Home

'Hier leet begraven die Edele ende wel geboren Heer YEWAEN VAN CORTENBACH'

Door Wim Tiri geplaatst op 27 juni 2022
met categorie:  

Er is heel wat aan het veranderen in de Onze-Lieve-Vrouw over de Dijlekerk. De Wonderbaarlijke Visvangst van Rubens is net gerestaureerd en kreeg een nieuw plekje in de noordelijke zijbeuk. Ook zal de verlichting worden aangepast en worden enkele objecten van plaats veranderd. Zo werd het beeld van Onze-Lieve-Vrouw van de Zeven Weeën uit haar kapel gehaald en tussen de kolommen in de kerk opgesteld. Daardoor kwam de enorme grafsteen met de naam van Cortenbach terug vrij.

 

Hier leet begraeven Jonckvrouwe BARBELE SCHOOF,

wylen wettighe huysvrouwe was myns Jonckers

Yeweans van Cortenbach, Heere tot Keerbergen /

sy sterf in 't jaer ons Heeren M.C.C.C.C.L.

XXXVII op den laesten dach van Junii.

Bidt voor de Ziele

 

Hier leet begraven die Edele

ende wel geboren Heer, Heer

YEWAEN VAN CORTENBACH,

Ridder, Heere van Keerbergen,

Raedt ende Kamerlinck der K.M.

Schautet deser Stede van

Mechelen, die sterf An°. XV.c XXIII. den XXV. Decembris

 

 

Het gaat dus om een grafsteen van Ywein van Cortenbach (ca. 1455 - 25 december 1523) en zijn eerste vrouw Barbele Schoofs (hij hertrouwde nadien met Filippine Hinckaert). Ywein van Cortenbach, leenhouder van Keerbergen en kamer- en raadsheer van keizer Maximiliaan van Oostenrijk, werd in 1492 benoemd tot schout van de stad Mechelen. Vermoedelijk vestigde hij zich op dat moment in de Dijlestad, meer bepaald in huis 'Den Drake' (wat in 1639 het gildehuis van de Jonge Kruisboog zal worden) aan de Korenmarkt dat hij vier jaar voordien van zijn eerste vrouw Barbele Schoofs had geërfd en had laten verbouwen. Het huidige Hof van Cortenbach werd gebouwd door Yweins' zoon Jan IV van Cortenbach rond 1524-1530. 

Ywein van Cortenbach († 25 december 1523), heer van Cortenbach en Keerbergen (in het Land van Mechelen). Hij verwierf in 1502 de heerlijkheid Niewe Horst te Sint-Pietersrode na koop van zijn neef Lodewijk III Pinnock ter compensatie van door hem geleden verliezen. In 1474 als escuier aangeduid. Zoon van Jan van Cortenbach en gehuwd met 1. Barbara Schooff en 2. Filippine Hinckaert, dochter van Jan III. Hij was schout van de stad Mechelen 1493-1504; drossaard van het Land van Mechelen 1494-1504; meier van Leuven 1504-1509 en hofmeester en raadsheer-kamerling van Karel V.

 

   

De kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën, de noordelijke zijbeukkapel is gebouwd vóór 1476 en was voorheen de Sint-Pieterskapel. Ze heeft een driezijdige sluiting en een zesdelig straalgewelf opgevangen door kraagstenen met engelenkoppen of met bladwerkversiering. De lagere spitsboogvormige toegang tot de kapel verwijst naar een opengebroken zijbeukvenster.

   

Foto links: Onbekend fotograaf (Commissariaat Generaal voor 's Lands Wederopbouw), "Algemeen gezicht naar voormalig doksaal" (met situering van de grafsteen van Ywein van Cortenbach), 1942 (Foto Brussel, KIK-IRPA - cliché B032941)

Foto rechts: Onbekend fotograaf (Commissariaat Generaal voor 's Lands Wederopbouw), "Grafsteen van Ywein van Cortenbach", 1942 (Brussel, KIK-IRPA - cliché B035769)

 

Oorspronkelijk lag de grafsteen van Ywein van Cortenbach in het koor van de kerk, samen met het graf van Jan van Cortenbach. Het koor van de kerk werd gebouwd tussen 1500 en 1566 en waarschijnlijk was Barbele Schoofs één van de eersten die er (her)begraven werd. Tengevolge schade veroorzaakt door plunderingen in het derde kwart van de 16de eeuw werd 'in het jaer 1762 met het nieuw leggen van de plaveyinge in dese Kercke, syn veel Sercken vernietght en verschoven, sommige, stucken met de Inscriptien afgecapt, omse gelyck te maken met de andere Sercken; ende een groot deel der selve, liggen noch heden onder de goten buyten de Kercke'. Er is dus de mogelijkheid dat de grafsteen toen reeds van plaats is veranderd. Bij de restauratiewerken uitgevoerd tussen 1962-1968 onder leiding van architect Jan Lauwers werd de kerkvloer herlegd en werden haast al de grafstenen verplaatst. De steen van Ywein van Cortenbach verhuisde naar de kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën als basis voor het beeld dat de steen verstopte. De steen van Yweins zoon Jan Van Cortenbach lag links voor het hoogaltaar maar is verdween en is enkel gekend van een een oude foto.

   

Tenslotte een aandachtsspuntje: 

Door de verhuis, het gewicht van de draagstoel van het Onze-Lieve-Vrouwebeeld en vocht heeft de grafsteen helaas veel schade opgelopen. Hopelijk kan deze worden hersteld en komt er een informatiebord met de nodige duiding. De link met het naastgelegen Hof is wel duidelijk.