De Sint-Janskerk is vooral gekend voor haar waardevolle collectie schilderijen en de recent ontdekte fresco's.

Ook deze kerk heeft een bewogen orgelgeschiedenis achter de rug.
De eerste sporen van een orgel in deze kerk zijn te achterhalen ergens rond 1500.

Zoals in alle grote Mechelse stadskerken passeerden diverse orgelbouwers de revue in Sint-Jan, o.a. de Mechelse bouwers Balthasar Rutgeerts, Jan Bremser (die ook het orgel in de Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijlekerk bouwde) en Carl Dillens.

de gerestaureerde barokfaçade

De momumentale, barokke orgelfaçade die er nu staat zou het werk zijn van Pieter Valckx uit de periode 1760-1770. Of de legendarische Gentse orgelbouwersfamilie Van Peteghem (bouwers van het orgel van de Katelijnekerk) vervolgens een volledig nieuw orgel in deze kast bouwde, is niet geheel duidelijk, wel staat vast dat ze zeker in Sint-Jan gewerkt hebben.

de klavieren van het orgel uit 1899 (thans gedemonteerd)

Het instrument dat ik in er 2008 aantrof, was een 19de-eeuws orgel van de Duffelse orgelbouwer J.Stevens (1899). Dat instrument had een 20-tal jaren stilgestaan, de toegang tot het orgel werd destijds systematisch aan de organisten ontzegd (het toenmalige kerkelijke personeel gaf de voorkeur aan een elektronische orgelimitatie beneden in de kerk). In 2004 schrijft J.M. Debois in "Orgels in de stad Mechelen" dat het orgel onbespeelbaar is; niettemin constateerden de voorzitter van de kerkfabriek Frans Verberdt, collega Wouter Verheyden en ikzelf in 2008 dat je het orgel gewoon kon aanzetten en het tweede klavier en pedaal nog redelijk goed kon gebruiken.

even tussen de frontpijpen naar beneden gluren...

Het orgelfront is enkele jaren geleden gerestaureerd omdat er verscheidene ornamenten loskwamen en naar beneden vielen. Het instrument van Stevens is gedemonteerd na de ontdekking van de waardevolle 15de-eeuwse fresco's, die zich deels achter de orgelkast bevonden. Momenteel wordt gewerkt aan een restauratiedossier voor het instrumentale gedeelte. 

het "interim"-orgel (2009-2012), foto Consultare Orgelbouw

In 2009 kocht de kerkfabriek een orgel "ad interim", gebouwd door de Nederlandse orgelbouwer Van Vulpen. Intussen werd een bestelling geplaatst bij de jonge orgelbouwer Stijn Dekoninck voor een nieuw, klein orgel. In overleg tussen de kerkfabriek, organist Wouter Verheyden, de orgelbouwer en schrijver dezes is het een multifunctioneel instrument geworden: een klein orgel met een grote klankontplooiing, zeer geschikt voor koorbegeleiding en heel wat muziek voor orgel solo uit de barokperiode, en bovendien mooi te integreren in samenspel met solisten en ensembles. Zoals u misschien al in GVA kon lezen, is dit instrument zopas ter plaatse aangekomen.

orgelbouwer Stijn Dekoninck werkt aan het nieuwe instrument, foto GVA / Patrick Hattori

Het "interimorgel" wordt verhuisd naar de parochiekerk van Leest, waar het zeker goede diensten zal blijven bewijzen.