(foto's: Jan Smets)

Er klonken heel wat 'oooh's' en 'aaah's' bij de ongeveer vierhonderd genodigden die gisteren de primeur hadden de gerestaureerde  Sint-Petrus en Pauluskerk te aanschouwen in zijn hernieuwde glorie.  Met een feestelijke opening inclusief de onthulling van een gedenkplaat, een uniek concert met barokmuziek, een natje en een droogje is deze kerk - die één van de weinige jezuïtenkerken in Vlaanderen is die zijn interieur vrijwel intact wist te bewaren opnieuw toegankelijk voor de Maneblussers en de naar onze stad afzakkende toerist.  We gaan zulke openingen de volgende jaren nog vaker meemaken, want ons kerkpatrimonium wordt deze jaren méér dan grondig 'afgestoft', zodat we in de niet eens zo verre toekomst mogen uitpakken met in waarde hersteld  schitterend erfgoed waar velen ons nu al voor benijden.  De Veemarkt krijgt haar barokke parel terug en alle superlatieven zijn goed om het resultaat van de restauratie te beschrijven... 

Er staat heel wat te gebeuren met het Mechelse kerkelijke landschap.  Ofwel staan de kerken in de steigers, wachtend op de restauratiewerkzaamheden; ofwel wordt er al duchtig afgeteld naar heropening...  Onze historische monumentale kerken zullen terug kunnen schitteren zoals weleer.  Zélfs de al 15 jaar leegstaande Colomakerk - die we mits enige onverdrijving zowat de 'kathedraal van de Hanswijkenhoek' durven noemen, mag vanaf juni terug hoop koesteren.  Ook daar wordt de eindfase ingezet. 

Kortom: haast niks dan positieve geluiden...

Voor de feestelijke opening waren niet alleen burgemeester Bart Somers, een trits schepenen en Mechelse geestelijken afgezakt naar de Sint-Petrus en Pauluskerk, maar ook minister-president Geert Bourgeois.  Het is ook hij die samen met burgervader Somers de gedenkplaat mocht onthullen in de inkom van de kerk.

(minister-president  Geert Bourgeois, burgemeester Bart Somers, architect Marc Debatty die als expert voor Monumentenzorg Mechelen het dossier van de binnenrestauratie sinds 2003 opvolgde, luisterend: federatiepastoor Guy De Keersmaecker en Monseigneur Lemmens (hulpbisschop), en voorzitter van de kerkraad, Paul Vander Poorten...)

Je mag de restauratie echt wel succesvol noemen.  De Sint-Pieter en Pauluskerk maakt deel uit van de meerjarige subsidiëringsovereenkomst voor der restauratie van de historische kerken in de binnenstad en is meteen de eerste in het rijtje dat voltooid is.

De kerk werd gebouwd tussen 1670 en 1677 als jezuïetenkerk.  De prachtige barokke kerk stond er wel al vele jaren als verwaarloosd bij met afbrokkelend pleisterwerk, beeldhouwwerk, stucwerk...  Maar ja: die centen...

In 2008 werd dan uiteindelijk gestart met de opmaak van het dossier voor de binnenrestauratie.  Op vraag van het Agentschap Onroerend Erfgoed werd besloten tot een gefaseerde aanpak.

Het dossier van de eerste fase werd in 2010 ingediend.  In die fase zouden schip en zijbeuken aangepakt worden.  In 2011 volgde dan de indiening van fase 2 .  Hier ging het over koor en zijkapellen.  En vanaf dat moment was het wachten op de toekenning van de restauratiepremie...

Normaal duurt zo'n wachttijd heel lang.  Het kan zelfs oplopen tot enkele jaren.  Maar toch kwam alles in een stroomversnelling toen het stadsbestuur het plan opvatte voor de restauratie van het ensemble van de historische kerken.

Minister Bourgeois ondertekende in 2011 de meerjarige subsidiëringsovereenkomst voor de restauratiewerken aan onze verzameling gotische en barokke kerken. 

Het eerste dossier dat in uitvoering kon gaan was dus deze restauratie waarbij de twee fases werden samengevoegd en de premie werd toegekend.

In 2012 volgde de aanbesteding en de toewijzing van de werken aan THV Monument Vandekerckhove - Altritempi voor een bedrag van ruim 1.660.000 euro.  De restauratiepremie bedraagt 1.422.877 euro.  De stad draagt 238.012 euro bij en staat ook in voor het ereloon.

Mechelen heeft vele troeven, maar als Vlaamse kunststad biedt het historisch patrimonium vanzelfsprekend een bijzondere surplus.  Deze investering zijn dan ook nodig om onze waardevolle gebouwen voor de toekomst te beschermen.  Naast het economisch effect is het onderhouden van ons cultureel erfgoed ook een sociaal bindmiddel.  Het interieur werd met heel veel vakmanschap gerestaureerd door gespecialiseerde ambachtslui.  Het eindresultaat is bijzonder mooi en ook het restauratiebudget bleef onder controle..

...zegt schepen van Monumentenzorg, Greet Geypen.

Op 11 maart 2013 gingen de werken van start.  Ze hielden de restauratie van het pleisterwerk, beeldhouwwerk, stucwerk, vergulding, koperbeslag, enzovoort, in;  Een aantal zaken werden logischerwijze mee opgenomen in het project.  Zo werd de eikenhouten kapconstructie met metalen trekkers verstijfd om het scheuren van de gewelven te verhinderen en werden de glasramen hersteld en gereinigd om waterinfiltraties te vermijden.  En vergeten we ook niet de restauratie van het 18de eeuwse uurwerk in de linkerbeuk!

Ook al oogt de kerk nu al als bijzonder fraai, toch zijn er nog restauratiewerken die dienen uitgevoerd te worden.  De volgende jaren volgen dus nog wel wat werkzaamheden.  Zo moeten ook nog alle monumentale schilderijen worden aangepakt.  Maar ook staan er werken op stapel voor de indrukwekkende reeks biechtstoelen, de niet minder imposante preekstoe, het orgel, de altaren, de sacristie en de crypte...  Dus: nog heel wat werk aan de winkel!

Burgemeester Somers:

Het was een ambitieus plan om de Mechelse topkerken en daarmee ook de Mechelse binnenstad een nog sterkere uitstraling en aantrekkingskracht te bezorgen en ons nog meer als cultuurhistorische stad op de kaart te zetten.  Bedoeling is om de kerk naast zijn religieus gebruik intensiever te gaan inzetten als ruimte waar ook concerten georganiseerd worden en in te schakelen in de programmatie van de aanpalende stadsfeestzaal.  Daarmee blijft het gerestaureerde interieur geen verborgen parel.

Zo is dat.  De kerk blijft in de eerste plaats zijn religieuze functie behouden, maar zal meerdere functies krijgen.  Het wordt dus een ware 'vergader'- of ontmoetingsplaats voor alle Mechelaars.

De kerk zal dagelijks open zijn van 13 tot 17 uur in de zomerperiode.  Opgelet: NIET op woensdag.

Het is de bedoeling om in de toekomst gidsen de kans te geven met hun publiek ook de sacristie te laten bezoeken.

De buitenrestauratie van onze Begijnhofkerk en de Hanswijkbasiliek zijn nu ook aan de gang.  Dit jaar volgt het interieur van de Sint-Janskerk en mogelijk ook van de Katelijnekerk.  In 2017 volgt dan waarschijnlijk het interieur van de Begijnhofkerk.

Ik heb de kans gehad  de werkzaamheden de voorbije jaren regelmatig  te bezoeken (ook andere Mechelaars konden dat op bepaalde momenten, zoals met Open-Monumentendag en Erfgoeddag...).   Het was telkens een belevenis om de vorderende werken op te volgen.  Het zag er toen al allemaal veelbelovend uit.  Maar nu de voltooide kerk in zijn volle glorie ontdekken is werkelijk de moeite!   Mechelen kreeg er een unieke parel bij.

En daar mag op geklonken worden!