(foto's: Jan Smets)

We stomen in ijltempo naar de eindejaarsperiode.  Wat gaat alles toch snel...  Voor velen start de winterse feesttijd met de komst van de Sint op 6 december.  En daar kijken niet weinig kinderen reikhalzend naar uit.  Maar voor het zover is - en het is maar goed ook dat er ooit een 'Sintenpact' werd gesloten tussen de Goedheilige Spaanse gemijterde, Kerstman en Sinte-Mette - wordt in Mechelen alle hens aan dek gezet om op 11 november naar aloude traditie zingend van deur tot deur te gaan.  Complexloos en wars van alle commercialiteit: een warm en gezellig volks gebeuren.  Sinte-Mette van de rugenuchte is een onvervalst écht Mechels relict uit lang vervlogen dagen: immaterieel erfgoed van de bovenste plank; méér dan de moeite om het te bewaren voor het nageslacht.  De traditie is hiervoor ook erkend.  En dat geeft toch wel extra ondersteuning.  Onvermoeibaar heeft het Sinte-Mettegenootschap zich hier al jaren voor ingezet.  Dat zal dit jaar niet anders zijn.  Van Hombeek tot Muizen, en van Walem tot in de binnenstad: de jongste Maneblussertjes gaan (hopelijk) met velen op stap - met een in behangpapier geplooide mijter, een mantel-om-in-twee-te-snijden én een kabaske om het verzamelde snoepgoed in te verzamelen.  In scholen wordt het ouwe lied weerom aangeleerd want die 'koeien hebben staarten' zingen is helemaal uit den boze.  Gelukkig maar.  Traditie heeft haar rechten.  Dit lied met kleine variaties van wijk tot wijk en van dorp tot dorp is een schitterend muzikaal palimpsest - waarvan oorsprong en zinswendingen niet allemaal meer exact zijn te achterhalen.

Voor de tweede keer op rij wordt het Sinte-Mettegebeuren nog méér kleur gegeven door de aanwezigheid van twee reuzenkinderen die in stoet door de stad zullen trekken.  Ook onze Mechelse Reuzen zijn immaterieel erfgoed, en in die hoedanigheid ondersteunen deze twee tradities mekaar. 

(foto's: Jan Smets)

Nee - fraai was het weer niet te noemen.  Het was november-grijs en miezerig.  Maar zeg nu zelf: Sinte-Mette zou op een zomerse dag zijn mantel niet in twee hoeven te snijden hebben voor een noodlijdende kouwelijke bedelaar...  Aldus.  De voorspelde stortbuien bleven uit, en niks belette onze drie reuzenkinderen, Janneken, Klaasken en Noa om op stap te gaan door de Mechelse binnenstad, gevolgd door een grote stoet verklede kinderen.  Deze eerste editie waarbij de reuzen Sinte-Mette gingen zingen, was een voltreffer van formaat!  Een nieuwe traditie is geboren.  Twee aloude tradities reikten mekaar vandaag de hand.  Twee door Unesco erkende immateriële Erfgoedtradities vonden mekaar op deze elfde november.  Sinte-Mette is springlevend.  Misschien zag je in eigen wijk weinig zangertjes passeren?  Het kan.  In andere buurten was het dan weer op de koppen lopen.  Zo gaat dat nu eenmaal.  Maar dat de reuzenkinderen op flink wat aandacht konden rekenen vandaag, is een feit;  Voor herhaling vatbaar zou ik zeggen...

Zondagmorgen, een frisse maar zonnige herfstdag, het ideale weertje voor de jaarlijkse viering van patroonheilige Sint-Maarten te Hombeek. De feestelijkheden in het dorp starten naar traditie met een misviering om 11uur in de Sint-Martinuskerk.

Hombeek staat ervoor bekend zijn patroonheilige in november te eren. Terwijl een honderdtal mensen de misviering bijwoonden stonden rondom het kerkplein al tientallen dierenliefhebbers te wachten op de dierenzegening. Lena Selleslagh is parochiemedewerker en lid van Liturgiegroep Sint-Martinus Hombeek. Bij gebrek aan een pastoor zegende zij allereerst paarden, al dan niet met koets, gevolgd door tientallen honden. Maria is paardenliefhebber in hart en nieren, en is sinds enkele jaren voor één dag Sint-Maarten.

(foto's: Jan Smets)

Woensdagnamiddag.  De school is uit.  Ik rij langs de Grote Nieuwedijkstraat en passeer een andere fietser: een vader met op het stoeltje achteraan een kleine uk die luidkeels zingt van 'Sinte-Mette van de ruggenuchte...'.  Vrolijk en puur in onvervalst Mechels.  Ik glimlach.  Sinte-Mette is in Mechelen nog lang niet dood en begraven.  Gelukkig maar.  De traditie lijkt levendiger dan ooit.  Sinte-Mette is aloud Mechels immaterieel erfgoed dat  méér dan de moeite is om voor het nageslacht te bewaren. Jarenlang heeft men zich hier hard voor ingezet.  En dat werpt nu zijn vruchten af.  Het Sinte-Mettegenootschap, ooit ontstaan uit een verzuchting van de Gidsenbond en dat dit jaar verdiend de Cultuurprijs 'De Mechelsen Iemer' won, mag tevreden zijn.  In samenwerking met de stad organiseert het weerom op zaterdag 11 november een leuk kinderfeest in het Cultuurcentrum. Ongedwongen amusement.  Kinderen kunnen het podium beklimmen om daar onder begeleiding het enige échte Sinte-Mettelied te zingen.  Meedoen is belangrijker dan winnen.  Uiteraard. Toch is een mooie prijzentafel voorzien voor iedereen. Wie zich de moeite getroost om zich extra fraai uit te dossen en het liedje origineel en misschien wel met instrumenten naar voor te brengen, kan als eerste kiezen natuurlijk.  Veel randanimatie en pannenkoeken maken het feest hélemaal af.  Kinderen, hun ouders én sympathisanten zijn er welkom tussen 13u30 en 17 uur...

Naar aloude traditie trokken vandaag 11 november, de kinderen in het Mechelse reeds vroeg in de ochtend, de straat op om van deur tot deur hun Sinte-Mette lied te zingen. In ruil kregen de kinderen dan snoepjes of wat geld.

(foto's: Jan Smets)

Na de ellendige natte herfstperiode kregen we vandaag met Sinte-Mette een zalig najaarsweertje cadeau!  Was het daarom dat we opvallend veel meer zangertjes konden spotten in de straten?  Of is er écht méér aan de hand?  Het lijkt wel dat Sinte-Mette aan een opwaartse tred is begonnen.  Het authentieke van dit complexloze kinderfeest lijkt terug meer tot de verbeelding te spreken.  Nostalgie?  Besef dat we dit immaterieële Mechelse erfgoed moeten koesteren?  Sympathie voor dit niet-commerciële ongedwongen gebeuren?   Of is het een optelsom van al deze factoren?  Nu kan je natuurlijk ook zeggen dat je in jouw straat amper een zangertje zag passeren.  Het kan.  Maar dit was zeker niet het beeld dat ik had.  Kriskras heb ik deze morgen samen met Stef Van Malderen Mechelen doorkruist.  Waar we sommige jaren lang moesten zoeken om Sinte-Mettekes te ontdekken, zagen we ze nu overal opduiken. Willekeurig volgden we een route door Mechelen en zijn dorpen om zangertjes te 'vangen' voor de micro van Radio Reflex.   Zo bezochten we vandaag wijk Galgenberg, Kauwendaal, Walem...  We maakten een zijsprongetje langs de naburige Elzenstraat, buurt Papenhofke, Begijnhof, en eindigden in de wijk Coloma...  Het was hartverwarmend en deugddoend om te zien dat alle inspanningen die men doet om deze traditie te bewaren, niet voor niets zijn geweest.  Sinte-Mette is springlevend!

(foto's: Jan Smets  Frans Perckmans en een ingekleurde tekening van hem)

Hij had me gevraagd om eens langs te komen: Frans Vander Kuylen uit de Galgestraat.  De man, oud-leraar aan de Mechelse Tuinbouwschool, die op z'n tachtigste nog méér dan actief bezig is, en gepassioneerd is door geschiedenis en folklore,heeft leuke info voor mij over Sinte-Mette.  Dit liet ik me geen twee keer zeggen!  Bij Frans liggen oude tekeningen, en boekjes uitgespreid op tafel...

 (foto: Jan Smets: Frans Vander Kuylen)

En dan toont hij me een oud, beduimeld boekje, van ene Frans Perckmans...  Ik had van deze schrijver al wel wat gehoord.  Maar écht ken ik hem niet...

(foto's: Jan Smets)

Misschien zag je vandaag wel geen enkel zangertje...  Het kan natuurlijk.  Maar daaruit afleiden dat Sinte-Mette in Mechelen dood en begraven is, is helemaal kort uit de bocht.  Integendeel zelfs.  Aan sommige straten of zelfs buurten ging het gebeuren voorbij - en in weer andere wijken of dorpen was het op de 'kinderkoppen' lopen.  Deze morgen heb ik samen met Stef Van Malderen, voor Radio Reflex de stad doorkruist van noord naar zuid: en het moet gezegd: Sinte-Mette is er weer helemaal.   Een impressie van een toffe editie in a-typisch zacht en zonnig novemberweer... 

(foto's: Jan Smets)

De tijd dat alléén het Sinte-Mettegenootschap aan de weg timmerde of dat de intiatieven moesten komen uit pakweg Hombeek of Battel, lijkt voorbij.  Mechelen beseft nu écht ten volle dat het Sinte-Mettegebeuren flink moet ondersteund worden, daar het de moeite overwaard is om te koesteren als authentiek Mechels erfgoed.  Gisteren en vandaag was het in Lamot, op initiatief van de Erfgoedcel, een drukte van jewelste.  Want: de Mechelse kinderen konden er zich uitleven in een aantal workshops.  Ook morgen is hiertoe nog kans...

't Wordt kouder, en grijzer en natter.  De dagen korten.  Dan weet je dat we afstevenen naar november.  Maar wie in Mechelen aan november denkt - denkt automatisch ook aan het 'warme' kindergebeuren van Sinte-Mette.  Al jaren wordt aan de weg getimmerd om deze traditie te bewaren voor de huidige en volgende generaties.  Waarom?  Gewoon omdat ze té waardevol is om ze bij het groot huisvuil te zetten.  En: omdat ze authentiek en typisch Mechels is: erfgoed om te koesteren!

Het Sinte-Mettegenootschap had daarom al een tijdje geleden het idee opgevat om een educatieve map samen te stellen om in de Mechelse scholen ondersteuning te geven aan de leerkrachten.  Bij dochter Nele, die kleuterleerkracht is, had ik al eens om wat raad gevraagd...  De bal ging aan het rollen...  De Erfgoedcel zag er wel wat in.  Het werd de start van een mooie samenwerking.  En nu is het educatief dossier klaar: vers van de pers.  Het kwam klaar met de inhoudelijke steun van de Dienst Onderwijsondersteuning, het Hombeekse Dorpshuis, de Heemkundige Kring Hoembeka, Mechelen Kinderstad, het Sinte-Mettecomité Hombeek, het Sinte-Mettegenootschap, het Wijkhuis en de Wijkraad van Battel. 

(foto's: Jan Smets)

(foto's: Jan Smets - Rudi De Mets en derde kleuterklas Juf Nele)

(foto's: Jan Smets  -  tekening: Alfred Ost)

Er zijn zo van die onwrikbare tradities die niet kapot te krijgen zijn.  Gelukkig maar.  En soms moet je zulke tradities best een beetje ondersteunen, omdat ze het waard zijn om mee te nemen naar de toekomst.  Zo'n oeroud volksgebruik is het Sinte-Mettezingen in onze stad op 11 november.  En dit jaar krijgt deze mooie traditie een extra steuntje....

                                            (foto's: Jan Smets)        

(foto's: Jan Smets)

Traditiegetrouw trekt 'de Groête Sinte-Mette' in het weekend voor Sinte-Mette op 11 november, de feestelijkheden rond deze Mechelse Heilige op gang... Het Sinte-Mettegenootschap gaat dan van restaurant tot café om de unieke speculazen te verkopen, om het grote kinderfeest van donderdag, in Scheppers, te helpen bekostigen...