In Galerie Transit loopt momenteel de een dubbeltentoonstelling rond de Oekraïnse kunstenaars Nikita Kadan en Yevgen Nikiforov, of het verhaal hoe jong volwassenen kijken naar het verleden van hun geboorteland.

De titel van de tentoonstelling Children Are Surrounded by Art (Kinderen omringd door kunst) is ontleend aan een brochure uit de jaren '70 over sanatoria, pionierspaleizen, kindervakantiekampen en de monumentale kunst die ze sierde. Hierin vond Kadan veel foto's van kinderkampen op de Krim, neo-moderne gebouwen aan de Zwarte Zeekust, maar ook Oekraïense sovjetdecoratiekunst, die tegenwoordig actief wordt vernietigd in het kader van het decommunisatiebeleid.

De Russische annexatie van de Krim en het anticommunisme van de Oekraïense staat hebben hun schaduw geworpen op de archiefbeelden, waardoor deze iets heel anders zijn geworden dan ze vóór 2014 waren. Deze veranderingen hebben een politieke geschiedenis, maar hebben voor Nikita Kadan ook een emotionele geschiedenis. De immense, halfverduisterde zalen van de Sovjet-kinderkunstpaleizen waren voor hem als kind in de jaren '80 een beeld van verveling en tijdverspilling. Later, als puber in de jaren '90, waren het verleidelijke ruimten van verlatenheid en oncontroleerbaarheid, van vrijheid als iets wat niemand nodig had. Rond de eeuwwisseling werden deze hallen volgebouwd met plastic kiosken en overdekt met reclamebanners om zo de belichaming te worden van ‘het eeuwige heden’, van het triomferende kapitalisme zonder enige historische dimensie. Dit liet toen bij Kadan een enorme induk na in de periode dat hij kunstenaar werd. In de jaren 2010 en ‘20 werden deze geleidelijk afbrokkelende, vervallen Sovjetpaleizen plots symbolen van verzet tegen het nieuwe anti-historicisme en het conservatieve politieke isolationisme. Nationalisten eisen hun vernietiging, maar kosmopolitische jongeren organiseren er rave-partys. Kadan probeert de tijdlijn van zijn perceptie van deze ruimtes terug te spoelen om te begrijpen waarom zij zo belangrijk voor hem zijn, waarom zij nog steeds aanvoelen als een ijkpunt van de wereld waarin hij leeft.

Nikita Kadan (°1982) studeerde aan de National Academy of Fine Art in Kiev, in een stad waar hij door de hectische politieke werkelijkheid geconfronteerd werd  met de onvermijdelijkheid van een maatschappelijk-politiek perspectief als kunstenaar.

Op de tentoonstelling hangen ook de ‘kinderhelden’ van Kadan, jongeren die deelnamen aan het antifascistische verzet en de partizanenstrijd tijdens de Tweede Wereldoorlog en zo mythologische figuren werden in de naoorlogse periode. Voor Kadan zijn deze kinderhelden misschien wel de beschermgeesten van de modernistische ruimte. Zijn schilderkunst laat vage speculaties toe, maar is evenzeer een nauwkeurig schot in de duisternis. Bij het najagen van oude schaduwen kan je de moderniteit ontmoeten door haar te benaderen langs de achterkant.

Naast de schilderijen van Nikita Kadan hangen foto's van Yevgen Nikiforov (°1986). Hij bezocht sinds 2013 vijfhonderd Oekraïense steden en dorpen fotografeerde er meer dan vijfduizend monumentale kunstwerken, mozaïek-, reliëf- of glas-in-loodpanelen die in de jaren 1960-1980 door kunstenaars werden gemaakt. Deze kunstwerken, bedoeld als versieringen voor openbare ruimten, werden in de eerste plaats gebruikt voor propaganda en door de bevolking nauwelijks of niet waargenomen omdat de artistieke waarde ervan nooit erkend werd. De openbare ruimte werd door de toenmalige USSR niet ontwikkeld en daardoor niet (h)erkend, omdat de basisvrijheden - vrijheid van vergadering, protest en zelfexpressie - ontbraken. Nikiforov ontdoet deze door middel van fotografie van de opdringerige visuele ruis van post-Sovjetsteden die nooit helemaal over hun drang naar kapitalisme heen zijn gekomen. 

Nog tot 20 juni In galerie Transit

Meer info: https://transit.be/nikita-kadan-children-are-surrounded-by-art/

Galerie Transit is tot 27 juni ook te gast @ Antwerp Art waar ze - in samenwerking met CAPS (Contemporary Art Projects) - nieuw werk presenteren van Bram Van Meervelde, Wouter Feyaerts en Luc Dondeyne. Meer info: https://transit.be/galerie-transit-antwerp-art/