Hoera, tinternet laat alweer een vergeten Mechelse kunstenaar opborrelen en er is überhaupt zo goed als niks over hem te vinden. Dus, wie kent Jan Hermus ?
Zijn naam verscheen een paar dagen geleden op ebay en daar stond, naast een stilleven (vaas met bloemen – hoe klassiek), een affiche van een tentoonstelling van olieverfschilderijen, aquarellen en houtskool-en pentekeningen van Jan Hermus in de lokettenzaal van de toenmalige Generale Bankmaatschappij in de Van Benedenlaan 26 te Mechelen. We spreken over september 1978.
Maar het mooie is dat de verkoper van dit alles uit Keerbergen-lez-Malines er ook nog een oud krantenberichtje heeft bijgeplaatst. Hierin vinden we een foto van de kunstenaar met twee pentekeningen. Het krantenbericht is uit het jaar dat Jan Hermus 85 jaar was geworden. So do the Math.
ebay : Aquarel, affiche en krantenknipsel Jan Hermus Mechelen 1899
Nu heb ik dat bericht wat uitvergroot, want copy-pasten lukt hier niet en daarom deze overgeschreven kopij :
-----
Jan Hermus, schilder-tekenaar, werd op 16 februari 1899 geboren. Hoewel wij weten dat deze Mechelse kunstenaar niet beter vraagt om in de schaduw te staan, gingen we toch even met hem praten. Naar aanleiding van zijn 85e verjaardag halen we hem uit die schaduw.
Samen met zijn dochter Magdalena woont Jan Hermus aan de Hoveniersstraat te Mechelen. Daar vertelde hij ons over zijn schooltijd, zijn werk en zijn kunst. Lagere School liep hij in de Sint-Romboutsschool en Humaniora aan het gelijknamige College.
Vorig jaar werd hij door het Sint-Romboutscollege in de bloemetjes gezet omdat hij er 65 jaar geleden afstudeerde. “In Wiskunde was ik niet te kloppen !” En tekenen ? “Ik tekende wel, maar werd daarin niet aangemoedigd. Zowel thuis als op school werd tekenen afgedaan als tijdverlies. Studeren, daar kwam het op aan.”
Werktuigkundige
Op 20-jarige leeftijd begon Jan Hermus als Werktuigkundig Tekenaar te werken bij de NMBS (Arsenaal) en het zou nog enkele jaren duren vooraleer Jan Hermus zich op artistiek vlak zou beginnen uitleven.
In 1923 huwde hij en via zijn schoonbroer, de schilder-beeldhouwer Constant Dhoog (?), kwam hij in de wereld van de schilderkunst terecht. Jan Hermus noemt zichzelf liefhebber-autodidact.
Een officiële leermeester heeft hij nooit gehad. Voorbeelden wel. “Mijn leerschool waren de talrijke tentoonstellingen die ik ging bekijken, mijn vele bezoeken aan kunstenaars van Sint-Martens-Latem. Door goed te kijken en anderen te bestuderen vormde ik mezelf.”
Natuur
(De eerste zinnen van dit hoofdstuk zijn zelfs bij vergroting amper leesbaar want flou. In dit hoofdstuk start ik waar de tekst terug leesbaar wordt).
Zijn talrijke schilderijen en tekeningen laten ons kennismaken met de mooiste hoekjes van dorp en stad. Maar ook portretjes en religieuze thema’s vinden we terug in zijn werk. Jarenlang werkte Jan Hermus in stilte.
Het zou tot in 1960 duren voor hij een eerste maal met zijn werk naar buiten kwam. Samen met Pierre Godenne en Willy Geets stelde hij tentoon in de Lucasgilde. Zijn tot nu toe laatste grote tentoonstelling vond plaats in 1978 in de Generale Bankmaatschappij in Mechelen. Tussenin nam hij ieder jaar deel aan de NMBS tentoonstelling in Brussel en aan internationale tentoonstellingen te Brussel, Mons en Parijs. Steeds met veel succes.
Jan Hermus is steeds dezelfde gebleven : de Stille Artiest die niet zonodig in de publiciteit hoeft en er ook weinig voor voelt zijn werk te verkopen.
XXX
(Ook in het laatste hoofdstuk van het artikel is, naast de titel, alweer een stuk tekst amper leesbaar. Opnieuw beginnen we daar waar de woorden weer scherper worden).
Meteen kennen we een tweede grote passie van Jan Hermus : het verzamelen van postzegels. Na een jarenlang volgehouden inspanning is Jan Hermus de trotse bezitter van een unieke en veilig opgeborgen postzegelverzameling rond het thema Kerstmis. Deze verzameling bestaat uit alle postzegels die werden uitgegeven tussen 1895 en (?) 1960. Niet alleen de Belgische zegels maar van alle landen ter wereld !
Dagelijks is deze 85 jaar jonge kunstenaar nog druk bezig met tekenen en schilderen. Ideeën genoeg. Wij hopen dan ook dat er vlug een nieuwe tentoonstelling van hem komt zodat Mechelen de gelegenheid krijgt hem beter te leren kennen.
-----
Dit is zeker al heel wat qua informatie, maar daar blijft het zowat bij. Kapaza geeft nog een verkoopopdracht met beeld van een Zonnig Begijnhof in Mechelen van ene Hermus ( Link ) en ook Google geeft nog een link naar Kapaza ( Jan Hermus : "Nakend onweer" - Kapaza.be - www.kapaza.be/nl/overige.../jan-hermus--nakend-onweer--92693196.htm - Mechelse kunstenaar. Zeer mooi werk. Olie op doek in mooie lijst 55x70 cm ) maar dat laatste levert geen beelden op. Vermoedelijk een verkoopsopdracht die vervallen werd verklaard.
Enkel in de Kronieken van Leest duikt nog ene Jan Hermus op tijdens een verslag van Posse Leest uit 1986 : Voetspoor bracht de laatste werken van Tony Baarendse, Karel Soors, Friede Willems en verwelkomde hun gasten Emiel De Leers en Jan Hermus.
Zeker een meer dan interessant figuur uit ons Mechelen die uit de schaduw mag gehaald worden. Misschien weten de oude bloggers meer over Jan Hermus, want bovenstaand e-bay-link naar dat krantenartikel geeft ook een soort getekend Christusfiguur weer dat me doet denken aan de Mechelse Jezus-schilder Jaak Horckmans.
Hopelijk ondergaat Jan Hermus’ werk niet eenzelfde lijdensweg zoals die van die andere Stille Mechelse Kunstenaar August Gillé.
Gim, mij schiet bij het lezen van die naam echt niets te binnen wat niet betekend dat die man geen verdiensten zou hebben. Waar ik wel iets over kwijt wil is Ebay en Kapaza. Op die zenders probeert men echt alles te verkopen wat je u maar kan indenken. Zelfs hun eigen schoonmoeder. Verder niets mis met uw verhaal. Vooral de episode van meester Hellemans uit Leest laat wel een lichtje branden, heel ver in het verleden.
@ G.L. : Da's normaal, hé !
ebay en kapaza zijn nu eenmaal digitale koopjeskranten of digitale rommelmarkten.
:-)
Gim, volgens mij is dat helemaal niet zo normaal. Op een rommelmarkt kan je het laten liggen als het u niet aanstaat. Bij de digitale markten moet je eerst betalen vooraleer je er mag aankomen. En terug sturen oh wee...Vroeger spraken de mensen van " een kat in ne zak kopen ".
@ G.L. :
Die verschijning van Jan Hermus op Posse Leest doet me wat denken aan een eigen ervaring. Dit echter zonder afbreuk te willen doen aan de term : Vlaamse Kermis.
Omdat ons Moeder afkomstig is uit Heist o/d Berg - Zonderschot, woont een groot deel van de familie (nonkels, tantes, neven en nichten) daar nog altijd in de wijde omgeving.
En als één van je neven een tijdje voorzitter is van het plaatselijke Vlaamse-Kermis-Comité, kreeg ik (tot tweemaal toe) de vraag om er, tijdens die dagen, mee te komen exposeren (Eerste expo in Zaal Withof, later in de Dorpsschool).
Toen waren we nog schoon, jong en fier dat we dat mochten doen, maar het was toen wel een heel gezeul met (teken)kaders en (ophang)haken aan geimproviseerd borden van geperst hout die een laagje witte verf hadden gekregen.
Een grote groep inwoners van Zonderschot voelde zich jaarlijks een beetje (financieel) verplicht om hun Vlaamse Kermis te ondersteunen door af te zakken achter de Kerk voor een portie friet met mosselen, het omgooien van blikjes in het werpkraam van de plaatselijke Chiro en het leegvissen van badeendjes in het badeendjeskraam van de plaatselijke KAV. Rond die periode in het jaar was er ook de Ronde van Zonderschot.
Als gevraagd "artiest" zat ge dan van 10 uur 's morgens tot een kleine 19 uur 's avonds in één van de klassen van de Lagere Dorpsschool en was je al blij dat je in zo'n dag een 10 tot 20 "geïnteresseerden" had zien langskomen. En diene kermis duurde toen zo'n drie dagen lang.
Als vergelijking : Als ik nu een tekening klaar heb, pleur ik het op Flickr, kan het wereldwijd bekeken en becommentarieerd worden en na 24 uur is het al meer bekeken dan een expositie IRL. Times, they are a' changin.
:-)
Gim, en zo komen we na een reisje Zonderschot met een bezoek aan Jaak Horckmans, August Gillé en Gimycko terug achter de Zenne om de Hombeekse Rubens de eer te bewijzen. De ene noemde hem Rubens wegens de hoed die hij droeg, voor de andere was het Frans van Rome maar in werkelijkheid noemde hij Frans Stroobants. Voor ons kinderen van destijds een merkwaardige figuur. Ik vrees echter dat hij nooit in den hedendaagse aquarium zal verschijnen.