Beelte-nissen

met categorie:  
De kathedraal heeft allemaal lege nissen, bestemd voor beelte-nissen.
De beelden zijn er nooit ingekomen. Misschien een oproep om de nooit gevulde nissen een bestemming te geven?


Aangezien men toch vanalles aan de kathedraal wil wijzigen, kan men misschien eerst beginnen met ze af te maken.
Waren er reeds plannen voor deze nissen bij het ontwerpen van het gebouw? Welke heiligenbeelden hadden erin moeten komen?

Hoeveel lege nissen zijn er eigenlijk? Heel wat stof om over te palaveren dus.

Portaal Sint-Rombouts
Hebben er ooit beelden in gestaan ? Ik denk het niet, maar ik moet het opzoeken !!

Interessante topic ... Lieven, en vooral knappe foto van Koinsky !!
In het tympaan (de boog boven de inkom) werden ooit wel decoratieve schilderingen aangebacht, geen figuratieve, wel architecturale ornamenten (gotische spitsbogen).

Ik heb in het artikel een afbeelding bijgevoegd uit de Mechelse beeldbank die een oud zicht op het portaal weergeeft mét schilderingen.
Ik denk dat er nooit beelden in gestaan hebben. Een andere theorie is dat de beeldenstorm die verwoestte. Ik vind het portaal te netjes om dat laatste te denken. Je ziet ook regelmatig haken waarop de sokkels moesten komen (tenminste dat is mijn interpretatie. De twee beschadigde gotische beelden in een straalkapel ( 1ste links denk ik) van de kathedraal zijn de enige getuigen van vroegere beelden, maar waar die ooit stonden is een raadsel, ze kunnen voor het zelfde geld ergens op de kerk gestaan hebben.
Als kado aan alle bloggers : de betekenis van de beeldjes op de lakenhalle (onder de kroonlijst)

Van links naar rechts onder de kroonlijst

Vos met kip : slimheid, leepheid
Man klimt op muur : radeloosheid
Twee koppen : dubbelzinnigheid
Steenhouwer : portret van August Leuckx van firma vd Kerkhove
Pelikaan : edelmoedigheid
Liggend vaken krabbend achter oor : luiheid
Vrouw met rok omhoog en drek uit aars (!) : nijd, kwaadsprekerij
Man met vinder in neus : preutsheid
Vrouw laat geld rollen : verkwisting
Hond springend van kroonlijst: vrolijkheid
Bok met groen blaadje : oude vrijer
Aap met vinger aan voorhoofd tikkend : gekheid
Vrijende tekenaar : portret van Guy Van Parijs, tekenaar en werknemer van VD Kerkhove
Vrouwelijke engel met veertje: stagiaire tekenares Veerle De Weerdt van dezelfde firma
Mannelijke engel met fluit(Pijp) : portret steenkapper Hugo de pijper
Kat springend van kroonlijst: vrolijkheid
Kikker: onverschilligheid
Kat en muis: macht en onmacht
Toezichter/bouwkundige:portret van N. De Wandel de toenmalige hoofdingenieur directeur van de stad

Spuwer in punt spitsboog boven inkompoort : man die zich de haren uit baard en borst trekt: miserie, angst

Nis links naast ingangspoort
Links : St Jozef
Midden: krijger portret van Jozef De Poorter, ingenieur-directeur van VD Kerkhove
Rechts: tweelingen : sterrenbeeld van Jozef De Poorter

Nis rechts naast ingangspoort
Links : waterman sterrenbeeld van Jos Roosemont ( architectrestauraties van Mechelen)
Midden: afbeelding van Jos Roosemont
Rechts: St.Lucas, patroon der architecten.
@rudi: Ik wist niet dat de Jos Roosemont en andere personen zichzelf hebben laten portretteren. Wel leuk.

Wat die 2 beelden in de kathedraal betreft, zijn die niet van de buitenkant van het koor afkomstig? Op de pinakels van de kooromgang zijn alleszins consoles en nissen voorzien voor beelden. In beeldbank.mechelen zie je op oude foto's van de kooromgang nog één van deze beelden in die nissen staan!
foto nr. SME001000314
foto nr. SME001000854
Mooie lijst Rudi! Ik ben zeker en vast van plan ze allemaal eens goed te bekijken, nu met je lijst er bij!
In diezelfde Mechelse beeldbank hebben noch De Noter, noch van Eynde beelden getekend. Die mannen hebben zeker nagegaan of er ooit wel beelden hebben ingestaan.
Ook de kopergravure van Hunin uit 1855 geeft niets weer. Een schets uit 1649 van Hollar Wenceslaus evenmin.
gevonden onder trefwoordenlijst,religieuze gebouwen:
102,161,164, 165
en
Rudi, weer iets om boeiend over te vertellen...
MB
Ik denk inderdaad ook dat die twee gotische beelden afkomstig zijn van het hoogkoor, mogelijk van beeldhouwer Wouter Pans. Dat laatste heb ik zelf geschreven in mijn eigen boek en al bijna vergeten...dju toch.
Maar de teksten hierboven staven wat ik lang dacht, die beelden zijn er nooit geweest.
@koen: dat portretteren, met of zonder weten van de betrokken personen is vrij gebruikelijk. Zo staan er op het gerestaureerde stadhuis van Leuven zeer vele hedendaagse mensen afgebeeld.
Inderdaad, maar ik wist niet dat Roosement en Co op ons stadhuis stonden afgebeeld.

Aan de Brusselse Sint-Michielskathedraal heeft een waterspuwer het gelaat van de historicus Paul de Ridder.
Wie weet wie hangt er nog aan onze kathedraal :-)
bedankt voor dit lijstje Rudi...
Ik wist echt niet dat er zoveel symboliek zat in die figuurtjes op het stadhuis...
Er is nog altijd het misterie over het feit dat in 1516 de werken aan de Sint-Romboutstoren plots werden stilgelegd.
Reden kan zijn dat de middenbeuk, verbinding tussen toren en koor-gedeelde moest worden afgewerkt. Ondertussen had Anwerpen zijn volledige toren - 123 meter hoog- afgewerkt in 1521. Was de strijd om de hoogste toren gestreden?
Misschien is hier ook de reden te vinden waarom er geen beelden meer werden geplaatst. De gotiek was immers voorbij!
Het is niet zeker dat de werken in 1516 volledig stil vielen. Als ik het werk van Linda van Langendock er op na lees en die,is zeer grondig tewerk gegaan dan lees ik dat er tussen 1530 en 1550 nog herhaaldelijk rekeningen zijn met vermelding van werken aan de toren.
Ikzelf houd het bij een stop vanaf 1546, toen de zandpoort ontplofte en de stad dus andere dingen te doen had dan torens en paleizen van de Grote Rad afbouwen.
En verder had de stijl m.i. niks vandoen met het ontbreken van de beelden. Eventueel zou men wel renaissancebeelden gezet hebben. Doch het geld was op! Een gebouw afgewerkt en wachtende op de definitieve opsmuk: de beelden, maar die kwamen er dus niet.
In het boek "Mechelen Sint Romboutstoren en zijn beiaarden" van Frans Vermoortel lezen we hetvolgende :

We bezoeken de toren.

Maar kijken we eerst naar de ingang van de kerk, welke gelegen is langs de westzijde van de toren.
In het tympaan (boog boven de inkom) boven de ingangspoort werd NOOIT een beeldhouwwerk geplaatst, in tegenstelling met de meeste andere gotische kerken, waar het tympaan steeds rijkelijk met beeldhouwwerken werd versierd.
Wel zijn in het bakstenen metselwerk (dit werd in januari-mei 1985 - pausbezoek - werd dit bakstenen gedeelte wit bepleisterd) reeds de haken aangebracht die als aanhechting moesten dienen voor de vele beelden en beeldengroepen die hier nrmaal waren voorzien. Op de vraag waarom dit werk nooit werd uitgevoerd kon geen antwoord worden gegeven.
In de lege nissen langs weerszijde van het portaal en tussn de dubbele hoekdrummers hebben WEL ooit beelden gestaan, die echter in de nacht van 13 op 14 mei 1793 door Franse revolutionairen werden aan stukken geslagen.
Langs de kant van de Schoenmarkt of Steenweg (zuidkant) was de Kruisdraging afgebeeld. In de noordkant, langs Onder den Toren, bevond zich een Nood Gods, Maria met het lichaam van haar dode zoon op haar schoot.
Wie deze beelden maakte en wanneer zulks gebeurde, is niet geweten. Wel wordt in de stadsrekening van 1635 een uitgave aangetroffen voor het schilderen van de Nood Gods, en in 1693 voor een herstelling.
Voor de Kruisdraging vinden we een eerste spoor in 1663 wanneer Rombout Smets de opdracht wordt gegeven tot een herstelling.
Op een bestaande gravure, in het bezit van het Stadsarchief, zijn deze beeldengroepen afgebeeld.
In “Histoire de l’Eglise Métropolitaine de Saint – Rombaut à Malines” par le chamoine J. Laenen. Tome II pag. 312 , lezen we hetvolgende :

Les voussures qui forment le porche sont ornées, de part et d’autre, de trois colonnettes, dont l’encorbellement est destiné à recevoir des statues qui, semble-t-il, ne furent jamais placées. Le typman non plus, qui surmonte la double porte, n’a jamais été orné dus bas-relief traditionnel.
Aprés la Réduction de la ville, en 1585, la colonnette qui fait corps avec le trumeau séparant la double porte d’entrée fut surmontée d’une statue de saint Rombaut, par Philippe de Save, placée en 1597, et probablement polychrome, puisqu’en 1599 Melchior Dassonville fut chargé de metre la colonne également en couleur.
Au cors du XVije siècle, on plaça dans le tympan un grand Christ de cuivre doré, provenant de l’église de Bois-le-Duc, ainsi que les statues polychromes de la Sainte Vierge et de Saint Jean.
Jadis il y avait,sur la marche inférieure qui menait au porche, une colonnette ornées d’un lion accroupi, portent la date MCCCCLXV. Le chanoine zellarien Guillaume Burius y ajouta, en 1680, les vers suivants :

Twee hondert vijfthien jaer heb ik hier nu geseten,
En hebbe mijnen dienst intoesien wel geqweten,
Bewaerde dese kerck ende Sinte-Romboutsthoren;
Maer waer hij eens volmaakt, ‘k dé geen moeyte verloren,
Verwondert niet en sijt dat mijn hooft staat so crom :
Als hij volmaect sal syn, dan sal ik kijken om.

Lel ion fut vendu le 25 octobre 1785, en même temps que les vases, pilastres et autre matériaux provenant de la démolition du mur de clôture du cimetière.
Jos, interessant! Is er nog ergens een spoor van die beeldengroepen of zijn ze compleet vernield?
Misschien vinden we wel een politiek meerderheid om de beelden terug te plaatsen, met een lichte gelijkenis naar onze Mechelse Nationale politici:
Somers, Vervotte, Gennez en Salmi ?
@peter: welke heiligen of figuren uit het Testament stelt u voor om door die personen uitgebeeld te worden?
Bart Somers: H. Petrus verloochende Christus tot driemaal toe, net zoals Bart Somers zijn eerdere uitspraken verloochende dat hij nooit aan zijn burgemeesterschap zou verzaken om Vlaams minister-president te worden.

Caroline Gennez: Maria Magdalena, zondige vrouw die zich bekeerde o.i.v. Christus, net zoals Gennez zich van Limburgse tot Mechelse transformeerde o.i.v. Stevaert. En zoals Magdalena een knuppel in het hoenderhok blijft (kijk maar naar de Da Vinci Code), zorgt de positie van Gennez ook voor heibel binnen de SP-A.

Inge Vervotte: Maagd Maria, braaf, volgzaam, op het saaie af.

Ali Salmi: de groenen zullen wellicht Judas voorstellen.

Koen Anciaux: Johannes, broer van Jacobus en zoon van Zebedeus, zoals Koen broer is van Bert en zoon van Vic.

Leo Stevens: Matteus de Tollenaar, altijd bezig met financiën

Frank Nobels: Thomas, de ‘ongelovige’ én patroon van de architecten, Nobels keerde de orthodoxe CD&V de rug toe en is geïnteresseerd in architectuur, al dan niet buitenliften aan de Sint-Romboutstoren.
@kdv: dan zien euk Bart ieder als Job (op zenne mesthoep) ;-)
Wil je daarmee zeggen dat Mechelen een mesthoop is Jokke?
Zwijg stilletjes rudi; Wij weten wel waarom!!!
rudi, zolang de stadswachten hier geen vlaggetjes in de hondendrollen moeten steken, en de jeugdbewegingen de zondag daarop "vlaggenroof" spelen, kan je veronderstellen dat de stad geen mesthoop is!
Kwestie van (lege) nissen :
Ik heb hier 14 gipsen stuks liggen die de kruisweg uitbeelden, zouden afkomstig zijn uit de intussen verdwenen kapel van de gevangenis.
Welke artiest zou die ooit gemaakt hebben ?
Moeten beetje gerestaureerd worden, want werden van de vuilnis gered.

PS :

over mesthopen :

Wete gij waarom dat de walen een haan als symbool gekozen hebben ? Neeje ?
Omdat dat het enige beest is dat capabel is om vanop zijne mesthoop victorie te kraaien.