Hoe het komt weet ik niet, maar opeens echoot een rijmpje uit mijn kinderjaren door mijn hoofd, en deze keer heb ik er geen flauw idee van van wie of waar ik het geleerd heb. Het lijkt mij niet oorspronkelijk Mechels, want "er voor" rijmt in het Mechels niet op "zonder oor".
En we schieten na(ar) de zon
Me(t) een Duits kanon
Hoera, hoera.
Wat is de liefde?
'ne pot me(t) vliegen.
Wat is de hoop?
'ne pot siroop.
Wa(t) komt daarachter?
'ne koeiewachter.
Wa(t) komt er voor?
'ne melkpot zonder oor
Iemand enig idee waar het vandaan komt? Of aanvullingen, want dit soort dingen kan eindeloos lang zijn, maar dit is al wat ik mij herinner.
Ken het ook... ooit door mijn grootmoeder geleerd. Het is een springtouwliedje, alleen het einde was iets anders... het zou moeten rijmen op de antwerpse klanken van 'wat zit er veur"... iets met een scheur, maar ik weet niet meer wat.
groetjes,
Bizar. Uit twee andere liederen maar van één enkele schrijver, hier wat losse zinsneden en niet in originele volgorde:
De Algemene Werkstaking (de kluchtiger van twee versies)
- Ja vast, gelijk de dulle Griete
- Een staker liet, ge weet, -iets vliegen,
en ’t Nieuw Woeste ministerie 1884 (verwijzend naar de regering met baron Woeste)
- ’Ne s’ropelekker,
- ’Ne koeiewachter,
Toeval, of geleende inspiratie? Bemerk dat de overeenkomst telkens het antwoord van het touwtjespringliedje betreft. Het gaat om laat-19e-eeuwse politieke strijdliederen van Karel Waeri, vandaar de naam van het Oudenaards kanon in Gent: de Duitsers demonstreerden Dicke Berta pas ruim 8 jaar nadat die tekst geschreven werd zodat een 'update' zich opdrong voor het kinderlied, wat ook duidelijk maakt wie bij wie de mosterd haalde. Daarmee is het "schieten naar de zon" verklaard, en dat liedje te dateren, gezien er nog "Hoera, hoera" op volgt, in 1912 of 1913, toen de 'geheime' testen in dagbladen verschenen.. Der Spiegel met negentig jaar 'Rückblick', over Wünsdorf: "Auf den Schießbahnen feuerte der Krupp-Mörser "Dicke Berta" 42-Zentimeter-Granaten quer über Dörfer, Felder und Straßen auf die Übungsplätze bei Jüterbog - Test für die Bombardierung belgisch-französischer Grenzbefestigungen im Ersten Weltkrieg."
Als men de sociale strijdliederteksten geheel bekijkt, is wel duidelijk dat touwspringende meisjes die niet in orginele versie op straat mochten zingen, zoals deze strofe uit het eerstgenoemde lied:
Een ander soort van werkstakinge,
Die mij precies niet wel en gaat;
Waartoe de wijven ons nu dwingen,
En ons nu smijten op de straat;
Ja, ons ontgrieven,
Van ons lieven,
’t Is embêtant ‘k en weet niet hoe;
Waar somm’ge Trienen,
Zich van bedienen,
Zijn die machienen van caoutchouc,
Zijn dat geen schrikkelijke dingen,
Ja, tegen dank, dat is wat sterk,
Zoo vallen w’all’maal zonder werk.
Wat droeve werkstakinge;
Wat droeve werkstakinge.
En dat in 1893!
't Haalt me een Duitse klassieker boven: Chume, chum, geselle min (sic).
Kom, kom! Ik dacht dat 19e-eeuwsen nog een komkommer in de zoete rozenkleurige mond behoefden!
En wat had dat nummer van Der Spiegel op de cover?
Zo te zien, een stakende Trien.
Bron voor Waeri's teksten: Bruyneel, Tineke. Historische situering en analyse van politieke aspecten in het oeuvre van de negentiende-eeuwse Gentse volkszanger Karel Waeri (Deel 4. Liederen van Karel Waeri in het kader van de sociale strijd). (licentiaatsscriptie Geschiedenis, 2001-2002). E-thesis, Universiteit Gent.
@Some
Over " Dikke Bertha ". U hebt het over de streek waar dat tuig zijn thuis zou gehad hebben. Zossen en Wunstorf ten zuiden van Berlijn. Een vijftiental jaren geleden was ik er op verlof. Uit nieuwsgierigheid moet ik er bij zeggen. Ik wou het weten. Toen waren de resten van die gigantische wapenfabrieken en oefenplaatsen nog duidelijk zichtbaar. De Russen hadden de tijd niet gevonden om het op te ruimen na al die jaren. Het situeert zich ten zuiden van Berlijn in het district Dahme-Spreewald. De heimat van de augurken. Mooie toeristische streek maar wat zo merkwaardig is, in de buurt is er een gemeente die Nieder Flaming noemt. Zelfs de plaatselijke bevolking heeft daar geen verklaring voor. Gij misschien Some ? Of gingen de Vlamingen uit dien tijd daar zelf hun " dikke Bertha's " maken ?
@G.L.
behoudens vergissing van mijnentwege is Vlamingen in het Duits Flamen.
de Duitse gemeente in de streek daar wordt Niederer Fläming geschreven en niet Nieder Flaming
Het zal dus wel niks met Vlaanderen of Vlaamse Bertha's te maken hebben
:-)))
groetjes
Ik hoop dat men nog leest wat ik om 09.00 uur had gevonden.
@G.L. en Eric: Zo nu en dan weet Wikipedia meer dan Some. G.L.'s veronderstelling was niet zo gek: 12e- en 13e-eeuwse Vlaamse kolonisten. Googlen hielp al meteen: Wikipedia NL en uitgebreid, meer genuanceerd Wikipedia DE. Aan umlauten (klankwisselingen, ongeacht of er een leesteken bijhoort) in Germaanse talen moet men niet meteen betekenisverschillen toekennen, bvb. lid, leden of Mechels sjgoen, sjgündər, sjgünst. De klank (klinker [sic]) geeft dikwijls slechts een nuanceverschil aan of zoals in vele vervoegingen bijkomende informatie, wijl het grondbegrip vast blijft.
@Eric
Een beetje verder richting Berlin is er zelfs een Lichterfelde. Zou door de eeuwen heen iets te maken hebben met inwijkelingen uit ons aller Lichtervelde. Zo zie je maar. De wereld is klein en het verleden lang Eric.
@ Somehuman
bedankt voor de tip,
ik heb het niet zo met de waarheden van wikepedia, maar het zou kunnen dat de schrijver er inderdaad meer over weet dan ik of wij.
ik had nog nooit ergens iets over gelezen van Vlaamse of noord Nederlandse kolonisten in dat gebied in de vroege middeleeuwen.
Bij gebrek aan beter weten, is uw verwijzing met deze aanvaardt.
groetjes
Waarmee we weer op één lijn zitten Eric.
@G.L.
Inderdaad, nooit te oud om bij te leren :-)))
Eric, eigenlijk zullen we Some bedanken voor zijn Wikipedia tips, vooral de Duitse versie van " Der Flâming " geeft heel veel informatie prijs over dat stukje Vlaanderen achter de Elbe. Zoals ik reeds vertelde is het de moeite waard om het te bezoeken. Vijftien jaar geleden droeg het nog de sporen van de Russen maar nu...En als ge dan toch moest gaan, neem er dan unbedingt het Spreewald bij. bij. Laat er u gondel varen en proeven van hun lekkere augurken. Van hier tot ginder plus minus 800 km. En dan al de rest van de vroegere DDR met de Elbe voorop.
Nadat we eerst ruim duizend jaar migratiestromen van Oost naar West hebben gehad, kwam er in de Middeleeuwen een omgekeerde beweging op gang. Een ander volksliedje herinnert daar nog aan: "Naar Oostland willen wij rijden, naar Oostland willen wij gaan. Daar over die groene heide, fris over die heide, daar is er een beter bestaan" (bestaat in allerlei, licht afwijkende varianten). Op de vlucht voor hongersnood of de pest, dat herinner ik me niet meer. Niet vergeten dat er ook nog geen taalgrens tussen Nederlands en Duits was: tussen Maas en Rijn was er een geleidelijke overgang, en de Nederlanden ten Oosten van de Schelde behoorden administratief tot het Duitse keizerrijk.
@Wieland Volkaert: Boudewijn IV en Boudewijn V veroverden tussen 988 en 1067 oostwaarts gebied dat van het Duitse rijk afhing: Rijks-Vlaanderen. Dan zou Fläming door emigranten uit de streek Aalst - Dendermonde (of van Hulst, of van een stukje juist ten oosten van Doornik) bevolkt geraakt zijn. Ik denk echter dat emigranten zich er niets van aantrokken dat ze van het veel grotere Franse leen Kroon-Vlaanderen naar de Duitse kant trokken (of dat misschien juist wilden), want ook voor hen was er geen grote taalbarrière.
Maar daarmee dwaalden we wel af en leidden we de aandacht weg van die mogelijke verklaring d.d. 27/11/2013 - 09:00 uur voor het schieten naar de zon met een Duits kanon, hoera hoera.