(foto's: Jan Smets)

Ik ontmoet hem in het wijkhuis van de wijk Arsenaal in de Hamerstraat.  Hij is er actief in de wijkraad: Nieki Cyprien, dertiger en Congolees van geboorte - 'nieuwe Mechelaar' met een droom en de ambitie om die ook waar te maken.  Nieki is een vriendelijke man, met pretlichtjes in de ogen.  Hij is sociaal geëngageerd en wil iets doen voor zijn gemeenschap.  Maar ondanks die grootse plannen, en ondanks dat hij het boegbeeld van de Congolese gemeenschap is in onze stad, blijft hij bescheiden. Het is Nele Bleuzé, die met hem meegekomen is, die bevestigt wat ik zie en voel: Nieki heeft capaciteiten en de sociale vaardigheden om te realiseren waarvan hij droomt.  Nieki Cyprien voelt de nood aan van zijn mensen.  Het Afrikaans Huis dat hij wil, moet mensen dichter bij mekaar brengen.  Het wil en moet een 'Afrika binnen Mechelen' worden.  De gemeenschap moet zich goed voelen in dit huis, maar wil tevens de dialoog met Mechelen aangaan... Het wordt een boeiend gesprek met een man met een visie; een vrijwilliger die zijn handen uit de mouwen wil steken voor een 'beter Mechelen' en de integratie van 'zijn' mensen binnen deze stad.

Nieki is 36 jaar en is op zijn twintigste naar Europa gekomen.  Hij heeft hier en daar gewoond voordat hij naar ons land kwam, en studeerde in Nederland bedrijfskunde en informatica.  Met een diploma op zak koos hij voor Mechelen - netjes centraal gelegen in België, tussen Antwerpen en Brussel in.  Congo is voor hem het verleden, maar hij gaat er nog vaak naartoe.  Ginds woont immers nog een groot deel van zijn familie.  Nieki woont met zijn vrouw en twee kinderen in de wijk Leuvensesteenweg.  Nieki praat perfect Nederlands met een aardig licht Noord-Nederlands accent....

Ik was voorbereid op mijn komst naar België.  België is natuurlijk niet vreemd voor Congolezen.  In de school werd veel over België en zijn geschiedenis gesproken.  Ik heb werk gevonden en voel ik me hier goed thuis.  Mechelen is een goede stad om te wonen.  Ik woonde een tijdje in Dordrecht, en eigenlijk is deze Nederlandse stad zo'n beetje te vergelijken met Mechelen.  Het heeft dezelfde moeilijkheden en mogelijkheden, en heeft ook een grote diversiteit.  In Mechelen wonen zowat 900 Congolezen.  Het is één van de grootste gemeenschappen in onze stad.  Vijf procent Zwart-Afrikanen leven hier.  Ze wonen allemaal nogal verspreid over Mechelen.  Buiten de Congolezen wonen hier nog  mensen met  andere Afrikaanse nationaliteiten.  Maar de Congolese groep is de grootste.   De Senegalese groep bijvoorbeeld telt maar een zestal leden.  Al deze mensen huizen op verschillende plekken.  Veel leven hier rond de Leuvensesteenweg, maar écht niet alleen hier.  We leven minder geconcentreerd bij mekaar als bijvoorbeeld de Marokkaanse of de Assyrische gemeenschappen.  Voor de Assyrische gemeenschap is dit eenvoudig te verklaren omdat die mensen hoofdzakelijk uit naburige dorpen komen.  Congo is zo een onmetelijk land, en onze landgenoten komen uit heel diverse streken.  De meesten waren voordien onbekenden van mekaar.   Er zijn Katholieken bij, maar vooral veel protestanten.  Ze ontmoeten mekaar in een paar kerkgemeenschappen.  Ook ik ben gelovig - praktiserend ook.  Maar ik maak geen grenzen tussen protestant of Katholiek.

De Afrikaanse inwoners van onze stad treffen mekaar in hun kerken.  Maar ze hebben behoefte om mekaar ook te ontmoeten in een gemeenschappelijk huis - los van het godsdienstige aspect.  En daar wil Nieki iets aan doen...

Ik woon graag in Mechelen.  Hier kocht ik een huis.  Mijn kinderen zijn hier geboren, en hier werk ik.  Op mijn werk praat ik zowel Nederlands en Frans.  Voor ik naar Europa kwam, kende ik geen Nederlands.  Weet je dat het enige en eerste woord Nederlands dat ik ooit hoorde 'godverdomme' was...  Ach ja, dat Afrikaans Huis: dat moet toch mogelijk zijn los van de religieuze ontmoetingsplaatsen .  Ik wil het breder opentrekken.  Er is echt nood aan.  Bij velen leeft al langer het idee, maar niet iedereen heeft de mogelijkheden om hier zijn schouders onder te zetten...

Ik zie dat hij het moeilijk onder woorden durft te brengen.  Da's zijn bescheidenheid.  Nele weet het beter te verwoorden.  Nele Bleuzé is van Antwerpen, maar sinds haar zestiende kent ze Mechelen vrij goed.  Ze heeft een diploma  postgraduaat van sociaal cultureel werkster, en is al veel langer geboeid in Afrika en zijn mensen.  Ze reisde vroeger reeds door Senegal met een Belgisch-Senegalese vriendin.  Ze voelde op deze reis de harteklop en de ziel van Afrika.  Ze houdt van Afrikaans dansen, en het was dan ook geen wonder dat ze met deze achtergrond ooit Nieki tegen het lijf liep... Nele vertelt:

Nieki heeft de capaciteiten om die droom van dat Afrikaans Huis waar te maken.  Hij heeft géén diploma van sociaal werker, maar hij is het in feite.  Hij is voorzitter van de Congolese gemeenschap, en samen met een 'raad van wijzen' (de ouderen) organiseert hij al langer tal van activiteiten.  Hij is geëngageerd en wil iets doen voor zijn gemeenschap.  Hij doet het niet voor zichzelf, maar wil zijn gemeenschap vooruithelpen.  Hij helpt zijn mensen met paperassen en doet zijn duit in het zakje om het sociale leven van de Afrikaanse mensen in de stad te verbeteren.  Nieki doet dit via de organisatie van computerlessen, huiswerkbegeleiding, en veel meer...  Bovendien zet hij zich in in de Wijkraad en kwam hij bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen op.    Het Huis dat hij beoogt moet mensen bij mekaar brengen.  Niet alleen de Congolezen, maar alle Afrikanen van Mechelen.  Ik zie dit plan wel zitten.  Ik stapte mee in de droom van Nieki, en nu vormen we een tandem om dit verhaal te schrijven.  We vonden het belangrijk om dit verhaal in een stevig plan te gieten, waarmee we anderen konden overtuigen...

Nieki beaamt wat Nele vertelt.

Het is nog zoeken naar een huis natuurlijk.  Tijdelijk kunnen we immers in het wijkhuis terecht op sommige momenten, maar we zoeken iets permanent.  We waren wel blij dat we tot hiertoe ook al een kantoor van Salaam mochten gebruiken.  De contacten met de Marokkaanse en Assyrische gemeenschap zijn goed.  Maar dit is allemaal maar een tussenstadium.  We zijn op zoek naar een pand dat cenraal gelegen is, en dat ook goed toegankelijk is voor minder mobielen omdat een flink deel van onze doelgroep tot die categorie behoort.  Eenmaal dat we dat hebben, kunnen we verder.  Dit Huis moet open staan voor iedereen.  het belangrijkste vinden we de dialoog met de andere Mechelaars.  Die wisselwerking willen we zéker betrachten.  het moet ook een steunpunt en een infopunt zijn voor onze mensen.  Ze moeten er terecht kunnen met hun vragen.   Ook moet het a-politiek zijn.  Het Afrikaans Huis moet eveneens een aanspreekpunt zijn - een beetje 'Afrika binnen Mechelen'.  We moeten er onze eigenheid kunnen bewaren, maar anderzijds moeten we dit doen, geïntegreerd binnen de Vlaamse cultuur...  Dit is pas interculturaliteit!

Afgelopen zaterdag was er in het wijkhuis een benefietavond om een spaarpotje aan te leggen voor dit Huis.  Er was een buffet voorzien, en er werd gedanst.  Er waren een vijftigtal inschrijvingen, en er waren heel wat belangstellende Mechelaars komen opdagen.  Leuk was het dat men al een spontaan aanbod kreeg van meubels!  Nieki en Nele willen nu zo snel mogelijk op zoek naar middelen om tot de realisatie van hun plannen over te gaan. 

Veel van onze mensen zijn nu al ouder dan zestig.  Dat zorgt voor nieuwe uitdagingen binnen onze gemeenschap.  Ik denk nu bijvoorbeeld aan het omgaan met onze ouderen.  In Afrika wonen verschillende generaties bij mekaar.  rusthuizen zijn er taboe.  De tweede generatie denkt al iets anders.  Hoe kunnen we de jongere generatie steunen in dit proces?  Hoe kunnen we de waarden die we hebben omzetten in een actueel maatschappijmodel...  Zo is het ook met de groeiende ontkerkelijking van jongeren binnen onze gemeenschap.  Hoe gaan we daar mee om?  enzovoort, enzovoort....

De Afrikaanse gemeenschap is een warme en levendige gemeenschap binnen onze stad.  Ze kijker nu uit naar hun Huis om samen te komen.  Voorlopig moeten ze het nog elders doen.  Zo is er nu al hun grote feest gepland om zaterdag 29 juni in 't Arsenaal.  Dan zal men met gospelmuziek, Congolese dans, modeshow, eten en percussie de Onafhankelijkheidsviering van Congo organiseren.  Het wordt een kleurrijk evenement.  Dat staat vast!

Wie meer wil weten over het Afrikaans Huis, of denkt een steentje te kunnen bijdragen:

mas.mechelen@gmail.com

tel.: 0488 44 53 44

Ontmoeten, verbindingen maken, participeren: het willen geen loze woorden zijn, maar de kernbegrippen van het Afrikaans Huis dat in de steigers staat!