(foto's:J.Smets)

Muziek kan ons troosten, zalven, ons hart verwarmen... En weinig andere muziek kan dat hart van een Maneblusser sneller doen kloppen dan de neerdwarrelende bronzen klanken van 'onze' Sint-Romboutstoren. Ja?  of?  Klinkt dat ouderwets pathetisch?  Toch!  Als wereldhoofdstad van de beiaard hebben we wat te bewijzen.  En dat doet Mechelen ook.  Beiaardmuziek is niet belegen of 'iets uit lang vervlogen tijden'.  Het kan actueler klinken als ooit.  Hoorde je zowat anderhalve week geleden niet 'Bohemian Rhapsody' van Queen vanop onze toren?  Of heb je het jammer genoeg gemist?  Het was werkelijk top!  Hiermee werd de aftrap gegeven van een reeks winterbeiaardconcerten in onze stad.  De bekende Queen-song paste in het kader van de 1000 klassiekers van Radio 2.  En: er staat nog meer op stapel dat moet zorgen voor sfeer in donkere dagen...

(foto's: Jan Smets. Boven: Eddy Mariën en Koen Cosaert)

De tweehonderdvijfstigste verjaardag van één van de grootste componisten uit de geschiedenis - Ludwig Van Beethoven - kan je niet zomaar geruisloos laten voorbijgaan.  En ondanks al de coronaperikelen is daar ook terecht aandacht aan gegeven.  Niet alles gebeurde zoals gepland en sommige activiteiten dienden geannuleerd.  Jammer dat dit alles in mineur diende te verlopen. Maar het kon natuurlijk niet anders.  Toch kregen we vandaag de kers op de taart geserveerd.  In de Sinte-Mettetuin waar de mobiele beiaard staat opgesteld in een mooi paviljoen, werden deze middag twee beiaardcomposities voorgesteld ter ere van Van Beethoven.  Een prachtig geschenk van Mechelen voor een man wiens wortels in onze Dijlestad lagen!  Twee topbeiaardiers verbonden aan onze beiaardschool Jef Denyn: directeur Koen Cosaert en stadsbeiaardier Eddy Mariën waren niet weinig trots om deze composities voor te stellen...

(foto's: Jan Smets. Foto boven vlnr: Rudi De Mets, Egied Rossiau, Mark Van Bets, François Van der Jeught, Erik Vekemans)

De brandende vuurkorven maken de binnenplaats van het historische pand van Bvba Beiaarden & Torenuurwerken Michiels in de Adegemstraat extra gezellig op deze winteravond. Aan de muren hangen enkele ouwe wijzerplaten te blinken in het schijnsel van een lantaarn.   De glazen om te klinken staan al klaar... En nadat Betty Denis, voorzitster van de Mechelse afdeling van het Willemsfonds haar Keikopken 2019 overhandigde, steekt afscheidnemend voorzitter van de Koninklijke Vereniging voor Toren en Beiaard Jef Denyn, Erik Vekemans, hem triomfantelijk en breed lachend in de lucht.  Dit is dan ook een mooie erkenning voor deze vereniging die dit jaar 75 kaarsjes mag uitblazen.  En waar zou zo'n uitreiking beter kunnen doorgaan dan bij Luc Michiels en zijn echtgenote Chris?  De naam 'Michiels' is dan ook al generaties onlosmakelijk verbonden met al wat met torens, uurwerken en beiaarden te maken heeft.  Gastvrij ontvangen ze het hele gezelschap.  En wat deze avond extra leuk maakt is het  feit dat Luc in dit mooie pand zijn privé-verzameling met in de loop van vele jaren verzamelde kunstwerken met als onderwerp Sint-Romboutstoren, kan tonen aan het publiek.  Onder de titel 'van kamelenpoot tot Rik Wouters' is deze unieke expo met stukken van bekende en minder bekende kunstenaars ook door iedereen te bekijken na eenvoudige afspraak met Luc....  Méér dan de moeite!  Ik kan het je garanderen! 

Als er in de wereld één naam klinkt als een klok is het wel die van Jo Haazen.

Jo werd geboren op 24 december 1944 en wordt morgen 75 jaar jong.

Daar Jo een bijzonder dierbare vriend is krijgt hij voor zijn verjaardag een videofilmpje cadeau waarin zijn merkwaardig loopbaanparcours naar voor komt! Ieder punt op zich is al een hele verwezenlijking, laat staan alle punten bij mekaar.

Proficiat Maestro, en nog heel veel jaren in ons midden.

(foto's: Jan Smets)

De bijzonder sympathieke en getalenteerde beiaardier Tom Van Peer won zopas de belangrijke Prijs Lion-Francout!  Jaarlijks wordt die door deze Stichting uitgereikt aan een blinde persoon die door zijn moed en activiteiten de bezwaren van zijn beperking te boven komt en zich op die manier verdienstelijk maakt voor de maatschappij.  De prijs bedraagt 25 000 Euro.  Dit jaar ondersteunde de Koninklijke Vereniging voor Toren en Beiaard 'Jef Denyn' vzw de kandidatuur van Tom.  Tom is zowel pianist, beiaardier en docent beiaardimprovisatie aan onze Koninklijke Beiaardschool 'Jef Denyn'. 

(foto's: Jan Smets)

Vorig jaar beleefde ik nog het genoegen om in het Russische Sint-Petersburg een dagje met hem te mogen optrekken.  In deze prachtige kunststad woont en werkt onze voormalige stadsbeiaardier nu al verscheidene jaren.  Eerder sporadisch komt hij nog naar ons landje afgezakt.  Enkele dagen geleden liep ik hem in Mechelen  toevallig nog tegen het lijf: Jo Haazen - artistiek, flamboyant, charismatisch...  Hij is het allemaal.  Maar vooral is hij een wereldautoriteit op het gebied van beiaardkunst.  Van Oost tot West is hij een man waarnaar opgekeken wordt.  We mogen dus héél erg blij zijn dat hij maandagavond tijdens de tradionele maandagavond-beiaardconcerten, nog eens wil plaats nemen aan het klavier in onze Sint-Romboutstoren om voor ons met de virtuositeit die hem eigen is, te laten genieten van de 'Hymne van de beiaardiers'.  Dat wordt iets om naar uit te kijken op deze eerste schooldag...  Het concert is zoals steeds gratis.  Zoals gewoonlijk op het cultuurplein in de Minderbroedersgang van 20u30 tot 21u30.  Toegang is gratis...

  (foto: Jan Smets)

(overige foto's: Jo Haazen)

Sinds ik hem vorig jaar bezocht in Sint-Petersburg heb ik met Jo Haazen (ik wéét het: het is in deze context  een 'goedkope' uitdrukking...)nog met de regelmaat van een klok contact.  Trouwens: de foto hierboven kon ik van hem schieten in de klokkentoren van de Sint-Petrus en Pauluskathedraal op het...jawel Hazeneiland, aan de overkant van de Neva, in deze boeiende Russische stad.  Daar verblijft Jo al enige jaren voor het grootste deel van het jaar.  Hij is daar een 'seigneur' waarnaar men opkijkt.  Onze voormalige stadsbeiaardier mogen we wel een 'geadopteerde' Mechelaar noemen.  De in Antwerpen geboren charismatische beiaardier is een ware ambassadeur van deze kunstvorm die zo typisch is voor onze Lage Landen.  Hij draagt deze faam dan ook overal uit.  Deze muzikale erfgenaam van Jef Denyn zit momenteel in China.  En het is van daaruit dat hij mij contacteert...

(foto's: Jan Smets)

Hij doet zijn jas uit en neemt plaats aan het beiaardklavier.  En dan weerklinken de Mechelse Klanken over de besneeuwde daken van het Hazeneiland - over de gouden torens van de Sint-Petrus en Paulusvesting en over de traagstromende Neva... en die klanken dwarrelen als de vlokken over de stad van Peter de Grote.  Het is een gekende melodie en ze komt uit Prins Igor van de Rus Aleksandr Borodin.  Het klinkt virtuoos.  We herkennen het als 'Stranger in Paradise'.  Een paar dagen later staan we aan het graf van de beroemde componist.  Hij ligt op het erekerkhof bij het Alexander Nevskiklooster tussen andere groten als Dostojevski, Rimski Korsakov...  De melodie betovert ons.  Hier in de toren van de Sint-Petrus en Pauluskathedraal van Sint-Petersburg speelt onze voormalige Mechelse stadsbeiaardier voor ons.  Malinovi zvon...

Na vele onderscheidingen in binnen-en buitenland ontving hij in 2004 het Erediploma van deze stad en uit de handen van Vladimir Poetin kreeg hij de Orde van de Vriendschap, omdat hij in Sint-Petersburg oude muziektradities weer deed herleven.  Voor Jo was dit een mooie erkenning voor zijn onverdroten werk om deze stad terug haar beiaard te geven...

  (foto's: Jan Smets)

Jo Haazen gaf Sint-Petersburg haar beiaard terug.  Zo kan de Sint-Petrus en Pauluskathedraal op het Hazeneiland in de Nevadelta weer zingen.  En het lied klinkt mooi over de stad aan de Finse Golf.  Peter de Grote - de stichter van deze verbazingwekkende metropool - zou tevreden zijn.  Met de tsaren liep het niet zo goed af.  In oktober 1917, straks 100 jaar geleden, gaf pantserkruiser Aurora het startschot voor de revolutie.  Het Winterpaleis werd bestormd.  Over en uit was het voor de Romanovs.  Een nieuw tijdperk begon. Lenin vestigde een nieuwe maatschappij.  Stad en land ondergingen een ingrijpende metamorfose.  Het gelijkheidsideaal zou spoedig ook een knellend juk zijn.  Maar ook hieraan kwam een einde.  Perestroika en Glasnost zorgden sneller dan verwacht voor razendsnelle veranderingen die de Kremlinleiders niet meer in de hand konden houden. Het communistisch systeem werd begraven en Rusland kreeg...een nieuwe 'tsaar'.  Het westen bekijkt hem met enig argwaan, maar populair is hij wel in eigen land.  Hij gaf de Russen hernieuwde fierheid. Vladimir Poetin is geboren Petersburger en blij met de nieuwe beiaard schreef hij onze voormalige stadsbeiaardier Haazen: "Na lange afwezigheid in Sint-Petersburg weerklinkt weer een uniek muziekinstrument dat de inwoners bekoort.  Ik bedank de initiatiefnemers voor het vrijgevige gebaar dat getuigt van hoogachting en liefde voor onze stad!"  We staan in de klokkenkamer van de toren van de kathedraal.  Ik zie de beiaard waarvoor Jo Haazen zo ijverde... Een droom werd werkelijkheid. 

(foto's: Jan Smets)

Het is koud in Sint-Petersburg.  Ijzig zou ik het niet durven noemen, maar je voelt dat de winter nog niet zo lang geleden haar koffers pakte.  De lente laat zich voorzichtig voelen en de hele dag is de lucht helder en staalblauw.  We varen op de Neva, de brede stroom die deze miljoenenstad opdeelt.  Ze is niet zo bijster lang - iets meer dan zeventig kilometer.  Ze is de levensader van deze stad en het koppelteken met de zee: de Oostzee -  de Finse Golf.  We beklimmen de koepel van de Izaäkkathedraal die één van de grootste kathedralen van de hele wereld is.  Het uitzicht over stad en omgeving is overweldigend.  We merken nu ook goed dat Sint-Petersburg bestaat uit meerdere eilanden.  De Izaëkkerk staat op de Grote Zijde dat zowat het hele historische centrum van de stad beslaat.  Over de Neva zien we het Vasiljevski-eiland liggen met zijn paleizen, kerken en universiteitsgebouwen.  Aan de andere ligt Viborgkaja-eiland en daar net tussenin ligt Petrogradskaja met zijn vooruitgeschoven 'post': het mini-eilandje met de Petrus en Paulusvesting en de kathedraal met gouden spits die dezelfde naam draagt.  Het is daar dat de wieg van deze boeiende en fascinerende stad stad stond.  Hier begon het allemaal voor Sint-Petrusburg: de stad waar Tsaar Peter de Grote van droomde en die hij in 1703 heeft gesticht.  Deze voortvarende, ondernemende maar ook meedogenloze Russische heerser trok zijn land uit de duistere middeleeuwen.  Hij gaf het aansluiting met de Westerse mogendheden en rekende af met het conservatisme van z'n land en zijn heersers.  Bovendien bezorgde hij Rusland een weg naar de zee.  Het onmetelijke continentale land kreeg een maritieme link.  De tsaar-schepenbouwer wou in het desolate gebied aan de Oostzee zijn nieuwe hoofdstad vestigen - weg van het Moskou dat hij verfoeide.  De stad ontstond op de tekenplank - geïnspireerd op het Amsterdam dat hij kende vanop zijn reizen: compleet met rechte straten en halfcirkelvormige kanalen.  In amper een paar decennia werd het een metropool van betekenis met schitterende paleizen, kerken en ambtsgebouwen.  Op het Hazeneiland werd de vesting gebouwd.  Jo Haazen, onze voormalige stadsbeiaardier en directeur van de Mechelse Koninklijke Beiaardschool Jef Denyn, woont nu al zo'n zevental jaar in Sint-Petersburg.  Gehuwd met een Russische heeft hij na zijn pensioen de Dijlestad verruild voor deze metropool.  "Nee, het Hazeneiland is niet naar mij genoemd...", lacht hij.  "Het was wel een hoger gelegen eilandje - geschikt voor de bouw van de vesting die Peter De Grote voor ogen had.  Hazen zoeken ook steeds een hoger en droger plekje op.  Vandaar de naam..."  Op de dag van afspraak is het weer totaal omgeslagen.  De voorzichtige deugddoende lente krijgt een stevig winters karakter. Hagel, regen en natte sneeuw teisteren de stad en de wint waait bitter koud.  "Het weer kan hier in de Finse Golf snel veranderen", vertelt ons Jo...

Sinds mensenheugenis breng ik mijn vakanties door in het goddelijke dorpje Goudargues, op het scherp van de snee tussen de Provence en de Cévennes. Camping “Le Saint Michelet” is mijn tweede thuis, waar ik al jaren hetzelfde plekje vlakbij de rivier de Cèze bezet. Niemand zou het aandurven op dat plekje te gaan staan, want dat is van “Rudie” (den Roedie op zijn Frans). Iedereen kent er al jaren iedereen, maar toch komt een mens zo nog eens nieuwe bezoekers tegen, in dit geval het opvallend blijgezinde koppel Marga en Bert Van Beusekom, u had het al geraden, volbloed Nederlanders. Echter sinds ik het onvolprezen boek “De man in de kathedraal” van Luc Van Balberghe heb gelezen en herlezen, besef ik dat volbloed een ijdel, zelfs onmogelijk begrip is. Marga heet met haar meisjesnaam van der Linden.

Op een van die bloedhete middagen in juni 2016, en het in Mechelen nog zowat vroor aan de grond, sprak Marga me aan. “Ik hoorde dat u wel iets afweet van Mechelen, klopt dat?” Gelukkig is bescheidenheid nu net mijn sterkste kant en antwoordde ik zuinigjes tegen deze Hollandse schone: “Wel, ik ken er wel een en ander, maar wat bedoelt u precies?” Marga lachte en vroeg me of ik al eens van de Jesusklok had gehoord, want die zou volgens de familieverhalen nog door een van haar voorvaderen gegoten zijn, een zekere Steylaert.

(foto's: Jan Smets)?

Durft gij mee naar boven stijgen trap na trap? Wel zult gij naar asem hijgen stap na stap.  Maar ge voelt er frissche lucht.  Hoort de toontjes in de vlucht!                                                                                                        

(versregels van Nic.Winkeler)

Heel onlangs kon ik een oud boek uit 1938 op de kop tikken.  Het werd geschreven door Louis Wachters en uitgegeven door het Davidsfonds.  Frans Van Immerseel zorgde voor de illustraties.  Het is het levensverhaal van Jef Denyn en natuurlijk is dit ook het verhaal van de beiaard.  Hoe kan het ook anders.  Het is heerlijk nostalgisch, romantisch hoogdravend en lichtelijk tot sterk chauvinistisch...  Ik kan het niet nalaten om jullie over mijn schouder passages te laten meelezen...

Op kerstdag, 25 december, om 12 uur, loont het de moeite om te maken dat je in de Mechelse binnenstad bent. Dan speelt beiaardier Marc Van Bets 'Stille Nacht' vanop de beiaard in de Sint-Romboutstoren.

Op kerstavond en kerstdag weerklinkt dit kerstlied wereldwijd, ter herinnering aan het Kerstbestand dat exact honderd jaar geleden plaatsvond tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Koen Cosaert, directeur van de Mechelse Beiaardschool en Kortrijks stadsbeiaardier bespeelt de beiaard van de Sint-Maartenkerk in Kortrijk. En Tom Van Peer, titularis-beiaardier van O-L-V over de Dijle, bespeelt op kerstavond in Lokeren de beiaard.

(foto's: Jan Smets - li: Leo; re: René)

Ik heb met hen afgesproken in de Lange Schipstraat, ten huize van één van de twee - René Van der Auweraer.  René Van der Auweraer en zijn vriend Leo Lepage zijn wat men wel eens als 'kras' durft te betitelen: negentigers met een indrukwekkend palmares en een leven als een geschiedenisboek in drie delen.  Ze hebben beiden hun sporen verdiend in het Mechelse cultuurleven, en zijn 'zot' van deze stad.  Leo en René hebben zich decennialang ingezet in de de vereniging 'Toren en Beiaard' en kunnen er boeiende verhalen over vertellen....  Vooral over het klokkenwerpen willen ze nog wel eens graag een boompje opzetten.  Met recht van reden mogen ze dat doen: jarenlang hebben zij een hoofdrol gespeeld bij dit stukje folklore van onze stad.  René steekt een sigaar op...  Want ze zijn onafscheidelijk: de sigaar én René.  En zonder die sigaar zou er ook geen klokkenwerpen geweest zijn.  Zoveel is zeker...  ;-)

   (foto's: Jan Smets)

Het heeft iets magisch: een grote werkplaats met vreemdsoortige instrumenten...; ambacht en traditie in een perfect huwelijk met moderne technologie... En dan het wonderlijke moment als het kokende vloeibare brons op een onwaarschijnlijk temperatuur van 1100 graden als een roodgloeiende lavastroom in de mals wordt gegoten...  De dampen, de hitte...: Gisteren werden de eerste  tien klokken voor de geplande Mechelse mobiele beiaard gegoten bij de firma Eijsbouts in het Nederlandse Asten.  Mechelen zal  hiermee tegen de zomer van 2015  zijn zesde (!) beiaard in bezit hebben.  En da's best exclusief te noemen.  Het famliiebedrijf Eijsbouts, dat al sinds 1872 torenuurwerken maakt en klokken giet, is op dit moment wereldleider.  De tijd dat Mechelen zélf naam en faam had als klokkengietersstad ligt lang achter de rug.  Toch is Eijsbouts bijzonder vereerd dat het juist voor 'onze' wereldhoofdstad van de beiaard mag werken.  In 1981 mocht de klokkengieterij al de nieuwe beiaard voor Sint-Romboutstoren vervaardigen.  Met een flinke delegatie werd naar Asten in de Peel afgezakt om dit bijzondere gebeuren vanop de eerste rij mee te maken.  Toen de zwaarste klok van het gezelschap die 260 kilogram zal wegen, en geschonken wordt door de stad, en de negen 'zusjes' werden gegoten, kon je de tevredenheid aflezen van de gezichten van Rudi De Mets van de Koninklijke Vereniging voor Toren en Beiaard, van stadsbeiaardier Eddy Mariën, schepen van cultuur Frank Nobels en de gelukkige directeur van onze beiaardschool, Koen Cosaert...