(foto's: Jan Smets)

Veertig jaar geleden...  Van covid 19 was nog lang geen sprake en de kritische maneblusser maakte zich nog niet druk over het hoe of waarom ook onze Dijlestad in lockdown dient te gaan omdat de sinjorenstad in de spreekwoordelijke fik staat... Over fietsstraten of een Plopsaqua werden nog geen lastige vragen gesteld.  Maar er zaten wel andere luizen in de pels...

In 1980 verscheen de eerste jaargang van een Mechelse stadskrant - een maandblad uitgegeven door de vzw Den Ambetante Mecheleir.  Het tweede nummer van deze gazet ligt hier te vergelen, en bij toeval ontdekte ik ze terug.  Leuk om er weer eens door te bladeren en tussen de lijnen te lezen...  Kijk je mee over mijn schouder?

Niet alleen kritische stukken werden gepubliceerd.  Zo is er ook een boeiende babbel met 'Jomme den brugdraaier' van de Kraanbrug afgedrukt, en op de sportbladzijde belicht men het nut van het lopen dat 'tegenwoordig modern jogging wordt genoemd'.

Maar laat ons wel wezen: de overgrote meerderheid van de stukken zijn wel kritisch van inslag, en het stadsbestuur krijgt een flinke veeg uit de pan.

Effe kijken wie toen in de redactieploeg zat van dit krantje:

In 1980 was het twee jaar geleden dat de Mechelse conservenfabriek Marie Thumas over de kop ging en net niet failliet ging doordat ze werd overgenomen.  Maar...in 1980 is de situatie nog altijd precair en Walter Van Wolputte schrijft een stuk over hoe het zover is kunnen komen en de moeilijkheden in de conservenhandel...   Hij schrijft in zijn besluit dat als staatssecretaris Paul Akkermans van Vlaamse streekeconomie trouw blijft aan de bijbel van de zuivere markteconomie Marie Thumas een vogel voor de kat is en 400 werknemers dit zeker niet prettig zullen vinden....

(leuk om op de merken dat konserven en ekonomie nog 'modern' met een 'k' worden geschreven in het artikel)

In het Mechels Miniatuurtheater aan de Oude Brusselstraat speelt Mandus de Vos een voetbaltrainer in het stuk 'Voetbaltrainer neemt ontslag'.    'FC de Kampioenen' avant la lettre... Het theater heeft ondertussen al lang een andere naam en bevindt zich nu aan de Hanswijkstraat.  Mandus is ook al een paar decennia geleden overleden...

Een recht op antwoord...

Wie kent het Jeugdhuis Asgard aan de Leermarkt nog?  Ook dit is al lang verleden tijd. 

Diversiteit was toen al een onderwerp dat Mechelen wist te beroeren.  Er werd toen nog gewoon over 'gastarbeiders' gepraat.  In een dossier over deze materie werd gepraat met de toen 23-jarige Rudi Posseniers, medewerker van RZOEZIE, het eerste Marokkaanse Jeugdhuis van ons land.  Het gaat in het artikel vooral over de tweede generatie, het zoeken van een job en het prangende huisvestingsvraagstuk. 

De dienst Migranten bevond zich in de Kannunik de Deckerstraat en ondermeer Rudi is kritisch:  "De stad heeft nog niets gedaan; het interesseert hen niet. De dienst Migranten bestaat, - wat moet ik er verder nog over vertellen.  Ze zijn op de dienst vol goede wil, maar telkens als ze een initiatief willen nemen krijgen ze het deksel op de neus. "   Als twee mensen van deze dienst met deze uitspraak worden geconfronteerd antwoorden deze dat ze als ambtenaars niet mogen praten met de pers, maar dat de Gazet zich moet wenden tot de betreffende schepen, de heer Michiels...

Een al even kritisch stuk van de hand van Volksunie-raadslid Kris Van Esbroeck gaat over de Mechelse begroting.  Een uittreksel:

De fiscale politiek van dit stadsbestuur is niet eerlijk, het beleid dat men werkelijk uivoert is hopeloos achterhaald.  Zelfs de uitvoering daarvan is niet op peil.  De CVP-BSP meerderheid is tijdens deze bestuurstermijn een eenmanszaak geworden van een burgemeester-met-het-grote-gelijk.  Met schepenen die zich afdekken om er volgende keer ook weer bij te kunnen zijn of gewoon in brugpensioen.  Er wordt niet bestuurt, men beheert een patrimonium waar ook burgers in rondlopen, men consumeert, men verbruikt dagelijks de macht.  Voor de provisiekast werd wel gezorgd, want op de Mechelse bevolking rust zowat de hoogste gemeentelijke belastingsdruk van het land.  Met deze feiten staan we op de drempel van de tachtiger jaren.  Het is onze hoop dat de gedwongen soberheid waar we zullen moeten mee leven - we geloven het vandaag nog niet echt - de burger bruusk zal wakker schudden. (...)

De toenmalige burgervader was de enkele maanden geleden overleden Jos Vanroy...  Tijden veranderen, maar sommige uitspraken zijn nog bijna actueel te noemen...

Een volgend stuk gaat over het failliet van NOVA.  Mechelen-Meubelstad...: wie herinnert het zich nog.  De toren is ondertussen al heel lang afgeknot en nog even huist het Speelgoedmuseum er in... Toen was NOVA of tenminste het lot er van razend actueel.  De stad kocht het teloorgegane gebouw op, maar...: ook hier werden kritische kanttekeningen bij gemaakt.

86,9 heeft het hele grapje gekost.  Deze miljoentjes gaan naar de verkopers.  Dat zijn in de eerste plaats, de NV NOVA, in staat van faillissement en ten tweede het echtpaar Gustaaf Michiels-Van Hamme.  Wat gaat er met die 86,9 miljoen gebeuren? (...) Dus komt het er eigenlijk op neer dat de stad met subsidies, en wellicht ook met onze belastingen, voor 84,7 miljoen patronale schulden, te wijten aan een slecht beheer, afbetaald (...)

In onze stad verdween in die tijd groene ruimte als sneeuw voor de zon...  Een sterke verstedelijking was aan de gang.

Men vreesde er toen voor dat de helft van het Tivolidomein zou worden volgebouwd.  En ook keek men met argusogen naar het Mechels Broek waar voor de aanleg van de E-10 heel wat groen verdween.

In 1980 was onze Mechelse Ommegang rijp voor het stort.  Pure verwaarlozing!  Praalwagens en Reuzen waren in een vreselijk verval.  De Gazet oppert het idee om de Ommegangfiguren en wagens permanent tentoon te stellen in de Minderboederskerk dat hierover geschikt wordt bevonden.  Bovendien zou ook het Folkloremuseum een nieuwe stek kunnen krijgen in de al even verwaarloosde Cellekens aan de overkant van de Minderbroedersgang.  Men droomt hardop: dit conventhuis zou deels museum als een rustige herberg-restaurant kunnen worden. 

Ook wordt het idee gelanceerd om een peterschap voor de Ommegang op te zetten om deze historische stukken voor de toekomst te redden...

De Reuzen en praalwagens zijn gelukkig gered!  Met de laatste twee Cavalcades konden we ze weerom in volle glorie bewonderen.  Er bestaat nu ook een Reuzenvereniging!  De Cellekens zijn ook reeds lange tijd opgeknapt door het echtpaar Smet-Teugels, die er een pareltje van hebben gemaakt...

In de Gazet wordt ook betreurd dat Mechelen geen informatiecentrum meer heeft voor homo's.  In het artikel wordt de situatie van de Mechelse homobeweging in de jaren zeventig geschetst.  Een passage:

In 1975 werd het Gespreks-en Ontmoetingscentrum VZW opgericht.  Een onderdak werd gevonden op de eerste verdieping van de soldatenkroeg Paddock aan de Liersesteenweg.  Het samenbrengen van soldaten en homofielgerichten bleek geen gelukkige keuze.  Er kwam een vechtpartij van, maar de stedelijke politie bleek bij het opstellen van het pv meer aandacht te hebben voor de namen van de 'flikkers' dan voor de ware toedracht van de feiten... (...)

1980 wordt het jaar van de verkrotting genoemd in het maandblad...

De verkrotting in de binnenstad heeft een alarmerend stadium bereikt!  25 procent van de woningen is onbewoond.  De ontvolking van de binnenstad is een feit.  In het Klein-Begijnhof-Heembeemd hangen zwarte vlaggen, waarmee de bewoners duidelijk willen maken dat de destijds zo prestigieus aangekondigde stadsvernieuwingsplannen helemaal niet werden gerealiseerd..

Schepen Vanstappen begreep de onrust van de buurtbewoners maar vroeg zich af of deze buurt wel leefbaarder werd door het uithangen van zwarte vlaggen en het kalken van slogans.  Zou het aanbrengen van bloempjes en plantjes niet veel positiever zijn?  Tevens meende hij dat de actie - namelijk het uitropen van Mechelen tot pilootstad van verkrotting, de hogere overheid kan prikkelen zodat de dossiers sneller afgehandeld zouden worden.  Of misschien meer subsidies van de nationale naar de Mechelse ruif zouden vloeien?  Kortom de tricolore paraplu werd geopend, en de hogere overheid werd met alle zonden Mechelens overladen...

Mechelen mag geen dooie boel worden...    PS: de Melaan is ondertussen na schooluren niet meer zo ongezellig als deze zielloze 'parking' ooit was.  Ondertussen is de vliet alweer lang opengelegd...

Over een verkeersplanologische studie van onze stad...  Ook veertig jaar geleden al was mobiliteit een prangend vraagstuk.   Ik lees ook het volgende:

Een straat is een doorloop-en rijruimte geworden.  De bewoner voelt er zich niet meer thuis.  Een straat staat vandaag voor veel auto's en smalle voetpaden.  Fietsers, voetgangers, kinderen, gehandicapen en bejaarden zijn zwakke gebruikers, die door de automobilist overheersd worden.  een andere inrichting van ons stratenpatroon kan aan deze toestand een einde maken, zodat de stad weer voor een stukje leefbaarder wordt...

1980 ...  Niks nieuws onder de zon...

Een stekelijke opmerking over een item in de gemeenteraad...

In 1980 wordt ook Godfried Danneels aangesteld als aartsbisschop.  Later wordt hij ook nog kardinaal.  Danneels overleed vorig jaar, en na de passage van aartsbisschop Leonard, is nu Jozef de Kesel Mechels aartsbisschop geworden...

En we lezen verder...over de voormalige Mechelse kazernes...  Ondertussen is er ook al heel wat water door de Dijle gestroomd...

Eind '79 verscheen in het dagblad DE MORGEN een merkwaardig artikeltje waarin redacteur Grouwet (overleden echtgenoot van de ook onlangs overleden Marie-Louise Grouwet) kloeg over het feit dat de brochures van de door de Volksunie-Mechelen opgezette 11-dwaashedentocht portvrij werden opgestuurd vanuit de senaat.  Afzender was VU-senator Wim Jorissen (wijlen de vader van zijn naamgenoot). 

Jamaar, zal Wim nu zeggen: dat doet toch iedere senator?  Jazeker, en de lezer kan nu zelf uitrekenen wat wij voor onze dames en heren senatoren aan moedertje post uitgeven...

De gemeenteraad van voorbije december '79 werd als erg vlak beschreven.  Uitschieters waren de verkeersplanologische studie en het voorstel van Lodewijk Neefs om via het kabelnet een eigen tv-programma de Mechelse lucht in te zenden...

In de Gazet wil men ook de vrouwen een zogenaamde 'meidenpagina' aanbieden, en daar doet 'de rooie heks' een oproep voor.  Omdat het geen verworvenheid is, maar een vol recht!  Al de bijdragen van vrouwen zijn welkom op het redactie-adres in de OLV-straat...

De Gazet van den ambetante Mecheleir...  Een tijdsbeeld...