Is de kring stenen rond het standbeeld van Maragereta ontworpen als Zonnewijzer ?
Wie anders dan
Jozef Op de Beeck van het
horlogeriemuseum is de geschikte man om het raadsel van de zonnewijzende Margareta op te lossen?
Volgens Jozef is het
nooit de bedoeling geweest het beeld als zonnewijzer te gebruiken.
De wijzerplaat rond de sokkel was gewoon een replica van die op de toren en is een klassieke 12 uren wijzerplaat zoals van een klassieke klok.
Men onderscheidt diverse soorten zonnewijzers, maar voor het gemak houden we het op twee: verticale en horizontale.
Een verticale zonnewijzer werkt logisch van zonsopgang tot zonsondergang en heeft in grote lijnen een tijdsaanduiding tussen 6 uur ’s morgens en 6 uur ’s avonds. Bemerk op die foto dat zich zowel links als rechts van de gnomon (de stijl die de schaduw werpt ) een 6 staat ( van 6 uur ’ s morgens tot 6 uur ’s avonds dus)
Op onze lakenhalle, onder het rechtse torentje bevindt zich een dergelijke zonnewijzer en bemerk al dat die wijzerplaat geen gewone ronde plaat is. Er staan Romeinse cijfers op van I tot VIII ( als mijn ogen me niet bedriegen – ik heb zitten turen op een foto).het is namelijk een namiddagzonnewijzer. Dus geen 12 uur. Logisch de zonnewijzer werkt enkel bij dag vanaf +- één uur in de namiddag.
Met wat goede wil zou men het beeld van Margareta van Oostenrijk echter kunnen beschouwen als de gnomon van een
horizontale zonnewijzer. Die heeft echter ook heel andere wijzerplaat, zeker geen klassieke wijzerplaat. Jozef heeft in zijn museum een voorbeeld met een tijdsaanduiding van 4 uur ’s morgens tot 8 uur ’s avonds.
Het is volgens Jozef dus wel mogelijk dat de schaduw van MVO’s beeld al eens toevallig op het juiste uur viel, maar dat bewijst nog niet dat het de bedoeling was er een zonnewijzer van te maken. Daarvoor had men een ander soort wijzerplaat rond de sokkel moeten leggen.
Hopelijk is de zaak nu duidelijk.
Nog meer info kan je trouwens vinden op
Wikipedia 
'k Heb ze gevonden ..de stenen van ons aller uurwerk rond Margriet.
De heer Stroobants, conservator, heeft me flink geholpen!
Ze liggen aan het pompgemaal aan de Vrouwevliet. Ik zend je per e-mail 2 foto's ervan.
En Bart Stroobants is nen toffe gast op wie je altijd een beroep kunt doen. Hopelijk leest hij dit... Hetzelfde mag trouwens gezegd worden van zijn collega Wim Husken.
Ik start alvast mijn denken. Als de schaduw van het beeld het zonne uur
aangaf lag XII uur juist in het Noorden. Is dit toeval of gewild?
Op een analoge wijzerplaat staat XII – 12 altijd van boven, al is bij stil gestaan, waarom dit zo is?
Heeft dat te maken met het feit dat op wegenkaarten, ook het Noorden van boven ligt? Dus XII-12 van boven= Noorden?
Vooruit laat uw fantasie werken misschien vinden we zo het waarom van Margriets cirkel = zonne uur. En weet Jozef Op de Beeck misschien waarom de 12 altijd van bovenstaat? Wie hem kent mag het is vragen.
Maar ik wel die goeie vraag van je betreffende de plaats van de XII wel stellen aan Jozef. Anderzijds, wat doen we dan met het zuidelijk halfrond???
Er is vast iemand die het helemaal weet ;-)
Dit werkt natuurlijk niet perfect aangezien we met uurzones werken, en de zon niet een heel uur op dezelfde plaats blijft staan. Volgens de zonnetijd is het dus in Gent later 12u dan in Mechelen, en Engeland staat dan al een uur achter.
En ik weet niet of het historisch correct is, maar de zonnetijd (hoogste zonnestand) geeft dus ook aan wat het noorden is. Aangezien dit een afgeleide is, is onze vorm van de landkaarten weergeven (met het noorden naar boven) cultuurafhankelijk. Want uiteindelijk is de aarde een ronde bol zonder boven en beneden. ;-)
Er moet toch een reden zijn, dit kan niet zo maar toevallig zijn. Kazamel er heeft toch ooit iemand een PLATTE projectie uitgevonden; was dat Mercator?
En tevens het Noorden als den bovenkant van onzen bol uitgetekend....
@peter: met alle schijn tegen voel ik me het best. ;-)
Probeer me te overtuigen en start een nieuw artikel mét illustratie. Daar kan je die wel posten.
Ik zal versteld staan als jouw idee toch klopt, want dan moeten we dringend de hele kosmologie aanpassen: Mark T. bewijst dat er schaduw kan vallen door zonnestralen vanuit het noorden!
De platte projectie - en hier begeef ik me op glad ijs - is in feite een vervorming, aangezien we iets wat bol is op een plat stuk papier willen krijgen. En buiten de stand van de schaduw om 12u 's middags is het noorden een menselijke uitvinding, maar probeer je onze aarbol maar 's op z'n kop voor te stellen. Dat komt raar over omdat we de klassieke N-Z-weergave ingepeperd hebben gekregen.
Ik weet enkel dat die wijzerplaat op de Grote MarkT een restant was van een zeer fraaie zonnewijzer.
hieronder een samenvatting van een email gedachtenwisseling van verleden week. Net zoals Koendv zegt - bewijzen beste vriend!
SupermarkT: Wees maar zeker dat dit vanaf 1815 een zonnewijzer was en dat pas in 1950 bij opkomst van de telegraaf deze vernield werd door Margaretha.
Bye bye zonnewijzer ! Hilarisch mocht men nu de wijzerplaat terug rond het beeld van Tuerlinckx leggen !
Een zonnewijzer in de schaduw ! Werelduniek !Hoog tijd voor meer fierheid.
Rudi: Zeg Mark, kan je dat ook hard maken met documenten of iets dergelijks? Ik vraag me ook af waar in 1815 de gnomon was die moest zorgen voor de schaduw - voor de tijdsaanduiding. Margareta's beeld kan niet want dat staat er nog maar vanaf 1849, dus lang na 1815!
En wat is dat verhaal van de telegraaf die Margareta vernielde. Je maakt me erg nieuwsgierig.
Als de wijzerplaat van die 'gnomon'verplaatst werd rond Margriet was die dan ook al rond?????
Ik heb op dat principe eens een zonnewijzer in mijn tuin gemaakt (een verticale staaf) en precies op elk uur de schaduw aangeduid. Bleek dat dit na een maand of drie al niet meer klopte en dit had niets te maken met de overgang van zomer- naar winteruur.
Het is dus veel compleer dan hier gesteld. Maar net daarom het zoveelste argument om te bewijzen dat die wijzerplaat rond MVO niks, maar dan ook niks te maken heeft met een zonnewijzer
@Rudi: Mijn excuses voor de late reactie! Het is inderdaad veel complexer dan hier gesteld. Indien ik tijd heb zal ik proberen om te leren hoe ik die Grote MarkT zonnewijzerplannen en prentjes op deze blog kan smijten. Als ge echter goesting hebt om al wat rapper alle kennis over deze zonnewijzer te verkrijgen dan kan dit!
Bijna elke middag zit ik bij Marjolijn in café de Sofa en vanaf de traktatie van één pint (33cl) geef ik alvast de volledige uitleg over de zonnewijzer van de Grote MarkT.
Wie mij trouwens adh van FEITEN kan aantonen dat "de Romboutstoren oorspronkelijk 167 meter hoog" moest worden krijgt van mij 452.000 euro.
Volgens mijn informatie beschikt men over de nodige gegevens en de juiste opmeting van de stenen die zijn uitgebroken van de stenen cirkel rond Margareta.