Fri(e)sjes

met categorie:  



Herdenkingsmunt Rembert Dodoens 1950


Neen, ik heb het hier niet over het feit dat het, in deze tijd van het jaar, in Mechelen nogal frisjes is, maar ik heb het hier over een link tussen Mechelen en Friesland.

We zijn een tijdje samen één geweest zijn (Nederland en Vlaanderen) onder oa Willem van Oranje en ttv de 17 Verenigde Provinciën en de Nederlanders krijgen geen Kwaad Woord van onze Voorvaderen, die zijn gaan vluchten tijdens Wereldoorlog I.

En alhoewel een heleboel Vlamingen, maar ook Mechelaars, de wijk naar Nederland en de Nederlandse Steden namen, oa door Godsdienstrellen is er ook een beweging in de andere richting. En wel door de voorouders van ons aller Rembertje Dodoens.  Want wat lees ik, na effe suffen op het WWW :

Remberts voorouders van vaderskant kwamen uit Friesland en droegen de achternaam Joenkens of van Joenckema (de uitgang -ma betekent: uit het geslacht van).  Deze familie was een voorname Friese sibbe, afkomstig uit het stadje Stavoren aan de toenmalige Zuiderzee.  De familie bekleedde generaties achtereen voorname ambten in de Friese steden en gouwen.  De grootvader van Rembert, Rembert Jaricks Joenckema, was jarenlang vroedsman (senator) van Leeuwarden en zijn overgrootvader, Jarick Joenckema, was olderman (burgemeester) van deze stad (1483).

Linkje

Nog niet zo’n gekke jongens, die Nederlanders !

Alhoewel :
Mogen we de Friezen rekenen bij het Clubje onder het Huis van Oranje (Zeeuwen – Brabanders – Limburgers – Hollanders - Friezen) ?
Ze zijn nogal chauvinistisch !
Effe Eelco, onze Gastblogger, vragen.

@Gimycko: ge wilt u ten eeuwigen dage de wraak van Katrientje, het "Friesche meisje" op deze blog, op uwe nek halen zeker?

Alle provinciesteden, zoals Mechelen, zullen in de vorige eeuwen wel buitenlandse handelaars hebben mogen inschrijven in de stadsboeken.
Niet alleen Nederlanders, maar ook Franse mensen, die hun geluk kwamen beproeven in ons kikkerlandje.
Zo ben ik tijdens stamboomonderzoek op Nederlandse voorouders gestoten in de stamboom van mijn vrouw, die steeds beweert een echte "Mèchelès" te zijn :-)
De oudgrootouders van mijn echtgenote waren afkomstig uit Antwerpen en Lier, woonden na het huwelijk een paar jaren in Mechelen en weken uit naar Nederland, waar zij regelmatig verhuisden, want twee van hun kinderen werden geboren in Roozendaal en Zalt-Bommel.
Daarna zakte het gezin opnieuw af naar Mechelen, waar zij een kledingwinkel hadden op de Wollemarkt.
Hij was kleermaker en zijn echtgenote was een naaister.
We spreken dan van 1830, de tijd van de Belgische onafhankelijkheid.
Ik vermoed dus eerder dat zij Belgen waren die hun heil gingen zoeken in Nederland, maar van een kale reis terugkeerden.
In de jaren 50 en 60, toen de auto gemeengoed werd, zakten ook heel wat gladde Nederlandse 'voyageurs' af naar ons land om hun koopwaar aan de man te brengen.
Zo herinner ik mij nog een Citroën DS Stationwagen die torenhoog geladen was met rieten stoelen, potten en pannen en alles wat je maar 'nodig' kon hebben.
De voyageur in kwestie noemde men 'Janneke Den Hollander'.
Nu, anno 2008, is de wereld een stuk kleiner geworden en is 't stad vergeven van de Nederlanders : Kruidvat, Blokker, Hans Anders, Free Record Shop, enz...
En pasop, want den Duits is er ook alweer : Aldi, Lidl, Saturn ......
't Wordt tijd dat we weer stadswallen gaan bouwen en ne wachter in de Brusselpoot placeren :-)
 
 

@ Jokke : Nog ni bekan !

Een Friese Connectie, bij één van de Grootste Mechelaars, is een erg verfrissende gedachte.

:-)

Al horen de Friezen het niet graag, ze zijn zeer nauw verbonden met het Nederlands koningshuis. Niet Willem van Oranje-Nassau (Willem de Zwijger) is namelijk de verre voorvader van de huidige kroonprins Willem Alexander. Maar zijn jongere broer, Johan VI (de oudere). De zoon van deze Johan VI was namelijk stadhouder van Friesland. Zijn naam was Willem Lodewijk. Sindsdien hebben nog een aantal Oranjes de scepter gezwaaid over Friesland in de functie van Stadhouder.

Overigens is Joenckema (inclusief verbasteringen van deze naam die in de loop der tijd zijn ontstaan) nog steeds een bekende Friese naam die al gedragen is door vele notabelen in deze provincie.

@ Gastblogger :

Ooit hoorde ik een inwoner, afkomstig van boven de Moerdijk, in het Hoognederlands letterlijk zeggen : "Ik ben geen Nederlander, ik ben een Fries".

En dan blijft ook nog de vraag hoe lang een inwoner van Fryslân er, in die tijd, zou over gedaan hebben om van Friesland naar Mechelen te reizen met paard en koets.

:-)

Het valt nog mee dat die 'inwoner' jou dan niet in het Fries aansprak. "Ik bin gjin Hollander. Ik bin in Frysk. "

Van Friesland naar Mechelen is een kilometertje of 400. Aangezien paard en wagen ongeveer 10 km/h reden, kan je nagaan hoe lang dat duurde. Meer dan 3 volle etmalen.

@ Gastblogger :

Ik herinner me nog een documentaire, die we ooit in het Sint-Romboutscollege te zien kregen, en waar oa de Friese Taal werd ontleed.  Het woord, dat ik me daarvan nog herinner, was hûs (huis).

Dus, dat zal effe aanpassen geweest zijn voor die voorouders van ons Rembertje om, na 3 volle etmalen, om te schakelen naar het Mechels.

:-D

En natuurlijk Fierljeppen !

:-D

In de jaren 70(?) zag ik ooit de TV reeks "Bartje".  Veel van die woorden leken op het Gents.

Sorry, Roger, maar Bartje kwam uit Drenthe !

"Ik bid nie veur brune bon’n !" is toen wel een Klassieker geworden !

:-D

Mersee Gim.  Doemme, k'em altat gedocht datta ôôt Freesland kwam.

@ Roger :

Alhoewel Terschelling ook tot Friesland behoort spraken ze (geloof ik) geen Fries in Sil de Strandjutter (toen nog met een jonge Jan Decleir en Monique van de Ven).

Those were the days...

Sil the beachcumber.. indeed..   'k em da vanzeleive oek gezeen ma k' zou begot ni mi weite watta ze daa in klapte.

Terschelling behoort inderdaad tot de provincie Friesland. De serie kan ik mij overigens niet of nauwelijks herinneren. Ik was toen amper 6 jaar.

Eelco, stadhouder zijn wilt nog niet zeggen dat je ook een Fries bent he! ;-)

Mechelen-Leeuwarden is nu ongeveer 3.5 uur rijden. Aangezien toen de flevopolder nog niet bestond, was het iets minder rechttoe-rechtaan gelijk nu, dus zal het idd wel efkes geduurd hebben.

Een Fries is wel een Nederlander, maar beslist geen Hollander (en daar ben ik op gebeten!!). Hollanders zijn enkel die van de provincies noord- en zuid-holland. En het Fries is ook geen dialect, maar een echte taal, met z'n eigen dialecten.  

In Friesland komen heel veel achternamen met -ma en -ga voor, in Groningen veel -stra. Wat dus typisch is voor die streek.

@gym: vandaar de benaming van ons huis: it feanhûs. Mix van mijnen achtergrond en m'n ventjes achternaam ;-)

 

@ Jokke oep .. Friezen zijn vergevingsgezind hoor ;-)

 

 

 

 

@ Katrientje :

Wat ik weet van Friesland : Het is er frisjes (zeker als de Elfstedentocht wordt gehouden) en het is er plat (enorme vergezichten).

Ideaal om, als de rook om je hoofd is verdwenen (Boudewijn de Groot), met harde wind te gaan fietsen met dat kind (Boudewijn de Groot).

En misschien deze zomer eens de Mechelse Kampioenschappen Fierljeppen houden aan de Leuvense Vaart in Mechelen ?  Fun gegarandeerd !  Misschien kan het gehouden worden in de buurt van de Kanoclub.

Just an ID

:-D

En misschien kunnen we ook eens een Mechelse versie houden van Ter land, ter zee en in de lucht in bv de Keerdok, met als mijn eeuwige favoriet : het Tobbedansen.

Misschien ergens in de zomer, bij goed weer.

Moet kunnen.

:-)

(Tobbedansen)

gim, fierljeppen doe je in de polder over sloten, niet over kanalen en vaarten ;-)

heb er vroeger als kind toch wel de nodige natte voeten/benen (en uitbranders) aan overgehouden. Maarja, wij deden dat liefst zónder stok .... :-))

 

en wat frisjes betreft .. klopt. Gemiddeld 4°C frisser dan in Mechelen ..

Wat je nog mag weten van Friesland: het is er mooi. Echt erg mooi. Zeker de moeite waard om een al dan niet korte vakantie door te brengen, met evt. fiets, zwemvest, rollerskates, ..... Woordenboek is niet nodig, Friezen spreken ook AN,  ;-)

@ Katrientje :

Wat is tegenwoordig de recordafstand Fierljeppen ?  Zo breed is de Leuvense Vaart nu ook weer niet.  En we willen wel zien wie de overkant haalt, maar eigenlijk nog liever wie in het water belandt !

:-)

PS : Raken de sloten in Friesland stilaan dichtgevroren, want het is weeral een tijdje geleden dat er een Elfstedentocht was.  Spruitjesbroer Angenent zit vermoedelijk al op... hete kolen.

:-D

geen idee wat het record is, ik volg dat niet. Maar ik twijfel er niet aan dat jij dat wel kan goochelen .. euh.. googlen ;-)

De sloten/slootjes/beken/vaarten/plassen/meren/..  liggen nog altijd open hoor, zó koud is het nog niet ;-)

Ik word hier wel wat sentimenteel haha

Ik heb zomervakanties in Friesland doorgebracht als kind, en toen in de winter de hele dag voor de TV gezeten met de Elfstedentocht bij mijn grootouders in NL (en wat was het toen stil op straat, iedereen zat voor de buis), meegedaan aan mini-elfstedentochten die toen werden georganiseerd (compleet met de oranje Unox-muts en de snert), en zowat alle jeugdboeken van de Kameleon verslonden (en een paar jaar geleden als volwassene genoten van de films die erover uitkwamen).

Het waren goede tijden!

Hanna, die boeken heb ik ook verlonden! (met de nodige blauwe ogen/bloedneuzen, want ik pikte die van m'n broer;-)  )

1 elfstedentocht herinner ik me nog goed, die dat Evert Van Bentem gewonnen had. Ik zat toen in Noordholland op school, en mocht daar niet voor thuisblijven. Gelukkig hadden ze overal tv's gezet, dus van lesgeven kwam toch niet echt veel in huis die dag :-)

En elk jaar als het een beetje hard begint te vriezen begint het bij mij weer te kriebelen. Maar helaas zijn er geen "echte" winters meer, alleen nog van die prikjes van max. een week ofzo.

Ik hoop dat jullie de Friese taal kunnen lezen.

Krekt sa as jimme hjir boppe ek al seinen, ik bin in Frysk en net ien fan de oare kant fan de oare kant fan de ôfslútdyk.

It is hjir altiten moai en noflik om te wêzen, net te folle drokte omme holle.

No is it simmer en dan is der altiten wol earne wat te dwaan.

Bygelyks skûtsjesilen en wat se,  dêr by jimme ek wol dogge, is keatsen. Mar ik kom út de wâlden en keatsen dogge se hjir by ús net, dat wurd allinnich mar dien op de klaai.

Ast it ris in kear oan tiid hast moatte jimme noch mar nei Fryslân ta gean.

Ik ha sels foar myn tsjinsttiid in Seelân sitten (Vlissingen) en ik moat sizze dat it  dêr ek al op de Flamingen begjinne te lykjen.  Ik mei wol oer dat folk.

As ik it oan tiid ha, dan moat ik ek noch mar ris nei jimme moaie lân ta. Better dan dat lân ( ik krij de namme net út myn strôte) mar it leit oan de westkant fan ús.

Freonlike groet,

R. Hoekstra

@R Hoekstraa

Da-d-edde ga iel goo gezei. k' zèn al dikkels in Zieland gewest vé o.a. na den Dikken Toure in Zierekzie te gan zeen en k'zèn er oek al is ne kie of drao oepgeklèfferd.