(foto's: Jan Smets)
Bovenzaaltje in het Olivetenhof: twee biljarts - daarboven enkele koperen lampen. Op een kastje staan wat bekers, trofeeën... Aan de muur hangt een groepsportret uit de jaren zeventig, een cartoon van biljarter Jefke, en de spel-en gedragsregels die aan het schrift en ontelbare keren doorprikte hoeken te zien ook al decennia lang meegaan. Zes mannen van middelbare leefijd, en nét iets ouder, spelen en zwanzen, amicaal. De queu wordt gekrijt, en de ballen tikken tegen mekaar. Gelach en goedkeurend gemompel. Een slok bier. Aan de kant zitten twee gezellige madammen, die het tafereeltje gadeslaan. Af en toe staan ze recht om de tapkraan te bedienen, en hun echtgenoten te bedienen van gerstenat. Kampioenen moet men immers 'ondersteunen'...
Het is bloedheet in het zaaltje. De regen heeft het zwoele van de voorbije schaarse zomerdagen nog niet weggespoeld. Maar: er wordt gespeeld! Het is immers donderdagavond, en dan staan ze steeds paraat: de mannen van biljartclub 'De Kring'!
"Is 't voor de gazet? vraagt één van de biljarters, als ik wat foto's neem. 'Jefke' - de oudste van het sportieve gezelschap, is blijkbaar de leutigste van de groep. "Ge ziet dat 'em de kampioen direct weet te herkennen" schatert hij als hij merkt dat ik hem in het vizier heb... Jef is al van zijn 17 jaar in de club. Hij verklapt zijn leeftijd niet, maar Alice - één van de dames - fluistert dat hij wel 'naar de tachtig zal gaan'...
('Jefke' - Jozef Govaert)
De mannen stellen zich voor. Als ik de naam 'Eric Corbeel' hoor vallen, is er plots de herkenning. Zéker 35 jaar hebben we mekaar niet meer gezien. Ooit zaten we samen in dezelfde school. We zijn leeftijdsgenoten. Ik had Eric niet herkend bij het binnenkomen, en hij mij niet. Maar voor mij zie ik 'zijn vader', die ik vroeger wel al eens zag. De gezichtstrekken zijn onmiskenbaar geërfd. Verbazing. En constatatie dat de tijd tussen 18 en 52 écht niet stilstaat.
Vader is negen jaar geleden overleden, Jan. Hij was zeventig, en reeds lang ziek. Daar staat hij nog op het groepsportret. Mijn vader was één van de drijvende krachten van deze biljartclub. De liefde voor deze sport heb ik van hem meegekregen... Nu ben ik de jongste van de club...
(Eric Corbeel)
Ludo Guyot maakt even tijd voor een babbeltje. Hij is een rustige, vriendelijke man, die wel wat wil vertellen over de club. Ludo is de huidige voorzitter. Hij nam de functie over van zijn vader Eddy, die deze taak zo'n vijftig jaar (!) op zich heeft genomen. Want de club is er één met sterke familiale banden. Zoveel is duidelijk!
Ja, zo lang is mijn vader dat geweest. Dat kan je je haast niet voorstellen. Nu is hij 89 jaar, en woont in een serviceflat. Hij heeft deze club jarenlang zien evolueren. Ik ben de derde generatie die in deze club actief is. Biljart is atlijd héél populair geweest in deze stad. Je had ontzettend veel biljartclubs. Als je dan ziet hoeveel er nu nog van overschiet... We zijn zowat de 'Laatsten der Mohikanen' geworden. Onze club werd in 1939 reeds opgericht in de OLV-over-de-Dijle parochie. De naam was toen nog 'Sint-Jozefskring', en we hadden ons lokaal in de OLV-straat, waar nu die afdeling zit van de Hogeschool Thomas More. In 1973 werden de gebouwen waarin we speelden, gesloten en onteigend. We dienden dus uit te kijken naar een nieuw lokaal. Onze deken zorgde er toen voor dat we terecht konden in de Bergstraat, waar toen de Xaverianenkring gevestigd was. Die hadden ook een biljartclub. Onze club was een hele sterke club indertijd. We hadden zo gemiddeld een 65 leden. We zijn in 1973 gefusioneerd met de Xaverianenkring. De nieuwe club werd 'DC De Kring' gedoopt....
(Ludo Guyot)
Toen begon langzaamaan het ledenaantal te dalen. Biljart was niet meer zo populair meer als voordien. 1989 was een rampjaar. Met een storm stortte zelfs ons lokaal in. Er is toen zelfs een dode gevallen (niemand van de biljartclub hoor...). In 1993 werd een nieuwbouw opgetrokken in de Bergstraat, maar ondertussen konden we terecht in het Olivetenhof. In die periode telden we zo'n 25 à 30 groepsleden. En nu zijn we dus voorgoed gehuisvest in het Olivetenhof. Onze club is nog kleiner geworden. Nu hebben we tien leden, waarvan de jongste, onze Eric, 53 jaar is. Met zijn 84 jaar is Frans Jacobs de oudste...
Hoe is dat achteruitboeren zo snel kunnen gaan, in een stad waar zelfs een wereldkampioen als Raymond Ceulemans nog actief was?
(Robby)
Ja, inderdaad. Tot tien jaar terug waren er in Mechelen nog zo ongeveer vijfentwintig clubs. De clubs die louter vriendschappelijk spelen, en niet bij de Federatie zijn aangesloten, gaan er stilaan uit... Spijtig. We hebben zoveel herinneringen. Weet je dat onze club ook altijd het biljarttornooi van de Gazet van Mechelen organiseerde? Tuur De Paep die secretaris was van de club, werkte bij deze krant... We zijn nog met tien die overschieten nu. En toch hebben we nog een bestuur! Ik moet er wat om lachen: vijf leden én vijf bestuursleden. Ik ben voorzitter en Eric is onze secretaris. De Jos (Vluymans) is penningmeester, en Tony (Hermans) is ondervoorzitter. Robby (Van Eylen) is onze feestbestuurder...
Robby luistert aandachtig mee. Hij zit aan de kant de andere spelers en ons te volgen.
Trek seffens maar eens ne foto van Ludo en mezelf. We hebben het laatste clubkampioenschap gewonnen!
(Robby en Ludo)
Alice Van Dyck en Liza Hendrickx willen op mijn vraag ook wel poseren voor een foto. Ze voelen zich blijkbaar goed in het gezelschap van hun biljartende echtgenoten en hun vrienden..
Zo kunnen we ze natuurlijk wel in het oog houden hé. Doordat we meekomen kunnen we zien of ze zich gedragen! We zorgen hier graag voor 'de tap', anders zouden onze mannen niet kunnen spelen, als wij dat niet voor ons rekening zouden nemen. Ze denken wel dat ze soms met ons voeten kunnen spelen, maar dat lukt hen niet altijd!
(Liza en Alice)
Eric vertelt me dan wat ze allemaal organiseren met de club.
Wij komen hier in het Olivetenhof elke maandag-en donderdagavond. Ons clubkampioenschap spelen we ieder jaar in spetember. Het is een toffe en gezonde competitie. En soms kan het er al eens hilarisch aan toegaan. We zijn dan ook een echte vriendengroep. Spijtig is het dat de biljartsport zo achteruit gaat... Wordt ze wat te ouwbollig gevonden? Het is immers zo dat de meesten het als een cafésport bestempelen. Als je géén vader of grootvader had die gebeten was door de biljartmicrobe, en je lidgeld mee betaalde, kwam je er al moeilijker mee in contact. Zeker nu. Het is nu eenmaal geen voetbal. Maar als het in de genen zit... Hele families zijn bij onze Kring betrokken geweest. Biljart was toen onze club werd opgestart een mooie ontspanning voor vele mannen. Na de Mis ging men biljarten in de toenmalige Sint-Jozefkring.
De cafés met een biljart zijn zeldzaam geworden in onze Dijlestad. Als ik er naar vraag, proberen de biljarters er wat op te sommen. Ze zijn snel uitgeteld.
Om te biljarten kan je nog terecht op de Grote Markt bij Torke Lembrechts en in café Antwerpia op de Korenmarkt (dat café heeft trouwens nog een club die aangesloten is bij de Belgische Biljartond)... Dan heb je nog een café beneden aan de brug in Muizen... Het Sporthuis op Nekkerspoel, 't Schuttershof op de Tervuursesteenweg, De Eik in Battel... Ook kan je biljarten in het Vrijbroekpark.. We vergeten er misschien nog wel enkele. Maar veel meer zijn het er niet meer. Je hebt er natuurlijk hier en daar ook nog met een 'toppenbiljart'... Nee: ze zijn zeldzaam geworden. Zo'n biljarttafel onderhouden kost bovendien ook veel geld. Het groene laken dient regelmatig vervangen te vorden. Vroeger moest dit bij ons ook vaker gebeuren. Minimum om de twee jaar. Maar doordat we nu met minder leden zijn, moet dat minder frequent.
Eric mijmert:
In feite zijn we nog de enige club die nog rest in Mechelen, als we de clubs niet meerekenen die spelen voor de Belgische Biljartbond. Dat willen we niet. Als je aangesloten bent bij de Bond, kan je niet meer alleen in eigen lokaal spelen, en moet je als speler ook als eens scheidsrechter spelen. Da's dan vaak op verplaatsing. Stel je voor: wedstrijd in Arlon - verlof nemen om dan te bollen naar de andere kant van 't land... 't Moet voor ons plezant blijven. En dat is het ook. Natuurlijk vinden we het niet fijn dat ons ledenaantal daalt. We zien ook niet vlug een kentering komen. Maar we reiken de hand als een andere club zou willen stoppen. Dan willen we graag de leden die dat willen de hand reiken, en hen hier een vriendschappelijke sfeer aanbieden om verder te sporten...
Ik schud Eric de hand. Vele jaren was het geleden dat ik hem zag. Het was fijn om bij te kunnen praten. Dat doen we ook. Ik ken niks van biljart, en sta gefascineerd te kijken naar het spel met de tikkende ballen... Maar vooral zie ik een groep mannen die gepassioneerd hun hobby beleven. En héél vooral voel ik de vriendschap. En dat is mooi, en daar gaat een zekere ontroering van uit. Is het toeval dat ik nu plots het liedje 'café Biljart' van Toon Hermans in mijn hoofd hoor klinken...
En boven het groen van het laken
daar leken ze jonger zowaar
ze probeerden elkaar af te maken
maar ze konden niet buiten mekaar
(Toon Hermans)
De Mechelse Biljartwereld is alweer een speler armer.
Deze week kreeg ik te horen dat mijn oudklasgenoot in de drukkerijafdeling van den TSM, kameraad in het Mechelse nachtleven en uitmuntend golfbiljartspeler Philippe Van Itterbeeck is overleden.
Hoeveel keren zaten wij, zijn vrienden, ook alweer niet in café "In De Beurs" op de Grote Markt terwijl Vader en Zoon Van Itterbeeck hun matchen speelden. Vader en Moeder Van Itterbeeck hielden tevens het café draaiende.
Gastenboek GBLM - Ingedachten.be
Café "In De Beurs" is te vinden op de Beeldbank
Fotonummer : SME001004047
Mijnen bompa nam op 70 jarige leeftijd de keu terug vast die hij meer dan 40 jaar in het "bessemkot" had laten staan en speelde zich onmiddellijk tot clubkampioen, prstatie die hij de daaropvolgende jaren nog een aantal keren herhaalde. Het schijnt dat biljarten zo iets is als fietsen, dat verleer je niet!
Beste,
Ikzelf speel in café Antverpia bij BCOO (Biljart Club Onder Ons Bijeen)
Jongste speler is 30 de oudste zal tegen de 70 gaan
Spelende leden circa 40
De club bestaat volgend jaar 85 jaar en biljart in Mechelen is inderdaad aan een achteruitgang bezig, maar er zijn nog heel wat clubs en leden en hoofdzakelijk aangesloten bij de Mechelse Biljartbond en niet bij de Belgische!
Dus enkel verplaatsing in het Mechelse (verste lokaal is Putte)
Dus dat ze van het Olivetenhof tot de enige oude garde behoren is nu ook weer niet zo accuraat :-)
Beste Armand, misschien hebben we ooit nog tegen mekaar gespeeld. BC Sint Martinus Hombeek zegt u wellicht nog wat. Biljarten is zoals zovele andere sociale bezigheden gedoemd om te verdwijnen. Het is enkel nog een kwestie van tijd. Waarom zult ge vragen, wel omdat onze moderne maatschappij alles de nek aan het omwringen is wat we na de oorlog moeizaam hebben opgebouwd. Vier pintjes kan gelijk staan met rijverbod en 150 euro in de spaarpot van mijnheer. Zonder dan nog te spreken van de morele beslommeringen in ons land van lachenne.