(foto's: Jan Smets -  tentoonstelling - Wim Tiri)

Nee lieve lezer - je hoeft de wenkbrauwen niet te fronsen en beginnen twijfelen aan het 'niveau' van deze stadsblog...  We gaan heus niet de platte toer op.  't Is écht niet omdat we ons verdiepen in ..., euh...de pispot, dat we ons verlagen tot...

Nee: we zetten 'de pispot' - een eeuwenoud attribuut der menselijke beschaving vandaag letterlijk en figuurlijk in de vitrine.  De vitrine is die van boekhandel ArchaeoBook aan de Veemarkt, en onze gids voor deze mini-expo is Wim Tiri, eigenaar van de winkel, én bovendien archeoloog.  Hij is dus bijzonder goed geplaatst om deze materie voor ons door te lichten.   "Van de pot gerukt' - 600 jaar kamerpotten in één vitrine.  Kom kijken!

(foto boven: Eddy Apers - de betreffende steen - foto onder: Jan Smets - Willy Keysers)

Willy Keysers is een achterneef van mij, en al jaren gepassioneerd bezig met stamboomonderzoek, geschiedenis... Het is dan ook niet zo eigenaardig te noemen dat hij zich heeft vastgebeten in het zoekwerk naar de herkomst van...een steen.  Een paar dagen geleden contacteerde hij mij...

Het lijkt een beetje onwezenlijk...  En toch: ook wel herkenbaar.  Ik was wat aan het grasduinen in dat ouwe beduimelde boekje waaruit ik vroeger ook reeds wat gepost heb: 'Oud Mechelen - penteekeningen door Leopold Godenne naar David De Noter en anderen'.  Het dateert uit 1926, en werd uitgegeven door de Mechelse drukker Godenne...

(foto's: Jan Smets)

Wat doet een trotse Maneblusser tijdens een weekendje citytrippen bij de Noorderburen, in de universiteitstad Leiden, buiten langs de grachten lopen, musea bezoeken, én de innerlijke mens versterken?  Hij spoort er natuurlijk naar Mechelse linken. Da's klaar.  En hij vond ze: deze bloggende medemens ontdekte 'onze' Rembert Dodoens in deze mooie Hollandse stad.  Nee - niet in levende lijve natuurlijk - maar wél in vredige rust in de Leidense Sint-Pieterskerk...

De romantiek stuurde in de eerste helft van de negentiende eeuw het westerse intellectuele leven in een nieuwe richting: zo heerste er een grote belangstelling voor de middeleeuwse kunst en cultuur. Vele oude bouwwerken werden gerestaureerd en neogotische bouwsels rezen als paddestoelen uit de grond. Ironisch genoeg vond in de negentiende eeuw ook de vernietiging van een van de grootste middeleeuwse architecturale prestaties plaats: de typische stadsomwallingen met haar monumentale poorten moesten in vele steden wijken voor brede boulevards. Ook de Dijlestad ontsnapte niet aan de afbraakwoede.

(foto's: Jan Smets)

Lynn Cullen is een frisse, sympathieke verschijning.  In haar thuisland, de USA, is ze op korte tijd een rijzende ster geworden.  De historische romans die ze op de markt bracht, gaan vlot over de toonbank, en worden nu ook vlot vertaald.  Maar op een Nederlandstalige versie moeten we nog (even?) wachten...

Vandaag had ik het voorrecht om met haar én Rudi Van Poele, die de dame al enkele jaren kent, een bezoekje te brengen aan ons stadsarchief...  Niet zomaar: Néé: deze morgen kregen we het absolute topwerk van het archief te zien: het Koorboek van ons aller Margareta van Oostenrijk....  Waarom?  Dat zal snel duidelijk worden...

(foto's: Jan Smets)

'Alles gaat voorbij, behalve het verleden...'

Er zijn zo van die eerbiedwaardige verenigingen in onze stad waarvan we de naam met een zeker ontzag en respect uitspreken.  En als zo'n 'Instituut' dan ook nog eens de méér dan respectabele leeftijd van 125 jaar bereikt, dan is het zowat een ongeschreven wet dat die in één van de schoonste locaties van onze stad hun feestje mag houden....  Deze avond mocht de Koninkljke Kring voor Oudheidkunde, Letteren en Kunst de verjaardagskroon opzetten, in het kader van de raadszaal van ons stadhuis.

(foto's: Jan Smets)

Ik vertoefde tot gisteren een kleine week in Wenen - een stad als één groot barok gebak met een flinke toef sahne er bovenop; een stad waar wals, Sisi-romantiek en Habsburgerpronkzucht hand in hand gaan met ritjes met de fiaker, rondjes draaien in het Riesenrad in het Prater, Wein, Musik en viel mehr, en waar de Koffiehuizen tot instituten zijn gepromoveerd... Je verwacht je in deze Stad in Dreivierteltakt nou niet zo dadelijk een Mechelse link...  En toch...

Het prachtige verhaal van Elisa Verhoeven heeft mij zelf geïnspireerd het wedervaren van een Mechelaar die tijdens de Grote Oorlog wel in de stad is gebleven, met jullie te delen.

Mechelen was tijdens die oorlog een belangrijk knooppunt voor de Duitse oorlogsmachine, denk maar aan het Arsenaal, en daarom ook een interessant doelwit voor spionageactiviteiten. In totaal hebben 45 stadsgenoten gespioneerd voor Britse of Belgische inlichtingendiensten.

(foto's: Jan Smets)

Het intrigerende en onwaarschijnlijke verhaal van 'onze' Elisa Verhoeven die we met Mechelenblogt 'terug naar Mechelen' brachten, dompelde ons in de sfeer van die vreselijke dagen toen de Eerste Wereldoorlog begon.  Ook voor onze stad begon nu een bijzonder zwarte bladzijde in de geschiedenis.  In afwachting van het levensverhaal mét foto's, die nu door de dochter van Elisa naar Mechelen worden gestuurd vanuit Cornwall, wil ik nu bij wijze van 'spin-off' inzoemen op de sfeer in Mechelen toen Duitsland de oorlog verklaarde...

(foto's: Jan Smets)

Hij is de laatste - de laatste Mechelse jezuiët die in deze stad geboren werd.  Tussen de eerste - Cornelius Wishaven in 1542, en hem,  liggen eeuwen van grote bloei, afschaffing en voorzichtig herbeginnen van deze orde...  Nu resten er nog slechts acht jezuiëten in onze stad - Vier ervan zijn boven de zeventig, en vier zijn net als hij, boven de tachtig reeds...

Ooit schreef deze religieuze orde belangrijke bladzijden in de geschiedenis van deze stad.  De toekomst is vandaag echter  erg onzeker geworden voor hen.  Gisteren vertelde hij met verve het verhaal van de jezuiëten in Mechelen: Maurice Delbaere - de laatste écht Mechelse jezuiët ...

(foto's: Jan Smets)

Het is een oud, beduimeld boekje, met vergeelde bladen - hier en daar gevlekt...  Maar ik koester het.  Ik kreeg het ooit van mijn grootvader, die me toch wel de liefde voor deze stad heeft meegegeven...  Ik weet niet of het nog ergens te verkrijgen is.  Misschien is het nog te vinden in één of ander antiquariaat of bij boekhandel De Slechte, of...  Ik ben er alleszins heel blij mee dat het op mijn boekenplank staat tussen de meer recente werken over deze stad

Enkele jaren geleden heb ik een tijdlang door de Mechelse stadsrekeningen van 1450 tot 1535 gesnuffeld. In het bijzonder trokken de uitgaven van het jaar 1489 mijn aandacht.

Wanneer alle uitgaven aan stedelijke werken tussen 1450 en 1535 netjes per jaar opgeteld worden, kan met de resultaten volgende grafiek bekomen worden:

De uitgaven aan stedelijke werken tussen 1450 en 1535 (grafiek: Koen Vermeulen)

Opvallend is de piek tussen de rekenjaren 1487-88 en 1489-90: 1489 was een jaar waarin de uitgaven aan stedelijke werken fors de hoogte in schoten.

… 1489 … Een prachtig jaartal, nietwaar? Wat was de reden van deze ‘Mount Everest’ in het grillige verloop van de Mechelse stadsfinanciën?

(foto's: Jan Smets.  Details OLV-over-de-Dijle en Sint-Jan)

(foto: Jan Smets.  Muurschildering Sint-Romboutskathedraal)

Nu ben ik al zo vaak in onze kathedraal over de vloer gekomen, en telkens opnieuw ontdek ik nog iets nieuws dat me voordien aan de aandacht ontsnapte...  Gek is het eigenlijk dat ik hier voordien nogal achteloos voorbij liep... 

Bruggen vormen een vertrouwd beeld in de hedendaagse Mechelse binnenstad. Niet alleen de Dijle maar ook de begane grond wordt soms overbrugd, denk maar aan de metalen loopbrug van ‘De Mechelse Goedkope Woning’ in de Jodenstraat of de glazen brug tussen het Huis van de Mechelaar en het stadhuis in de Reuzenstraat.

Brug Jodenstraat en brug Reuzenstraat (foto’s: Koen Vermeulen)

Meer dan 500 jaar geleden konden de toenmalige Mechelaars getuige zijn van de bouw van een soortgelijke - in dit geval houten - brug die het uitzicht van de Korte Maagdenstraat een ware metamorfose gaf.

Wat deed die zwaartekrachttartende constructie daar in hemelsnaam?