(foto's: Jan Smets)
In mij zit een permanente melodie die zich uit in een ritmische toetsenvoering
Hij zegt het behoedzaam, de woorden wikkend - haast proevend. Ik sta met hem op te tentoonstelling die opgebouwd wordt rond zijn werk in de inkom van het Cultuurcentrum. Vanavond is er de vernissage. Hier en daar wordt nog een naamplaatje opgehangen... Willy wordt dit jaar zeventig jaar, en mag tot één van de meest markante Mechelse kunstenaars van zijn generatie gerekend worden. Met brede gebaren, abstract, expressief en intens heeft hij zijn vaak grote werken gecreëerd, die de toeschouwer uitnodigen om zelf creatief te kijken. Willy Van Eeckhout heeft een beeldtaal ontwikkeld die lyrisch is, maar waarbinnen het abstracte gegeven toch ook figuratie in te vinden is. Bewust zijn de titels vaag gehouden. We worden met zachte aandrang 'gedwongen' om mee invulling te geven...
'Ga jij maar schilderen' zei ze nog. Het waren haar laatste woorden. Willy wou met haar nog mee om boodschappen. Het hoefde niet. 1980 was het. Ze zou nooit meer naar huis weerkeren. Ze verongelukte onderweg: Greet Wauters (zus van sportjournalist Jan Wauters), en de tweede vrouw van Willy... 'Ga jij maar schilderen...' Het is de titel van deze overzichtstentoonstelling geworden.
Ik heb een jaar niet meer geschilderd. Het ging niet. Toch heeft de kunst me gered. Het werkte therapeutisch. Ik heb de draad terug opgepakt. Ik maakte hetzelfde verhaal terug mee - nu twee jaar geleden. Mijn derde vrouw stierf aan een agressieve kanker. Ik heb veel aan de kunst te danken. Sneller dan met Greet ben ik weer aan de slag gegaan. Werken uit die tijd verbeelden het palleatieve, de mantelzorg... Ik was immers ook een tijdlang mantelzorger voor mijn vrouw...
Het leven heeft Willy niet gespaard. Afscheid nemen heeft er vaak bijgehoord. Ook gezondheidsproblemen - Willy kreeg een hartinfarct - maakten dat zijn werk noodgedwongen evolueerde. De erg brede gebaren, waarin niet enkel met de pols geschilderd werd, maar met de hele arm, lukten niet zo goed meer. Dit was té vermoeiend. Meer werd nu het paletmes gehanteerd in plaats van de grote brede verfkwasten. Maar die noodzaak om te werken met andere technieken heeft niet tot kwaliteitsverlies geleid. Integendeel.
Willy is van den Hanswijkenhoek. Het moet een creatieve buurt geweest zijn. Ook generatiegenoot Jan Dewinter woonde er. Willy, die enig kind was, groeide de eerste zeven jaar van zijn leven op in de Beukstraat. Vader werkte als zovelen uit de buurt, in het Arsenaal. Later ging het gezin verhuizen naar de Voetbalstraat. Daar in de buurt lag het eerste voetbalveld van Malinwa....
En toch ben ik Racinger geworden.... Al heb ik veel respect voor Malinwa. Mijn vader speelde ook voetbal. Hij voetbalde zelfs nog met Rik De Saedeleer. Zo talentrijk was ik niet. Verder dan de jeugdafdelingen kwam ik niet. Muziek zei me wel wat. Mijn vader had muziek in het bloed, en speelde bij verscheidene orkesten. De ouderen uit de buurt Hanswijkenhoek moeten zich zeker 'de Minerva' nog herinneren. Ik heb keuzes moeten maken. Ik had immers ook artistiek talent. Graag had ik muziek en schilderen gecombineerd. Maar had dat wel samen gekund? Ik moet wel zeggen dat ik in mijn jonge jaren minder muzikaal gevoel had dan nu. Maar muziek is steeds een leidraad geweest in mijn leven. Ik kan wel zeggen dat jazz en klassieke muziek me hebben gered in moeilijke periodes... Er zit muziek in mijn werk. Ik fluit veel terwijl ik werk, improviseer veel... Ach, die tijd van den Herten Aas, weet je wel... En later 'de Microob'. Ik speelde er zelfs op potten en pannen. Men lachte als men mij bezig zag: 'de scala van Milaan is daar...'
(legendarische foto met enkele generatiegenoten aan 'Den Herten Aas'. Willy staat in de deuropening. Zijn vrouw Greet Wauters staat uiterst rechts...)
Muziek zou steeds op de achtergrond meespelen. Maar het schilderen zou zijn hoofdactiviteit worden. Willy studeerde in de academie in Mechelen, maar ook aan het Nationaal Hoger Instituut van Antwerpen en het Rijkshoger Instituut voor Kunsten in Brussel en de Rijksnormaalschool in Hasselt. Hij studeerde regentaat, en gaf les in secundaire scholen.
Het gaf me werkzekerheid. Ik gaf 21 jaar les. Het was om den brode. Erg veel voldoening heb ik er niet in gehad. Het was soms meer 'gendarm' spelen. Veel liever had in in het Kunstonderwijs les gegeven... Maar ja...
Ne een zoektocht langs figuratie en abstractie vond Willy in de jaren tachtig van vorige eeuw een nieuwe beeldtaal waarmee hij zich kon verzoenen: de lyrische abstractie. Vanaf de jaren negentig ontwikkelde hij deze beedtaal die hij verder verfijnde. Met woeste borstelstreken smeerde hij de dikke olieverf op het doek. De kleuren vermengden zich in harmonie én in contrasten. Vaak gebruikte en gebruikt hij dieprood en donkergeel... In de gerenoveerde kopergieterij 'De Gieterij' nabij het centraal station, had hij de kans om in een ruim atelier zijn grote werken te realiseren.
Ik werk graag met donkergeel. Het is mijn lievelingskleur. Het geeft een warmere gloed op het schilderij. Ook werk ik in mijn brieven - want ik schrijf graag ambachtelijk op papier met pennenstok en verdunde acryl, op donkergeel papier...
Sinds 2003-2004 veranderde de stijl, en werdze rustiger. Het paletmes werd nu meer gehanteerd. Hij gebruikte van toen verfresten uit de botervlootjes van zijn overleden collega Jas (1945-2002). Het woeste expressionisme ging over in een impressionistisch expressionisme.
Jas was een bevriende kunstenaar die zijn verf zelf fabriceerde. De overschotten bewaarde hij in botervlootjes. Ik mocht ze gebruiken, en werk er erg graag mee.
Ik loop met Willy langs zijn werken. Ze zijn fascinerend. Ik luister geboeid naar de kunstenaar als hij praat over zijn schilderijen die het thema 'La Belgique en crise' noemen, langs een werk uit zijn Oostendse periode, of langs de werken die geïnspireerd zijn op de Maya's.
Naar aanleiding van de Mayavoorspelling over het einde van de wereld, heb ik in een zestal werken de 'Mayathematiek' verwerkt. Er zit veel rood in. De Mayacultuur was immers vaak bloederig...
In toonkasten liggen weer heel andere werken van Willy. Ook aan de muren hangen werken met een ander belangrijk item. Willy is geboeid door poëzie. Zo begon hij ooit samen te werken met dichters als Willem M.Roggeman, Rob Goswin, Guy Van Hoof, maar vooral met Frans Boenders. Willy is verzot op handschriften, schrifturen, letters... Hij verlijmt oude documenten, brieven, formulieren, zegels, drukwerk, partituren, landkaarten tot collages, en overdekt het met transparante kleurlagen in verdunde acryl. Dit worden palimpsesten genoemd.
Eerst maakte ik deze werken vrij dekkend. Achteraf werd het steeds doorschijnender of transparanter, met lagen verdunde acryl of gouache. Hele 'geschiedenissen' zijn er in verwerkt. Op deze werken zie je documenten van de brouwerij Lamot verwerkt..., en hier zie je kaarten van de luchtmacht die nieuw leven krijgen in een schilderij. Ik hou vreselijk veel van papier. Ik zou nog een heel leven moeten hebben om al het verzamelde papiermateriaal te kunnen verwerken...
Willy wordt op 21 juli 70 jaar. Het is een mooie gelegenheid om zijn leven als artiest in een boek samen te vatten. Hij heeft het dan ook gedaan. Er is een ronduit schitterende monografie uitgegeven. Het fraaie boek is te verkrijgen aan de prijs van 45 euro en telt 288 pagina's. Auteur is Frans Boenders. Je kan het verkirjgen na overschrijving op rekeningnummer:
BE15 1430 7733 1030 op naam van Willy Van Eeckhout.
Het is mooi dat één van onze vermaardste hedendaagse kunstenaars deze tentoonstelling kan houden in ons Cultuurcentrum. Tot juni kan je er terecht van dinsdag tot zondag van 11 uur tot 17 uur.
Ik voel me goed in Mechelen. Ik heb hier altijd graag gewoond. Jammer genoeg is de stad me soms nog wat té stil, en zijn er te weinig galeries. Ik hou van deze stad om zijn Ankerbieren, om de Mechelse koekoek, én... om Rik Wouters! Deze man is véél te lang ondergewaardeerd geweest. Hij zou hier een standbeeld moeten krijgen. Ooit heb ik dit voorgesteld aan toenmalig burgemeester Bervoets, om Roel d'Haese een beeld van deze kunstenaar te laten maken aan wat nu de Lamotsite is. Oorspronkelijk zou daar immers een museum voor hedendaagse kunst worden ondergebracht... Waarom ben ik steeds in Mechelen gebleven? Ik speelde ooit met het idee om naar Antwerpen te trekken. Maar de liefde heeft me hier gehouden. Bovendien werd ik gesponsord door mijn ouders. Moeder hield me bij 'de kraag'... Ach, ik ben tevreden. Ik heb kunnen doen wat ik wou. Misschien had ik graag dit alles nog meer willen combineren met muziek... Maar het leven is nu eenmaal zo: soms moet je beperkingen inlassen. Misschien had ik ook wat gehoopt op wat meer internationale erkenning... Maar het is wat het is. Hopelijk slaat het boek nu ook aan.
Willy,
Deel uitmakend van "The Wilsons", winnaars van "De Slimste Mechelaar" heb ik als prijs uw boek gekozen. De volgende dagen ga ik mij verdiepen in de lectuur en de vele beelden van uw oeuvre.
Destijds was u een klasgenoot van mij in de RMS en sinds u naam maakte in de kunstenaars-wereld heb ik u gevolgd. Prachtig. Ik ga zeker een dezer dagen langs uw tentoonstelling.
Jos Nys
Wat een mooi en boeiend verslag. Mijn nieuwsgierigheid is gewekt. Ik ga zeker kijken.
Mechelen barst van de getalenteerde kunstenaars. Die willen hun werk graag eens aan jou en vele anderen tonen tijdens de BIBEO-kunstdagen komend weekend 27 en 28 april. Met de BIBEO Kunstdagen wil vzw Kuroba een deel van dit talent aan jou voorstellen.
Ook Willy Van Eeckhout stelt zijn Atelier 'De Gieterij' open, de gerenoveerde kopergieterij aan het station is één van de 9 locaties waar je terecht kan.
Niet iedereen krijgt echter plaats in de vele kunstatelier of musea die onze stad rijk is. De organisatoren van de eerste BIBEO kunstdagen zijn dan ook fier om een deel van dit talent voor te stellen in een totaal nieuw kader. 17 kunstenaars exposeren op 9 locaties.
Het aanbod is breed geprogrammeerd met een artistiek en toegankelijk palet aan beeldende kunst. Schilderkunst, pyrografie, pentekeningen, beeldhouwwerk, keramiek, fotografie... maak kennis met de veelzijdigheid aan werken en kunstenaars. Tijdens de BIBEO dagen zelf kan je te voet, met de fiets of wagen langs verschillende locaties gaan. Je krijgt een uitgebreide infokaart met overzicht van de te bezoeken punten. Stippel zelf je route uit en bezoek de kunstenaars van jouw keuze op de verschillende locaties. Vertrekpunt, Battelse Bergen 28.
vzw Kuroba
meer info:
Bibeo kunstdagen
Bibeo Battel : Nele Huygens, John Coeleman, Luce Verbruggen, François Peeters, Jef van den Bosch, Chris hugo en Annie Verhoye
Bibeo Centrum : Willy Van Eeckhout, Angela Scheltiens en Albrecht Nees
Bibeo Leest : Chris Dewals en Inge De Wit
Bibeo Mechelen Noord : Ann Cockx, Pol Cockx en Marijke Van Kenhove