(foto's: Jan Smets)
Onze Reuzin - de Mater Familias van de illustere Mechelse Reuzenfamilie - onderdeel van de aloude Ommegang, pakt haar koffers en trekt de deur achter zich dicht... Ze heeft haar zinnen gezet op het gezellige Waalse stadje Ath. Vaandelvlucht? Ontrouw aan haar echtgenoot waarmee ze nochtans een eeuwenlange geschiedenis deeltt? Mechelen beu gezien? Heeft ze genoeg van man en opa en Janneke, Mieken en Klaasken? Niks is minder waar. Ze blijft haar Maneblussershart trouw, maar wil met haar imposante verschijning de roem van haar familie uitdragen over de stadsgrenzen heen. En dat zal ze doen op een expo ter ere van de driehonderste verjaardag van Madame Goliath, de immens populaire reuzin van Ath. Kortom: een soort van staatsiebezoek van de ene grootse dame aan de andere. Met haar zullen nog een trits reuzedames uit heel Europa hun opwachting maken in het museum 'Maison des Géants'. De tentoonstellling 'Ou sont les femmes' (3 juli-13 september) belooft een felgesmaakte publiekstrekker te worden. Zit je deze zomermaanden om een uitstapidee verlegen, dan is een dagje Ath een ideale bestemming. Ik bezocht het museum reeds in september, en ik moet zeggen: het is een aardig, mooi gedocumenteerd en vormgegeven museum dat een bezoek overwaard is. Zéker nu onze Mechelse Grote Dame er zal vertoeven...
Wat me toen vooral opviel was het collectieve enthousiasme en zelfs de pure ontroering van de inwoners van Ath bij de jaarlijkse reuzenoptocht, op de filmbeelden die in het museum werden getoond. Reuzen maken wat los. En dat weten we maar al te goed sinds de enorma volkstoeloop voorde 'moderne versie' van het reuzengebeuren voorbije weekend in Antwerpen.
En nu is Madame Goliath dus driehonderd jaar.
Het is in 1715 dat de gemeenteraad van Ath besloot om nieuwe elementen toe te voegen aan de processie ter ere van Saint-Julien. Er kwam een praalwagen bij, een paardje en een echtgenote voor de reus Goliath. Haar aanwezigheid maakte de bruute Filistijnse reus iewat menselijker. Dankzij haar veranderde ook de processie. Het huwelijk van de Goliaths werd een belangrijk thema en voortaan werd er ook gedanst. Sinds driehonderd jaar is het reuze-echtpaar een vaste waarde in Ath, en geven zij deze stad een stevige identiteit.
Het museum 'Maison des Géants' nodigde voor de expo vrouwelijke reuzen uit heel Europa uit. We zien hoe deze reuzinnen invloed hebben uitgeoefend op de processies. Er zal bijzondere aandacht worden besteed aan de culturele diversiteit van deze dames uit Spanje, Groot-Brittanië, Portugal, en... Mechelen...
Maandag vertrekt onze Reuzin die zo'n 4,5 meter groot is, met speciaal transport vanuit haar vaste verblijfplaats in de Nekkerhal naar Ath.
De Reuzen zoals we die nu nog altijd kennen, doken voor het eerst op aan het einde van de middeleeuwen. Ze namen deel aan religieuze en gemeentelijke processeis, georganiseerd voor een lokaal feest, volksfeest of kerkwijding.
We zien deze Reuzen verschijnen in West-Europa maar ook in Spanje en Portugal. Ook daar luisterden ze feesten als Carnaval, Pasen, Sacramentsdag op. Sommige reuzen werden ook ingezet bij een Blijde Intrede van een soeverein.
In de processies aan het einde van de vijftiende eeuw werden religieuze scènes uitgebeeld gebaseerd op het Oude en Nieuwe Testament, zoals in Ath het gevecht tussen David en Goliath... Of de legende van Samson, de Bijbelse held wiens enorme kracht schuil ging in zijn haren. Al deze scènes werden vooral gebruikt om de godsdienst op een leuke en didactische manier aan te leren. Maar meer en meer werden de reuzen in de loop der tijden ingezet voor volksvermaak.
Vanaf dat moment kregen de Reuzen méér persoonlijkheid en konden ze ook trouwen en kindjes krijgen. Zo zag de Mechelse Reuzin het levenslicht rond 1549, als de levensgezellin voor de Reus.
In 2005 heeft Unesco de Reuzen en reuzegrote dieren van diverse steden in ons land en Frankrijk erkend als erfgoed en werden ze opgenomen in de lijst van immaterieel Werelderfgoed. Buiten Mechelen staan ook Dendermonde, Brussel, Ath, Mons er op voor ons land. Voor Frankrijk staan Cassel, Douai, Pezenas, en Tarascon op de lijst. En het Catalaanse Berga vervolledigt het lijstje...
'Ou sont les femmes?'
3 juli tot 13 september
La Maison des Géants, Rue de Pintamont 18 www.maisondesgeants.be
Zéker proberen te bezoeken!
En ondertussen zal onze Reus zijn tranen moeten verbijten.... Zijn echtgenote komt heus wel terug...
Niet bij de deur hé Jan ;-) en volgens Google geraak je er niet met he topenbaar vervoer ;-)
Vanuit Brussel moet je met de trein in Ath geraken. Dan spoor je zo'n 35 minuten op dit traject...
Ath BREEKT Mechelen om zelf zeldzamer écht te kunnen blijven?
De Mechelse Reuzen mogen de stad nimmer verlaten, net zoals die van Geraardsbergen, die van Sint-Niklaas en die van Ath. En zoals het Ros van Dendermonde dáár moet blijven. Als men die eeuwenoude traditie wil doorbreken, zou men madame nog beter opstoken: Dan is ze tenminste heel haar bestaan te Mechelen gebleven. Geen bijgeloof maar evenmin de volks- en stadscultuur verguizen! Onroerend Erfgoed is niet wat riet en lappen stof, maar de hele overgeleverde reuzencultuur zoals die ter plaatse gold en moet blijven gelden.
Curieus dat ik dat weer weet en onze vroede stadsvaderen hun hoofd nog zotter laten draaien dan Goliath. De Wase Erfgoedcel weet het beter. Ook Reuzen in Vlaanderen is op de hoogte. De Mechelse Erfgoedcel toonde in 2013 aanwijzingen dat onze reuzenfamilie reeds elders zou geweest zijn, maar of de locaties van de twee foto's stellig buiten Mechelen waren, is nog andere koffie. En misdrijven worden bij recidive niet vergeven maar juist zwaarder bestraft. Sinds de Mechelse Ommegangtraditie UNESCO-werelderfgoed werd, moet die klassieker zeker in elk opzicht gerespecteerd worden.
Of die stadsregel ook telt voor de twee recente maar net zo officiële reuzen, durf ik niet te bevestigen noch te ontkennen. Daartoe zou men eigenlijk moeten opzoeken hoe die precies verwoord staat in de oude geschriften, als dat kan gevonden worden. Maar echt traditioneel zijn die twee niet. Wil men iets doen te Ath, moet men die twee als stadambassadeurs inzetten. Dat suggereerde ook Het Laatste Nieuws al eens.
Dringend werk aan de winkel, dit weekend!
Hier La Géante de Malines...
Nu nog effe wachten op Reus (Frans) Croes, met ene bierkroes in zynen hand, en dan zijn we er helemaal !
:-)
Onze Reuzin gaat op reis naar Ath en ze neemt mee... ne Carolus.
Gelieve vorige zin te herhalen en uit te breiden met een extra MECHELS item.
;-)
Onze reuzin gaat op reis naar Duitsland en spreekt er Vlaams. Onze reuzin gaat naar England en spreekt er Vlaams. Zo is dat en niet anders.
Onze Reuzin gaat op reis naar Ath en ze neemt mee : ne Carolus en ne sjaal van de Racing.
Ons reuzin gaat op reis en neemt iedereen mee die het niet kan laten om prietpraat te verkopen op de blog. ;-)
Is het nu écht nodig om zowat elk artikel van commentaar te voorzien die niks bijdraagt aan het onderwerp?
Onze reuzin is bang nu Mon haar veroordeeld heeft tot opstoken en om het spit te vermijden wil ze dichter bij "Dieu" zijn
't Somers zou ze in de vlieten kunnen leren zwemmen, nu ze ernaast geen plaats meer heeft. 't Sif kan ze toch alleen van contact met een andere soort vloeistof krijgen, of zie ik iets over het culturele hoofd? Hier blijvend zou dat opstoken onnodig zijn. En kloddernat ook onmogelijk, en dat is evenmin als blijven drijven 'hekserij' waar een Jugement de Dieu niet te vrezen valt.
In Ath trouwens ook niet meer, Jokke, en Hij raakte wél opgestookt.
Inderdaad JanS, er zijn er blijkbaar die, door verveling gedreven, zich alleen "nuttig" wanen door constant nietszeggende of niets bijdragende zever over het blog te braken. Volgens de verschillende reacties die daaromtrent in mijn persoonlijke mail reeds ontving, ben ik in geen geval de enige die daar zo over denkt..
Hier de Reuzen, op stap in Mechelen, in jaar X...
Sa, Moeder zet de pot op 't vuur
Als de Reuzin haar biezen pakt om te gaan dansen, kan de Reus naar 't Busleyden strompelen om zelf te leren koken. Dat hij daar zo oud voor moet geworden zijn! Die Filet Pur prepareert allemaal vreemde kost. Van hun hoop kadeeën zullen er enkelen de kruidige couscous-geitenkaas wel appreciëren. Maar grootvader? Als zijn ingewanden dat maar gaan verdragen. Ik denk dat die stilletjes neeje zal schudden.