(foto's: Jan Smets)

Zowat twee jaar geleden wist mijn buurvrouw Els Van Camp me te verrassen met een pareltje van een kalligrafisch-poëtisch boekje.  Ze gaf het de titel 'Tussen hoop en herinnering' mee...  En al bleef ze er héél bescheiden bij: het moet gezegd dat het een creatief hoogstandje werd - met gedachtenflarden - echt kunstzinnige fijnproeverij.  Een boekje om te koesteren, schreef ik toen heel oprecht.  Als dochter van de indertijd erg bekende jeugdschrijver Gaston Van Camp toonde ze dat de appel niet ver van de boom viel.  De bundel werd slechts in kleine oplage uitgegeven.  Amper 100 exemplaren werden hiervan gedrukt.  En dit op mooi papier met de hand genaaid.  Helemaal eigen werk. 

En vandaag is er dan het tweede boekje!  Nu kreeg het de titel 'Verstild verdriet'.  Weerom bewijst Els hiermee haar kunnen.  Ik ben er van overtuigd dat niet alleen sta met deze mening.  Ongetwijfeld kijken ook anderen reikhalzend uit naar dit nieuwe bundeltje. 

Wat het vooral erg bijzonder maakt is het feit dat creatieve Els 'Verstild verdriet' wil verkopen ten voordele van vzw Aukas.  Net zoals vorige keer.  Deze vzw werd opgericht door Guy en Marjan, goeie vrienden van haar.  Akas zet zich in om Cambodjaanse schoolkinderen een studiebeurs te bezorgen en zo hun kansen op een betere toekomst te verzekeren.

Op 19 oktober is het veertig jaar geleden dat dichter Paul Snoek (1933-1981) het leven liet toen hij zich met zijn nieuwe zwarte Alfa Romeo tegen een kraanwagen te pletter reed. Een gelegenheid om het verhaal van zijn kortstondige passage in Mechelen nog eens vanonder het stof te halen.

We verplaatsen ons naar het jaar 1957. In de maand juli van dat jaar werd Snoek opgeroepen om zijn dienstplicht te vervullen. Na de driedaagse keuring in het Klein Kasteeltje in Brussel werd hij geschikt bevonden en volgde hij zijn basisopleiding in de Dossinkazerne. Het was de periode waarin soldaten nog deel uitmaakten van het dagelijks leven in Mechelen. Naast de Dossinkazerne waren er ook nog de monumentale kazerne Baron Michel en de kazerne Generaal Delobbe. Op de binnenpleinen weerklonken de klaroenen, de driekleur werd er gehesen en bevelen duchtig uitgedeeld.

Snoek trok zijn legeruniform met veel tegenzin aan: ‘Ik voelde mij daar als een slaaf. Ik moest daar in dat tamme leger dingen doen die ik dom vond en die ik dan ook zo weinig mogelijk deed.’

Wat hij voor ons in die periode gelukkig wel deed was gedichten en brieven schrijven. 

                                                       (foto's: Jan Smets)

Ik hoef niet langer meer overtuigd te worden door de poëtische virtuoze acrobatie van de van geboorte Mechelse dichter Mark Van Tongele die al heel wat jaren in Bonheiden woont.  Al lang volg ik zijn dwarrelde, zwevende, wervelende schrijfsels.  Zijn breed klankregister word niet alleen door mij geroemd, maar tal van critici schatten de watervallende poëzie vol verbeeldingskracht van Van Tongelen heel erg hoog in.

Mark werd geboren in 1956.  Hij wijdde zich na zijn geneeskundestudies en na een noodlottig ongeluk aan de poëzie.  Hij was één van de eersten die aandacht had voor de digitale poëzie. In de loop van de jaren groeide hij uit tot een waar taalvirtuoos.  Tal van dichtbundels rolden ondertussen al van de drukpers, en sinds een dag of twee ligt een nieuw werk weer likkebaardend op ons te wachten bij jouw favoriete boekhandel.  Rep je er  naar toe en haal 'Roeivlucht' in huis.  Bedrogen zal je geenszins worden.  Deze bundel is een feest voor het oog en oor en is even diepgrondelijk als beweeglijk. 

(foto: Jan Smets)

gedachtensprongetje...

  (foto's: Jan Smets)

Ik wil alles niet op de spits drijven, maar wat verhoogde aandacht -zo we die anders al niet hebben als voor 'onze' Sint-Romboutstoren verknochte Maneblussers - mag er dit feestjaar wel wezen.  Jarige Rombout zet zich dit jaar stevig in de kijker.  En dat zullen we geweten hebben.  Bovendien is ook de Koninklijke Vereniging voor Toren & Beiaard eveneens jubilerend en mag deze 75 kaarsjes uitblazen.  Reden te meer.

Ik heb op mijn boekenplank onlangs een dun boekje herontdekt.  Het werd in 1948 uitgegeven op slechts 200 exemplaren, en ik bezit hiervan dus nummer 81.  Te koesteren dus.  Het betreft een lyrisch gedicht van Jozef De Balmont.  En dat is natuurlijk en te voor de hand liggend pseudoniem voor Mechelaar Jozef Van Balberghe.  Hij was landmeter in onze Dijlestad, maar zou vooral bekendheid verwerven als auteur met een grote liefde voor zijn stad én mede-oprichter van de eerder vernoemde 'Toren & Beiaard'.  Na de Tweede Wereldoorlog schrijft Jozef dus in 'zielsenthousiasme'dit enigszins gezwollen poëtische epos.  Een uitgesponnen lyrische lofzang aan ons aller Toren - 'Mechelen's hart'.  Ik laat ook jullie graag kennismaken met dit werk...

(foto's: Jan Smets)

Het gezellige, wat 'rommelige' Zennegat is wellicht één van de meest merkwaardige en pittoreske plekjes van onze stad - geliefd bij wandelaars en fietstoeristen die er graag pauzeren in dat heerlijk bruine cafeetje waar de tijd bleef stil staan.  Deze uithoek van Mechelen ademt pure poëzie.  Eeuwenoud is deze negorij gelegen aan de oevers van Dijle en Zenne.  Toen de Leuvense vaart in 1753 werd ingehuldigd won dit knooppunt aan belang.  Nochtans had het graven van dit kanaal verregaande gevolgen voor het toen nog erg landelijke Battel.  Het werd hiermee in twee delen gescheiden.  Maar of de Battelaars, en bij uitbreiding alle Mechelaars, veel in de pap zouden te brokken gehad hebben, is maar zeer de vraag.  Inspraak kregen de Mechelaars niet.  Opdrachtgever was immers Leuven...

(foto: Jan Smets.  Tekst: Pieter Jansen)

Onze (Mechelse) maan werkt inspirerend.  Het magische en levensechte kunstwerk dat zo prachtig dominant  aanwezig is in onze kathedraal is wellicht één van dé toppers van deze eindejaarsperiode en wist al vele toeschouwers te betoveren.  Zo ook Pieter Jansen uit de Kruisveldstraat.  Hij bezorgde me twee poëtische gedachten over dit tot de verbeelding sprekende hemellichaam.  Ik vond ze zo mooi dat ik ze graag met jullie wil delen.  Bedankt Pieter!

  (foto re: J.Smets. foto o: Jorrit Michiels)

Ze is een sympathieke, spontane spraakwaterval. Honderduit vertelt ze.  Zonder kapsones.  Vandaag was het weer een doodgewone schooldag.  Toch zindert het nog altijd na wat haar gisteren te beurt viel.  Immers: Sam Michiels won gisteren zomaar eventjes het Stadsjuweel Dr.de Gruyter.  En dat is beslist niet min!  Op deze 65ste editie van deze toch wel heel bijzondere en hoogstaande voordrachtwedstrijd ging de 10-jarige Sam aan de haal met de meeste punten.  Daarom ook mag ze terecht pronken met het stadsjuweel, dat zij - mocht ze de wedstrijd nog eens twee keer winnen - definitief in haar trofeekastje mag bijzetten.  Zover zijn we nog niet.  Maakt ook weinig uit.  Nu mag ze trots zijn op de prestatie die ze neerzette.  Vanavond liep ik langs bij de winnares die met haar ouders en jongere broertje Jerom aan de Auwegemvaart woont. 

160 jaar geleden werd de Nederlandse dichteres Hélène Swarth (1859-1941) in Amsterdam geboren. Een gelegenheid om aan de hand van enkele van haar gedichten eens terug te blikken op haar Mechelse jaren, want tien jaar lang, van 1884 tot 1894, woonde ze met haar ouders in de Dijlestad. Maar Mechelen was niet meteen de stad waar ze op dat ogenblik wilde vertoeven.

Ik leef hier buiten alle letterkundig of artistiek verkeer, in een stil doodsch stadje, vol klank van kloosterklokken. Dat ik mij niet gelukkig voel, hebt gij gelezen in mijne verzen, die de zuivere uiting zijn van wat er omgaat in mijn ziel.

Door een financieel debacle moest het gezin Swarth in 1884 Brussel inruilen voor Mechelen. Gelukkig weerhield het weemoedig verlangen naar de bruisende fin de sciècle stad van haar jeugdjaren haar niet om over de grijze stad met verlaten straten te dichten.

Tien jaar geleden is het al dat dichter en prozaschrijver Dirk Verbruggen het tijdelijke voor het eeuwige verwisselde. Gelukkig schittert op een blinde muur van het Cultureel Centrum aan de Melaan nog altijd zijn gedicht ‘Mechelen’, een gedicht dat intussen vergroeid is met deze stad, net zoals Dirk Verbruggen zelf.

Negentig jaar geleden verscheen Schaduw, de derde en laatste dichtbundel van Alice Nahon (1896-1933). Tijdens de verschijning ervan woonde Nahon in Mechelen, waar ze tussen 1927 en 1930 hoofdbibliothecaris was van de Stedelijke Volksbibliotheek. Met Schaduw deed ze tevergeefs een poging om komaf te maken met haar imago van zoetgevooisde dichteres. In het Vlaamse geheugen blijft ze nog altijd onlosmakelijk verbonden met de versregels ’t is goed in ’t eigen hert te kijken, nog even vóór het slapengaan, of ik van dageraad tot avond, geen enkel hert heb zeer gedaan, … Schaduw verdween tussen de plooien van de literatuurgeschiedenis.

Augustus was blijkbaar een populaire maand voor Franse dichters om Mechelen te bezoeken. In augustus 1837 maakte Victor Hugo op doortocht van Brussel naar Lier een tussenstop in de Dijlestad. Zeven jaar later kwam Charles Baudelaire ter voorbereiding van zijn boek over België naar Mechelen. En in augustus 1872 passeerden Paul Verlaine en Arthur Rimbaud er met de trein op weg naar Londen. Met uitzondering van Rimbaud, doopten de dichters hun pen in de inkt om te schrijven over Mechelen.

Victor Hugo                          Baudelaire                  Verlaine en Rimbaud

Wat een vervelende uitdrukking is ‘mijn punt is eigenlijk’ toch niet? Hoe kan je dingen beter verwoorden? Maud Verhauwaert heeft hierover wel wat ideetjes te delen. Maud staat met een totale verwondering in het leven en stelt telkens weer essentiële, mogelijks nooit eerder gestelde vragen.

De voorstelling ‘Mijn punt is eigenlijk’, samen met Tom Kestens en Geert Waegeman, beleefde haar première in de Stadsschouwburg van Mechelen. Het werd een spannend en experimenteel spel met woorden, klanken en beweging. Het is zo’n voorstelling waarbij iedereen op het einde, met een glimlach terug de wereld in trekt.

  (foto's: Jan Smets)

Het prachtige beeldje staat al een hele poos op de Haverwerf.  Meer bepaald van 2010.  Het werd toen aan de stad geschonken door de Gidsenbond die in dat jaar haar vijftigste verjaardag vierde.  'Staren naar de maan' is een werk van de bekende Mechelse kunstenaar Frans Walravens, één van de bekendste beeldhouwers van zijn generatie.  Sculpturen van hem zijn op meerdere plaatsen in onze stad te ontdekken.  Vorige week kreeg dit beeldje extra aandacht.  Naast de naar de maan starende bronzen figuur werd een infobord geplaatst.  En op dat bord staat een bijzonder mooi gedicht van woordkunstenares Angela Steylaerts.  Ze is niemand minder dan de echtgenote van Frans.  Het is een unieke symbiose tussen twee creatieve en artistieke geesten - mekaars klankbord.  Angela vult in woorden aan wat Frans in beelden probeert te vatten.  Het woord versterkt het beeldhouwwerk.  'Staren naar de Maan' heeft een meerwaarde gekregen.  Blijf er bij het passeren toch maar eens mijmerend bij stilstaan...

Dit artikel werd geschreven door Thomas Eyskens  (ps: de biograaf van Herman De Coninck!) met de vriendelijke vraag om het te publiceren op Mechelenblogt.  Dat doe ik dan ook erg graag!  Bedankt voor dit boeiend schrijfsel Thomas!

                                   (Remy met de Renault 4cv waarmee hij verongelukte...)

Op weg naar het station van Mechelen fiets ik door de Blaasbalgstraat.  Onlangs ontdekte ik dat in nummer 14 de Mechelse dichter Remy C.Van de Kerckhove werd geboren (25 september 1921).  Ik las eveneens dat hij erg jong op tragische wijze om het leven kwam.  Tussen Duffel en Mechelen reed hij met zijn Renault 4 cv tegen een stilstaande vrachtwagen.  Met een zware schedelbreuk werd hij naar het ziekenhuis in Duffel overgebracht, waar hij kort na zijn aankomst overleed.  Dat blijkt nu precies zestig jaar geleden te zijn, 2 januari 1958.  Een reden dacht ik om Remy C.Van de Kerckhove nog eens uit de vijver van de Vlaamse literatuur te vissen...