(foto's: Jan Smets)

Ik heb altijd een grote waardering en bewondering gehad voor  vrouwenverenigingen die - vanuit welke inspiratie of ideologische achtergrond ook - gewerkt hebben aan de emancipatie van vrouwen.  Ze ontstonden vaak in een tijd waarin dit allemaal niet zo evident was.  De vrouw zat aan de haard, en niet weinigen hadden dat nog het liefst zo.  Stemrecht en maatschappelijke participatie was voor haar niet weggelegd.  Dat kwam er pas na héél lange tijd en stevig knokken.  Mijn hoed gaat dus af voor deze verenigigen van vrouwen die daar méér dan één steen toe hebben bijgedragen.  Dit weekend vierde Femma Sint-Jozef-Coloma haar honderdjarig bestaan.  En dat is een mijlpaal die kan tellen.  Van 'Vrouwengilde' tot KAV tot Femma: een eeuw lang zijn de dames van de Hanswijkenhoek actief aan de slag.  Proficiat dus!  Deze Femmagroep was trouwens één van de eerste afdelingen van het arrondissement Mechelen.  Vrijdagavond werd een delegatie van deze afdeling door schepen Walter Schroons ontvangen in ons stadhuis - een terechte erkenning voor het geleverde werk in al die voorbije jaren.  Het werd meteen de start van een gouden feestweekend!

Thuis heb ik nog een ouwe foto die dateert van begin vorige eeuw.  Op de prent zit een groep vrouwen, genietend van een kopje koffie, fier in de lens te kijken.  De foto is niet helemaal scherp, maar dwars aan één van de gedekte tafels zit ook een geestelijke.  Op de voorgrond, tweede van rechts - met het donkere opgestoken haar zit ook mijn overgrootmoeder, Barbara 'Belleke' Verboomen...  Het is een foto die ik koester.  Hij draagt dan ook geschiedenis in zich...

Er liggen zowat honderd jaar tussen deze oude foto en deze die ik vrijdagavond schoot in de fraaie Kolommenzaal van ons stadhuis.  De geestelijke is 'verdwenen', maar nu is het schepen Schroons die geflankeerd door voorzitster Emmy Reniers en een trits andere dames in de lens mag kijken...

Toch nog maar eens weerkeren naar dat grijze verleden...

Ik pak 'Mijn kinderjaren in de Hanswijkenhoek' van Hendrik Diddens van m'n boekenplank.  Dat werkje dateert inmiddels ook reeds van 1960 trouwens...

(...) Buiten de naschoolse 'classe ménagère' voor de meisjes, bestond er in Coloma ook een Kongregatie ofte zondagsschool voor gehuwde vrouwen.  Die 'school' moet weliswaar niet te wijsneuzig worden opgenomen. Rond 14 uur kwamen de Kristelijke moders in 't feestzaaltje bijeen onder de hoede van Madame Eugénie en van mijnheer de aalmoezenier van de Zusters.  Wat deze brave man hun daar allemaal vertelde scheen niet van zo'n enorm belang.  Ik peins dat hij een soort katechismus-van-volharding hield.  Maar de bijeenkomst was voor vele huismoeders de énige gelegenheid van de week om het nieuws en de kleine schandaaltjes eens grondig onder mekaar te bespreken.  Na de 'school' zagen wij ze dan ook in kakelende groepjes de brugberg komen afzakken om zich naar het lof van halfvier in de parochiekerk te begeven.(...)

Nu kunnen we best meewarig doen om deze schets.  Maar je moet dit natuurlijk allemaal zien in zijn historische context.  Ondertussen kreeg deze vereniging een ware metamorfose in de loop der vele jaren.  Maar het basisidee bleef: ontspanning, ontmoeting en vorming.

Zo ziet ook voorzitster Emmy Reniers dat:

In aansluiting bij de Christelijke sociale beweging voor werknemers, ontstaan op het einde van de 19de eeuw, ontstonden vele lokale initiatieven gericht op de vorming en de verdediging van de belangen van arbeidersvrouwen.  Deze verdedigden de sociaal-economische rechten van de arbeiders en werkten aan het algemeen welzijn van arbeidersvrouwen en hun gezinnen.  Zo gebeurde het ook in Coloma.  KAV-Coloma was één van de eerste afdelingen van het arrondissement Mechelen.

Jarenlang werkte men met zogenaamde 'kernleden' (nog vroeger: 'wijkmeesteressen'), die het contact met de leden levendig hielden door elke maan de leden met een bezoekje te vereren en het KAV-boekje ('Vrouw en Wereld') te overhandigen en hen in te lichten over geplande activiteiten.

Soms waren er dan ook van die bezoeken war het kernlid verzocht werd even binnen te komen om een glaasje 'Elixir d'Anvers te dringen...  Dat werden er soms wel meer...   Femma is een vereniging die mee evolueert met haar tijd.  Er worden nu (spijtig genoeg) geen huisbezoeken meer gedaan.  De communicatie gebeurt per mail.  Door een hervormingsproces werd KAV in 2012 Femma.  Met deze nieuwe naam maakte de organisatie duidelijk dat alle vrouwen welkom zijn, ongeacht hun religie, job of herkomst.  Vrouwen worden samengebracht om te praten rond bepaalde onderwerpen; komen samen in beweging, zijn creatief of gaan samen op uitstap...

Femma wil een vereniging zijn voor en door vrouwen, die onbevooroordeeld meegaat in een steeds evoluerende maatschappij.  Bij hen moet elke vrouw de kans krijgen om andere vrouwen te ontmoeten en eigen vaardigheden te ontplooien in groepsverband.  Emmy stelt dat Femma ontmoetingskansen schept, vrouwen beweegt en hun belangen probeert te verdedigen.  Femma telt zo'n  65 000 leden die actief zijn in 750 groepen in Vlaanderen en Brussel.

Wij zijn niet zomaar de vereniging waar soms nogal plagerig over gesproken wordt als 'de bond van klappen en breien' of 'de vrouwenbond waar roddelen centraal staat'!  Wij sluiten niemand uit.  Zo zijn er bijvoorbeeld ook activiteiten waar de echtgenoten welkom zijn, zoals onze theaterbezoeken, wijncursussen, uitstappen...  Voor de toekomst hebben we nog heel wat in petto: educatieve avonden, workshops,ritmisch bewegen, dagreizen, theater, een naaicursus, een eerste Kerstmarkt in wijkzaal 'Den Abeel'...  We staan niet stil en trachten met de hedendaagse trends mee te gaan.

Veel veranderde er de voorbije eeuw maar ondanks deze evolutie blijven we trouw aan onze roots.  Onze kernwaarden zijn nog steeds rechtvaardigheid en soldariteit!  Bij Femma ontstaan ook echte, warme en duurzame vriendschappen.  Onze groep blijft groeien.  Nieuwe leden zijn altijd welkom.  Ik wil nog graag benadrukken dat we enkel bestaan door de inzet van vele vrijwilligers met klein of groter engagement.  Zij maken deze groep tot de geweldige vereniging die ze vandaag na 100 jaar nog is.  Ik wil iedereen bedanken die vroeger en nu zich ingezet heeft voor Femma Sint-Jozef Coloma, met daadwerkelijk steun, samenwerking en inspiratie!

www.femma.be/Sint-Jozef-Coloma

facebook.com/Femma Sint Jozef Coloma