(foto's: Jan Smets)

Ze behoren absoluut tot het Mechelse top-patrimonium.  Ze dan dan ook uniek.  Nergens ter wereld kan je zo'n grote verzameling van zulke merkwaardige en kunstzinnige retabels uit de 16de eeuw vinden.  Jaren geleden al kon ik ze bewonderen in de vertrekken van de gasthuiszusters in de Keizerstraat, die dit erfgoed dat vele generaties voor hen met veel liefde en vlijt hadden vervaardigd ,koesterden met hun beste zorgen.  Maar natuurlijk waren ze onderhevig aan de tand des tijds.  Kan ook moeilijk anders...,hoe goed de gasthuisnonnen ook hun best deden om ze zo goed mogelijk te bewaren.  Ik zag de Besloten Hofjes voor het eerst eind van de jaren zeventig in het klooster van 'het oud gasthuis'.  Het grote publiek leerde ze pas écht kennen toen ze verhuisden naar het Schepenhuis.  Nadien waren ze nog een tijdje te zien in de Zalm.  En sinds kort worden deze schitterende reliekkasten grondig gerestaureerd.  En dat is hoognodig om ze ook voor de toekomst veilig te stellen.  Een eenvoudige opdracht is het niet, omdat de Besloten Hofjes zoveel verschillende materialen bevatten waar telkens weer andere deskundigen onderzoek moeten bij doen, om de beste conservatiemethode uit te dokteren...  Maar éénmaal ze weer allemaal onder handen zijn genomen, zullen ze mooier ogen dan ooit.  Mechelen mag trots zijn op dit erfgoed.  Zo'n restauratieproces kost handenvol geld, en daarom wordt ook beroep gedaan op iedereen die hiertoe wil bijdragen.  Alleen zo kan de hele reeks behandeld worden.  10 000 Euro is nog nodig om de nog niet gerestaureerde Hofjes te restaureren.  Met een grootse crowdfunding hoopt men het nodige bedrag binnen de 90 dagen te verzamelen.  Je kan al doneren vanaf 5 Euro...

Het gaat dus om de restauratie en conservatie van zeven Besloten Hofjes.  Sinds 2011 zijn deze 16de-eeuwse retabelkastjes gemaakt door de Mechelse gasthuisnonnen, geregistreerd als Vlaamse topstukken!

Uiterst nauwgezet hebben die zusters in lang vervlogen tijden hun hofjes samengesteld met voorstellingen van een ideale, spirituele en paradijselijke wereld.  Behalve geschilderde panelen en polychrome beeldjes, tref je er ook tientallen handgemaakte zijdebloemen, miniscule gebruiksvoorwerpen, glazen parels, druiventrosjes gemaakt van kersenpitten, stukjes echte beenderen en allerlei relikwieën in aan.

De Hofjes zijn zeldzame voorbeelden van 'anonieme' vrouwelijke kunst en devotie.

Toch zijn de Besloten Hofjes ook erg kwetsbaar door die diversiteit aan materialen.  Een team van specialisten is vorig jaar gestart met de restauratie.

Voor het eerst zullen drie gerestaureerde Hofjes aan het publiek getoond worden in het najaar van 2016.  Niet in Mechelen, maar wel in Leuven op de tentoonstelling 'Op zoek naar Utopia'.

Musea & Erfgoed Mechelen wil nu ook de vier resterende Hofjes laten restaureren, zodat zij als reeks kunnen worden opgenomen in de permanente opstelling van het nieuwe stadsmuseum Hof van Busleyden dat de deuren zal openen in 2018.

Het is dus nu of nooit voor deze topstukken.  Een gespecialiseerd team van acht restauratoren die deze drie Hofjes al onder handen nam, zou maar al te graag verder kunnen werken aan de vier volgende.

Mechelen heeft de 'plicht' om deze kunstwerken met internationale uitstraling te restaureren.  Dat kan gewoon niet anders.

Ook 't grote publiek kan hier z'n steentje toe bijdragen.  Met een crowdfundactie via het online platform Crofun wilt ze in het totaal 10000 Euro ophalen.  Doneren kan je al vanaf 5 Euro, en tegenover elke donatie staat er een leuke return.

Naast de crowdfunding zal er nog gezocht worden naar extra subsidies en sponsors.  Want met 10 000 Euro zijn niet alle kosten gedekt.

De crowdfundactie is méér dan een grote geldinzameling.  Het is eveneens de bedoeling de Mechelaar en het brede publiek bewust te maken van het cultuurhistorische belang van deze Besloten Hofjes, en om de Mechelse trots op dit erfgoed aan te scherpen.

Tijdens de actie die drie maand zal lopen, zal Musea & Erfgoed enkele randacties opzetten.  Zo staat er een CT-scan van een Hofje in het Sint-Maartenziekenhuis op het programma en zijn jongeren van Project Wolf druk in de weer om leuke filmpjes over de hofjes te maken.

méér info over de crowdfunding:

www.musemechelen.be

Doe jij ook mee?

(Zuster Myriam, overste van de overblijvende gasthuisnonnen, laat zich informeren over het restauratieproces...)