(foto's: Jan Smets)

Ze is koket, modieus, de lippen netjes gestift...  Je kan haar door een ringetje halen.  Irma Van Dessel is een kleine, fiere vrouw, en ze contrasteert in haar kleurrijke modieuze verschijning sterk met het interieur van haar café, dat bruin, tijdloos, bruin, nostalgisch en...bruin is.  De geschiedenis hangt in de gordijnen en de muren van den Bridge op de IJzerenleen.  Hier bleef het Mechels Uur stil staan.  Den Bridge is zowat 'instituut' geworden: restant van een verleden dat enkel in sepiatinten en tussen kartelrandjes is te vatten.  Het is één van de laatste bruine café's van de binnenstad - epicentrum van herinneringen, museum van heimwee zonder zielepijn.  Het is volks in de verheven betekenis van het woord.  Hier voelen ze zich allemaal thuis: de van de markt weerkerende vrouwen, de commercanten en de straatlopers, de stadsgidsen, de toeristen, de studenten...  Ze komen en gaan, en keren weer. Bij Irma.  Irma is zélf een monument geworden.  Nu weet ik wel dat je zuinig moet zijn met dit predikaat.  En toch is het zo.  Irma is 'de moeder' van dit café - sociaal assistente-van-den-toog; beschermengel, luisterend oor, gezellig en met een groot hart.  Irma is onlosmakelijk verbonden met de IJzerenleen.  Den Bridge is niet trendgevoelig en niet hip.  En  nét daarom is het zo'n plek om gekoesterd te worden.  Misschien is het dat wat mensen zoeken binnen de muren van dit café: wamte en sfeer en thuisgevoel - een Mechelse haven waar het aanmeren de woelige zee doet vergeten...

Ferre Uytterhoeven, stadsgids en helft van het legendarische duo der Plezante Wandeling, is fan van den Bridge.  Ook hij spoelt er graag aan.  Zittend op het terras vat hij het zo samen:

Het is het schoonste terras van de IJzerenleen  -  onze Mechelse Champs Elysées.  Kijk wat een uitzicht: die schitterende huizenrij, het Schepenhuis, onzen toren...

Irma glimlacht.  Ik wil ze beiden op de foto.   "...kan niet met een lege pint", zegt Irma.   "Ferre: tapt er al gauw eens eentje!",  terwijl ze zich al klaar zet om te poseren.  Ferre kwijt zich vakkundig van deze taak.  Netjes zoals het hoort: met de reguliere schuimkraag, en dan zet hij zich met Irma in positie voor de foto.

Irma van den Bridge.  Irma Van Dessel.  Het leven heeft haar niet steeds gespaard.  Maar telkens opnieuw is deze sterke vrouw weer rechtgekrabbeld, met dat ongelooflijke optimisme dat haar eigen is.  Ze is al jaren weduwe, en kinderen heeft ze niet.  Ze staat alleen in haar café, en toch is ze omringd door zovele goeie vrienden.  Hoe kan het ook anders: met hart en ziel doet ze haar job en mensen graag zien is haar hobby...

Irma is van Bonheiden afkomstig.  Haar vader, Albert, was meester-kleermaker.  Irma van één van de vier dochters, waarvan eentje overleed op amper vijfjarige leeftijd...

Vader had nog graag een zoon gehad, maar hij moest zich tevreden stellen met zijn kwartet dochters.  Ik heb een zalige jeugd gehad.  Mijn grootvader was de sjampetter van Bonheiden.  Weet je: als kind zeurde ik de oren van zijn kop dat ik eens in 'den bak' wou zitten.  Op een dag had ik iets mispeuterd, en onzen bompa deed me handboeien aan, en stopte me effectief in 'den bak': een betonnen kot met een pispot.  Natuurlijk heb ik er niet lang in gezeten...  Ik heb fijne kinderjaren gehad in Bonheiden, waar ik tot mijn twaalfde schoolliep.  Daarna ging ik naar de Dames de Marie in Mechelen, die toen op de Schuttersvest huisden.  Het was een prachtig pand.  Ik zie voor mijn ogen nog die monumentale marmeren trap.  Bovendien hadden we een piekfijn uniform.  Echt: dat was klasse!  Maar ja, ik deed niet altijd flink m' best op school...  Weet je dat de trams vroeger zo'n balkonnetje hadden?  Daar stond ik al wel eens te babbelen met de jongens.  Maar... ik wist niet dat ons moeder me op ne schone keer had gevolgd...   Ik vloog op internaat bij de Annonciaden van Heverlee.  Ik leerde daar vooral braaf zijn.  Ik volgde er regentaat, maar deed dat niet zo graag.  Ons moeke vroeg: "wat ga je dan doen?"   Coloma was toen pas gestart met een opleiding voor etalagisten.  Ik wist het plots: dat was iets voor mij!  Ons moeke en ik dan naar Coloma, waar de Mère opendeed, en kortaf zei dat alles volzet was.  Tot ze hoorde dat ik bij de Dames had gezeten.  Nu was er ineens wel plaats!  Ik heb er twee jaar gestudeerd.  Ook daar haalde ik deugenieterij uit.  Maar ik heb er veel geleerd.  Als etalagiste moest je toen nog alles zélf maken, en enorm creatief zijn.  Overal in Antwerpen en Mechelen heb ik etalages van winkels gedaan...

In de Leopoldstraat was een tandartspraktijk.  Mr. De Troyer was één van de eerste tandartsen van Mechelen.  Zijn assistente was plots overleden, en de brave man had dringend een nieuwe nodig voor de praktijk.  Mevrouw Van Impe die muziekles gaf in Coloma, belde Irma, met de vraag of ze zich wou presenteren bij de tandarts.  Irma was voor deze job hélemaal geknipt dacht ze....

Ik weet het nog goed.  Ik zie me daar nog staan in mijn grijs tailleurke.  Ik mocht de andere dag reeds beginnen...  Negentien jaar heb ik er gewerkt.  Daar heb ik veel struise mannen van 'hun zelve' zien gaan...

Ik moet er een beetje mee lachen, en kan me Irma levendig voorstellen in die praktijk.  Graag geloof ik dat het daar in de Leopoldstraat 'altijd lente was met deze tandartsassistente'... 

(Irma op het 'koertje' van den Bridge.  "Hier kan je op wintersport komen in de kouwe maanden, en in de zomer is het hier Italië!")

Er breekt echter een nieuwe periode aan in het leven van Irma.  Ze had Richard leren kennen.  Ze is er ook mee getrouwd.  De man was Antwerpenaar, en had in Deurne aan het gemeentehuis een gekende zaak: 'den Tubax', met een grote zaal, biljart...  Toch was hij op zoek naar iets nieuws.  In Mechelen!

Hij wou Mechelen civiliseren, zei hij.  Wij dus op zoek in Mechelen of er geen zaak over te nemen was.  Op de IJzerenleen stond den Trianon leeg, naast dat andere café - den Astoria...  Het was 1985.  Ik kende de vertegenwoordiger van Lamot, en even later was het beklonken:  we hebben den Trianon overgenomen.  Nu moesten we nog een naam hebben voor ons café.  Richard zei: "We zitten hier vlakbij de Hoogbrug.  Laat het ons hier 'Bridge' noemen!"  Het bracht bij hem herinneringen boven aan een vroeger café dat hij had met die naam.  Jongens, wat hebben we hier wel wat moeten aanpassen...  Het was een heel ander café...

Irma diept wat oude foto's' op van den Trianon...

Het had hier een klein toogske.  Dat was echt niet te doen.  Ook de electriciteit was versleten.  We hebben er veel geld en tijd in gestoken.  Maar ja, het was nodig.  Zo konden we anders niet werken.  Toch hebben we ook veel van het interieur bewaard.  De lusters zijn gebleven, en ook de plafonds en het houtwerk.  Ik had raad gevraagd aan onze buurman, drogist Jaak Van Noyen.  Hij zeit: "Blijf er af Irma.  Dat patina is authentiek!  Da's de kleur die de nicotine er aan gegeven heeft!..."   Ja, de geschiedenis hangt in de muren van dit café.  Weet je dat de klanten zelfs willen dat ik niks verander aan het interieur.  Het moet voor hen allemaal zo blijven!  Ik mag zelfs niks schilderen!  De meesten die hier komen, komen hier tot rust.  Ze vinden dat dit café een ziel heeft...

Het gesprek valt even stil.  Er is een vrouw komen binnengewandeld, en deze begroet Irma heel hartelijk.  Het is Mieke De Smedt.

Ik heb heel lang samen gewerkt met Irma, en heb een erg goeie band met haar.  Hoe kan het ook anders?  Ze is dan ook steeds een fantastische werkgeefster geweest!  Het waren mooie jaren...

Ik vraag me af het bij Irma met haar creatieve geest, haar achtergrond als etalagister en door haar hobby ikebana, niet af en toe kriebelt om haar café een nieuwe look te geven?  Want ja, de klanten mogen dan misschien wel willen dat niks gewijzigd wordt, maar zij dan?

(alle klanten voelen zich thuis bij Irma, tot 'haar' studenten toe...)

(Jean Lauwers op z'n vaste plaats...)

Nee hoor.  Ik verander niets.  Eigenlijk ben ik toch ook wel een beetje klassiek van binnen.  We hebben onze trouwe klanten.  Het moet allemaal zo blijven.  Ik heb een vast publiek dat steeds opnieuw komt.  Zelfs de klanten van de eerste jaren komen nog over de drempel - ook al zijn er al velen van hen weggevallen.  Vroeger kreeg ik 's morgens bijvoorbeeld de coiffeurs in mijn café, want ik de buurt waren wel wat kapperszaken.  's Avonds waren het weer vaak de vertegenwoordigers...  Om zes uur ging het hier in de ochtend open, en we sloten pas een stuk in de nacht.  Maar Richard en ik wisselden het werk af.  Mijn klandizie is heef gevarieerd.  Weet je dat hier zelfs studenten komen?  Ik bemoeder ze graag, en leef met ze mee.  Er zijn er die hier 's middags hun bokes komen opeten.  Ik zeg hen dat ze goed hun best moeten doen op school, en vraag hen naar de uitslag van de examens.  Ze zeggen dan wel eens dat ik een goeie kotmadam zou zijn!  Jong en oud: ze zijn hier allemaal thuis!  Zo zijn er bijvoorbeeld Jean Lauwers en zijn Marie-Louiske uit de Hoogstraat die hier haast dagelijks komen...  Of Harry Schockaert, of en Belleman, die hier trouwens eens naartoe gekomen is met alle bellemannen van ons land!, of Luc Perdieus (die me in zijn eerste grote Smoelenboek heeft gezet!).  Onlangs liepen Rudi en Ferre voorbij met een groep.  Ik wist dat het hun duizendeste Plezante Wandeling was;  Ik ben met glaasjes cava naar buiten gelopen!  We maken hier veel plezier.  Maar dat plezier moet écht zijn, en spontaan zijn...  Er hangt hier een familiale sfeer die ik niet meer zou kunnen missen...

(aan de muur hangt een grote foto van Richard...)

Vijftien jaar geleden viel Irma alleen.  Haar man, Richard, van wie er in het café een groot portret hangt, werd plots ziek.  Zijn gal werd uitgenomen...  Het werd een lang en pijnlijk poces.  Irma gaat er niet graag lang op in.  Hij was not te jong - amper iets ouder dan Irma zelf.  "Richard was nen toffe.  Hij was als Antwerpenaar goed aanvaard in Mechelen..."   Maar Irma bleef niet bij de pakken zitten.  Ze wou haar café niet sluiten.  Alleen, en met de hulp van haar vele vrienden heeft ze volgehouden...

Ik wou absoluut niet stoppen.  Men heeft me goed geholpen.  Zo is er bijvoorbeeld m'n trouwe klant en vriend, Francis Van der Sande.  Hij draagt me op de handen.  Hij helpt me vaak om reparaties uit te voeren.  En omgekeerd help ik hem dan ook.  Ik doe soms boodschappen voor hem met de wagen, want Francis heeft zelf geen auto.  Ik zie het nog voor mij: die eerste ontmoeting met Francis.  Het was mooi weer, en hij was gaan fietsen.  Hij zat op m'n terras uit te rusten.  Ik vond het dadelijk 'ne sympathieke', en heb zijn pint in een beker met dubbele wand klaargezet op z''n tafeltje.  Hij moest nogal lachten!  Hij is blijven komen.  Het is een echte vriendschap.  Geven en nemen.  Bovendien is Francis die hier praktisch iedere dag komt, een uitstekende moppentapper.  Hij geeft m'n café een meerwaarde!

(Irma met Francis...)

Irma geniet terwijl ze het allemaal vertelt.  Ze blijft foto's bovenhalen: een verkleedpartijtje, foto's van vervlogen dagen, van klanten, van feestjes...

Het is spijtig dat dit soort café's langzaam verdwijnen.  Want hier is echt wel wat sociaal leven.  Ik ben ook zo'n beetje een 'biechtmoeder'.  Ik heb een luisterend oor voor velen.  Ook voor de sukkelaar. Men vertelt me veel, want er is veel miserie in het leven.  Toch vertel ik niks door van wat me wordt toevertrouwd.  Als er iemand nieuw aan m'n toog komt te zitten, probeer ik hem te betrekken bij de andere klanten.  Da's belangrijk.  Soms voel ik me een sociaal werkster.   Maar ik help graag.  Zo geef ik de weduwe de raad om buiten te komen...  Ik hoor praten over ziektes en ander verdriet...  Maar het blijft boeiend al die levensverhalen.  Laat me alstublieft niet op een buro werken.  Toch wordt hier ook ontzettend veel plezier gemaakt.  En poetsen gebakken?  Weet je dat een aantal klanten me ooit eens hebben opgesloten in mijn kelder?

Acht jaar geleden kreeg Irma een zwaar verdict te horen.  Ze werd ziek.  Borstkanker...

Ik heb een héél moeilijke periode gehad.  Gelukkig kreeg ik ook dan weer veel hulp.  Toen ik naar huis mocht na de behandelingen was het bijna Kerstmis.  Ik deed de deur van den Bridge open.  Er stond een mooi versierde Kerstboom...  Dit hadden m'n trouwe klanten gedaan.  Ik heb toen echt geweend - tranen met tuiten.  Ik krijg er nog 'kiekevlees' van als ik er aan terugdenk!  Ik ben niet bij de pakken blijzen zitten na m'n genezing.  Ik ben terug rap in gang geschoten.  den Bridge kan ik niet missen.  Ook al wordt ik stilaan ouder.  Zolang ik kan doe ik verder.  Velen zouden maar al te graag m'n zaak overnemen.  Ik kan dat verstaan: dit is een schitterende locatie (weet je dat ik nu al mijn vensters van mijn living boven het café al 'kwijt' ben aan een aantal vrienden die hier in augustus de Cavalcade willen bekijken?).  Maar nu al in een stoeltje gaan zitten en mijn toog achterlaten?  Nee, da's niks voor mij.  Ooit zal de dag wel komen dat ik dit uit handen moet geven.  Zal den Bridge dan veranderen?  Waarschijnlijk wel.  Dan is het maar zo.  Het is mooi geweest.  Alle periodes in mijn leven zijn trouwens mooi geweest.  Dat zeg ik omdat ik een geboren optimist ben.  Mijn vader zei me dat ik een product van de liefde was.  Misschien is het daarom dat ik de mensen zo graag zie.  Maar je moet me natuurlijk niet tegen m'n schenen stampen: want dan sta ik m'n mannetje!  't is niet omdat ik een klein vrouwke achter mijn toog be, dat je me moet beledigen.  Men zal niet met mij sollen!

Den Bridge op de IJzerenleen: veilige haven en ankerplaats.  Bruin café.  Nostalgie patineert de muren waartussen tijdloze verhalen van vroeger en nu over en weer wandelen op het ritme van de dag.    Een ouwe luster, een ets van Mechelen, een foto...  een koffie die troost geeft en een pint met een perfecte schuimkraag...  Jean en Marie-Louiske, en Ferre en kaasboer Harry, en Francis de moppentapper, en Mieke... en al die anderen...  En daartusen laverend: een kleine vrouw, schouderklopjes en knuffels gevend: biechtmoeder, cafébazin, Dame met Klasse, gezelschapsdame en sociaal assistente tegelijk: Irma van den Bridge - toch écht een Mechels Monument te noemen: alléén al maar omdat monumenten respect, klassering, goeie zorg en inventarisering in de Mechelse geschiedschrijving verdienen!