(foto's: Jan Smets)

Het nieuws van zijn overlijden kwam niet onverwacht.  Ik wist dat de gezondheid van Jan de laatste tijd erg achteruit was gegaan.  En toch overviel het me met weemoed... Jan was een heel bijzonder man: als kunstenaar en als mens.  Een overjaarse hippie, een zachte anarchist..., een dromer en gelukszoeker...Een kunstenaar op de barricades.  Ik had een boon voor hem.  Net als ik was hij van 'den Hanswijkenhoek'.  Zijn moeder, een weduwe, hield over de Colomakerk  een textielwinkeltje open: ''t Schortje'...  Vorig jaar kocht ik nog een tekening van Jan op een overzichtstentoonstelling van zijn werk in Galerie M in de Kanunnik De Deckerstraat: 'De man van de Venus van Milo'.  Terwijl ik deze regels tik kijk ik er naar.  Het is een enigszins raadselachtig en absurd werk -  Het laat alle ruimte voor de verbeelding.

Die verbeelding had Jan in overvloed.  Ongetwijfeld was de op 16 juli 1936 geboren Jan De Winter één van de meest getalenteerde en grootste Mechelse kunstenaars van zijn generatie.  Hij was bijzonder veelzijdig en in zijn werk volgde hij zijn eigen-zinnige weg: compromisloos.  Een paar maand voor zijn tachtigste verjaardag had ik een lange babbel met hem.  Thuis aan de Grote Nieuwedijkstraat.  Je zag letterlijk dat de ouderdom pijn begon te doen.  Voor het raam lag in haar bed zijn door hem innig geliefde zieke echtgenote Clémentine.    Hij kende haar van in de kleuterschool in Coloma.  Heel zijn lange leven was hij zijn grote liefde.  En dit was wederzijds.  Haar dood anderhalf jaar geleden greep hem héél erg aan.  Sinsdien ging het verder bergaf met hem.  Toen ik hem hoorde vertellen hoe hij ooit op het plein van het cultuurcentrum een werk van hem in brand stak als protest tegen het in zijn ogen falend cultuurbeleid van Mechelen, keek ik lachend naar Clémentine, die ons gesprek, stil maar aandachtig volgde.  "Je hebt er toch mee afgezien hé...", grapte ik.  "Maar ik zie hem nog liever dan vroeger" gaf ze me prompt ten antwoord. Samenleven met een kunstenaar is niet altijd gemakkelijk.  Ze had er naar eigen zeggen nooit last van gehad.

De ziekte van Parkinson had hem toen al stevig in de greep.  Hij zei me dat hij nog steeds beelden in zijn hoofd had maar deze geen vorm meer kon geven.  En toch, toch besloot hij met de woorden dat hij tevreden terugkeek op al wat hij kon waarmaken...

Deze ochtend overleed Jan in het WZC Damiaan in Tremelo.  Nooit zal ik hem vergeten: deze man onderweg tussen herinneringen en toekomst - een gelukszoeker met dromen en verwachtingen die het grijze bestaan achter zich wou laten en op de barricades vocht tegen een verkrampt cultuurbeleid en tegen kleinburgerlijkheid.  Hij laat een leegte achter.  Maar ergens is hij nu samen met zijn Clémentine - het meisje-van-ooit met haar mooie blonde haren, die altijd in hem geloofde.  Het geheim van hun liefde was groot en dat voelde ik toen aan in die broze tederheid...