Onlangs kwam deze foto voorbij.  Een gelijkaardige prent was al eens besproken hier op den Blog in 2009 waar ene Serge ons vertelde dat die schouw daar aan de Plaisancebrug, waar het altijd plezant was met al die plaisanterieën, behoorde tot een voormalige wol-verwerkings-fabriek.  Maar deze keer wil ik het hebben over dat bord naast de Leuvense Vaart.

 

 

Omdat we niet direct een idee hebben uit welke periode deze foto afkomstig is komen we, via een omweg, misschien wel meer te weten.  Er mocht toen blijkbaar niet geankerd worden omdat daar vlakbij gasbuizen lagen.

 

 

Toen de aarde nog heel jong was en de continentale platen nog volop bewogen over het aard-magma waren aardbevingen en vulkaan-en geiseruitbarstingen dagelijkse kost.  Veel mensen zullen er nog niet geleefd hebben, maar dieren en planten verdwenen geregeld in een zinkgat (of sinkhole), samen met de toen aanwezige lucht.  Door miljoenen jaren druk veranderde die dieren-en plantenkadavers eerst in steenkool (en nog miljoenen jaren later in diamant) en de gevangen lucht werd bezwangerd met de plantenresidu’s dat later een ontvlambare gas zou opleveren.  Den tijd van steenkool delven en verbranden in een Leuvense of Mechelse stoof is gelukkig al lang voorbij want serieus vervuilend en tegenwoordig wordt gas (nog steeds) aangeprezen als een milieuvriendelijk alternatief (doch stilaan ook in vraag gesteld).

 

Het ontvlambare gas werd gebruikt in de keuken om eten op te warmen (vraag het maar aan de bomma), eerst door de levering van gasflessen die aangesloten moesten worden en later aangeleverd via een geheel van gasleidingen.  Bij mijne nonkel in de Perzikstraat in Heist-Zonderschot lag voor zijn huis een weide die niet bebouwd mocht worden want (zo werd verteld) liep daar een deel van de ondergrondse gaspijpleiding die gas voorzag vanaf de Antwerpse haven rechtstreeks tot bij de NAVO in Evere.  En gasleidingen halen geregeld het nieuws als er een leiding is gesprongen of een woonhuis serieuze schade heeft opgelopen bij een ontploffing.

 

En dat er in Mechelen gasleidingen zullen gelegen hebben is normaal.  We mogen een kleine stad zijn maar de Mechelaars gaan altijd mee in de vaart der volkeren.  Geregeld zijn we zelfs pionier.  En als je nu eenmaal ergens een vlammetje hebt branden, dan heb je naast warmte ook licht.  En met dat gegeven werd er ook in Mechelen de straten voorzien van lichtgas zodat we hier eveneens straatverlichting kregen.  Later zou dit vervangen worden door elektrisch licht en in de 21e eeuw werden de gloeilampjes vervangen door ledverlichting (maar dat is een ander verhaal).  De donkere en gure straten en steegjes verdwenen.

 

Dat deze nieuwe soort van verlichting niet direct zonder gevaar is zegt volgend verhaal.  Iedereen kent die rosse kunstschilder uit Zundert in het Nederlandse Noord-Brabant.  Deze schilder, ene Vincent Van Gogh, zakte eerst af richting Antwerpen om uiteindelijk te belanden in het Noord-Franse Auvers-sur-Oise.  Ondertussen verblijft hij ook nog in een armtierig huisje, diep in de Walen waar hij schilderijen maakt, zowel van zijn slaapkamertje, de velden rondom en de luchtpartijen daarboven.  Zijn werken geraakt hij echter niet eens aan de straatstenen kwijt en het is enkel omdat zijn broer Theo geregeld wat centen opstuurt dat hij het overleeft.  En hieruit besloten velen dat daardoor Vincent Van Gogh gek werd en uiteindelijk zijn oor afsneed.  Iedereen kent zijn selfie of zelfportret.

 

Maar onlangs dook een nieuwe theorie op die meer plausible zou kunnen zijn voor Vincent zijn gedrag.  Boeren en buitenlui overal (en ook in het Land van Mechelen) staan op bij het ochtendgloren en bij het gekraai van de haan en kruipen onder de wol als het donker wordt.  Maar de stadsmens zal wel langer hebben willen opblijven, vooral in de winter, om nog een goed boek te kunnen lezen.  Vermoedelijk zal de overgrootmoemoe ook graag licht in haar living gehad willen hebben om langer te kunnen naaien in de winter.  En dat was hetgeen wat  Vincent Van Gogh ook wilde : langer kunnen schilderen.  De straatverlichting met gas was al een tijdje in omloop, maar nog niet normaal in de woonhuizen.  Vincent Van Gogh heeft dus vermoedelijk enkele lichtpeertjes laten aanbrengen in zijn living of atelier met niet direct de meest sierlijke gasleidingen.  Alzo kon hij verder werken in de korter wordende winterdagen.

 

Maar er was een probleem, want in dienen tijd waren de gasleidingen nog niet topnotch waardoor er geregeld en velerlei gas ontsnapte.  In de buitenlucht waar de gasleidingen de straatverlichting voedde was dat niet direct zo een probleem, maar wel in een woning.  Omdat mensen toen nog niet goed op de hoogte waren van een goede verluchting, hield Vincent in de koude wintermaanden vermoedelijk alle ramen goed dicht waardoor het gas niet kon ontsnappen.  Aldus werd Vincent Van Gogh langzaam vergiftigd door lichtgas met razende koppijn tot gevolg wat resulteerde dat hij, in een vlaag van razernij, een dikke hap uit zijn oor sneed om van de miserie en pijn af te zijn.

 

Vincent Van Gogh moet ook onze Rik Wouters gekend hebben.  Hopelijk heeft hij onze Rik op tijd gewaarschuwd voor de gevaren van lichtgas.  Wij kennen tegenwoordig koolstofmonoxidevergiftiging en dat hoort in eenzelfde rij van zulke gevaren thuis.  Ook lachgas is niet ongevaarlijk want naast euforie en koppijn kunt ge er ook een GAS-boete voor krijgen.  Sorry, maar dat laatste kon ik echt niet laten liggen.

 

Dat Vincent Van Gogh hip was, hip is en hip blijft, ook in ons Mechelen, was te zien tijdens Mechelen Kinderstad in 2013 als in het Mechels Filmhuis in 2019.  De Brusselse Ann Boch, rijke erfgename van die tafelservies-familie, schilderde onze Haverwerf in de stijl van Vincent van Gogh en de Mechelse bibliotheek verdeelde onlangs nog een boek vol brieven van die roodharige Noord-Brabander.  En ook Arthur Briët, die tijdelijk op de Capucienenvoer in ons Mechelen verbleef, was een studiegenoot van Van Gogh.

 

 

 

Foto Gimycko - Mechelen Bruul Straatverlichting