De vrolijke melancholie van Marijke Van Kenhove

 

 

(foto's: Jan Smets)

Het is grijs, miezerig en winderig.  Allesbehalve een aangenaam weertje.  Maar als ik binnenstap bij Marijke Van Kenhove kom ik in een wonderlijke wereld terecht.  Wars van alle modegrillen ademt dit huis op de Keldermansvest leven en nostalgie uit.  Gezelligheid troef, en dit in het kwadraat.  Geen enkel plekje is leeg.  Alles vertelt hier een verhaal.  De kleur spat van de muren.  Overal krulletjes, kaarsjes, romantische serviesjes, planten, sculpturen, schilderijen...  Maar het plaatje klopt.  En Marijke die kunstenares is past volkomen in dit unieke decor.  In deze theatrale droomwereld hoort ze thuis.  Hier kan ze volkomen zichzelf zijn.  Alles is hier harmonie.  Bont en druk, en toch één en al geheel vormend.  "Wie hier binnenkomt vindt het fantastisch of hélemaal niks.  Er is geen tussenweg..."  Wat later zit ik met haar in de zetel tussen de vele kussentjes - tafelkleed gedrapeerd tot op de grond... Koffie geserveerd in een antiek kopje...  De keuken verspreidt een heerlijke baklucht.  Dat is het werk van Dirk Gooris, haar echtgenoot...  Fijnproeverij in al haar facetten.  Klassieke muziek vult de sprookjesachtige woonkamer...

 

 

 

 

 

Marijke is één van de boeiendste Mechelse kunstenaressen van haar generatie.  Geboren in 1950 in Bonheiden had ze al erg jong die scheppingsdrang in zich.  Het zat in de genen...

 

Mijn moeder was een kind van de zee.  Ze was erg muzikaal.  Dat zat in de familie.  Ze huwde mijn vader en kwam zo terecht in Mechelen.  Het was voor haar een grote aanpassing, maar ze leerde houden van deze stad.  Maar de zee die miste ze.  Ik ben er ook vaak naar terug gegaan.  Ik hou van de zee, en ze keert ook regelmatig terug in mijn werken.  Het ruisen van de zee...

 

Op dat moment is er geruis in de radio.  Marijke lacht.  Ze verklaart het door de werken aan de overkant van de afleidingsdijle - daar op de Tinelsite...

 

Muziek stond centraal bij ons.  Mijn vader was officier.  Hij was eerder mathematisch aangelegd.  Wiskundig.  Hij was het intellect in huis, al schreef hij ook wel eens gedichten...  Ik had nog een zus.  We waren onafscheidelijk.  Nu zien we mekaar niet meer zo vaak, maar onze grote verbondenheid is altijd gebleven.  Ons gezin verhuisde een tijdlang naar Duitsland door het werk van mijn vader.  Ik woonde er graag en kon daar uren naar de etalages kijken...  Die kon men ginder zo mooi aankleden.  Kerstmis, carnaval...: zo sfeervol allemaal.  Al moet ik zeggen dat carnaval voor mij iets té burlesk is.  Maar dat romantische: dat is echt mijn ding.  Niet zozeer dat zeemzoeterige dat men dikwijls verbindt met romantiek.  Wel het idee van het 'onbereikbare'.  Dat is het helemaal.  Noem het misschien 'vrolijke melancholie'.  Zo typeer ik mijn werk: heel vrolijk, maar ook met tegenstrijdige elementen.  Bekijk dit schilderij: in de linkerhoek is het vrij donker en valt de regen, en op de voorgrond zitten naakte danseressen in een kleurrijk decor...

 

 

 

 

 

Als kind tekende Marijke al erg veel.  Dat doet ieder kind, vertelt ze.  Maar niet elk kind blijft tekenen.  Dat is Marijke wél blijven doen. 

Marijke liep school bij de Ursulinen in de Hoogstraat.  Haar gedisciplineerde vader vond ook dat studeren op de eerste plaats kwam.  Op 13-jarige leeftijd ging ze naar de zondagschool van de academie in Mechelen.  En na haar secundaire studies ging ze volop voor de kunst.  Ze volgde opleiding in Mechelen , Lier en Sint-Niklaas.  Tekenen, etsen, schilderen, boetseren, beeldhouwen.  Les kreeg ze van de in Mechelen klinkende namen als Dierickx, Reusens, Segers, Eyckermans...

Haar werk is figuratief, kleurrijk, dynamisch, optimistisch, romantisch, fantasierijk... Het is het allemaal...  Marijke schept een droomwereld, impressionistisch van toetsgeving.  Vrouwenfiguren bevolken haar schilderijen: danseressen, circusartiestes...  Het cabaret en de dansschool is dé biotoop waarin ze bewegen.  De man is doorgaans afwezig in haar werk. 

 

 

 

De schilderijen doen wat denken aan Toulouse-Lautrec, Degas, Renoir en hier en daar zie je iets dat aan Ensor doet denken.  Niet veel, maar toch.  Maar het is vooral 'Marijke'!

 

Mijn zus was ook creatief.  Zij danste ook graag.  Zo volgde ze les bij die legendarische Hortense Champagne.  Via mijn zus die huwde met kunstenaar Gunther Gooris, heb ik diens broer Dirk ontmoet.  Ook hij had dat kunstzinnige in zich.  Niet moeilijk.  In zijn stamboom zitten de Mechelse kunstenaars Jan De Smedt en Theo Blickx...  Hij heeft ze ook nog gekend in zijn kinderjaren.  Maar Dirk heeft zich toegelegd op fotografie.  De interesse voor film en fotografie had hij van zijn ouders.

 

Dirk is uit de keuken gekomen.  Hij beaamt wat Marijke zegt.  Hij verwoordt het zo:

 

Marijke vertrekt van het witte doek om haar wereld te scheppen.  Ik vertrek van de 'volheid' bij het fotograferen, en moet dat 'ontrafelen' - gaan naar de essentie...

 

(Marijke en Dirk...)

 

Zo gaan ze beiden om met hun creativiteit: twee totaal verschillende kunstbelevingen - maar zo prachtig in mekaar vervloeiend.  Je voelt de éénheid bij hen - een zeldzame symbiose van gelijkgestemden.  Zo komen ze ook over: zachtaardig en vriendelijk, gastvrij en gelukkig.  "Wij zijn 'ons' " omschrijft Marijke het.

 

 

 

Marijke is gepassioneerd in haar manier van leven en werken.  Alle dagen is ze 'bezig' met kunst.  Haar atelier is boven.  Dat vindt ze goed zo.  Je moet immers ook afstand kunnen nemen van een werk, om later beter te zien hoe het beter kan, of kan 'groeien'...  Dirk mag haar kritiek geven.  Dat doet hij soms.  Hij denkt dan ook - net als zijn vrouw - in beelden.

Compositie vindt Marijke erg belangrijk. En harmonie...

 

In mijn werk laat ik de realiteit los en maak een nieuwe realiteit.  Ik schep een nieuwe wereld.  Maar er zit steeds iet van mezelf in.  Toen ik jong was maakte ik ook abstract werk, maar dat is nu helemaal anders.  Ik ben hoe langer hoe meer figuratief gaan schilderen.  Meestal zie je bij kunstenaars de omgekeerde beweging.  Beeldhouwen doe ik minder dan vroeger. Ik wil immers dadelijk resultaat zien.

 

Toch maakte Marijke Van Kenhove prachtig beeldhouwwerk.  Enkele jaren geleden werd in het binnentuintje van het Sociaal Huis een werk van haar geplaatst: een ontroerend mooi beeldhouwwerk van een danseres - 'lentedans' genaamd.  Wie in de buurt komt moet het beslist eens gaan bewonderen.  Eigenlijk verdient dit werk een zichtbaarder plaats.  Zou de nabijgelegen Sint-Maartentuin geen mooie plek voor dit beeld zijn?

 

(bij de onthulling van het beeld in november 2014)

 

Als kind wou ik danseres worden.  Dans inspireert mij.  Ik bracht uren door in dansscholen om te schetsen.  Circus, dansschool of cabaret.  Het zijn mijn thema's die ik uitwerk in diep rood of paars, groen... 

 

De figuren lijken te zweven, en komen los van het doek...  Fantasierijk.  Ook kan je vaak dieren terugvinden in de werken.

 

Ik ben een groot dierenliefhebber.  Zie je daar dat poesje op dat doek? Of ginds: die 'kiekens'?  Kippen fascineren me.  Ze staan voor mij symbool voor lente met hun gekakel...  Ik hou van dieren.  Daarom eet ik ook geen vlees.  Alhoewel ik soms wel eens durf zondigen.  Ik heb af en toe wel zien in een knapperige bloedworst... (lacht)

 

 

Marijke en Dirk hebben één dochter: Eva.  En die zorgde op haar beurt voor twee kleinkinderen die maar wat graag naar het huis aan de Keldermansvest komen.  (Het huis is het oudste van deze mooiste Mechelse vest, en werd gebouwd in 1900.  Ooit behoorde het aan de familie Michiels waarvan een zoon meubelzaak Nova heeft opgericht...)

 

Sander is nu negen jaar.  Hij is artistiek aangelegd.  Hij kan hier verwonderd rondkijken in huis en hij vertoeft graag in mijn atelier.  Dan vraagt hij of hij ook iets mag schilderen.  Mona, zijn zusje danst dan weer graag.  Ze heeft een sterk karaktertje.  Onze dochter Eva is zeker ook kunstzinnig, maar het leven is nu voor haar té druk om zich daar op toe te leggen... Dat kan terugkomen in de toekomst.  Wie weet?

 

(kleindochter Mona...)

 

Marijke en Dirk gaan zorgzaam en liefdevol met mekaar om.  Zoiets merk je.  Dat kan je niet loochenen.  Ze hebben enkele jaren geleden beiden zware gezondheidsproblemen gehad.  Het maakte dat ze soms de hoofd lieten hangen.  Maar niet voor lang.  Ze genieten nu weer volop van het leven.  Beiden leerden ze leven met een aantal beperkingen.  Beiden willen ze 'nog lang meegaan'.  Ze zijn tot rust gekomen en doen wat ze graag doen.

 

We gaan vaak wandelen.  Het hoofd wat 'uit-luchten' - gedachteloos...   We begrijpen mekaar zonder veel te zeggen.  We kunnen met mekaar goed praten - ook over onze creativiteit...

 

Marijke doet wat ze graag doet.  Daarin maakt ze geen compromissen.  Los van elke stroming of mode blijft ze zichzelf.  Dat zegt ze ook.  "Ik projecteer mezelf in mijn schilderijen'... Haar schilderijen gaan naadloos over in het weelderige interieur, waar elk detail nonchalant kunstzinnig is: een wand vol tikkende koekoeksklokjes, een roosje met druppels kaarsvet, een hertje, een trekpopje... 

 

Op zondag 10 december zet Marijke de deur van haar huis open voor wie langs wil komen...  Iedereen is welkom.  Het huis wordt dan helemaal aangekleed in Kerststijl.  Voor dit mini-evenementje 'Kerst-romance', krijgt Marijke de hulp van etalagiste Ingrid Adriaenssens.  Van 17 uur tot 21 uur kan je langs bij de kunstenares.  Keldermansvest 83.

 

 

In het laatste weekend van mei en het eerste weekend van juni 2018 worden weerom de Kunstvestdagen georganiseerd op de Keldermansvest.  Dirk Gooris is dé vader van dit cultuurgebeuren.  Hij staat er aan de wieg van.  Natuurlijk is dit ook weer een gelegenheid om de kunstenares te ontmoeten en haar werk te bewonderen.

Dit huis straalt warmte uit.  Dit is één van de wonderlijkste woonsten van onze stad.  Eigen-zinnig, feëeriek, sprookjesachtig... Hier is alles levens-kunst. 

 

Marijke - een meisje van 67.  Eeuwig jong.  Dansend, zwevend.  De violen gestemd, de ruisende zee,... terwijl het poesje snort...  Een huis als een overdadig versierde muziekdoos waarin plots draaiend een kleine ballerina zich een weg  naar boven danst...  Sprankelmuziekje, tikkend klokje... Hier wordt het leven kleur gegeven.

 

Buiten is het grijs.  De Dijle stoomt troosteloos en de straatstenen zijn nat.

 

Eigenlijk hou ik wel van dit weertje - van de koude en de regen.  Zo kan ik nog méér licht brengen in deze donkere wereld...