Roeien - zonder water...

met categorie:  

Ik groeide op in Battel, meer bepaald op Achterwèts, voor dat een villawijk werd: zowat al onze buren waren boeren, die het plaatselijke dialect spraken. Onlangs schoot me te binnen, dat mijn speelkameraadjes van toen het werkwoord "roeien" gebruikten in de betekenis van "gooien": "Roei-ta weg!" voor "gooi dat weg", bijvoorbeeld. Mijn grootmoeder langs vaderszijde, mijn persoonlijke "standaard" voor het Mechelse dialect, heb ik dat nooit zo horen zeggen. Vraagje aan de mede-bloggers: is dat inderdaad geen Mechels, maar specifiek Battels, of komt dat ook elders voor?

Wieland, dat is ook oembeiks maar vanwaar komt het. We zullen eens op zoek gaan sé.

Mijn vrouw haar grootmoeder (Buggenhout °1898) gebruikte dezelfde uitdrukking: iets wegroeien...

Awel ja, mijn schoonmoeder gebruikte ook die uitdrukking, iets wegroeien, zij was van de Nattenhofstraat maar haar moeder was afkomstig uit Leest. Ik denk toch dat het meer uit de streek van Battel-Leest komt.

Mijn familie uit Heffen roeien ook allemaal iets weg.

 

Familie uit Heist o/d Berg gebruikt het ook.

Wat duikt er op, op in Internet, aangaande

"roei-ta-weg" of "wegroeien" (zonder water) ?

1) Dutch to German : wegroeien = wegwerfen - wegschmeissen

(Interglot)

2) "Stefan moet meedogenlozer worden en af en toe ne bal wegroeien"

(Voetbalzone.nl)

In Hofstade de wereldbekende badstad aan de arme mensen zee roeien ze ook alls weg .

Katelijne Waver "goeit" dinges, ne kikveus naa ne pepel bijvoorbeeld

Volgens dialectwoordenboek van Hendrik Diddens komt het nog in héél Mechelen vrij frequent voor.

(en wat te denken van 'oep-roeien'?   ("Mijn eten roeit oep...")

dan moette een boereke late he Jan :-)

In Keerbergen en Rumst werd dat woord ook gebruikt voor gooien.

Sorry Wieland, maar de actieradius wordt alsmaar groter ...

Ook buiten de Brabantse dialecten, in m'n eigen Waaslands (dus behorend tot de Vlaamse dialecten)
 wordt er "weggeroeid" als weggesmeten. Ook het "oproeien" van Jan Smets wordt er gebruikt.

Al is het wel bekend dat het Waaslands enig invloed kende van het Brabants...dus?

Ooit vertelde ik aan mijn collega's dat ze, in Nijlen, geen Hesp kennen.  Eén van mijn collega's, een Nijlenaar, was hierdoor serieus van zijn melk.  Daarop vertelde ik hem dat ze, in Nijlen, alleen maar "Heps" hebben.  Hilariteit alom.  Maar dan kreeg ik van de anderen te horen dat de benaming Heps wordt gebruikt overal in de (Stille) Kempen.

Alzo zou een woord of een uitdrukking wel eens een pak verder kunnen reiken dan de grenzen van het Stad of Het Land van Mechelen.

;-)

Nooit gehoord in Duffel, daar werd er gegoeid en niet geroeid.

Mijn grootmoeder, tijdens WOI vanuit Mechelen als 6-jarige naar Schotland gevlucht en daar naar school geweest, sprak ook van iet wegroeien.

Ook in de geerdegemstraat werd er gebruik gemaakt van 'roeien'.

0ns moe die had ne 'fokker' en als den 'boekevent' in 't straat kwam, waren alle kinderen 'zoe oeg as een oos'. :-)

 

In het Willebroeks, Blaasvelds, Tisselts en Breendonks dialect, vindt men dit ook terug

roeje

ww, verv: roej - roejde - geroejd

1. Gooien, werpen.

Roejt da mââ wëg. = Gooi dat maar weg

@Jan naamgenoot.

Dan kende da toch oek :" Hoeg höôs, lieg hôôs, da zit 'n girrige pin in Hôôs ".-)

Maar ik denk dat " roeie " komt van rooien. Wieland, just ?

Geen flauw idee, deze keer. Vandaar mijn vraag... Etymologisch verwant met rooien? Misschien, de planten of bomen die je rooit verwijder je van het land, maar neestal doe je daar nog iets anders mee dan alleen maar afvoeren.

@Wieland: zou het begrip ' uitroeien ' enige verwantschap kunnen hebben? Mij lijkt het aannemelijk.

De missing link? Uitroeien ligt, naar mijn gevoel, qua oorsprong,in elk geval dicht bij rooien: van het bos dat gerooid is zijn de bomen uitgeroeid, maar ze zijn tegelijk ook omvergesmeten...