vzw Maurus Moreelshuis doet vergeten schilder herleven

  

(toto's: Jan Smets)

Ik heb om 14 uur een afspraak met Jaap Boelens in zijn huis in de Twaalf-Apostelenstraat, voor een gesprek over de vzw Maurus Moreelshuis, en over enkele activiteiten die deze nieuwe vereniging op stapel heeft staan.  Maar ik heb nog even de tijd, en loop de Katelijnekerk binnen.  Want daar wil ik 'de Aanbidding der Wijzen' van de vergeten Mechelse schilder Maurus Maureels wel eens nader bekijken...  Tenslotte heeft deze kunstenaar zijn naam gegeven aan de vzw waarover ik zo dadelijk met Jaap wil praten...

Het is stil in deze kerk.  Ik loop door de linkerbeuk naar het zijaltaar waar een groot schilderij hangt - nogal donker - en zéker nu zonder extra belichting.  Maar nadat m'n ogen wat wennen aan het relatieve duister, begin ik contouren te onderscheiden.  Het is inderdaad een tafereel dat de aanbidding van  het Jezuskind door de koningen voorstelt.  Er staan heel wat figuren op het doek, en links is het hoofdthema neergeborsteld door Maurus Moreels...

 

Maurus Moreels?

Gek is het eigenlijk.  Deze tijdgenoot van P.P.Rubens - Mechelaar en bewoner van de Katelijneparochie was in zijn tijd redelijk vermaard.  Maar hij is wat in de vergeethoek geraakt.  Waarom?  Is het misschien omdat hij vele jaren zijn stad heeft verlaten om zich in Praag te vestigen?

Feit is wél dat de grote Rubens, telkens hij onze stad bezocht, even de Katelijnekerk binnenliep - zoals ik nu, vandaag.  Rubens bewonderde Moreels, en was enthousiast over het schilderij.  Het was voor die tijd zelfs heel modern.  Op het schilderij staan een boel figuren, maar het hoofdthema: Maria met kind heeft hij niet centraal afgebeeld, maar wel ongebruikelijk aan de zijkant...

 

Het schilderij is aan restauratie toe.  Dat kan je zo wel zien. 

Moreels (1560-1631) is in de nevelen van de tijd verdwenen, en men vergat hem bijna.   Het schilderij werd ooit nog eens 'aangepast' door een zekere Stoffel Van Laer - kladschilder -  die het nodig vond om hier en daar wat bij te penselen  .  Gelukkig heeft in 1771 een zekere J.B.Jouffroy al deze bijvoegselen met veel zorg en moeite verwijderd.  Nadien bekommerde men zich niet al te veel om het meesterwerk.  Daarom vonden de Fransen het ook niet de moeite om het verwaarloosde schilderij mee te nemen naar Parijs.  Gelukkig maar...  Daarom kunnen we nu blij zijn dat het nog steeds tot ons Mechels kunstpatrimonium hoort.

                                                        

Ondertussen ben ik bij Jaap Boelens aangekomen, en vertel hem over mijn bezoek aan kerk en schilderij.

 

Jaap, die Nederlander is, woont al sinds eind jaren tachtig op ons Groot-Begijnhof, en boeiend weet hij te vertellen over onze Mechelse kunstenaar.  Heel onlangs ijverde Jaap er nog voor bij het stadsbestuur om de foutieve straatnaam 'Moreelstraat'  met één 's' te corrigeren.  Het moet immers Moreelsstraat zijn met twee 's-'sen!    Het maakt wel een wereld van verschil.  Het straatnaambord is sinds kort aangepast.  Mooi zo.  Maurus Moreels heeft recht op een correcte naam.

Reeds in 'de namen der straten van Mechelen' van Kanunnik W.Van Caster stond het zo vermeld (kijk maar op de afbeeldingen).  Zo kan je ook lezen dat de Moreesstraat een relatief recente straat is...

 

Jaap Boelens heeft samen met zijn kompanen Francis Verbeeck en Luc Van Hoeyland de vzw Maurus Moreelshuis opgericht.  Ondertussen telt de organisatie al negen leden. 

Jaap neemt me mee naar de Moreelsstraat, tot bij het vroegere dodenhuisje recht tegenover de zijgevel van de Begijnhofkerk.  Twee jaar lang werd er gerestaureerd aan dit bouwwerkje dat toebehoort aan de Kerkfabriek.   jaap Boelens benadrukt dat de samenwerking van de vzw met de Kerkfabriek in opperbeste verstandhouding is verlopen.  Het huisje wordt samen met het hiernaast gelegen pand dat dateert van omstreeks 1900, en waar tot meer dan tien jaar geleden de gidsen van Sint-Katelijneparochie onderdak vonden, omgebouwd tot  een kunstgalerij - het Maurus Moreelshuis.

 

De werken naderen de voltooïng.  In maart hoopt men het feestelijk te kunnen openen, om dan begin april een eerste tentoonstelling te kunnen opzetten.  Het Maurus Moreelshuis wil een multiculturele ruimte zijn voor tentoonstellingen, lezeingen en concerten.  De tuin zal heraangelegd worden om er  ook buiten exposities te kunnen opzetten.

 

Veel aandacht is er gegeven aan de toegankelijkheid van het gebouw voor mindermobielen.  En dat is te prijzen.

  

  

 

Binnenkort zal de vzw Maurus Moreelshuis een tweede editie van 'Fotografie in de steigers' opzetten.  Twee jaar geleden werd dit ook al georganiseerd in het kader van 'Kunst op het Groot-Begijnhof' waarvan Jaap de stuwende kracht was. 

Aan de stellingen van de in restauratie zijnde Begijnhofkerk zullen 32 door een jury gelecteerde fotografen hun werk kunnen tonen op weerbestendig canvas.  Net zoals toen.  En dit gedurende de maanden juli, augustus en september. (de winnende fotografen dragen 175 euro bij in de kosten van het project).

Bovendien krijgen deze fotografen de kans om gedurende 12 dagen hun werken ten toon te stellen met 7 anderen op een groepstentoonstelling in het Maurus Moreelshuis.  Zo zullen er 4 opeenvolgende tentoonstellingen plaatsvinden in deze nieuwe galerij.

Ten laatste op 31 maart moeten de inzendingen binnen zijn.

Méér info kan je vinden op info@4xm.be

of bij Jaap Boelens, Twaalf Apostelenstraat 31.

Jaap Boelens weet me al te verklappen dat vermoedelijk in de laatste maanden van het jaar een 'keramiek in de steigers' zal worden opgezet.   Ook zullen er een aantal maanden beeldende kunstenaars in de Begijnhofkerk hun werk kunnen exposeren.

Een héle boterham dus...

 

Maurus Moreels zou blij zijn te weten dat zijn naam herleeft in het Begijnhof, en dat hij inspiratie kan geven aan hedendaagse kunstenaars om hun artistieke talenten te tonen aan de Mechelaars van nu...

 

 

 

Tof ! Las het vanochtend ook al in de krant... zeer goed om zo deze 'vergeten' Mechelse kunstenaar terug onder de aandacht te brengen en hopelijk houden !

Ik zit al jaren te wachten op een mogelijke restauratie van dat schilderij. Momenteel is het zo donker dat je nauwelijks iets ziet. En vermits Rubens een fan was, ben ik toch benieuwd naar het schilderij.

Ik lees vandaag dat de interieurrestauratie van deze kerk van start zou gaan - in fasen natuurlijk.  Misschien is er in (afzienbare?) tijd 'licht in de duisternis' .  Het zal natuurlijk niet voor dadelijk zijn, maar het is een stap in de goeie richting...  Hopelijk komt het schilderij van Moreels in aanmerking voor restauratie.

Hier meer over Maurus Moreels I en II

Volgens mij dragen de winnende fotografen 75€ bij, zo was het toch de vorige editie...

Ook deze editie probeer ik terug mee te doen, en hopelijk ben ik weer bij de geselecteerden...

Zo was het inderdaad vorige keer Tommy.  Ik deed toen ook mij.  Mijn geselecteerde foto heeft die zomeravonden aan de stellingen van de Begijnhofkerk gehangen, en nu... hangt hij mooi te wezen aan mijn eigen terrasmuur.  75 euro inderdaad;

Deze keer betaal je 175 euro, maar kan je vrij in groepsverband, 12 dagen exposeren in het Maurus Moreelshuis.  En als je daar iets zou verkopen is er geen commissie voor de organisatie.  (zie het reglement maar na via link in de topic...)

Een leuk verhaal. Het Chiaroscuro van het schilderij doet mij denken aan Da Vinci. Overigens heb ik op internet 2 personen met dezelfde naam gevonden Maurus Moreels I en II (vader en zoon). Alleen van de zoon (1585-1647) kan ik een verwijzing naar Praag vinden, de plaats waar hij stierf. Als stierf de jongere Moreels volgens andere bronnen in Mechelen. Verder is er niet veel te vinden.

Ik zou graag aan dit project mee doen. Wellicht heb ik nog een leuk plaatje. Maar ik weet niet of ik gekwalificeerd ben als niet-Mechelaar. ;o)

Mmm, 175 euro om mee te doen met een wedstrijd is er voor mij toch iets te veel aan... Ik heb nog maar één keer een foto verkocht in mijn leven, dus verkopen zit er niet direkt terug in vrees ik... Dan pas ik wel deze keer...

 @ Jans

Naar aanleiding van je artikel ben ik even gaan neuzen in een website betreffende kunst die ik al een lange tijd in mijn favorieten heb zitten.

Het is de site: www.wga.hu/frames  

Vermits het een tamelijk omvangrijke en prachtige site is waar het beeldende kunst betreft, verbaasde het mij dat ik daar de naam van Moreels niet in terugvond. En vermits jij schreef dat P.P. Rubens een bewonderaar was van zijn tijdgenoot bleef ik zowat op mijn honger zitten. Heb jij misschien een zinnige uitleg voor het ontbreken van de naam en afbeeldingen van zijn oeuvre? In die side is men nochtans niet krenterig met afbeeldingen van schilderijen en beeldhouwwerken en andere kunstvormen.

 

Ik zou het écht niet weten...  Maar misschien is er wel een deskundige in de zaal?  ;-)

De zaal is al twee jaar leeggelopen, 't wordt tijd om ze wat op te moppen.

Een link in het artikel op Mechelen Mapt leidt voor MM I tot http://explore.rkd.nl/en/artists/421091 en voor MM II tot http://explore.rkd.nl/en/artists/421092 met voor elk een merkwaardige notitie "map Maurus Moreels op PDO/Bui. oktober 2009 onvindbaar" maar er is voor ieder wel een literatuurverwijzing.

T.a.v. 'Gastblogger': de periode in Praag blijkt lang voor zijn overlijden te Mechelen te zijn geweest, van 1604 of ervoor, tot 1616. Kennelijk was je bron voormeld (inmiddels gecorrigeerd) artikel op Mechelen Mapt, aldaar als gevolg van een (gezien de jaartallen) absurde lezing van een tekst van het Moreelshuis:

  • "De jonge Moreels begaf zich aan de studie van de kunst, eerst onder leiding van zijn vader maar nadien perfectioneerde hij zich in het atelier van zijn oom Pierre Stevens, eerste schilder van Rudolf II. Deze artiest, die in Praag woonde, stierf er in 1604. In 1621 werd Moreels opgenomen in de St. Lucasgilde.
    Vanaf 1616 was hij teruggekeerd naar zijn geboortestad"

"Deze artiest" die te Praag woonde en er stierf, was natuurlijk Stevens. MM II bleef er dan nog zowat een dozijn jaren wonen.

Onze blogauteur Jan Smets vroeg zich af of "MM" wat in de vergetelheid raakte wegens een lange afwezigheid uit Mechelen om zich in Praag te vestigen. Allicht niet: Het is me niet bekend wanneer Maurus Moreels II naar Praag trok, maar hij was geboren in 1585 en eerst nog leerling geweest van zijn vader, MM I, en keerde al in 1616 terug, dus kan hij hooguit een 15-tal jaar weg geweest zijn, waarna hij nog ruim drie decennia in Mechelen was, vanaf het vijfde jaar trouwens als gildelid, tot hij op een normaal nog werkzame leeftijd stierf in zijn geboorteparochie. Maar belangrijker is, dat de auteur van het door "tijdgenoot" Rubens bewonderde werk, niet de zowat 12 jaar jongere MM II maar wel de pakweg 17 jaar oudere MM I was, die de hele tijd gewoon in Mechelen werkte.

Misschien moet de M-straat nog eens hernoemd worden omwille van het meervoud: Moreelsenstraat, want Moreelssstraat is geen zicht.  ;-)