Naar jaarlijkse traditie organiseerde de stad Mechelen en de Mechelse Kolveniersgilde of Sint-Christoffel, op zondag 11 september, voor de 6de maal het Mechels Gildejuweel. Vandaag de dag wordt het steeds moeilijker om tradities en historiek verder te zetten, maar we moeten dit blijven doen nu en in de toekomst.

Het Mechels Gildejuweel, is het oudst gekende document, daterend uit 1453, waarin Mechelse Kolveniers worden vermeld. 290 jaar lang hebben de Kolveniers hun werk verricht, en verkregen pas in 1504 hun reglement van de stad. In ruil voor bewakingsopdrachten, want in wezen zijn de Kolveniers de voorlopers van de politie, zoals we die vandaag kennen, vergoed voor kledij, lood en poeder.

De Franse bezetter heeft onder het motto “Vrijheid, Gelijkheid en Broederlijkheid”, de Gilden verboden, en hun bezittingen verbeurd verklaard en openbaar verkocht in 1798. Na 345 jaar hield de Kolveniersgilde op te bestaan.

Nieuwe tijden breken aan. in 1983 is het idee ontstaan om het historische verleden van de Kolveniersgilde opnieuw op te rapen, en nieuw leven in te blazen. Dankzij Jan Severyns, die maanden opzoekingswerk verricht heeft, kon men op 9 februari 1984 de statuten van de v.z.w Mechelse Kolveniersgilde, in het staatsblad publiceren.

Stipt om 15 uur kwam de stoet op gang in de Frederik de Merodestraat, en trok verder langs de Ijzerenleen, de Onze-Lieve-Vrouwestraat en de Bruul richting Grote Markt. De deelnemers kwamen niet enkel uit België, maar ook uit naburige landen, als Duitsland en Nederland.

De Gildenstoet werd afgesloten met de twee praalwagens van de Rederijkerskamer De Peoene en De Lischblomme. De jongste reuzen van onze stad waren ook paraat. Noa en Amir zijn de jongste telgen van de Mechelse Reuzenfamilie, en hebben zo nu en dan een dansje uitgevoerd in de Mechelse straten en op de Grote Markt.

Na de stoet trok iedereen naar de Grote Markt. Daar werd het feest verdergezet, na de aankondiging door de Belleman, en twee knallende openingsschoten door de Kolveniers, die hiervoor nog steeds oude wapens gebruiken, die zeer veel tijd vragen om te laden. Deze wapens worden zoals het hoort aangestoken met een lont.

De Koninklijke Harmonie Politie Mechelen zorgde voor de muzikale noten op het mooiste historische plein van Vlaanderen.

Het eerste optreden op de Grote Markt was weggelegd voor de Vendeliersgroep Pirrewit, uit Keerbergen, die reeds 35 jaar bestaan, en een prachtige demonstratie vendelzwaaien toonden, aan het intussen talrijk opgekomen publiek. Het is steeds een spel van kleur, beweging en muziek, die omstaanders in een speciale sfeer brengen. Met gekende nummers als “You never walk Alone” en “Conquest of Paradise” van Vangelis, werden de vlaggen in de juiste richting gezwaaid. Het vendelzwaaien is en blijft voor veel mensen, onbekend maar toch gegeerd. Vendelzwaaien kan men rangschikken onder cultuur, sport en folklore.

Deze mensen met een gemiddelde leeftijd van 65 jaar, en enkele jonge dames, proberen vandaag de dag nog steeds om de vijf jaar een nieuwe show in mekaar te steken, inclusief nieuwe kostumering. Ook vandaag tijdens het Gildejuweel,toonde deze vereniging een prachtig optreden op muziek.

“Iedere vrijdag wordt er tweemaal drie kwartier geoefend, en nagepraat. Jaarlijks doen we tussen 15 à 20 optredens in binnen en buitenland. Het vendelzwaaien is een benaming die in België gebruikt wordt, maar in Italië bijvoorbeeld noemt men het vendelwerpen, omdat ze daar met lichtere vlaggen werken, en meer in de hoogte werken. Zo doet ieder land iets anders met zijn vlaggen, maar wel telkens met contragewicht” aldus Lembregts Stan ( woordvoerder Pirrewit)

Vaak treden de Keerbergse Vendeliers op, op manifestaties die te maken hebben met Pater Damiaan, waar zij nauwe contacten hebben met het zorgcentrum Ninde in Tremelo / Keerbergen. Zo is het gezelschap vaandelzwaaiers mee naar Hawai geweest tijdens de zalig verklaring van Pater Damiaan. Daar hebben ze op het graf van Damiaan gaan vendelen, aldus Jef De Weerdt (voorzitter Vendeliersgilde)

“Carnavalsstoeten, Frühshoppen, stoeten, dat zijn allemaal zo de evenementen waar wij aanwezig zijn. Er word gewerkt met drie soorten vlaggen, van klein tot groot. Iedere vlag heeft een ander contragewicht, de grote vlag heeft een gewicht van drie kilogram. In dagcentrum Rozemarijn (Keerbergen), hebben wij goede contacten. Daar komen we af en toe, om mensen die interesse hebben, een paar kneepjes van het vendelzwaaien aan te leren” zegt Stan (63). www.pirrewit.be

Om de twee jaar organiseert KLJ de laatste zondag van augustus het Landjuweel, waar alle Gilde’s samenkomen, om te vendelzwaaien en werpen. Dit is echter van een heel ander niveau dan datgene wat de mannen en vrouwen van Pirrewit doen, mede gezien hun leeftijd, maar toch ééns de moeite om te bekijken.. Ik heb het zelf ééns geprobeerd, en het valt eerlijk gezegd redelijk zwaar met slechts een contragewicht van 3kg. Chapeau voor deze mensen op hun leeftijd

Traditiegetrouw op een Gildefeest, zijn de Gildedansen. Deze werden perfect uitgevoerd door de Sint-Sebastiaansgilde uit Kampenhout.

Op de binnenkoer van het stadhuis kon iedereen terecht voor demonstraties kruisboogschieten op een afstand van 20 meter, en met luchtkarabijn op een afstand van tien meter. Degenen die het zelf wilden uitproberen, kregen de kans hiervoor.

Kinderstad had voor de kinderen op het binnenplein een balonnenclown laten komen, maar de eerlijkheid gebied me om te zeggen, dat ook mama’s en papa’s, hier en daar zich tussen het publiek mengden met een ballonnenhoed op hun hoofd.

In de kolommenzaal van het stadhuis vond een tentoonstelling plaats van onder andere het Gildenzilver, en enkele museumstukken, waaronder unieke exemplaren van boeken van de Mechelse Kolveniersgilde en een Musket Infanteriegeweer 1815 NL dat gebruikt werd onder het bewind van WILLEM I van Oranje, en naar alle waarschijnlijk geproduceerd in Luik. Enkele dames van Kantclub Etterjefke, toonden het inmiddels bekende kantklossen, wat heel wat nieuwsgierigen trok. Verwijzend naar een klein kantje, met gaatjes om een lint door te rijgen, is de naam “Etterjefke” ontstaan. Deze kantclub toonde met veel passie hun “Mechelse kant”. De kantclub is opgericht in 2006 door José Tonnoeyer en Bertha Van Looy.

“We werden aangemoedigd door toenmalig conservator van de Musea, Heidi De Nijn, en kregen de steun van stadsbeiaardier Jo Haazen. Met 16 enthousiaste kantwerksters kwamen we toen samen in de Beiaardschool. Door de sluiting voor renovatiewerken aan het Hof van Busleyden, zetten wij onze traditie tijdelijk verder bij de toeristische dienst UIT in Mechelen in de Hallestraat” vertelt een kantklosster

Op het binnenplein van het stadhuis was er voor de gelegenheid zitruimte gecrëerd om even uit te rusten bij een drankje en een hapje. Ballonenenclown Penina en Benjamin’s schminkstand, toverden beiden een heerlijke lach op de kindergezichten. De mama’s en de papa’s konden dan iets verderop kennismaken met het Kruisboogschieten op een afstand van 20 meter, en karabijnschieten op 10 meter.

Om 17 uur werd dan plaatsgemaakt voor het jaarlijks klokkenwerpen op de Grote Markt.

Deelnemende Gildegroepen waren :

Sint-Joris / Barbara Maarheeze (Nederland)

Den Crans van Aloude Schuttersgilden (Antwerpen)

Gilde Sinte Barbelen A*1488 (Leuven)

Sint-Margarethegilde (Nederland)

BSV Erle Meddelich 1896 e.V (Duitsland)

Sint-Sebastiaansgilde (Dilbeek)

Onze-Lieve-Vrouwgilde Kolveniers (Kalmthout)

St.-Johannes Baptist Schützen-Brudeschaft (Duitsland)

Schuttersgilde Sint-Hubertus Leur (Nederland)

Gilde van Sint-Antonius Abt Lierop

En in het verslag vermelde groepen

Datum : 11 september 2016
Foto's en tekst Verschueren Eddy

Meer foto's kan je hier bekijken