(foto: Jan Smets)

Ik zit met hem aan z'n buro, in de ontvangstkamer van de pastorie.  Hij praat rustig en straalt bescheidenheid en vriendelijkheid uit: Fons Selleslagh.  Het is ochtend.  Net heeft hij zijn dagelijkse Mis in de Hanswijkbasiliek gehouden.  Fons is zondag gevierd in 'zijn' kerk.  50 jaar geleden werd deze Mechelaar gewijd door kardinaal Suenens.  Nu werd hij door zijn parochianen, familie en vrienden in de bloemetjes gezet voor zijn gouden jubileum.  Het wordt een boeiend gesprek met een man die zijn leven heeft gebaseerd op het Evangelie.  Want dat wou hij vooral: tussen de mensen staan.  Het is ook daarom dat hij ook zo geliefd is door zovelen.  Gewoon maar omdat hij is wie hij is...

Fons Selleslagh werd 77 jaar geleden geboren in de Mechelse Sint-Jan-Berchmansparochie.  Het zag er hélemaal niet naar uit dat hij zou kiezen voor het priesterschap.  Fons volgde immers les op de technische school in onze stad.  Maar hij liet zich inspireren door onderpastoor Van Hove die sterk pastoraal geëngageerd was.  Fons bewonderde deze man om zijn contacten met zieken en opgroeiende jeugd, de KAJ...  Fons wou ook zo'n priester worden.   Zo zou zijn levensweg worden...

Toen Fons zijn eremis hield, kon de voormalige onderpastoor er niet bij zijn.  Maar hij stuurde hem een kaartje: "Fons, vergeet uw zieken niet..."

Fons zou zijn zieken niet vergeten.  Nee.  Ook de contacten met de eenvoudige mens zouden centraal staan in zijn pastoraal werk.  De nieuwbakken pastoor werd aangesteld in Duffel, en de dag na zijn aanstelling ging hij al huis na huis de zieken bezoeken.  Dat wist men te waarderen.  Fons moet er bij monkellachen:

"Men zei toen in Duffel: 't ziet er nen brave uit, maar veel zegt hij niet...'   Ach: ik vond luisteren naar de mens belangrijker dan praten..."

Het zou zijn leidraad worden.

25 jaar bleef Fons in Duffel, en had er zijn handen vol met ziekenbezoek, thuis of in het ziekenhuis, catechese, schoolbezoeken, vergaderingen...  Hij voelde zich er thuis, en werd er ook sterk gewaardeerd.

Maar dan vroeg de Wollemarkt  hem om deken te worden in Diest.

"Ik wist ineens wat gehoorzaamheid betekent...  Het werd een hele aanpassing voor mij: een heel andere regio..., een heel andere sfeer en mentaliteit.  Het vergde veel aanpassing.  De aanstelling kwam vlak na mijn viering van mijn 25-jaar priesterschap.  Toch is er een band gegroeid met Diest.  Langzaam maar zeker...  Het werk was anders, de mensen waren anders, maar ik heb er toch graag gewerkt...."

Vier jaar was Fons deken in Diest.  Toen werd hij benoemd tot deken in zijn geboortestad Mechelen.  Het werd een terugkeer naar de roots.  En weer werd het een geweldige aanpassing.

"Ik was niet meer vertrouwd met 'mijn' Mechelen...  Het was allemaal zo anders geworden dan 29 jaar voordien.  Mijn band met Mechelen had zich beperkt tot de familiecontacten.  Raar.  Als ik in die dagen een 'goeiedag' kreeg toegezwaaid op de Grote Markt, was het tien tegen één een Duffelaar..."

Fons werd aangesteld als deken, en kreeg de Sint-Romboutsparochie en de parochie van OLV-van Hanswijk toegewezen.  Deze laatste parochie nam hij over van pasoor Saye.  In deze parochie ging Fons ook wonen.

 "Mijn taak was anders en groter geworden.  maar toch probeerde ik mijn contacten met de zieken zo goed als mogelijk te onderhouden.  Ik heb wel wat gas moeten terugnemen door gezondheidsproblemen.  Ik heb immers een hartoperatie moeten ondergaan.  Toen moest ik het wat kalmer aandoen...

Fons Selleslagh is nu op pensioen.  Hij woont niet meer in de pastorie, maar in een appartement in de Hanswijkstraat.  Het is federatiepastoor Jan Arnalsteen die nu de parochie onder zijn hoede heeft.  Maar pastoor Fons is nog steeds actief, en verzorgt nog vaak de misvieringen in de basiliek. 

"Officieel ben ik geen parochiepriester meer.  Maar ik doe voort zo lang ik kan. Toch wil ik dopen, begrafenissen en huwelijken stilaan afbouwen.  Ook de administratieve taken vallen weg. Er is hier immers een goeie parochieploeg..."

"De Hanswijkkerk is een bijzondere kerk.  Ze is niet alleen zomaar een parochiekerk, maar vooral ook de kerk van alle Mechelaars.  De Mechelaars hebben er een aparte binding mee.   Men komt letterlijk van overal, uit de hele regio naar hier afgezakt..."

"Wat is nu de grootste voldoening van van priesterschap geweest?  Ach: voor mij is dat mijn geloof.  Ik heb me altijd gedragen gevoeld door iemand die me graag ziet.  Voor  mij is dat God.  En dat heb ik geprobeerd: anderen laten meegenieten van die liefde van God.  Ik hou niet van het beeld van een strenge God.  Ik ent me op het Evangelie: God is een liefdevolle vader - géén strenge vader.  Toen ik als jonge onderpastoor in Duffel aan de slag was, merkte ik nog dat mensen schrik hadden van God.  Erg.  Ik wou luisteren naar de mensen.  Ik ontdekte hoe langer hoe meer dat bepaalde voorschriften niet klopten.  Pastoraal moet vanuit het Evangelie komen.   Niet zozeer moeten we de moraal van de Kerk volgen.  Toch zie ik deze Kerk graag.  Ze is als familie.  Voor mij is de Kerk als een barmhartige liefdevolle moeder die me bijstaat.  Het 'instituut' moet je er dan maar bijnemen.  Deze Kerk heeft soms stuiptrekkingen deze dagen.  Ze moet zich bevrijden uit haar Middeleeuwen.  We beleven nu andere tijden.  Wat vijftig jaar geleden was, is niet meer.  Er zijn vele frustraties.  Ondanks dat alles zie ik deze Kerk graag.  Ik zie haar gebreken - maar misschien is dit ook zo omdat ik mijn eigen gebreken zie...'

"Vroeger had een priester een zekere status of gezag.  net zoals de dokter of de schoolmeester.  Dat is afgebrokkeld.  Maar ik heb gezag nooit gezien als 'macht'.  Gezag is voor mij dienstbaarheid.  Zo had ik soms meer respect voor de verpleegster die de mens meer nabij was dan sommige dokters..."

Fons voelt dat de mens terug meer nood heeft om te zoeken naar zingeving.  Mensen willen in binding komen met iets dat hen zekerheid kan geven.

"De Europese mens heeft veel houvast verloren.  Materieel hebben we veel, maar mensen staan vaak zo 'los' van mekaar.  Ik geloof dat velen dit als een gemis aanvoelen.  Ze zijn zoekende, en willen er een invulling aan geven.  Ook al wordt dit anders ingekleurd dan vroeger."

"De priester heeft zijn machtspositie ingeruild naar een dienstpositie.  Vroeger had men soms schrik van de pastoor.  Da's gelukkig voorbij.  De priester is geen alleenheerser.  Een parochie wordt niet meer gedragen door één persoon, maar door een hele gemeenschap..."

"Ik ben hoopvol gestemd.  De Kerk is 'anders', maar misschien mooier geworden.  De moraliserende vinger valt weg.  En dat is goed.  Mensen zijn kritischer, maar vele gelovigen zijn opbouwend kritisch.  Ook het engagement is dikwijls sterker.  De 'massakerk' is voorgoed voorbij in onze gewesten.  Maar ik zie veel moois.  Wel kijken we wat kortzichtig naar de kerksituatie, vanuit onze Europese context.  Elders kent onze Kerk nog een grote bloei.  Als ik zie naar bijvoorbeeld de Afrikaanse Kerk, ben ik blij verrast.  Daar kampt men veel minder met de middeleeuwse moraal van onze Europese Kerk.  Dit is volgens mij te danken aan de vele missionarissen die minder de moraal dan wel de dienstbaarheid toonden.   Ze gaven mensen mogelijkheden om te groeien.  Ze pinden zich niet vast op dogma's maar op 'bevrijding'.  Da's een heel andere Kerkgeschiedenis..."

"Kerkleiders moeten misschien meer tussen de mensen staan en niet tussen de boeken blijven hangen.  Zo heeft men meer voeling met wat er leeft deze tijd.  Ze moeten minder de verdedigers van Geloof en Moraal zijn dan nu.  Moraal moet zich immers aanpassen aan de nieuwe tijd en leefwereld.  Moraal verandert...  de wetenschap geeft andere inzichten.  We leven ook anders dan onze grootouders."

Fons vertelt het rustig, zonder provoceren.  Maar hij slaat spijkers met koppen.  Deze priester is geëvolueerd.   Hij ging mee met zijn tijd, zonder zijn inspiratiebronnen te verloochenen.  Steeds heeft hij de mens centraal gezet, omdat hij van hem hield.  Hij bleef trouw aan zijn roeping; en aan de fundamentele waarden van het Evangelie.  Dat is voor hem de Kerk. 

Hij blijft kalm bij de voorbereidingen van de viering die, toen ik met hem aan het praten was, nog moest plaatsvinden....

"Ik zal het wel zien.  Het komt wel goed.  Ik moet alvast géén geschenken.  Ik heb mijn pensioen, en heb alles wat ik nodig heb.  Als mensen per se toch iets willen geven, dan schenk ik het aan de armen van mijn parochie..."

Bij het afscheid geeft Fons me een warme handdruk.  Gewillig poseert hij nog voor de foto's in 'zijn' Hanswijkkerk'.  Pastoor Fons heeft geen kapsones.  Vijftig jaar lang heeft hij tussen de mensen gestaan.  Het heeft hem véél over dat leven geleerd.  Oordelen of erger nog - veroordelen - is niet aan hem besteed.  Maar naar mensen luisteren is een gouden taak geweest...

(Fons Selleslagh tussen twee van zijn zussen...)