Je bent op zoek naar oude beelden van het Mechelen van Toen en na het intikken, in een verkoopswebsite, van de zoekterm Mechelen, Malines en Mechlin, probeer je het ook eens met Mecheln. En enkele dagen geleden stootte ik op een oude kaart.
Volgende tekst begeleidt het aanbod :
Titel : "Truppen Militär Mecheln Belgien Espagnac 1775"
Tekst :
"Very interesting Copper Engraving plan of J.B.J. Sahuguet Espagnac, published at Paris, probably about 1775"
"This is a decorative engraving out of the work “Histoire de Maurice, Comte de Saxe...” von J.B.J. Sahuguet Espagnac, which shows a plan of an army camp near the city of Mechelen in Belgium"
Het blijkt dus een kopergravure te zijn over een kampement of een belegering van de Stad Mechelen. Uit de tekst, op de kaart zelf, spreken ze over 1747.
Dat het over Ons Mechelen gaat is wel duidelijk, want we krijgen de vermelding van oa de Leuvensesteenweg en Hever en Schiplaken (1).
De straten van de Stad kloppen ook, alhoewel we nog geen Sint-Pieterskerk kunnen ontdekken op de plaats die we nu kennen, maar er staat een Kruisbeeldverwijzing aan de overkant. Dus dat kan kloppen.
De vermelding Nekkerspoel (2) is ook duidelijk aanwezig.
En we vinden de vermelding van Geerdegem (3).
Doch, er zijn enkele dingen, die vragen oproepen :
We merken de Oude Brusselsesteenweg (Vieux Chemin de Bruxelle - 4), die via de Oude Brusselpoort naar Brussel loopt, maar tegelijkertijd is er toen reeds blijkbaar een andere ? Nieuwe Brusselsesteenweg (... de Bruxelle - 5) ? die tevens naar Brussel loopt en vertrekt vanaf de Overste Poort.
De naam Wossenbourg (6) is mij volstrekt onbekend.
En langs de Leuvensesteenweg lag er blijkbaar een Parc d’Art (7). Voor mij een onbekend begrip of naam.
Wel leuk is dat we hier ook een mooi zicht krijgen op het Domein van Pitzemburg en dat blijkt een enorm domein te zijn geweest in de binnenstad.
Enfin, weet iemand van de Bloggers meer over deze nieuwe oude namen en feiten ? Want oude kaarten blijven nu eenmaal intrigeren !
Wat betreft de P en P kerk, t zal dan wel een oudere kaart zijn geweest want de Sint-Pieters- en Pauluskerk, werd tussen 1669 en 1694 gebouwd. Deze kerk verving de oude Sint-Pieterskerk aan de overkant van de Keizerstraat, waar het kruis is afgebeeld.
Pizemburg is nog enorm, alleen heet het nu Botanique zeker ?
@ Peter :
Hoe oud zijn eigenlijk de "Oude" en/of "Nieuwe" Brusselsesteenweg ?
'Wossenbourg' is volgens mij 'Vorschenborg' - een oudere benaming van het Colomadomein... Ligging zou kunnen kloppen.
@ Jans :
En dat Parc d'Art, of Kunstenpark int schoen Vloms ? Zegt je dat iets ?
Als Wossenbourg inderdaad het oude domein van Coloma is, dan is de Vieux Chemin de Bruxelle (4) vermoedelijk de Tervuursesteenweg (Bruul - Oude Brusselstraat - Colomastraat - Van Kerckhovenstraat - Tervuursesteenweg - Tervuren - Brussel).
Wanneer werd de Leuvense Vaart gegraven ? Want die zien we nog niet.
Nee, natuurlijk niet - we zijn nog maar 1747... In 1747 werd pas de eerste spadesteek gegeven, en drie jaar later werd voor het eerst gevaren op de vaart.
(weet je nog uit de oude geschiedenislessen... Onder het bewind van Keizerin Maria-Theresia 1740-1780)
Wat ook nog een mysterie blijft is dat kampement. Een belegering lijkt het niet direct. Dus, misschien een kampement van Kurassiers ?
Onderstaande kaart van 1750 heeft hier al eens gestaan bij het Withuis. Links erboven is Vossenborgh vermeld. Men heeft er blijkbaar de Vaart gewoon boven de bestaande wegen getekend.
' In 1746 bereikte de oorlog ( tegen de Fransen ) ook Brabant en op 15 mei moest de aartsbisschop - zeer tegen zijn zin - Lodewijk XV verwelkomen..... Omdat er gedreigd werd met inbeslagname van zijn inkomsten, legde de aartsbisschop ( Mechelen )zich overigens neer bij de eisen van de Franse. Op 1 juni 1747 stapten hij en de aartsbisschop van Kamerijk achter Lodewijk XV op in de sacramentsprocessie te Brussel '. ( uit ' Geschiedenis van Brabant ' Davidsfonds 2004 ).
Da's toevallig hé. Ge parkeert uwen armée efkens buiten de stadsmuren en den bisschop wordt ineens wat soepeler. :-)
@gim: Dat kunstpark van jou zal wel ' Camp d' Artillerie ' betekenen.
@ Luc :
Best mogelijk, want vlakbij liggen precies ook een aantal kampementen, nl. Rumbecque en Fontenois Ar(tillerie). Misschien een afgebakende zone of oefenschietveld voor Kurassiers, die er oefenen met hun musketten.
Dus kunnen we het volgende besluiten uit deze kaart :
"Zo'n 300 jaar geleden was heel Brabant (zo heette het Land rond Mechelen toen) bezet door soldaten van het Franse Leger. Héél het Land van Mechelen ? Nee, een klein stadje, met name Mechelen, bleef dapper weerstand bieden aan de overheersers en maakte het leven van de Fransen in de omringende legerplaatsen bepaald niet gemakkelijk : Petibonum – Laudanum – Babaorum – Aquarium."
(Naar de beginplaat in de Asterix-boeken)
:-D
Ook de tekst op de kaart geeft ons weeral een nieuw raadsel :
“Pris par l’Infanterie de l’armée du Roi, le 28 may 1747, lorsque l’armée des Alliés vint camper entre les deux Nethes, sa droite à Liers, sa gauche à hauteur d’Yteghem. Enz.”
Een patstelling in een strijd tussen de Artillerietroepen van de Koning en de Legers van de Geallieerden, die zich hebben ingegraven tussen de twee Netes, rechts van Lier en links op de Hoogte van Itegem ?
Welke Koning ? Wie zijn die Geallieerden ? Welke Strijd ?
Frankrijk tegen Oostenrijk-England-Nederland (geällieerden).
uitslag: Frankrijk wint beslissende slag in Riemst, England wint wel de slag op zee.
Geen vermelding van een veldslag in de buurt van Mechelen.
bron: Krijgsgeschiedenis deel 3 veldslagen 1600-1800
'(...) Bij de Frans-Oostenrijkse oorlogen van 1743 en volgende jaren geraakten onze streken in 1746 onder Franse bezetting en op 15 mei van dat laatste jaar bezocht Louis XV Mechelen en beklom er de 513 trappen van de Sint-Romboutstoren. Einde 1748 sloten de oorlogvoerenden vrede, en op 25 januari, om klokslag 9 uur, na de zopas gearriveerde Oostenrijkse troepen plechtig te hebben begroet, ontruimden de Fanse legereenheden Mechelen. ' s Avonds was er een groot feest: er werden raketten afgevuurd en vreugdevuren ontstoken en vanuit de Sint-Romboutstoren werd een betere periode ingeluid. Inderdaad, onder gouverneur Karel Van Lorreinen was er een periode van 30 jaar vrede, een ongekende weelde voor het verpauperde en afgebeulde volk. In 1750 verkreeg de stad Leuven het recht om een vaart die Leuven met de Rupel zou verbinden, te graven, ter bevordering van handel en nijverheid en ter vermijding van tollen en overslag. (...)'
(Marcel Kocken in 'Gids voor oud Mechelen)
Destijds was het ook de gewoonte om tijdens een militaire campagne zoveel mogelijk steden van de tegenstander te bezetten. Wou hij die na de oorlog terug, dan werden in het vredesverdrag de zgn 'losgelden' vastgesteld. Van zodra het losgeld betaald was werd de stad overgedragen. Hetzelfde gebeurde met gevangengenomen edellieden ( die meestal ook militaire commandanten waren ).
@ Sint :
Allez, een soortement van Risk avant la lettre, als het ware : "Verover Mechelen, Lier en een andere stad naar keuze".
:-)
Dat kan ik niet zeggen, de term 'risk' zegt mij in deze context niet veel, buiten dat het engels zou kunnen zijn voor risico?
Dit is er eentje voor onze Sint :
Risk
Neen, helaas, zegt mij niks.
Er zijn zoveel spelletjes op de markt tegenwoordig, ze allemaal kennen lijkt me toch wat moeilijk.