Met heel veel schroom begin ik aan dit artikel. Vorige week mocht ik de persconferentie bijwonen waarop het 10de boek van Sterre Carron werd voorgesteld, “Preta”. Ik wil het eerst gezegd hebben: wauw, wat een fijne madam!

Zelf heb ik haar boeken pas enkele maanden geleden ontdekt, en sindsdien is mijn honger naar steeds een volgend boek groot. Ze schrijft zodanig dat ik me helemaal in het verhaal ondergedompeld voel. Dat het zich steeds in Mechelen, en ruime omgeving, afspeelt draagt daar ook toe bij, ik ken immers de handelszaken en straten...

(foto: Jan Smets)

Ik moet het eerlijk toegeven: ik grijp niet zo gemakkelijk naar een thriller of misdaadroman als ik in de boekhandel zoek naar vakantielectuur.  Mijn gading weet ik eerder te vinden in historische romans en dergelijke... Maar: het debuut van Anne Daniël  - 'De Manipulator' wist me méér dan te bekoren.  In één ruk heb ik dit spannende boek dat zowat anderhalf jaar geleden van de drukpers rolde, uitgelezen.  Inderdaad: het las als een trein; was heel onderhoudend en zette me voortdurend op het verkeerde been.  Leuke karaktertekeningen, vlot, verrassend... Kortom: het bezit alle troeven van een perfecte pageturner.  Anne, geboren Mechelse, opgegroeid in Hombeek, mag dan nog niet de naambekendheid hebben van die andere Mechelse succesauteurs, Luc Deflo of Sterre Carron: met dit eerste boek van haar, heeft ze zéker gescoord.  Niet alleen bij mij.  Deze spannende roman die uitgegeven werd bij Kramat kreeg hele goeie kritieken.  Stop deze dus beslist in jouw reiskoffer.  Bedrogen wordt je allerminst.  Enne: schaf je meteen ook haar tweede boek maar aan!  In juni - net voor de grote uittocht naar de vier windstreken - komt 'De gekuiste versie' op de markt.  Bij mij staat deze alleszins al op het verlanglijstje.  'De manipulator' smaakt naar méér.  Ik garandeer je: binnenkort zal Anne Daniël niet langer de naam zijn van een nobele onbekende...

Na Torens Van Mechelen dat vorig jaar verscheen, pakt auteur en hobbyfotograaf Emile van der Taelen in deze laatste dagen van 2017 uit met zijn tweede boek over Mechelen. In Mechelen Ondergronds - Kelders en andere krochten gaat van der Taelen op zoek naar 'het verborgen Mechelen'. De auteur doet dat aan de hand van foto's van historische kelders, andere ondergrondse ruimten, zoals tunnels, waar de stad rijk aan is. Ook de grootste bouwwerf die Mechelen ooit gekend heeft; de nieuwe spoor- en wegverbinding, die voor een groot deel ondergronds loopt, komt uitvoerig aan bod. 

(foto's: Jan Smets.  Kathleen Aerts)

Dementie is een vreselijke ziekte.  Als een langzame sluipmoordenaar slaat ze meedogenloos toe.  Ze zorgt voor een geestelijk en later ook fysisch aftakelingsproces voor wie er door getroffen wordt.  En ook de omgeving is slachtoffer.  Ze blijft met grote onzekerheid achter.  De geliefde persoon is niet langer meer diegene die ze al die tijd gekend hebben...Het zorgt voor veel verdriet en verwarring.  Zéker ook als het jongdementie betreft.  Zéker ook voor kinderen die hiermee in aanraking komen...

Gisteren verscheen ze nog kort in het programma 'Die Huis' op TV1.  In een vroeger leven was ze 'de blonde van K3'.  Kort maakte ze haar opwachting in deze aflevering die draaide rond haar opvolgster bij de populaire meisjesgroep: Josje Huisman.  Het programma wordt opgenomen in Zuid-Afrika, en het is daar ook dat zangeres en presentatrice Kathleen Aerts al enige jaren woont, samen met haar echtgenoot, Steven, hun zoontjes en...haar nu 64-jarige moeder die lijdt aan Alzheimer...  Deze dagen vertoeft Kathleen in ons land.  Vandaag was ze te gast in onze bibliotheek waar ze voor jonge kinderen voorlas uit het boek dat ze schreef: 'Lilly en Max in de wereld van oma'.  Dit prachtig geïllustreerde en gevoelige boek werd uitgegeven ter gelegenheid van de Nationale Alzheimerdag op 21 september, en bekijkt jongdementie door de bril van een kind...

(foto's: Jan Smets)

Ze vertelt me over haar omzwervingen.  Voor ze strandde in Mechelen was haar leven een reis tussen de vier windstreken.  Op een bepaald ogenblik voelde ze zich een reizende poëet - haar hoofd vol van verhalen en beelden... Nu nog heeft ze het gevoel van 'ver weg te komen' - ook al is deze stad haar thuishaven geworden waar ze niet meer weg wil.  Ze wil haar kinderen de stabiliteit geven die ze zelf zo heeft gemist.

Rita Jeltsch werd 43 jaar geleden in Los Angeles geboren als dochter van Zwitsere ouders.  Voortdurend verhuisde het gezin.  Op verschillende plaatsen in de Verenigde Staten woonden ze.  Vader was professor wiskunde en verhuisde telkens voor zijn job.  Vrouw en kinderen volgden.  Van Amerika vloog men de Grote Plas over naar Duitsland.  En van Duitsland ging het naar Zwitserland.

Voor een teenager is dit alles niet zo evident.  Altijd afscheid moeten nemen is niet eenvoudig.  Ik was 16 toen we naar Zwitserland verhuisden.  Ik was woest op mijn vader.  Met tegenzin woonde ik in Zwitserland.  Het contact met mijn ouders was moeilijk in die periode.  De band is al lang hersteld, al kan ik hem niet echt innig noemen.  Die heb ik wel met mijn jongste zus.  Ik spijbelde veel op school, en toch mocht ik een studiejaar overslaan zodat ik op 17 jaar verder kon studeren.  Met mijn ouders had ik een deal gesloten: ik zou alleen op kot gaan wonen.  Maar emotioneel was ik er beslist niet klaar voor.  In die periode tekende en schreef ik veel.  Fantasie had ik altijd gehad.  Een vlucht mag je het niet noemen.  Ik deed het gewoon graag.  Mijn allereerste boekje schreef mijn vader, omdat ik dat zelf nog niet kon.  Ik tekende en hij schreef er 'mijn' verhalen bij...

Ik praat met Rita in cultuurcafe De Kuub. Rita Jeltsch is een bijzonder boeiende persoonlijkheid en een kunstenares met een verrassend en intrigerend oeuvre.  Op 10 november werd haar expo 'MANAWEE' geopend in het Cultuurcentrum.  Die loopt nog tot zondag 3 december.  Tegelijkertijd werd haar gelijknamige graphic novel gepresenteerd...

  (foto's: Jan Smets)

In november staat 'het boek' centraler dan ooit.  Niet alleen staat de jaarlijks weerkerende hoogmis voor elke boekenliefhebber: de Boekenbeurs met stip aangeduid in de agenda's: ook de plaatselijke boekenhandelaars doen hun duit in het zakje, met tal van activiteiten.  Zo werden onlangs de Openboekdagen georganiseerd in De Standaard aan de IJzerenleen.  Nu laat ook boekhandel Salvator in de Befferstraat van zich horen met een paar boeiende activiteiten.  Een aanrader is heel zeker de wandeling door onze stad met de onlangs verschenen biografie van Herman De Coninck in de hand.  En wie kan dit beter doen dan de schrijver zélf?   Inderdaad: op woensdag 15 november wordt Mechelen doorkruist met auteur Thomas Eyskens...

De Boekenbeurs komt er weer aan!  Het seizoen waar het hoogst verleidelijk is om je thuis knus met een boek in de zetel neer te vleien is weer aangebroken.  Dit weekend zet Standaard Boekhandel aan de IJzerenleen de deur wijd open voor haar Openboekdagen.  Het programma ziet er erg veelbelovend en uitgebreid uit.  Je moet beslist maar eens een kijkje nemen:

https://www.standaardboekhandel.be/t/openboekdagen

Je gading ga je zeker vinden.  Ook zondag is het meer dan de moeite om langs te lopen in de winkel.  Inderdaad - uitzonderlijk is deze boekhandel geopend.

Enne: de focus ligt die dag in de namiddag op Mechelen!  Tot dan wellicht?

  (foto's: Jan Smets)

Met 'Stad in Omwenteling'  heeft de Mechelse uitgeverij Elena ongetwijfeld een paradepaardje op stal...  Met dit lijvige en uiterst boeiende boek dat leest als een trein is dit bij verschijnen - in de tweede helft van november - het vijfde werk dat van Elena op de markt komt.  Het is inderdaad niet 'zomaar' een boek of het 'zoveelste-in-de-rij': maar het geeft een uitgebreid, rijk gestoffeerd beeld van de 19de eeuw in onze stad.  Die eeuw blijkt nogal 'langgerekt' te zijn.  Inderdaad: de periode die het boek behandelt start in 1789 als de Franse Revolutie het Ancièn Régime als een kaartenhuisje in mekaar doet zakken, tot...de Groote Oorlog die uitbreekt in 1914... In 1789 begint een razend interessante periode - een eeuw van omwentelingen.  Niets is nog wat het was.  Vaak hebben we over dat tijdperk een nogal vertekend beeld.  Op ons netvlies gebrand staan een ongebreidelde industriële ontwikkeling met alle mogelijk sociale gevolgen van dien, van fabrieksproletariaat en maatschappelijke onrust, van bitsige politieke schermutselingen enzovoort..  Maar: die eeuw was beslist véél meer.  Het boek van de Mechelse historicus Herwig De Lannoy stelt dit beeld grondig bij.  Herwig is niet zomaar de eerste de beste.  Als historicus is hij bijzonder geïnteresseerd in deze tijden en hij kent deze periode als zijn broekzak.  Dat valt geweldig op als ik een praatje met hem maak.  Dan wordt Herwig een spraakwaterval die als geen ander over heel wat parate kennis beschikt en die deze maar al te graag enhousiast deelt.  Herwig De Lannoy (55 jaar) is voorzitter van de Koninklijke Kring voor Oudheidkunde, Letteren en Kunst van Mechelen.  In die hoedanigheid schreef hij al al menig boeiend artikel voor de Handelingen (het ledenblad van de Kring), maar dit is de eerste keer dat hij zich aan een boek waagt.  Dit werk is dan ook uniek.  Voordien bestonden er wel wat algemene historische boeken over onze stad (al zijn de meesten al wel behoorlijk 'oud'), of fotoboeken zoals deze van ondermeer Marcel Kocken en Frans Vermoortel...  Deze laatsgenoemden hebben ongetwijfeld méér dan hun verdienste.  Héél zéker.  Maar het is wel de eerste keer dat er nu een boek wordt uitgegeven dat op een analytische en historisch verantwoorde wijze wordt ingegaan op dit tijdperk.  Ook al is het boek rijk gestoffeerd met tal van afbeeldingen (die bijna allemaal dateren uit die tijd zélf!): het is veel meer geworden dan een louter plaatjesboek! Veel meer...

(foto's: Jan Smets)

Velen visten bij hun boekhandel achter het net met hun vraag naar het boek 'Mechelen. Feiten en façades'.   Telkens opnieuw moest men hen vertellen dat het  boek haast in een mum uitverkocht was.  Niet verwonderlijk.  Het knappe boek van Luc Van Hoeylandt en Marcel Kocken is dan ook een uniek naslagwerk voor elke boekenliefhebber: om zelf op de boekenplank te hebben of om cadeau te doen.  Het was zowaar één van de populairste boeken die de laatste jaren over deze stad is verschenen.  Het rolde van de drukpers in september 2015 en werd al heel snel een bestseller.  Met het resultaat dat de volledige oplage in minder dan een jaar uitverkocht was.  Daarom besloot de Mechelse uitgeverij ElenA het boek in een geactualiseerde versie opnieuw op de markt te brengen.  Oef.  Daar zullen niet weinigen héél tevreden mee zijn!  Vanaf maandag ligt het boek weer te kijk en te koop bij jouw favoriete boekhandel...

(foto's: Jan Smets)

Het is een bijzonder lijvig boek geworden: een turf van niet minder dan 592 pagina's.  En dat kan tellen!  Nu ja: leven en werk van Herman De Coninck zijn dan ook niet te vatten in enkele bladzijden.  Met zijn dichtbundel 'De lenige liefde' katapulteerde deze Mechelaar zich in 1969 voorgoed de onsterfelijkheid in.  Hij werd er razend populair door, en mag nog steeds de meest gelezen dichter van Vlaanderen genoemd worden.  Kwalitatief en toegankelijk: het zijn sleutelwoorden die op zijn oeuvre passen.  Herman De Coninck had weinig heimwee naar de stad van zijn kinder-en jeugdjaren.  Leuven was de stad waar hij zich opperbest voelde, en Berchem-Antwerpen was zijn laatste thuishaven.  Mechelen kerfde diep in zijn ziel.  Het complexe verhaal van zijn vader, de moeilijke verhouding met zijn  streng-katholieke en eerder afstandelijke moeder,  de dramatische dood van zijn eerste vrouw An Somers... Jaren had hij nodig om al deze dingen een plaats te geven.  Het werd een louterend proces.  Hij moest dit Mechelen verlaten - thuis opstappen - zijn manier van kijken veranderen, om er mee in het reine te komen. Pas in de jaren negentig kon hij het verwoorden in de bundel 'Schoolslag'.  Met een gedichtencyclus verwerkt hij dit Mechelse verleden in versregels.  Het lange rijpingsproces was nodig.

De biografie van Mechelaar Thomas Eyskens (°1976) belicht uiteraard het héle leven van de dichter.  Toch is dat Mechelse hoofdstuk een belangrijk onderdeel van het boek.  Je kan De Coninck. niet hélemaal begrijpen zonder dit verleden..., zonder Mechelen...

Bij aanvang voelde ik veel schroom.  Je stapt tenslotte ongevraagd in iemands leven.  Je bent een 'indringer' en het voelt heel onnatuurlijk aan.  Voortdurend moet je de grenzen aftasten...

Maar Thomas is er in geslaagd.  Met verve.  Jaren zwoegen en schaven hebben geleid tot deze unieke eerste biografie van Herman De Coninck.  Met veel respect en toch diepgravend werkte hij zich door het leven van de dichter.  Hij won het vertrouwen van  nabestaanden, collega's en vrienden, en het resultaat van vele gesprekken, aangevuld met nooit eerder gepubliceerd fotomateriaal en nagelaten brieven resulteerden in dit werk dat beslist zijn plaatsje moet krijgen op de boekenplank van elke liefhebber van het werk van Herman De Coninck, Mechelenfanaat, en literatuur-en poëzieminnaar...

(foto's: Jan Smets)

Soms bestaat het leven uit toevalligheden.  Verbazend hoe dingen en namen uit het verleden plots kunnen samenvallen...

  (foto's: Jan Smets)

"Het gedicht gaat over een vulpen en een stompje potlood" zei ze me. "...en het zou geschreven zijn door Hendrik Diddens...".  Mijn buurvrouw die dit ooit ergens had gehoord was er erg benieuwd naar, en vroeg of ik haar verder konhelpen.  Tja.  Natuurlijk kende ik Hendrik Diddens wel.  Hij was de auteur van het Mechels Dialectwoordenboek dat in 1986 werd uitgegeven, en hij was net als ik een rasechte inwoner van de Hanswijkenhoek - generatiegenoot van mijn grootvader die hem goed gekend had.  Met wat opzoekingswerk en wat hulp van familieleden van Hendrik, ontdekte ik het gedicht in m'n eigen boekenkast, waar het wat al te lang onaangeroerd was gebleven en in de vergetelheid was beland.  In het dunne boekje 'Fabels van de Voddemet' dat net als het dialectwoordenboek in 1986 was uitgegeven, stond het zwart op wit gedrukt.  Het gedicht was opgedragen aan het indertijd bekende 'Malinwa-icoon' Bert De Cleyn.  Toen deze twee werken uitkwamen was Hendrik Diddens 72 jaar.  Zijn hoogbejaarde zus Tineke vertelt me dat hij twee weken voordat het dialectwoordenboek zou worden voorgesteld in ons stadhuis, Hendrik plots stierf...

  (foto's: Jan Smets)

Geboeid blader ik door m'n laatste aanwinst.  Ik heb een zwak voor ouwe boeken en publicaties over Mechelen, en ik was dan ook enorm blij toen ik dit boekje op de kop kon tikken.  Het telt niet meer dan 83 bladzijden, en het werd geschreven door ene August De Rees in het jaar 1898.  En da's ondertussen ook al 119 jaar geleden  Met veel zin voor pathos - en laat ons wel wezen: ook met een zekere 'politieke' bedoeling, werd teruggeblikt op een dramatische periode van nét 100 jaar voordien: de terechtstelling van 41 Boerenkrijgers aan de voet van Sint-Romboutstoren.  Eigenlijk is dit boekje - 'De Boerenkrijg te Mechelen in 1798'', de gedrukte versie van een voordracht die de schrijver hield op 31 januari van 1898 in de Mechelse afdeling van het Davidsfonds.  Het is deze vereniging die ijverde voor de Boerenkrijgmonument - het grote kruis - op het Sint-Romboutskerkhof, waar de slachtoffers vielen.  Het monumentale gietijzeren kruis is een kopie van een kruis dat tot het einde van de 18de eeuw op de Hoogbrug stond. 

De Boerenkrijg en de terechtstelling zijn 100 jaar na de feiten nog lang niet verteerd, en met veel gevoel voor dramatiek worden de gebeurtenissen nog eens uit de doeken gedaan.  Als men de laatste regels van de toespraak leest: "Weer leeft de geest der Fransche Omwenteling, de geest van goddeloosheid en oproer.  Onze maatschappij wordt ondermijnd door zijne venijnige beginsels, en wankelt op hare grondvesten.  Het edel voorbeeld onzer vaderen van 1789 moet ons volk bezielen.  Aan 't werk tot bereiking van dit doel en tot verheerlijking onzer martelaars den kreet: voor God en Vaderland!" hoor je een niet mis te begrijpen boodschap.  Er waren die dagen wel heel duidelijk ideologische schermutselingen aan de gang tussen katholieken en liberalen.  De opstand van de Boerenkrijgers tegen de 'wandaden van de goddeloze Franse bezetters' oprakelen paste perfect in het plaatje van de ijveraars voor dit gedenkteken...

(foto's: Jan Smets)

Onze stad charmeert én fascineert haar.  Nochtans is Rita Goyens géén Mechelse.  Geboren in Waarloos woonde ze een tijdlang in Duffel voor ze nog later verhuisde naar Westerlo.  Maar Mechelen was wel de stad waar ze in haar jeugdjaren vaak kwam winkelen of uitging.  Een hele poos kwam ze minder op bezoek in onze stad.  Goeie herinneringen hebbend aan Mechelen was ze toch positief verrast toen ze Mechelen 'herontdekte'.

"De stad heeft werkelijk een metamorfose ondergaan.  Ze komt van ver.  Ik was onder de indruk.  Mechelen zag er veel mooier en opgefrist uit.  Het is een fantastische stad. Ik was 'verkocht', en ben veel beginnen lezen over de stad en haar geschiedenis.  Het inspireerde me tot het schrijven van mijn debuutroman 'Ferdinand' die midden juni van de drukpers rolde..."

Schrijven zat Rita in het bloed.  Als kind zat ze al onder tafel 'Chinese' letters te tekenen op papier toen ze nog niet lezen of schrijven kon.  En later haalde ze goeie punten voor haar opstelletjes.  Maar een drukke loopbaan maakte dat dat schrijver eerder hobbymatig werd beoefend.  Ze runde immers vele jaren een kinderkribbe in Westerlo: 'De Broekventjes' - en daar liepen zo'n veertien ukjes rond.  Veel tijd schoot er dus niet over.  Pas toen ze met pensioen ging, kwam de schrijfmicrobe terug boven.Fantasie had ze wel, en schrijven had ze onder de knie - maar toch volgde ze nog een schrijfcursus.  En dan ging ze van start.  En hoe!

  (foto's: Jan Smets)

Wie geboeid is door geschiedenis - smakelijk en boeiend voorgeschoteld in hapklare porties -  gaat heel binnenkort zijn hartje kunnen ophalen met het boek 'Vorsten - van Pepijn tot Karel' dat rond 20 juni verkrijgbaar zal zijn in de Mechelse boekhandel.  Het is uitgeverij ElenA van Luc Van Hoeylandt die het boek op de markt brengt.  Mechelaar Luc is hiermee niet aan zijn proefstuk toe.  In het fraai en rijk geïllustreerde boek passeren 45 vorsten die ooit de plak zwaaiden over onze gewesten.  Hun medaillons sieren de zijkant van de Keldermansvleugel van ons stadhuis in de Befferstraat.  Het verhaal begint in 580 bij Pepijn van Landen en eindigt aan de façade op de Grote Markt waar Karel V die in Mechelen z'n jeugdjaren doorbracht, trots troont met z'n vorstelijke arttributen - gezeten tussen de 'Zuilen van Gibraltar'.   Hun leven wordt belicht - uiteraard.  Maar het boek vertelt véél meer: het verhaal wordt opengetrokken. De vorst wordt in de geschiedenis geplaatst en we krijgen een vaak verrassend tijdsbeeld geborsteld, met aandacht voor minder bekende feiten en anecdotes.  Ook doorprikt de auteur enkele mythes.  Auteur Johan De Cock mag trots zijn op dit eerste boek van zijn hand.  De Mechelaar (maar heus niet alléén de Mechelaar) zal het zeker op z'n boekenplank willen hebben.  Dit omvangrijke boek telt 264 bladzijden - en kost 39.50 Euro.  En hiervoor heb je een prachtboek in huis.  Beslist waar voor zijn geld.