Vanaf zaterdag 29 augustus tot en met zondag 8 november is Mechelen opnieuw in de ban van Contour, Biënnale voor Bewegend Beeld. Deze zevende editie wordt opgedragen aan de humanist en staatsman Thomas More. Door velen beschouwd als martelaar, door anderen als monster. Maar deze 'briljante dwaas' was ruimschoots voor op zijn tijd. Contour daagt het Utopia van Thomas More uit op deze zevende biennale.

Meer dan twintig internationale kunstenaars presenteren hun werk op de unieke Contour-locaties. “De meeste kunstenaars creëerden speciaal voor Contour 7 een nieuw werk”, vertelt curator Nicola Setari. “De link met Thomas More is veelal aanwezig. En die link was snel gelegd. Exact 500 jaar geleden, in de zomer van 1515 verbleef de humanist in Mechelen, hij schreef er een groot deel van zijn overbekende Utopia”.

Mechelen Blogt maakte donderdag 27 august kennis met de werken en kunstenaars...




Nicola Setari koos als motto voor Contour 7 'Fooling Utopia', waarmee zowel Thomas More's  'Utopia' (1516) als 'Lof der Zotheid' (1511) dat Desiderius Erasmus aan zijn beste vriend Thomas More opdroeg een prominente rol krijgen. “Het motto benadert de begeestering waarmee de twee vrienden omgingen met hun toenmalige werkelijkheid en omvat de strategiëen die je op Contour 7” ziet, weet Setari.

“Samen met alle artiesten hebben we 'Utopia' grondig doorgelezen!” We focussen enerzijds – uiteraard – op Utopia maar ook de dystopische periode van Mechelen komt aan bod”. Daarmee doelt Setari op de recentere donkere oorlogsgeschiedenis met de Dossinkazerne als stille getuige. Het kadert  in een tweede luik van Contour 7 'Monsters, Martelaren en Media'. “Elke locatie heeft zo zijn eigen boogie-monster, in Mechelen was er de klopgeest met de Oude Rode Ogen die de moerassen rond de stad teisterde”, besluit Setari. Die 'klopgeest' kennen we in Mechelen nog het best als 'De Nekker'. "In sommige van de werken is De Nekker dan ook aanwezig", aldus Setari.

“Ik beschouw Contour 7 ook als een onderzoeksproject”, zegt de curator die in het dagelijkse leven onderzoeker en auteur is. Setari doet onderzoek binnen het domein van de visuele cultuur en hedendaagse kunst, met een focus op iconoclasme. Hij is ook professor in de Visuele Antropologie aan de New Academy for Fine Arts in Milaan.



Ga vooral straks zélf kijken, maar bij deze krijg je alvast een kort overzicht van de locaties, zonder de pretentie volledig te zijn, maar met alvast enkele eerste impressies;

1. Academie Mechelen/ Cultuurcentrum Mechelen
Startpunt voor Contour 7 is Academie Mechelen. Naast de ticketbalie vind je de Contour-bar. Eerste stopplaats is in Cultuurcentrum Mechelen. Daar vind je ondermeer Grazia Toderi's indrukwekkende 'Moon Extinguishers', een video-installatie die verwijst naar de bijnaam van de Mechelaars (Maneblussers). Met de Sint-Romboutstoren als imaginair uitzichtspunt van waarop Thomas More het eiland Utopia observeerde.



Cineaste An Van Dienderen brengt met de film 'Lili' het verhaal van de zogenaamde China Girls. Jonge vrouwen met een perfect blanke huid, wit als porselein (China) die naast een kleurenkaart gefilmd werden om de kleurbalans op punt te stellen. Een feitenlijke discriminatie tegenover andere huidtinten die zo telkens weinig waarheidstrouw op pelicule kwamen, om het nog zacht uit te drukken. Iets waar je wellicht nooit aan gedacht zou hebben...



Apart is het werk 'Piano Destructions' van Andrea Büttner. Beelden van een uniek pianoconcerto met negen piano's die werken van ondermeer Chopin synchroon brengen, worden afgewisseld met de destructie van piano's die de tegencultuur van de jaren zestig bezigde om uiting te geven van boosheid en ontevredenheid. ( Gitaren stuk slaan, dat kende ik al, maar... )

2. Vlietenkelder
De meest opmerkelijke locatie van Contour 7 is zonder twijfel de Vlietenkelder. Kort na opening al vrij snel en lange tijd gesloten, wordt deze voor Contour 7 nu opengesteld. Je vindt er het bijzondere werk van Michael Fliri, de performance-video 'I pray, I'm a false Prophet', verwijzend naar "I pray to God I'm a false prophet", de woorden die Thomas More sprak voor hij onthoofd werd. Bij Fliri wordt de onthoofding ingeruild voor het schijnbaar gedwongen maken van de afdruk van diens hoofd. De performance is knap en bevreemdend.



Ook in de Vlietenkelder toont Rabih Mroué de werken 'The Crocodile Who Ate The Sun', 'Old House', 'Noiseless' en 'Two Hours Without War'. De werken vertellen de tragische oorlogsgeschiedenis van de Mroué's thuisland Libanon. De locatie versterkt de dramatiek. De Vlietenkelder werd tijdens WO II ook als schuilkelder gebruikt.



3. Hof van Busleyden
Toen Thomas More in de zomer van 1515 in Vlaanderen verbleef was het Hof van Busleyden zijn thuisbasis. Daar schreef hij ook een groot deel van 'Utopia'. In het museum vind je dan ook utopische literatuur in de 'Fooling Utopia Library'.



De participatieve installatie van A Dog Republic nodigt de bezoeker uit om eigen blafgeluiden op te nemen en online te zetten met een online applicatie. Het collectief A Dog Republic wil de grens tussen mens en dier overbruggen.

Warm aanbevolen is 'Tv More', de video-installatie en tekeningen van Fabrice Hyber. Je vindt er persoonlijke utopieën van een aantal Mechelaars, vormgegeven door de kunstenaar in aantal tekeningen. Op de televisieschermen toont Hyber wat volgens hem de gevolgen zijn van deze Mechelse utopieën. Het werk is geïnspireerd door het Hypocaustum, de eetkamer met fresco's in het Hof van Busleyden waar Thomas More en andere gasten hun utopieën met Hiëronymus van Bysleyden deelden.



In de video-installatie 'Every Day Words Disappear' treedt Johan Girmonprez in dialoog met denkers en wetenschappers die zoeken naar nieuwe ideeën over sociale organisatie en gemeenschap. De negatieve factoren van onze samenleving zoals angst, competitie en egoïsme spelen de hoofdrol.



Dat Jan Fabre hét werk  van Thomas More - Utopia dus - koestert, is geweten. Fabre kon dan ook niet ontbreken op deze Contour 7. Fabre presenteert een 8mm-film met een re-enactment van zijn performance uit 1977 en enkele modellen voor zijn 'Searching for Utopia'-sculpturen. En zo keert Fabre terug naar Mechelen na zijn met bic-balpeninkt inkleuring van het Tivoili-kasteel in 1990.

 

Michael Rakowitz presenteert 'I'm Good At Love, I'm Good At Hate, It's Between I Freeze' dat zich toespitst op de figuur van Leonard Cohen en de ethische dilemma's van de post-Holocaust Jood in relatie tot Israël en Palestina. Het resultaat wordt een film die Rakowitz zal opnemen in het Chelsea Hotel waar Cohen verbleef toen hij voor de Israëlische troepen ging optreden tijdens de Jom Kipoeroorlog. In Mechelen zien we decorstukken uit de film én de originele Olivetti Lettera 22 waarmee Cohen tijdens de bewuste periode schreef...



Kazerne Dossin
De dubbele video-installatie van Sander Breure & Witte Van Hulzen is enorm beklemmend en innemend. Beelden van een ongerept stukje land. Pas wanneer je weet dat het het eiland Utoya betreft, waar Anders Breivik in 2011 een politiek geïnspireerde moordpartij hield, krijgt het geheel een dreigende ondertoon.

De andere kant van het scherm toont verschillende archiefbeelden rond het thema migratie, mensen op weg naar, hopelijk, betere oorden. Utopia?
Erg toepasselijk in het licht van de recente migratiegolf. De confrontatie van de vluchtelingen op zee met de badgasten op het strand is ook een erg sterk beeld.

De Noker
“Ik ben een grote fan van geesten, seances en mediums”. Aan het woord is de Italiaanse kunstenares Chiara Fumai die zich als ziener en waarzegster ziet. In performance 'The Book of Evil Spirits', die ze vertoont in De Noker, vertolkt ze historische personages, vrouwen die op zich weinig met elkaar gemeen hebben, activistes, schrijfsters, terroristen, freaks en occulte mediums. Het belangrijkste personage is Eusapia Palladino, een italiaanse boerin die aan het begin van de twintigste eeuw roem vergaarde met mysterieuze en bovennatuurlijk krachten. Was ze écht opmerkelijk of een simpele bedriegster: die ambiguïteit is voor Fumai een grote aantrekkingskracht. Het resulteerde in een sterke performance/installatie.



In de tuin van De Noker bevindt zich 'De Nekker Tree', een hdv video-installatie van Angel Vergara. Projectie wordt één met de omgeving. De Nekker Tree, staat als enige boom in de tuin. Net zoals een utopisch eiland is de tuin afgesloten van de buitenwereld.


Tijdens Contour 7 valt er veel te ontdekken. Bovengenoemde werken - slechts een greep uit - en meer. In totaal doen er 21 artiesten mee aan Contour 7 op de 5 locaties. Om het hele parcours af te wandelen en uitgebreid je ogen de kost te geven, reken je best op een viertal uurtjes, een halve dag dus.

Ga zeker op zoek naar Utopia of in hoeverre 'Fooling Utopia' van toepassing is en maak kennis met de diverse werken en dompel je onder in Contour 7. Mechelen Blogt was tijdens dit korte bezoek alvast onder de indruk. Het smaakt naar meer. En daar is nog tijd genoeg voor. Nog tot en met 8 november kun je Contour 7 bezoeken.



Contour 7 is te bezoeken op donderdag en vrijdag van 10 tot 17 uur, op zaterdag en zondag van 10 tot 18 uur en op woensdagen op aanvraag voor groepen en scholen. En dat vanaf zaterdag 29 augustus. Dus als je komend weekend even de Maanrockdrukte wilt onstnappen weet je waarnaartoe.

Ten geleide van je Contour 7-bezoek kun je de contour 7-applicatie downloaden: app.contour7.be

Standaardtarief om Contour 7 te bezoeken bedraagt € 10, voor inwoners van Mechelen bedraagt de toegang slechts € 7. Voor verdere prijsformules en alle verdere praktische info kun je terecht op de gloednieuwe Contour 7-webstek.


Om met Curator Nicola Setari te besluiten: “Let's fool Utopia!”.


tekst en foto's © Mark Van Mullem, behalve campagnebeelden:  © Contour 7