was dat toen het begin van die straat verlegd werd naar de bedding van de Hanswijkbeekstraat? En het vroegere blokje meer naar Hofstade toe verdween? Alsook de doorsteek naar de Werfheide?