(Foto Jan Smets)
Onlangs bezocht ik het nieuwe hotel in de minderbroederskerk (de paterskerk) aan de Karmelietenstaat. Het is merkwaardig hoe deze neo-gothische kerk is omgebouwd tot een luxueus hotel.
De achitect, Dan Jonckers, vertelde hoe de constructie in elkaar zit met respect voor het 19e-eeuwse kerkgebouw. In principe is het hotel in de kerk gebouwd via een nieuw dragend skelet. Dit betekent dat het principieel mogelijk is de gehele hotelconstructie te verwijderen en dat dan de originele kerk terug te voorschijn komt! De kerk is wel ontwijd, m.a.w. vooraleer ze terug voor de eredienst kan gebruikt worden, moet ze wel opnieuw gewijd worden.
Maar in feite wou ik iets anders vertellen! Bij het bezoek aan hotel/kerk verscheen me terug Pater Rufien voor de geest. Pater Rufien was gardiaan en portier van de Mechelse minderbroeders. Velen herinneren zich ongetwijfeld nog de paters minderbroeders in hun bruine kledij en met hun blote voeten in sandalen, winter en zomer! In Mechelen sprak men dan van "blote paters op bruin voeten".
Maar Pater Rufien was meer dan zo maar een gewone pater: hij was ook een door het bisdom erkende exorcist! Of anders gezegd: Pater Rufien mocht volgens de kerkelijke richtlijnen de duivel uitdrijven
Pater Rufien, met wie ik ooit een paar maal een babbel heb gevoerd, zei van zichzelf dat hij geen tovenaar of charlatan was. Hij wilde slechts samen met de mensen die dachten bezeten te zijn, bidden. Pater Rufien dacht dat hij via het gebed reeds veel successen had geboekt. De "echte" duivel had hij echter nooit gezien of ontmoet. Wel hoorde Pater Rufien de meest curieuze verhalen van mensen die dachten door de duivel bezeten te zijn. In feite waren het allemaal mensen die een zware mentale of psychische crisis doormaakten.
In 1995 verlieten de minderbroeders, en met hen ook Pater Rufien, Mechelen en trokken naar Tielt. Of inmiddels het aartsbisdom een andere pater-exorcist heeft weet ik niet. Wat ik wel weet is, dat vrouwen geen toegang tot dit beroep hebben.
Ach ja, nog één detail: Pater Rufien had op doktersvoorschrift de toelating om in de winter kousen te dragen! Of Pater Rufien nog leeft is me niet bekend. Misschien kijkt hij van ergens ver weg monkelend toe en zegt bij zichzelf :"Arrè begot, z'emme me nog ni vergeite in Mechelen".
Marcel KOCKEN
Februari 2010
(Foto Jan Smets)
...weer een verhaal uit de enorme verhalentrommel van Marcel... ;-)
Leuk om lezen!
Inderdaad Jan.
Zijn naam heb ik nooit gekend, maar hij was een rijzig persoon, die mij ooit nog heeft gedoopt in de Heilig Hartkerk in de Adegemstraat (De foto's van den doop zitten nog altijd in de familiealbum).
Ik geloof dat hij nog pastoor of onderpastoor is geweest van de Heilig Hartkerk. En je kwam hem, vele jaren later, nog tegen in bruine pij en blootvoets in sandalen.
Dus zal hij wel gewoon iemand geweest zijn van... de brôôn paoters.
BTW : Barefoot Walking blijkt een trend te zijn (of worden).
Nog een leuk weetje over deze minderbroeders: slechts vanaf 1938 kregen ze van de pater proviciaal de toelating om met de fiets te rijden ... zolang men maar het centrum van 't stad vermeed.;-)
Misschien nam Pater Rufien hier nog de biecht af...
...niet binnen zonder bellen... ;-)
(deze preekstoel fotografeerde ik nog nét voordat de kerk werd getransformeerd tot hotel...)
(foto: Jan Smets)
Minderbroeders te Mechelen
Minderbroederskerk - Interieur
Gim, brôôn paters ? Ik denk dat het merendeel in de Deigemstraat broeders waren en tussen broeders en paters was er een groot verschil in die tijd. Als ik nog een beetje mee ben.
...en deze foto's tijdens en na de werken...
(foto's: Jan Smets)
Pater Rufien zou er van opkijken...
Aha, G.L. is duidelijk ne kenner !
:-D
Pater Rufinus heette met familienaam "Van Ouytsel" en was afkomstig van Lier, waar hij goed bevriend was met Felix Timmermans. Pater Rufinus is na het sluiten van het klooster te Mechelen naar Tielt gegaan, waar hij enkele jaren geleden overleden is!Hij is echter nooit "pater portier" geweest, alhoewel hij weleens de poort opende...
@Gim,de Pater waar gij het over hebt was Pater Servulus en welke inderdaad de parochie van het Heilig Hart verzorgde. Hij is bij het opheffen van het klooster verhuisd naar het klooster te Hasselt en aldaar overleden in 2008.
Pater Karel De Wilde die zorgde voor de drukkerij-uitgeverij en hoofdredacteur was van "De Stem" (van Sint Antonius) verblijft tegenwoordig ook in Hasselt. Velen zullen hem ook nog kennen als proost van de CM vakanties voor jongeren.
Zeer juist Eddy, je was vlugger dan ik.
Misschien nog dit vermelden : Hij werd geboren te Lier op 25/3/1924, trad in de Orde op 12-9-1945, en werd priester gewijd op 29/7/1951. Hij overleed te Tielt op 26 september 2003.
Hij was ook gardiaan van het minderbroedersklooster van Tielt -Ridder in de Leopoldorde- Ere-assistent van de Franciskaanse Lekenorde Vlaanderen en ere-almoezenier van de gidsengroep Parsifal, en een hele toffe mens.
Vraagje: was karel de wilde de naam "in de wereld" van de man die ik goed gekend heb als pater otfried ?
De paters waren in feite de parochieherders voor de lange en korte penninckstraat, de poelstraat en de korte en lange veluwestraat en de lange heistraat. Vooral pater Ewald met zijn lange wapperende haren en zijn energieke stap speelde voor onderpastoor. Pater Beda (Rik Claessen) heb ik als leraar gekend in de Normaalschool en hij bleef altijd een vriend des huizes. Hij verhuisde eerst naar Leuven en dan naar Hasselt waar hij een beroerte kreeg en deze ooit zo bekende socioloog eindigde als een wrak. Ruffien was inderdaad niet de portier. Er was een groot verschil tussen de paters uit de vieertiger jaren en de latere generratie. Pater Ezechiel had de reputatie waaronder tegenwoordig nogal wat oudere katholieke kloosterlingen lijden. En pater Gabriël was seksueel geobsedeerd.
Hij adviseerde mijn tante begin jaren 50 om haar man " te ontvangen" met een groot kruis rond haar nek en geduldig te wachten tot de beproeving voorbij was. Het huwelijk eindigde natuurlijk in een echtscheding en mijn tante kon op haar oude dag nog razend worden als ze aan haar onnozelheid dacht. Gabriël en de oudere generatie behandelden ook de toenmalige broeders als minderwaardige wezens, zoals ik me nog zelf herinner van de boze woorden van een andere oom die er broeder was in de drukkerij en die stierf door het ongezonde werk met lood in de zetterij
Het was me al eerder opgevallen dat overde kerk van het hotel ook gesproken wordt in termen van Minderbroederskerk. Als medewerker van het Cultuurcentrum vraag ik me dan af of er twee Minderbroederskerken waren, want ook die aan de Cultuursite draagt die naam. Kan iemand daarover duidelijkheid geven?
@Lies: de oudste vlaag minderbroeders kregen een lap grond waar nu het cultuurcentrum is dus daar kwam hun eerste kerk. Bij de godsdienstoorlogen werd die kerk verwoest en in 1610 werd ze opnieuw gebouwd op dezelfde locatie. De franse revolutie maakt daar ook korte metten mee en de minderbroeders komen slechts terug naar Mechelen in 1863 maar deze keer bouwen zij kerk en klooster op de gronden van de ( verjaagde ) ongeschoeide carmelieten. De twee verschillende locaties, cultuurcentrum en hotel, verwijzen dus naar de minderbroeders.
@ Luc :
En was de Heilig Hartkerk daar ook geen onderdeel van ?
Eerst een soortement veredelde tuinkapel en later een volwaardige parochiekerk, of zoiets ?
Correct me if I'm wrong...
Heilig Hartkerk interieur
Oorspronkelijk maakte de ganse Adegemstraat en omgeving deel uit van de O.L.Vrouw over de Dijleparochie. Met de bouw van de H. Hartkerk werd de parochie zo opgesplitst dat het schoon volk ( stationswijk ) naar haar mooie O.L.Vrouwekerk kon blijven gaan en het klootjesvolk ( Heihoek ) zo een aparte kerk kreeg. Apartheidspolitiek?;-)
@ Luc : Aha, buurten versus buurten !
:-D
Enkele jaren geleden was ik één van de afgevaardigden van de Gevaert om de begrafenis bij te wonen van de vader van één van mijn collega's in Antwerpen.
Na de auto netjes geparkeerd te hebben aan de kaaien liep ik toen eerst door de loze straatjes waar de hoertjes wakker werden ("Anvers s' éveille").
En eens je de hoek om was liepen daar een pak oudere, kokette madammen met bontjas die de begrafenis gingen bijwonen.
@Luc: het klootjesvolk ( Heihoek ) ging nogal gemakkelijk naar de Paterskerk, en niet meer naar haar mooie O.L.Vrouwekerk en dat scheelde tenlangenleste een stukje in de comptabiliteit van het bisdom (de Paters hadden geen financiële rekenschap te geven) !
Daarom werd er door bovengenoemde instantie een stevige lap grond op de Olivetenvest aangekocht waar nu het Olivetenhof (de parochiezaal van het H. Hart) staat, om een nieuwe parochiekerk en -school te bouwen. De aangeduide priester-bouwheer wist echter een stuk grond in de Adegemstraat te verwerven om daar zijn neo-romaans-gotische-en-nog-veel-andere-geen-stijlen kerk neer te planten.
En het "schoonvolk" van de ex-Wilsonlaan (nu Koningin Astridlaan en destijds avenue des millionaires in de volksmond) voldeden hun zondagsplicht in de Heilig Hartkerk na de herindeling van de parochies. Alleszins dat deel dat niet meer onder O.L.Vrouwparochie viel. En die bewoners hebben tevens in belangrijke mate bijgedragen aan de bouw van hun nieuwe parochiekerk...
Al dat buurtengedoe van vroeger doet me een beetje denken aan die jaarlijkse menselijke pyramidebouwers in sommige Zuideuropese steden van vandaag, waar al die buurten het vriendschappelijk tegen elkander opnemen. En misschien ook met een vleugje misprijzen tegenover die andere buurten, in de stijl van bijv The Gangs of New York
:-)
Zijn er nog foto's van voor de ontkerking van de Minderbroederskerk / Cultuurcentrum? ben benieuwd
@Lies: al eens gaan neuzen in het museum van de laatste "bewoners" van het hooimagazijn = de brandweer?
@Lies: de ontkerking van de Minderbroederskerk / Cultuurcentrum gebeurde ter gelegenheid van de franse revolutie en toen waren er nog geen kodakskes in omloop dus foto 's ga je er niet van vinden, prenten bestaan er wel.
@Lies: voor de prenten moet je bij de beeldbank zijn, zie: www.beeldbankmechelen.be
Je kunt er 2 binnenzichten vinden door Jan-Baptiste De Noter, situatie anno 1790
@Lies: ... en Willy kan het weten! ;-)
@Jokke... Is hier dan een museum van de brandweer?
@Willy, dankje voor de tip, heb ze ondertussen gevonden op de beeldbank. Die De Noter is wel een eigenaardige kerel, aangezien die het binnenaanzicht tekent van 1790 en het buitenaanzicht van de kapel van De Maan en de Minderbroederskerk + muurtje van 1600. Lang geleefd die man :-)
Inderdaad Lies: Het brandweermuseum.
Zélfs een heel boeiend museumpje met een vlijtig samengestelde uitgebreide collectie. Te bezoeken op afspraak...
Zie mijn foto:
http://www.flickr.com/photos/16283292@N00/4150898942/
...en volgende
Lies, ge zijt medewerkster van het cultuurcentrum en wéét niet welke musea er allemaal voorhanden zijn in onze stad?
Dus we hebben in Mechelen het Holocaustmuseum, het beiaardmuseum, het brandweermuseum, het horlogeriemuseum, het Vliegend Peerd, het torenuurwerkmuseum, het Spoorwegmuseum, ... zijn er nog andere ?
;-)
@marc1: mijn pad had het brandweermuseum nog niet gekruist hier. Gezien mijn afkomst van buiten Mechelen, heb ik helaas geen 'collectief Mechels geheugen' of quasi aangeboren kennis van de stad. Ik kom bovendien binnen mijn takenpakket weinig of niet in rechtstreeks contact met de erfgoedsector. Als 'nieuwe' Mechelaar en medewerker doe ik mijn best om die 'schade' alvast zo snel mogelijk in te halen.
@jans en peter: bedankt voor de info
Ik leer hier op de blog bovendien veel bij over Mechelen. Keep up the good work!
Peter, Busleyden, Brusselpoort, Speelgoedmuseum bijv?
Inderdaad, maar diegene die ik opnoemde zijn nu net de kleine onbekendere musea in Mechelen.
ps. Brusselpoort is gesloten als museum.
psps. Het Schepenhuis misschien niet vergeten
Gim, brôôn paters ? Ik denk dat het merendeel in de Deigemstraat broeders waren en tussen broeders en paters was er een groot verschil in die tijd. Als ik nog een beetje mee ben.
Awel hé, in 1970 verbleven er in het klooster van de Minderbroeders in de Karmelietenstraat welgeteld 18 paters en 6 broeders !!! (In deze telling zijn degenen die op de ziekenzaal niet opgenomen).
't is maar om u een beetje te laten mee blijven, hé G.L. !!!
Waarvoor dank Jokke.
@ Peter
In Muizen is er (volgens goede bronnen) een biermuseum