Honderd jaar geleden overleed Rik Wouters. Naar aanleiding van deze herdenking kan je in het Hof van Busleyden de tentoonstelling ‘Zot Geweld / Dwaze maagd’ bezoeken. Daarnaast is er nu ook de graphic novel ‘Nel. Een zot geweld’ die vanavond in Mechelen werd voorgesteld in boekhandel De Zondvloed. Het werd een pakkende en meeslepende vertelling.

(foto's: Jan Smets)

We zullen het geweten hebben dat het dit jaar 100 jaar geleden is dat Rik Wouters overleed.  Wellicht was de jong gestorven Mechelse kunstenaar de allergrootste van zijn eeuw.  Tot de verbeelding spreekt hij alleszins.  Ook een eeuw na zijn dood - en misschien méér dan ooit - staat hij (terecht) in de belangstelling.  Nee: het herdenken van zijn sterfdatum kan niet geruisloos voorbij gaan.  Daarom hebben de dienst Musea & Erfgoed, het Koninklijk Museum van Schone Kunsten, het Firmament en de Mechelse Academie de handen in mekaar geslagen om een geweldige expo op poten te zetten.  Morgen opent hij voor het grote publiek in het Hof van Busleyden, en vandaag kreeg ik al de kans om de tentoonstelling te bezoeken.  Het iconische beeld 'het Zotte Geweld' van Rik, vormt het boeiende uitgangs-en middelpunt van de knap opgezette tentoonstelling die tot en met 11 december te bekijken valt.  Mis hem vooral niet.  Je zal niet ontgoocheld worden.  Geloof me vrij...

(foto's: Jan Smets - Rik Wouterstuin)

Zijn jonge leven lang was hij wanhopig op zoek om schoonheid te zien en weer te geven: in de uitbundigheid van zijn sculpturen, in de explosieve kleurzetting van zijn schilderijen: blauwen en gelen in zot geweld contrasterend... : toetsen vitaliteit op het doek - niet netjes tot in de vier hoeken ingekleurd, maar witruimte overlatend als het  ware om de toeschouwer het zélf te laten aanvullen...

"Alles is schoon als men het maar zien kan..."

Zo zei hij dat.  Toch was er niet veel schoonheid meer aan hem te bespeuren in die laatste dagen van de rusteloze 34-jarige estheet.  Zijn gelaat was weggeteerd en een donkere lap verborg zijn verkankerd oog.  De Verlorenkostkaai in Amsterdam werd het eindstation voor één van de grootste Mechelse kunstenaars aller tijden.

Honderd jaar geleden stierf hij: Rik Wouters.  Veel te jong - talent in de kiem gesmoord. Het is gissen naar hoe zijn werk zou geëvolueerd zijn.  Op deze Vlaamse feestdag overleed een eeuw geleden een kunstenaar die tot ver buiten de stadsgrenzen bekend en gewaardeerd werd.  Hoe langer hoe meer trouwens.

Hij werd méér dan een bekwaam vakman: het meubelatelier van zijn vader was te begrensd voor hem.  Hij kon méér dan gedegen ambachtelijk werk afleveren.  Met de liefde van zijn leven: de ontstuimige en wispelturige Nel - die een bloedhekel had aan Mechelen - in een armoedige stulp in de Brusselse rand werd de kleine Rik een grote kunstenaar.  Maar het koste hem bloed, zweet en tranen...

  (foto's: Jan Smets)

Zijn vrouw Nel verdween al een paar jaar geleden uit het Schepenhuis, om een stek te vinden op het nieuw aangelegde Sint-Romboutskerkhof...  Daar staat ze mooi te wezen in de stad die ze tijdens haar leven toch niet zo heel erg apprecieerde.  (op z'n zachtst gezegd!).  Maar nu is het ook de beurt aan Rik Wouters zélf om de koffers te pakken.  Tot eind december valt zijn werk nog te bewonderen in het Schepenhuis.  En dan valt het doek.  Het lijkt wel of Rik gedoemd is om nooit lang in zijn geboortestad te vertoeven...   Het weze gezegd: dat was de afspraak.  Het is mooi geweest. De tentoonstelling 'Rik Wouters.  Hoogtepunten' kreeg hoge waarderingscijfers, maar nu ebte de belangstelling wat weg.  De tentoongestelde werken verhuizen bijna allemaal terug naar het Antwerpse KMSKA....

   (foto': Jan Smets)

Zaterdag gaat in het Hof van Busleyden een toptentoonstelling van start, die een licht werpt op de Groote Oorlog in onze stad.  Wat bijzonder is, is het feit dat niet de geschiedenis wordt herkauwd in feiten, weetjes, fotomateriaal of andere documenten, maar we bekijken het gebeuren door de ogen van Mechelse kunstenaars en ook andere.  Het levert een aangrijpende tentoonstelling op, met vaak heel expressieve kunstwerken.  De namen van Rik Wouters en Alfred Ost, Albert Geudens of Theo Blickx zijn overbekend.  We kunnen in Busleyden van hen gekend werk bewonderen, maar vaak ook stukken die voor de meesten 'nieuw' zijn.  Eén van de verrassingen op de expo is Paul du Trieu de Terdonck, kunstenaar uit een vooraantaande Mechelse familie, die zich na de oorlog nooit meer met kunst bezig hield, en vergeten werd... Maar wat hier van hem getoond wordt is best spraakmakend.  De Eerste Wereldoorlog weet te fascineren, in boeken, op de planken of op het kleine scherm.  Deze tentoonstelling die als curator  werd opgezet door één van onze grootste Mechelse WOI-kenners, Geert Clerbout, belooft een publiekstrekker te worden.  Hij loopt nog in ons stadsmuseum tot 28 september - een symbolische dag - de dag dat 100 jaar geleden Duitsland Mechelen bezette...

(foto's: Jan Smets)

Nel - die dekselse Nel toch...  Nel Duerinckx mag dan al hartstochtelijk van een Maneblusser hebben gehouden, van zijn geboortestad moest ze niks weten.  Ze vond Mechelen maar een saai provincienest, en verkoos Brussel boven de Dijlestad.  Toch staat de muze en geliefde van Rik Wouters alweer een tijdje mooi zorgelijk te wezen op het Sint-Romboutskerkhof.  Ze staat daar of ze nergens anders zou kunnen post gevat hebben.  En toch...  Enkele weken geleden heb ik haar ontmoet.  In Ronse.  Nel stond er tussen het groen van een keurig parkje.  Exacte kopie....

Goed nieuws voor de Mechel-o-fielen en/of filatelisten onder ons: het Nederlandse postbedrijf Postnl gaf gisteren een nieuwe reeks postzegels uit die de culturele banden en wisselwerking tussen Nederland en België in de verf moeten zetten. Op één van de postzegels in deze reeks staat als afbeelding een werk van 'onze' eigenste Rik Wouters.

(foto's: Jan Smets)

Het is een fascinerend beeld.  'De nimf' van Rik Wouters is een échte aanwinst voor het kunstpatrimonium van onze stad!  Stilaan is Mechelen een flinke verzameling werken van één van de allergrootste kunstenaars die ooit in onze stad rondliep aan het aanleggen.  Het beeld dat thematisch past in de collectie naakten die in het Schepenhuis worden tentoongesteld, is gemaakt tussen 1904 en 1906, en is eigenlijk slecht een onderdeel van een groter, volledig figuur.  Het is een prachtstuk, deze plaasteren buste die de Stedelijke Musea vorig jaar op de kop kon tikken.  Het beeld inspireerde de enthousiaste ploeg van de Mechelse Musea om hierrond een originele tijdelijke expo op te zetten.  Met 'Naadloos' kan de bezoeker het procecé van brons gieten aanschouwelijk volgen.  En dat is een buitenkans voor jong en oud!  Dat kon ik vandaag met eigen ogen vaststellen!

(foto's: Jan Smets)

Le sculpteur Wouters a fait mon buste à Bruxelles.  C'est bièn fait et je suis content.

Dat zei hij er van: de excentrieke en eigenzinnige, maar zelf zo begaafde Oostendse kunstenaar James Ensor nadat de jonge Rik Wouters een borstbeeld van hem maakte.  Rik aanbad de grote schilder.  Het is zijn absoluut idool.  Ensor weet eerst niet goed wat hij er met  deze aanbidding aan moet.  Maar uiteindelijk poseert hij voor Rik.  Op 18 april 1913 gaat onze Mechelaar aan de slag.  James Ensor is uit zijn 'ivoren toren bij de zee' (Eric Min in de biografie over Wouters) afgezakt naar Bosvoorde, waar Rik woont en werkt.

Vandaag - haast honderd jaar later is James Ensor wéér op bezoek bij Rik.  Niet in het Brussel van Rik,...en Nel - maar in Mechelen.  In het Schepenhuis.  Hij blijft er tot 15 november.  Dus: je hebt nog heel effe de tijd om op visite te gaan bij de twee vrienden.

Zondagnamiddag, en facebook maakt éven een geluidje...

(foto's: Jan Smets)

(foto's: Jan Smets)

Luc van Balberghe stuurde ons devolgende bijdrage in.

De Mechelse kunstschilder Rik Wouters is hot. Hij staat gekend als een man die tijdens zijn leven zwarte sneeuw zag, maar niettemin sloot hij op 29-jarige leeftijd al een lucratief contract met de Galerie Georges Giroux in Brussel.

Helaas overleed hij vier jaar later in Amsterdam.

(Jules Elslander, door R.Wouters, foto KMSKA)

Jules Elslander, directeur van de Galerie, was meer dan een kunsthandelaar; hij was een all round manager die ‘zijn artiesten’ helemaal onderwierp. Dat blijkt uit een handgeschreven correspondentie, die in mijn bezit kwam, van de Antwerpse kunsthistoricus Adriaan ‘Ary’ Delen (°Leuven 10/3/1883, +Antwerpen 17/6/60) een intieme vriend van Willem Elsschot. Beroepshalve was hij eerst assistent en daarna adjunct-conservator van het Koninklijke Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen, onder Maurits Sabbe.
Hij was ook goed bevriend met de Mechelse letterkundige Herman Baccaert.
Op 1 februari 1917 schrijft hij naar Baccaert een brief over de problemen die hij
ondervindt bij het samenstellen van zijn boek ‘Rik Wouters, zijn leven, zijn werk,
zijn einde’.

Rik Wouters is terug, dàt weet je vast wel. Je bezocht wellicht ook ‘Rik Wouters & Co’ in Erfgoedcentrum Lamot waar hij samen met zijn tijgenoten centraal stond. En Rik Wouters blijft voor nog zeker zes jaar. Vanaf 24 september kun je terecht in Museum Schepenhuis  voor ‘Rik Wouters. Hoogtepunten’.

Vandaag, dinsdag 20 september, werden die hoogtepunten aan de pers voorgesteld. Ook Mechelen Blogt was erbij en zag veel prachtige dingen. Een verslagje van Jan (foto's) en Markec (tekst). We lichten wat tipjes van de sluier, lees vooral verder...

(foto's: Jan Smets)

Je moet al echt op een andere planeet leven deze dagen, als je niet weet dat Rik Wouters weer hélemaal terug is in zijn geboortestad.  Binnenkort opent het Rik Wouters-museum in het Schepenhuis, en in Lamot loopt al een poosje een overzichtstentoonstelling van deze begaafde Mechelse kunstenaar die zo tragisch aan zijn einde kwam...

Maar er is méér!  In de bekende Galerij CG in de Sint-Janstraat is er ook een meer dan boeiende expositie opgezet.  Deze opende de deuren op 16 juli, maar is nog te bezichtigen tot 23 december van dit jaar.  Ik ben er onlangs binnengelopen en kreeg een rondleiding van Mevrouw Marie-Louise Grouwet, die met veel enthousiasme en vakkennis vertelde over deze kunstenaar, maar ook over zijn Mechelse tijdgenoten...