(foto's: Jan Smets)

Het verhaal gaat over loslaten en heimwee, sterke vrouwen, over het knokken voor kansen en de zoektocht naar geluk en een nieuw bestaan zonder angst.  Maar vooral gaat het over het belang van een identiteit.  Ze willen zich kunnen uiten zoals ze zijn en zich voelen.  De vlag dekt niet altijd de lading.  In de loop der tijden heeft men hen te vaak onder eenzelfde noemer willen plaatsen.  Simpelweg, zonder nuancering, gemakkelijk te klasseren...  Maar het doet onrecht aan hun eeuwenoude geschiedenis.  Het maakte ook dat velen verdwaalden in hun eigen identiteit.  "Wie zijn wij eigenlijk? Ben ik nu een Chaldeeër of een Assyriër?"  Er mogen dan wel parallellen zijn: er zijn ook duidelijke verschillen.  De Chaldeeërs zijn fier op hun naam, historische achtergrond en godsdienst.  Maar wat graag willen ze zich tonen zoals ze zijn - erfgenamen van het oude cultuurrijk Mesopotamië.  Ook in Mechelen zouden ze graag meer erkend worden, en niet lager gemakshalve gecatalogeerd worden als 'Assyriër'.  Dit over de hele wereld verspreide volk wil werken aan samenhorigheid.  Het oude rijk is niet meer - al vele vele eeuwen is het verbrokkeld en opgegaan in hertekende landen als Irak, Turkije, Syrië, Libanon... In onze stad wonen heel wat vroegere bewoners van het Tweestromenland.  Na de Marokkaanse gemeenschap zijn zij de grootste bevolkingsgroep met andere roots.  Van de ongeveer vierhonderd gezinnen uit deze regio, die in de schaduw van Sint-Rombout wonen, zijn een aanzienlijk deel Chaldeeërs...

  (foto's: Jan Smets)

Voor de vijfde keer reeds wordt door Orbit en Sharif een religieuze ontmoeting tussen Christenen en Moslims georganiseerd.  Daar is immers nood aan.  We moeten af van het hokjesdenken en boven onze muurtjes kijken.  Want er zijn misschien wel meer gelijkenissen dan verschillen tussen beide geloven.  Om het wat oneerbiedig uit te drukken: ze komen uit dezelfde 'zandbak'.  Of een tikkeltje anders verwoord: er wordt vertrokken vanuit hetzelfde boek.  Zo'n ont-moeting kan verrijkend werken.  Beslist.  Da's een uitdaging voor de organisatoren.  Even praktisch: iedereen is welkom in het Scheppersinstituut op de Melaan - nu zaterdagavond om 19u30.  Iemand vroeg aan één van de iniatiefnemers of ook niet-gelovigen welkom zijn...  Waarom ook niet?  Als iedereen vertrekt vanuit respect voor de eigenheid van 'de ander', en niemand mekaar wil doodmeppen met dogma's en Het Grote Gelijk kan dit allemaal best.

Ik had vanavond een babbel over dit iniatief met Lies Vandeneede, voorzitter van Sharaf, Hamid Riffi van dezelfde vzw, en Ibrahim Belhadj van moskee Al Buraq die mede-organisator is.  Verontschuldigd is Paul Van Bets van Orbit.

(foto's: Jan Smets)

Het verleden is het verleden...  Het is weg.  De toekomst telt nu. Kom ik ooit terug in Syrië?  Ik weet het niet.  Ooit?  wanneer?  Ik probeer een nieuw leven op te bouwen en daar werk ik hard aan.  Ik leef van het moment, maar ben wel hoopvol.  Ik ben immers een postief denkend mens.  Ondertussen ben ik blij dat ik hier in Mechelen onderdak heb.  De mensen zijn hier allemaal 'very nice'...

Vandaag kreeg 'de' vluchteling voor mij een naam en een gezicht.  Vier maand vertoeft Muhammad Jarkas nu in ons land.  En sinds vijf weken woont hij in Mechelen.  Muhammad is afkomstig van Aleppo, de grootste stad van Syrië die zowat vier à vijf miljoen inwoners telt.  Het is één van de oudste steden in de regio, en ze kan bogen op een geschiedenis van 12 000 jaren. ( De hoofdstad Damascus is ongeveer 10 000 jaar oud). Daar werd Muhammad geboren - nu 31 jaar geleden, en daar groeide hij op in een warme familie.  Maar het verleden is het verleden.  Niets is wat het was.  De stad die al jaren geklemd zit tussen het  regeringsleger en de rebellen is voor circa 60 % verwoest.  Velen trokken weg uit de hel.  De voortdurende angst en vernielingen dreven de bevolking van Aleppo weg uit de heimat.  In de stad woont nu nog maar een vierde van de inwoners.

  (foto's: Jan Smets)

Ik zit met Eusebio De Coninck op de hoogste verdieping van 'In den Boer à la Mode' op de Grote Markt.  Door het kleurrijke vensterglas van de  grillig gevormde ramen van dit historische huis, dat ooit steen voor steen verplaatst werd van de Befferstraat naar deze plek, zie ik het stadhuis en de mooie gevelrijen langs weerszijden van de markt.  De muren zijn bekleed met Mechels goudleer.  Dit is een uniek huis.  Hier voel je de geschiedenis die méér dan 'gewoon' gekoesterd wordt door de eigenaars die hier nu zowat 12 à 13 jaar wonen... Aan de tafel zit ook zoon Guido, en ook zijn moeder, Paula Van Aeken schuift later mee aan.

Hij begon zijn leven in 1927 als Eusebio Lopez y Garcia, in Barakaldo, een voorstad van de Baskische haven-en industriestad Bilbao.  Als kind maakte hij de ellende mee die de Spaanse burgeroorlog met zich meebracht.  Het bracht hem als vluchtelingenkind in België.  Het is een verhaal van gruwel en verdriet, van hoop op een beter leven, van opoffering en nieuw geluk...

Zij zat in de bus. Ik er rechtover. Zij met hoofddoek, en ik met hoed. Zij pas in de twintig, met niets dan toekomst voor haar, ik vijftig jaar ouder, met heel veel verleden achter mij.

Wij deden beiden ons best om mekaar niet aan te kijken, maar dat is moeilijk als je 50 cm van elkaar zit.

(foto's: Jan Smets)

Géén jaar na een eerste stille mars werd vanavond weer opgestapt van Grote Markt naar Dossinkazerne...  Zo'n 1100 Mechelaars stelden dit simpele gebaar om hun solidariteit uit te spreken voor de slachtoffers van de terroristische aanslagen in Parijs en elders.  Stil en waardig was deze optocht - en daarom ook indrukwekkend te noemen.  Mechelaars van alle rang of stand, van alle leeftijden en met verschillende achtergronden, politieke kleur of filosofische of religieuze overtuiging stapten schouder aan schouder op.  Terreurorganisaties willen angst en verdeeldheid zaaien.  Deze groep Mechelaars wil niet in de val trappen.... Opvallend was de grote delegatie van Mechelse moslims -  vooral van moskee Al Buraq.   Hiermee wilden ze naar eigen zeggen ook hun ongenoegen laten blijken over het feit dat hun godsdienst misbruikt wordt om terreur te zaaien.  "We moeten ons verenigen en een hechte groep Mechelaars vormen... Deze optocht is geen oplossing voor het probleem, maar wel een duidelijk signaal. Men moet kordaat optreden maar we mogen niet in de val lopen van terroristen. We mogen hen geen voedingsbodem geven. We staan voor gelijkheid, broederlijkheid en vrijheid"  klonk het in het woordje van de burgemeester, waarna een minuut stilte werd gehouden voor de Dossinkazerne - een plek die historisch zwaar beladen is...

(foto's: Jan Smets)

Bij een bisschop ga je niet gewoon aanbellen...  De tijd van de onbereikbare kerkvorsten ligt dan wel al een poos achter ons, en ze zijn niet langer - in groot ornaat uitgedost - hoog verheven boven Gods kudde, maar toch...  Ik maak een afspraak met z'n secretaresse die na een tijdje zoeken toch nog een gaatje kan vinden in de drukke agenda.  "Hoe lang denk je nodig te hebben?" vraagt ze.  Ja, weet ik veel.  "Een uurtje?  zou dat lukken?"  We prikken een datum, en zo stond ik dan vandaag - tijdig op de afspraak - in het voormalige Groot-Seminarie in de Varkensstraat.  Ook hij is keurig op tijd: een grote rijzige man, grijzend, en een zekere voornaamheid uitstralend.  Hij begroet me vriendelijk, gaat me voor en wijst me het salonnetje aan.  "Koffie of thee?" vraagt hij me, en hij schenkt me eigenhandig een kopje in.  Ik voel me al wat meer op m'n gemak.  M'n gesprekspartner praat open, en dat doet hij een uur lang.  Heel toegankelijk is hij.  Hij hoeft het artikel dat ik schrijven wil niet na te lezen.  Hij lijkt me dus te vertrouwen: Mgr. Leon Lemmens, hulpbisschop van het aartsbisdom Mechelen-Brussel.  De geboren Limburger woont nu al een paar jaar in Mechelen (én graag!).  Op 22 februari 2011 werd Mgr.Lemmens door Paus Benedictus XVI benoemd in deze functie.  Op 3 april van datzelfde jaar werd hij door aartsbisschop Léonard dan gewijd tot bisschop. Na het ontslag van deze laatste, is de plaats van aartsbisschop weer vacant.  Mogelijk valt in november de beslissing over de opvolging.  Da's nog afwachten.  Ook Mgr.Lemmens wordt tot de kanshebbers gerekend.  Maar dit houdt hem niet bezig. 

Ik kijk er naar uit met een zekere verwachting en spanning.  Maar wakker lig ik er niet van.  Ik hoop wel dat de beslissing valt voor Kerstmis.  Ik heb er vertrouwen in.  De Heer helpt de Kerk wel.

Een uur lang praten we over zijn stokpaardjes: over zijn grote betrokkenheid bij de armsten in onze maatschappij, én over het leven in diversiteit.  Onlangs was hij met collega-bisschoppen Harpigny en De Kesel, en journalist Rudi Vranckx in Irak, waar hij ter plaatse de situatie van de honderduizenden Christenen die de laatste decennia hun geboortegrond in het Midden-Oosten ontvluchtten wou ervaren.

(foto's: Jan Smets)

Het is één van de meest grijze en natste dagen van deze zomer.  Alles smaakt naar een te vroege herfst en kille mistroostigheid.  Maar dan verschijnt ze, en de dag krijgt kleur.  Een aanstekelijke lach, een spraakwaterval met pretlichtjes in de ogen.  "De regen deert me niet.  Zo slaap je 's nachts goed!"  Optimistisch, intelligent en sociaal.  Ja, het zijn etiketten die op haar passen.  Helemaal.  Mireille Schepers is al zo'n tien jaar Mechelse in hart en nieren - geboren in Congo, 39 jaar geleden, met Afrikaans, Nederlands en Pools-Joods bloed in de aders... 

Ze studeerde vergelijkende cultuurwetenschappen, was actief bij Artsen zonder Grenzen, behaalde een bachelor intercultureel management, en gaf in die hoedanigheid communicatietraining - aan de Thomas More Hogeschool en sinds maart op zelfstandige basis...  En naast dit alles is ze 'gewoon' moeder van drie opgroeiende dochters.  Haar identiteit is complex, maar al die facetten van haar roots heeft ze lief.  Overal voelt ze zich thuis, en ze heeft door haar voorgeschiedenis geleerd niet af te gaan op louter uiterlijkheden.  Mireille is van overal en nergens: een boeiende vrouw met een boeiend levensverhaal - te bewonderen om wat ze in het leven heeft bereikt, te bewonderen om wie ze is...

  (foto's: Jan Smets)

Een trotse Yannis Aghassaiy toont me de film die zijn vader, Saïd nu hélemaal heeft ingeblikt.  Deel één en twee van deze prent waren al eerder afgewerkt, maar nu is het sluitstuk van de film een feit.  'Niet zijn thuis' gaat over het migratieverhaal van de vader van deze laatste.  Drie generaties Marokkaanse Mechelaars.... In 1963 kwam vader Mohammed Aghassaiy naar ons land in de eerste lichting 'gastarbeiders'.  De film wil een eerbetoon zijn aan deze generatie die in de jaren zestig mee heeft bijgedragen aan de Belgische economie, en hoe zij hun leven hier uitbouwde.  Deze namiddag ging in de SEAT-garage van de Battelsesteenweg de prémiere door.  Eén van de opgemerkte aanwezigen was Roos Van Acker die een rolletje heeft in de film...

(foto's: Jan Smets)

Het rotslechte natte en winderige weer kon stokken in de wielen steken.  Dat deed het dus niet.  Misschien zouden er nog wel wat meer Mechelaars opgestapt zijn mocht het wat minder regenachtig geweest zijn, maar toch zijn zowat 700 Maneblussers in een stille optocht van de Grote Markt naar de Dossinkazerne getrokken. (dit zijn de cijfers van de politie.  Sommigen denken dat er een duizendtal aanwezigen waren). Het was een bont allegaartje dat deelnam aan deze stille mars: jong en oud, moslimmeisjes met hoofddoek en zonder, politici van alle kleuren, Christenen, vrijzinnigen,vertegenwoordigers van de moskee ...  Kortom: een staalkaart van de bevolking van deze stad.  Nergens een wanklank.  Het was indrukwekkend te noemen in zijn eenvoud: stadsgenoten die opstapten voor tollerantie, vrijheid van meningsuiting, verdraagzaamheid...  De gevoelens die zovelen beroerden deze dagen werden op deze manier gekanaliseerd...

(foto's: Jan Smets)

Deze morgen was ik bevoorrecht getuige van iets bijzonders hartverwarmend.  Een groepje van elf kinderen waarvan de meesten tienjarigen plus wat ouderen waren, repeteerde voor een toneelstuk dat zij morgen gaan opvoeren in zaal Moonbeat in de Oude Brusselsestraat.  Elf Mechelse kinderen wiens ouders een héél diverse achtergrond hebben, oefenden geduldig onder leiding van de regisseur, de Mechels-Ivoriaanse Marina Gnahoua, in het wijkhuis aan de Hamerstraat.  'Wereld zonder grenzen' heet het stuk, en het wordt opgevoerd ter gelegenheid van de 50-ste verjaardag van migratie.  Het Vlaams-Afrikaans huis nam hiervoor het iniatief, en kreeg de medewerking van de stad, de kinderwerking Otterbeek Noord en het Minderhedenforum. 'De mensen maken de stad'.  Een betere stad?  Deze kinderen maken ze alvast, en geven hoop op een betere samenleving.  Leven in diversiteit is niet steeds rozengeur en maneschijn.  Maar door samen de schouders onder iets te zetten lukt het wel.  Hiermee is dit toneelstuk niet zomaar een fait-divers, maar een statement. 

  (foto's: Jan Smets

boven:  Gerardo Salinas en Tine De Pourcq van de Interactieve campagne, en projectcoördinator Sarah Kaerts)

Dit jaar wordt niet alleen WO I herdacht - ook al lijkt het daar soms wel op.  Nee: ook 50 jaar diversiteit wordt binnenkort in de schijnwerpers gezet.  50 jaar geleden verschenen immers de eerste Marokkanen in Mechelen, en sinsdien is onze stad diverser dan ooit.  Dit feit wil Mechelen in de kijker plaatsen onder de inspirerende titel: 'de mensen maken de stad'.  Heel binnenkort wordt het startschot gegeven van deze campagne die met een groot slotfeest op 21 september haar orgelpunt zal krijgen.  En met dit evenement zal het hopelijk 'allemaal' niet stoppen.  21 september mag géén eendagsvlieg worden.  Al de inzet, al het samendenken en samen praten en doen moet meegenomen worden naar de toekomst.  Niet het event op zichzelf is het doel - wél het proces om hier naartoe te werken.  Alle Mechelaars samen - van welke origine ook - schrijven samen het verhaal van deze stad.  Ieders verhaal is uniek en bijzonder.  Dat is mooi, en dat is verrijkend.  Alle Mechelaars samen geven vorm aan deze stad.  Mechelen telt 128 nationaliteiten.  Ze maken allemaal deel uit van de stad.  Zonder al deze mensen blijft ze louter decor.  Bewust is gekozen om niet enkel te focussen op de Turks - Marokkaanse migratie, maar het project open te trekken naar alle Maneblussers.  Da's beslist een goeie keuze.  Vanmorgen werd het project voorgesteld...

  (foto's: Jan Smets)

Ik ontmoet hem in het wijkhuis van de wijk Arsenaal in de Hamerstraat.  Hij is er actief in de wijkraad: Nieki Cyprien, dertiger en Congolees van geboorte - 'nieuwe Mechelaar' met een droom en de ambitie om die ook waar te maken.  Nieki is een vriendelijke man, met pretlichtjes in de ogen.  Hij is sociaal geëngageerd en wil iets doen voor zijn gemeenschap.  Maar ondanks die grootse plannen, en ondanks dat hij het boegbeeld van de Congolese gemeenschap is in onze stad, blijft hij bescheiden. Het is Nele Bleuzé, die met hem meegekomen is, die bevestigt wat ik zie en voel: Nieki heeft capaciteiten en de sociale vaardigheden om te realiseren waarvan hij droomt.  Nieki Cyprien voelt de nood aan van zijn mensen.  Het Afrikaans Huis dat hij wil, moet mensen dichter bij mekaar brengen.  Het wil en moet een 'Afrika binnen Mechelen' worden.  De gemeenschap moet zich goed voelen in dit huis, maar wil tevens de dialoog met Mechelen aangaan... Het wordt een boeiend gesprek met een man met een visie; een vrijwilliger die zijn handen uit de mouwen wil steken voor een 'beter Mechelen' en de integratie van 'zijn' mensen binnen deze stad.

  (foto's: Jan Smets)

Het is bijtend koud als ik vanavond het gloednieuwe Vlaams-Asyrisch Huis in de Generaal De Ceuninckstraat binnenstap.  Maar ik krijg gastvrij een kop koffie aangeboden.  Melikan Kucam  heet me welkom.  Zijn familie was de eerste die hier, vanuit het bergdorp Hassana in onze stad neerstreek - in 1983.  Zijn verhaal en de geschiedenis van zijn volk werden opgetekend in het boek 'Mechelen aan de Tigris' van August Thiry.  Ondertussen zijn we vele jaren verder.  De Assyrische gemeenschap in onze stad telt ondertussen  zo'n 3000 mensen, en is na de Marokkaanse de grootste van Mechelen.  Zondag wordt hun Vlaams-Assyrisch Huis officieel geopend... 

(foto links: Jan Smets - 'Pita Saïd'  - rechts Ahmed Aghassaiy)

Twee Mechelse broers... Héél verschillend zoals broers dat kunnen zijn.  En toch zijn ze twee handen op één buik.  Samen werkten ze aan hetzelfde project.  En ze doen dat met enorm veel vertrouwen in mekaar.  Is Pita Saïd het 'bekende' gezicht en de artistieke duizendpoot, dan is Ahmed de stuwende kracht en organisator.  De twee broers Aghassaiy: Maneblussers met Marokkaanse roots.  Vandaag maakte ik een praatje met Ahmed.  Hij spreekt vol vuur over wat hen drijft.  Snel, en veel, en vol geestdrift.  Zondag wordt in Lamot het tweede deel van 'Niet zijn thuis' vertoond. In de eerste kortfilm werd het verhaal van hun beider vader verteld, die in de jaren zestig van vorige eeuw één van de eerste Marokkaanse gastarbeiders was in onze Dijlestad...: een confronterend verhaal - tegelijkertijd poëtisch, hard, ontroerend, maar ook warm en diepmenselijk.  Het is het verhaal van vader Aghassaiy - maar ook het verhaal van Mechelen...