Het orgel van de Mechelse Sint-Pieter- en Pauluskerk is na lang stilzwijgen terug concertwaardig. Door schade veroorzaakt tijdens de restauratie van de kerk, stof en slijtage was het orgel haast onbespeelbaar geworden. Omdat de kerk ook een functie als concertkerk heeft, drong een groot onderhoud zich op. Nu het weer bespeelbaar is kan het ook ingeschakeld worden voor concerten.

De Sint-Pieter en Pauluskerk kwam tot stand tussen 1669 en1694 naar plannen van jezuïet Antoon Losson en was als jezuïetenkerk gewijd aan Sint-Ignatius en Sint-Franciscus-Xaverius. Na de opheffing van de jezuïetenorde in 1773 werd de kerk enkele jaren later overgedragen aan de parochie van Sint-Pieter-en-Paulus. Wegens bouwvalligheid van de oude Sint-Pieterskerk werd de voormalige jezuïetenkerk ingericht tot parochiekerk.

Het orgel van de kerk werd in 1713 gebouwd naar een ontwerp van Carolus Dillens. Deze Mechelse orgelbouwer ontwierp onder meer het orgel van de Antwerpse Sint-Carolus Borromeuskerk en renoveerde dit in de Mechelse Sint-Janskerk (waar hij op 7 juli 1729 ook begraven werd). In 1892 - 1893 verbouwde en vergrootte de gerenommeerde Brusselse orgelbouwer Pierre Schyven dit vroeg 18de-eeuwse orgel tot het huidige romantische instrument.

Zowel in het kerkenbeleidsplan als in het goedgekeurde beheersplan van de Sint-Pieter en Pauluskerk werd voorgesteld om het gebouw naast een religieuze ruimte ook een bestemming te geven als concertruimte. De centrale locatie in de historische binnenstad en de onmiddellijke nabijheid van de stadsschouwburg bieden hiertoe ruime mogelijkheden. Met de aankoop van nieuwe stoelen en de plaatsing van akoestische schermen voor de glas-in-loodramen,  investeerde de stad in de optimalisering van het kerkgebouw voor deze nevenfunctie. "Een goed bespeelbaar orgel zal, als solo- of als begeleidingsinstrument, bijdragen tot de verdere uitbouw.

De firma Pieter Vanhaecke uit Erps-Kwerps stond in voor de onderhoudswerken. Zij reinigden en herstelden waar nodig de 1.478 orgelpijpen. Ook werden de lederen membranen van alle eerste relais en van de membraanlatten onderaan de windladen vernieuwd. De speeltafel kreeg een grondig onderhoud waarbij onder meer het pneumatisch systeem werd hersteld. Ten slotte werden alle orgelpijpen gestemd waardoor de kenmerkende klank van het orgel daarmee opnieuw is zoals Pierre Schyven het eind 19de eeuw heeft bedoeld.

Het onderhoud bood ook de mogelijkheid om een beter zicht te krijgen op de werken die in de toekomst nog nodig zullen zijn om het instrument in al zijn facetten te kunnen benutten: het restaureren van de windlade en van de grote blaasbalg.

   
 

Het opnieuw bespeelbare orgel van de Sint-Pieter en Pauluskerk is op meerdere vlakken goed nieuws voor de Mechelse orgelcultuur. Zo stelt de kerkfabriek Catharina het orgel gratis ter beschikking als lesinstrument voor de opleiding organist van het Stedelijk Conservatorium. De Mechelse organist Wannes Vanderhoeven is opgetogen over de renovatie van het orgel.

“Wij hebben in het Conservatorium een klein orgel staan. Maar op zo’n groot orgel spelen, is natuurlijk veel leuker dan in een leslokaal. Ook voor mij”, aldus Wannes Vanderhoeven.

Ondertussen is het wachten op de goedkeuring van het restauratiedossier van het orgel van de Sint-Katelijnekerk – ooit een zeer gewild Van Peteghem-orgel uit 1774. Ook voor de restauratie van het orgel van de rijke Sint-Janskerk wordt een dossier opgemaakt.

De stad Mechelen gaf besteedde € 100.000 aan het onderhoud maar krijgt hiervoor een premie van € 30.000 van het agentschap Onroerend Erfgoed. 

De studenten van het Stedelijk Conservatorium zullen het orgel bespelen tijdens de Open Kerken dagen (4 en 5 juni) en op de Open Monumentendag (11 september).