Stel dat je bij 't spitten in jouw tuin plots een half theeservies van tante Margareta opgraaft, of...dat je bij 't opbreken van de keldervloer stoot op scherven van de aardewerken nachtemmer van die ouwe Mechelse graaf Ado...
Wat doe je dan met de gevonden schat? Steek je ze veilig in jouw kluis; zet je ze te pronken op jouw dressoir; of geef je het toch maar netjes aan bij de bevoegde instanties? Is dat sowieso niet wat je dient te doen - of? Enne...mag je zomaar 'amateur-archeoloogje' spelen? of...
Deze vragen schoten me te binnen toen ik in GvA las dat uurwerkmaker Jozef Op de Beeck, graafwerken aan het uitvoeren is in zijn huisje in de Schaalstraat...
(foto: Jan Smets)
Al twee jaar werkt Op de Beeck in het 18de eeuwse huisje in de Schaalstraat, waar hij een woonst van probeert te maken. De gevel werd al netjes opgeknapt. De 19de eeuwse deur staat er ondertussen al fraai bij. En aan de gerestaureerde gevel hangt ook een uurwerk, dat automatisch gestuurd wordt en op de seconde perfect loopt volgens de atoomklok in Frankfurt...
(foto: Jan Smets)
Toen Jozef werkte aan de waterleiding, ontdekte hij interessante dingen. Prompt begon hij verder te graven...
Hij legde zomaar even vier lagen vloer bloot, waarvan de ouste laag zestig centimeter onder de grond steekt. Wat bewijst dat het niveau van het smalle Schaalstraatje vroeger een halve meter lager lag. Dit heeft waarschijnlijk te maken met het indijken van de Dijle in vroegere eeuwen. Het waterpeil steeg wat de ophoging van de stad noodzakelijk maakte.
Jozef Op de Beeck groef al scherven van kruiken op, beenderen van dieren én een oester! (woonden hier misschien welstellende mensen?). Oesters werden in onze streken gegeten vanaf de 17de eeuw... Ook vond hij een stuk van een mes of bijl uit hardsteen, die mogelijk zelfs uit de prehistorie dateert...
Jaja, hier is nog werk aan de winkel...
Ik ben heel benieuwd naar die vondsten. De oester wijst inderdaad op bewoning van welgestelde mensen.Foto's Jan! Van de beenderen, van de bijl (of het mes). Dit is spannend!
Wel zeker interessant. De klok op de foto zou een kopie zijn van de klok op de SInt-Romboutstoren.
Het stratenpatroon van de straten : Geitestraat, Blauwhondstraat, Borzestraat en Schaalstraat zou volgens Hans Rombouts kunnen wijzen op een inpoldering van dat gebied.
Maar wat wel zeker is dat door deze straten de Vleeshouwersvliet liep, ongeveer ter hoogte van het huis in kwestie.
(Bron: Frans Berlemont, Water in de straten van Mechelen, een tocht op de vlieten deel II)
Vlees en Vis of Vleeshouwersstraat en (oude) Vismarkt.
Met op de hoek van de IJzerenleen en de Nauwstraat een winkel met boven de pui een hautrelief van een kreeft, dan zou je ook kunnen gaan denken dat in de Schaalstraat... schaaldieren werden verhandeld. De (lange en korte) Schipstraat en het water zijn vlakbij en was misschien het huis "De Schaal" wel een winkel van kreeften en krabsalade.
@ Jans "Wat doe je dan met de gevonden schat? " die is voor de vinder als hij die vond op zijn eigen domein en vond hij die op een andermans grond dan is die 50% voor de vinder en 50% voor de eigenaar van de grond waar hij gevonden werd.
PS : Mag ik bij jou eens komen graven? misschien vind ik het servies van tante magriet wel. Bij mij mag men altijd komen graven, maximum 2 spaden diep en liefst de grond omkeren.
Dit is min of meer correct. De eigenaar van de grond is in principe steeds de eigenaar van wat er in de grond gevonden wordt. Alleen de loutere toevalsvondst door een derde geeft aan deze het eigendomsrecht op de helft (van de waarde) van de “schat”. Wie gericht en doelbewust op zoek is op andermans grond kan nooit de vinder zijn van schatvondst en heeft dan ook geen recht op de helft van de waarde van de schat. Dit geldt bijvoorbeeld ook voor personen die met een metaaldetector speuren op andermans grond, maar ook voor archeologen.
Een eigenaar mag wel niet op eigen initiatief een onderzoek doen rond een archeologische vondst die op zijn eigendom is gedaan. Hij moet hiervoor beschikken over de vereiste kwalificaties en competenties zoals voorgeschreven in het archeologiedecreet en hij dient te beschikken over een vergunning voor een opgraving.
Het melden van archeologische vondsten is decretaal verplicht. Archeologische vondsten moeten gemeld worden binnen de drie dagen nadat ze zijn aangetroffen; en tot tien dagen na het vinden bewaard, beschermd en toegankelijk gesteld worden voor onderzoek. Wel is het een fabeltje dat de overheid archeologische vondsten kan vorderen van de vinders en/of eigenaars. Je bent wel verplicht om een vondst te melden maar je blijft steeds de eigenaar van de gemelde vondst.
@Peter: Even rechtzetten: de "klok" op de gevel is geen copie van de wijzerplaat van St.Rombouts want de originele wijzerplaat op St.Rombouts had maar één wijzer ! Deze wijzerplaat is wel een typische 'Belgische' skeletwijzerplaat omdat ze bestaat uit twee - zwarte - ringen met daartussen de Romeinse cijfers belegd met bladgoud dit in tegenstelling tot de wijzerplaten in het buitenland die volle platen zijn - vroeger uit geëmailleerd metaal nu uit kunststof.
Dank je Chris.
De kreeft op de vismarkt is gemaakt door wijlen Verberckmoes en Jan De Weerdt.
Dit was de zijkant van de viswinkel "van opstal", die eerst was op de plek waar nu de zeeman is en die nadien naar de vismarkt zelf is verhuist. Zij werkten daar beide.
grts
Gaat het over deze kreeft Maarten? Die is wel te vinden op de gevel van het hoekhuis IJzerenleen - Nauwstraat... Of bedoel je een andere?
(foto: Jan Smets)
Er is nog een gestyleerde kreeft in tegelvorm ( anno expo ) in die zijgevel, 2 meter op 2 meter groot? Als je het weet dan herken je het beest ander loop je er zo voorbij.
...waarvan dit een (onherkenbaar) onderdeel is??
(foto: Jan Smets)
Hoe kreeft, waar kreeft, welke kreeft? Ik kan even niet volgen... Even verduidelijken aub. Waar moet ik die zoeken?
Hoe kreeft, waar kreeft, welke kreeft? Ik kan even niet volgen... Even verduidelijken aub. Waar moet ik die zoeken?
Sorry ik was even off line, vandaar de vraag na de interventie van JanS en Luc. Maar duidleijk is het niet hoor. De ene kreeft ( en dat was de enige die ik kende) is inderdaad op de hoek van de Ijzerenleen.
Als je vanuit de IJzerenleen de Nauwstraat ingaat, direct links in de zijgevel gelijkvloers. Ik denk dat Jans een onderdeel ervan op de foto heeft.
Een voorvader van mij heette Guillaume Schaelkens, zijdelakenverkoper, geb. te Mechelen ca. 1550. Nu vraag ik me af of het mogelijk is dat hij of zijn familie heeft gewoond in het huis "De Schael', dit huis stond op de rechthoek van de IJzerenleen. Misschien heeft iemand daar ooit iets over gehoord/gelezen ?
Op de hoek van de Katelijnestraat en de AB-straat, staat een houten huis waar vroeger de benaming "In de vijgenboom" , en "Festraets" op stond. Heeft iemand de relatie tussen dit huis en de familie Festraets onderzocht ?
@vaganée
Indien u met "vroeger" de laatste 200 jaar bedoelt, zal u het antwoord wellicht in de Bevolkingsregisters van de stad Mechelen kunnen vinden. Deze zijn tot 1920 vrij te raadplegen in de leeszaal van het stadsarchief. Alle bewoners op dat adres zijn daar te vinden. Mogelijk zijn er ook artikels of studies gewijd aan het gebouw en zijn bewoners. Deze zijn in de erfgoedbibliotheek aanwezig. Meer info op de website van het stadsarchief.